Dostosowanie polskiego systemu bankowego do standardów UE

Standardy europejskie są normami prawa międzynarodowego lub zagranicznego, które muszą być przełożone na język prawa krajowego. Proces ten nosi nazwę harmonizacji prawa, w tym wypadku bankowego.

Dostosowanie banków krajowych do standardów europejskich jest częścią procesu integrowania Polski ze strukturami Zachodu:

• militarnymi - NATO,

• informacyjno-intelektualnymi - OECD,

• gospodarczymi - UE.

Jest to proces złożony i dynamiczny, w którym rola banków jest ogromnie ważna.

Polska jest członkiem światowej Organizacji Handlu, jest 28 członkiem OECD. 16 grudnia 1991 r. podpisała Układ Europejski z Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, stając się państwem stowarzyszonym ze Wspólnotami Europejskimi. Oznacza to, że wraz z globalizacją rynków finansowych następuje coraz szersze podporządkowanie ich normom standardów ograniczających pole swobody suwerennych wyborów banków. Muszą okazać się zdolne do przyjęcia i egzekwowania praw, regulacji oraz polityki Unii Europejskiej. Mimo że dostosowanie banków do standardów europejskich musi przybierać formę działań legislacyjnych, jest to proces z gruntu ekonomiczny. Jego istota polega na wypracowaniu własnej strategii konkurencji na jednolitym rynku europejskim. Każdy bank musi określić swoją drogę do przetrwania w obliczu wyzwania obniżki kosztów, poprawy jakości i innowacyjności usług bankowych.

Podstawową przesłanką ekonomiczną standaryzacji jest stworzenie dużego rynku zbytu na świadczone usługi, aby w ten sposób móc obniżyć koszty transakcyjne oraz koszty pośrednictwa finansowego. Standardy mają uporządkować konkurencję, tworząc jednolite warunki do gry rynkowej dla wszystkich ich uczestników, z zagwarantowaniem swobody przepływu:

• towarów,

• osób,

• usług,

• kapitału.

Termin „europejskie standardy” definiuje się jako formalne i nieformalne regulacje zachowań bankowców, funkcjonujących na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Proces dostosowania do standardów europejskich może więc być opisywany za pomocą luki, jaka dzieli nasze regulacje prawne od przyjętych w Europie Zachodniej, oraz jako proces nabywania wiedzy i umiejętności, zwyczajów i zachowań właściwych dla europejskiej bankowości przy całej jej różnorodności.

Regulacje bankowe Unii Europejskiej przedstawiane są za pomocą:

• zaleceń,

• rozporządzeń,

• dyrektyw

Rady Europejskiej.

Najbardziej powszechną formą rozpowszechniania standardów europejskich są dyrektywy.

Dyrektywa zobowiązuje państwa członkowskie do uzyskania wskazanego w niej stanu na rynku usług finansowych za pomocą instrumentów prawnych właściwych danemu systemowi prawa.

Zasadnicza część standardów europejskich wymienionych w dyrektywach dotyczy norm bezpieczeństwa wykonywania czynności bankowych i nadzoru nad bankami. Źródłem ich powstania jest Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego. Są one więc standardami międzynarodowymi, adresowanymi do dużych banków działających w skali globalnej.

Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, w części dotyczącej gwarancji depozytów, jest w znacznym stopniu zgodna ze standardami UE. Jest to sygnał, że standardy europejskie nie mają dotyczyć dużych banków, lecz również ich detalicznych klientów. Ochronie konsumenta poświęcono dyrektywy o zasadach udzielania kredytu konsumpcyjnego, rozliczeń transgranicznych, efektywnej stopie procentowej kredytu konsumpcyjnego oraz nieważności z mocy prawa nierównoprawnych umów zawieranych na odległość. Banki muszą pozostać instytucją zaufania publicznego i na straży tego atutu banków stoją rygorystyczne regulacje UE.

Obronie dobrego wizerunku banków w UE służy dyrektywa o zapobieganiu wykorzystywania banków do zacierania śladów nielegalnego pochodzenia gotówki uzyskanej w toku handlu narkotykami oraz działań zorganizowanej przestępczości, która została wdrożona do systemu prawa polskiego.

Część regulacji UE istotnych dla sektora bankowego nie zawiera w tytule odniesienia do instytucji kredytowych lub instytucji inwestycyjnych, lecz jest ważna dla jego funkcjonowania. Są to m.in. standardy w zakresie sporządzania sprawozdań finansowych, konsolidowania ich, łączenia i grupowania spółek akcyjnych, zasad konkurencji na jednolitym rynku europejskim. Dodatkowo dochodzą również pozaustawowe źródła prawa w postaci wyroków Sądu Europejskiego, który jako jedyny jest uprawniony do dawania wykładni obowiązującego prawa UE.

Kierunek i tempo działań dostosowawczych, wynikających z Układu Europejskiego wskazuje opracowana przez Komisję Europejską i przyjęta przez Radę Europejską na szczycie Unii Europejskiej w Cannes w 1995 r. tzw. Biała Księga. Jest ona adresowana do państw, które zawarły z UE układ o Stowarzyszeniu. Dokonuje ona umownego podziału dyrektyw na realizowane w pierwszym oraz drugim etapie. Z perspektywy UE najważniejszą sprawą jest stworzenie systemu gwarantowania depozytów, egzekwowanie właściwej relacji między funduszami własnymi a aktywami ważonymi skalą ryzyka (współczynnik wypłacalności minimum 8%) oraz wprowadzenie norm chroniących system bankowy przed praniem w nim „brudnych pieniędzy”. Dalszy etap to żądanie, aby założyciele bankowych spółek kapitałowych wykazali się 5 mln ECU jako minimalnym kapitałem akcyjnym, uporządkowaniem spraw sprawozdawczości finansowej banków, przestrzeganiem norm dotyczących koncentracji kredytów i innych wierzytelności, umiejętnością sprawowania skonsolidowanego nadzoru nad grupami bankowymi, holdingami i konglomeratami finansowymi.

Dostosowanie banków do standardów europejskich jest procesem dynamicznym, gdyż same standardy podlegają zmianom i zaostrzeniom. Obecnie obowiązujące prawo bankowe wprowadziło zmiany w kierunku funkcjonowania polskiego systemu bankowego w sposób bardziej sprawny i bezpieczny. Jednakże ocenia się, że polskie banki na tle banków działających w UE charakteryzują się:

• niskim wyposażeniem kapitałowym,

• wysokimi kosztami,

• niską technologią,

• mało elastyczną polityką wobec klienta,

• niskim bezpieczeństwem działania.

1

1

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---