Nazwa grupy etnicznej lub plemienia: Siksika, Blackfeet, Blackfoot
Polska nazwa: Czarne Stopy
Język: algonkin
Krótka charakterystyka: grupa trzech bliskospokrewnionych plemion Indian Ameryki Północnej zamieszkujący prowincję Alberta w Kanadzie i stan Montana w USA. W skład grupy wchodzą: Pikuni, Kainah, Siksika
Populacja: ok. 22 tys. osób (1980).
Historia i dzieje współczesne
Tubylcza nazwa plemienia - Siksika - wzięła się ze zwyczaju barwienia mokasynów popiołem drzewnym i oznacza zarówno całe plemię, jak i jedną z trzech jego grup.
Byli jedną z pierwszych grup zmuszonych do opuszczenia lasów i wyruszenia na prerie. Na początku XVIII w Czarne Stopy zamieszkiwali dolinę Saskatchewan, położoną ok. 600 km na wschód od Gór Skalistych. Żyli z myśliwstwa, polując na bizony. Latem mieszkali w dużych obozowiskach, urządzajac wspólne łowy i uczesnicząc w obrzędach religijnych (Taniec Słońca). Zimą dzielili się na mniejsze grupy łowieckie. Przynależnośc do takiej grupy była dość płynna. Życie religijne skupiało się wokół "leków" i obrzędów z nimi związanych. Woreczek z lekami był obiektem respektu posiadacza, bowiem od zawartych w nim leków zależało powodzenie w wojnie.
W pierwszej połowie XVIII wieku weszli w posiadanie koni i broni palnej; wtedy też dotarli do podnóża Gór Skalistych i Montany. Szczyt potęgi osiągnęli w 1 połowie XIX wieku. Byli agresywną potęgą militarną, spychali słabsze plemiona na tereny mniej atrakcyjne. Do 1806 roku skutecznie bronili swych terenów przed białymi traperami. Kiedy bizony zostały wybite, część Indian Pikuni zmarła z głodu. Od tego czasu Czarne Stopy uprawiają rolę i hodują bydło. Ich rezerwaty znajdują się w stanach Alberta w Kanadzie (ok. 12000 osób) i w Montanie (ok. 5000 osób, głównie z plemienia Pikuni).
Istniało też plemię Indian Dakotów o nazwie Czarne Stopy (Czarne Stopy Dakota - Blackfoot Sioux).
Nazwa własna „Siksika”, nazwano ich tak ze względu to iż nosili mokasyny farbowane na czarno. Rodzina językowa algonkińska. Zamieszkiwali od północnego Saskatchewanu w Kanadzie do południowych źródeł Missouri w Montanie. Po zdobyciu koni stale parli na zachód. Wojowali ze wszystkimi sąsiadującymi plemionami za wyjątkiem Sarsi i Atsina, którzy z nimi współdziałali. Utrzymywali przyjazne stosunki z angielskimi posterunkami nad Zatoką Hudson w Kanadzie, od których otrzymywali broń palną
i amunicję, natomiast byli wrogo usposobieni do białych Amerykanów uzbrajających ich nieprzyjaciół. Epidemie ospy dziesiątkowały ich, lecz nigdy nie byli rugowani z ojczystych stron przez białych, co tak tragicznie dotknęło inne plemiona w Stanach Zjednoczonych.
W 1780 roku liczyli 15000 osób, w 1923 w USA było ich 3124 i w Kanadzie 2236. Powoli przystosowują się do sposobu życia białych.
PODZIAŁ:
-Siksikau
-Piegan
-Blood
-Suksi-Sjoketuk
Historia i dzieje współczesne
Tubylcza nazwa plemienia - Siksika - wzięła się ze zwyczaju barwienia mokasynów popiołem drzewnym i oznacza zarówno całe plemię, jak i jedną z trzech jego grup.
Byli jedną z pierwszych grup zmuszonych do opuszczenia lasów i wyruszenia na prerie. Na początku XVIII w Czarne Stopy zamieszkiwali dolinę Saskatchewan, położoną ok. 600 km na wschód od Gór Skalistych. Żyli z myśliwstwa, polując na bizony. Latem mieszkali w dużych obozowiskach, urządzajac wspólne łowy i uczesnicząc w obrzędach religijnych (Taniec Słońca). Zimą dzielili się na mniejsze grupy łowieckie. Przynależnośc do takiej grupy była dość płynna. Życie religijne skupiało się wokół "leków" i obrzędów z nimi związanych. Woreczek z lekami był obiektem respektu posiadacza, bowiem od zawartych w nim leków zależało powodzenie w wojnie.
W pierwszej połowie XVIII wieku weszli w posiadanie koni i broni palnej; wtedy też dotarli do podnóża Gór Skalistych i Montany. Szczyt potęgi osiągnęli w 1 połowie XIX wieku. Byli agresywną potęgą militarną, spychali słabsze plemiona na tereny mniej atrakcyjne. Do 1806 roku skutecznie bronili swych terenów przed białymi traperami. Kiedy bizony zostały wybite, część Indian Pikuni zmarła z głodu. Od tego czasu Czarne Stopy uprawiają rolę i hodują bydło. Ich rezerwaty znajdują się w stanach Alberta w Kanadzie (ok. 12000 osób) i w Montanie (ok. 5000 osób, głównie z plemienia Pikuni).
Istniało też plemię Indian Dakotów o nazwie Czarne Stopy (Czarne Stopy Dakota - Blackfoot Sioux
_________________
Nie odziedziczyliśmy Ziemi po naszych przodkach, lecz wypożyczyliśmy ją od naszych dzieci.(..) Ziemię dał nam Wielki Duch. Była domem wszystkich Jego plemion. Każdy był szczęśliwy w swej wolności Chief Washakie, Shoshone
Odpowiedź
Nie wiem moi drodzy, z jakich zrodel czerpiecie informacje, ale widze, ze musze troche sprostowac, wiec zaczne moze od wlasnego podworka. ;))
Zaczniemy od danych ogolnych i populacji.
Troche sie gmatwa z tymi Czarnymi Stopami. Nie tylko zreszta Wam. Od wielu lat wszyscy, ktorzy usilowali dogadac sie z Indianami, poznac ich kulture lub ubic z nimi interesy, mieli spore trudnosci z zaszeregowaniem i poustawianiem sobie nazw plemion, jezykow i obszarow przez nich zajmowanych. My Europejczycy tak juz mamy, ze lubimy wszystko dokladnie zaszeregowac, podzielic i wymierzyc, przypisac geograficzne polozenie. A tu sie nie da niestety zaszufladkowac ani plemion, ani dokladnie przydzielic im obszary, na ktorych "z dziada pradziada".... Przemieszczali sie bowiem mieszkancy kontynentu uparcie i nieustannie, zmieniali nazwy, dzielili lub tworzyli nowe grupy i dialekty. Do tego zwykle nie posiadali jezyka pisanego "alfabetem", jeno mowiony, stad "jak go slyszal, tak go zapisywal". Dlatego mamy teraz tak rozna pisownie tych samych, indianskich, nazw. Jeden wielki metlik, prawda? ;))
Oto przyklad tzw. Czarnych Stop.
Niitsitapi ( znani jako Blackfoot ) - niegdys jednolite, nomadyczne plemie nalezace do lingwistycznej rodziny Algonkin, ktore stopniowo przemiescilo sie na tereny prerii z okolic Wielkich Jezior. Niitsitapi ulegali powoli, z czasem, przeobrazeniom i w koncu podzielili sie na trzy grupy, lub inaczej klany, ( jak o sobie mowia ), po ang. bands. Grupy te, spokrewnione poprzez mieszane malzenstwa, scisle ze soba wspolpracujace, dokonujace wymiany handlowej, o podobnej kulturze i dialektach powstalych na bazie dawnego, wspolnego jezyka zyly i polowaly, przed przybyciem pierwszych osadnikow, na wielkim obszarze prerii rozciagajacym sie zdluz lancucha Gor Skalistych. Po powstaniu Stanow i Kanady, oraz rezerwatow po obu stronach granicy, nastapil kolejny podzial.
Obecnie Niitsitapi sklada sie z czterech grup ( bands ). Grupy wchodzace w sklad Niitsitapi to : Siksika, co znaczy „Czarna Stopa” ( nazywani Blackfoot - stad nieporozumienia ), Apatohsipiikani, nazwa oznacza ni mniej nie wiecej jak, „Zle Wyprawione Okrycia" ( inaczej Polnocni Piikani, lub Peigan), Ammskaapipiikani (Poludniowi Piikani, zwani Blackfeet), i Kainai , co oznacza „Wielu Wodzow” ( znani jako Blood ).
1. Ammskaapipiikani-zyja w USA, w Montanie, w rezerwacie graniczacym od polnocy z Kanada, na wschod od Gor Skalistych. Nazywa sie ich czesto angielsku Blackfeet ( zauwazcie roznice w pisowni „Blackfoot” = Czarna Stopa, l.poj; „Blackfeet” = Czarne Stopy, l.mn. ) . Blackfoot/Blackfeet, nic dziwnego, ze zachodza czesto nieporozumienia i pomylki w opisach i podziale tych grup.
2. Siksika- rezerwat Siksika w Poludniowej Albercie ( Kanada ), kolo Gleichen, na wschod od Calgary ( Kanada ).
3. Apatohsipiikani - Rezerwat Piikani ( Peigan) na zachod od Fort Macleod, w Poludniowej Albercie (Kanada ), kolo Fort Mac Leod;
4. Kainai - Rezerwat Blood na polnoc od Cardston, Poludniowa Alberta, na polnoc od Cardston (Kanada).
Populacja Niitsitapi:
Kanada:
- Siksika : 4, 200 dusz w rezerwacie - dane z 2006
- Apatohsipiikani (Kanada ) : 3, 406 dusz - w tym ponad 1000 czlonkow grupy mieszkajacych poza granicami rezerwatu. - dane z 2006
- Kainai : 8, 338 w 1996
USA:
- Ammskaapipiikani 10,100 - dane z 2000 ( liczba obejmuje mieszkancow w granicach i poza granicami rezerwatu tzw trusted land )