BUDOWA JACHTU

    Dział wiedzy żeglarskiej zajmujący się dokładnym opisem elementów konstrukcji i wyposażenia jachtu, jego składowania, remontowania, usuwania awarii, obsługi urządzeń pomocniczych, silnika i urządzeń portowych.

2.01. BUDOWA JACHTU

Pojęcia ogólne i zasadnicze rodzaje jachtów.

• Pojęcie jachtu.

• Podział jachtów ze względu na przeznaczenie:
  - regatowe, turystyczno-regatowe, turystyczne, rekreacyjno - plażowe, szkoleniowe.

• Podział jachtów ze względu na rodzaj napędu:
  -jacht żaglowy, jacht motorowy, jacht motorowo-żaglowy, jacht żaglowo-motorowy.

• Podział jachtów ze względu na konstrukcję i rodzaj stateczności poprzecznej:
  - stateczność kształtu - jachty mieczowe, jachty balastowo-mieczowe, jachty wielokadłubowe),
  - stateczność ciężaru - jachty balastowe.

• Podział jachtów ze względu na rodzaj rejonu żeglugi:
  - śródlądowa i morskich wód osłoniętych, przybrzeżna, bałtycka, oceaniczna.

• Podział jachtów ze względu na rodzaj użytego materiału:
  - laminatowe, kompozytowe, stalowe, drewniane, siatkobetonowe.

2.02. BUDOWA JACHTU

Kadłub jachtu żaglowego.

• Szkielet - stępka, wzdłużnice, wrężnice, krawężnice,

• Laminatowe i kompozytowe poszycie kadłuba:
  - laminat poliestrowy wzmacniany włóknem szklanym- węglowym, laminaty epoksydowe, na rdzeniu z twardej pianki poliuretanowej, przekładkowe wzmacniane drewnem balsy - sandwicz

• Drewniane poszycie kadłuba: na styk karawelowe, na zakładkę, słomkowe, diagonalne, sklejkowe.

• Pokład

• Kształty dziobów:(prosty, łyżkowy, skośny, kliprowy)

• Wznios pokładu

• Kształty rufy: pawężowa (platgat), szpicgat, konchowa z nawisem, kanugat, otwarta.

• Kształt kadłuba w przekroju poprzecznym.

• Jachty balastowe
  - balast integralny, balast integralny-"finkil", balast bryłowy-"bulb kil", balast bryłowy-"kadłub szarpie"

• Jacht mieczowy
  - płaskodenny, okrągłodenny, skośnodenny, skipiak- "sharpie"

2.03. BUDOWA JACHTU

Mały jacht mieczowy.

• Elementy składowe kadłuba:
  - dziób, rufa, śródokręcie, nawis dziobowy, nawis rufowy, obło, dno, część podwodna, część nadwodna - wolna burta, pokład, półpokład, szyna (prowadnica) wózków szotów foka, pokładówka, pokład rufowy, pokład dziobowy, falochron, kokpit, zrąb kokpitu, greting, skrzynka mieczowa, miecz obrotowy, miecz szybrowy, wąsy miecza, fał miecza, raisbelka, komory wypornościowe, jaskółki, falszburta prowadnica(szyna) szotów grota, ster, rumpel, przedłużacz rumpla, sztagownik, podwieź wantowa, dulka burtowa

• Elementy wewnętrzne kadłuba.

2.04. BUDOWA JACHTU

Jacht kabinowy.

• Elementy składowe kadłuba:
  - Elementy składowe kadłuba: dziób, rufa, śródokręcie, nawis dziobowy, nawis rufowy, obło, dno, część podwodna, część nadwodna - wolna burta, pokład, półpokład, listwa odbojowa, pokładówka, pokład rufowy, pokład dziobowy, nadbudówka, nadburcie - falochron, reling, sztormreling, handreling, kosz dziobowy, kosz rufowy, kokpit, zrąb kokpitu, studzienka kokpitowa (na silnik przyczepny), zejściówka, suwklapa, luk, forluk, achterluk, iluminator (bulaj), świetlik (skajlajt), falochron, listwa odbojowa, greting, waterwajs, szpigat, klepka pokładowa, rybka (klepka królewska).

• Elementy wewnętrzne kadłuba:
  -forpik, achterpik, bakista, mesa, kubryk, kambuz, pentra, kabina nawigacyjna, kingston, nawiewnik, wywietrznik, zęza, balast, falszkil, finkil, stępka - kil, nadstępka - kilson, pilers, gniazdo masztu, jarzmo masztu, cęgi masztu, opętnik, miecz obrotowy, miecz szybrowy, wąsy miecza, fał miecza, skrzynka mieczowa, dziobnica - stewa dziobowa, tylnica - stewa rufowa - pawężnica, gródz dziobowa, wręga-żebro, pokładnik, półpokładnik, dennik, wzdłużnik, kątnica, dejwud dziobowy-węzłówka.

2.05. BUDOWA JACHTU

Jacht wielokadłubowy.

• Katamarany - mały rekreacyjno plażowy.

• Trimarany.

2.06. BUDOWA JACHTU

Osprzęt żaglowy.

• Rodzaje ożaglowania
  - bermudzkie (marconi), gaflowe, rejowe, łacińskie, lugrowe, rozprzowe, rejkowe

• Typy ożaglowania
  - ket, slup, sluter, kuter bermudzki, kuter gaflowy, jol, kecz, kecz sztakslowy, szkuner gaflowy, bryg, brygantyna (szkunerbryg), bark, barkentyna (szkunerbark), fregata.

2.07. BUDOWA JACHTU

Maszt, drzewca, olinowanie stałe i półstałe.

• Elementy omasztowienia
  - drzewca stałe: maszt, bukszpryt, delfiniak, wystrzał,
  - elementy masztu: kolumna, stenga, bramstenga, top, pięta masztu, saling, stensaling, jumpsaling.

• Drzewca ruchome
  - bom, gafel, spinakerbom, szprajsgafel, wytyk, rozprze, rejka, reja, flagsztog.

• Budowa drzewc
  - profile aluminiowe, profile z włókna węglowego, drewniane.

• Olinowanie (stałe) masztu:
  - sztag, stensztag, forsztag, jumpsztag, wanta, wanta kolumnowa, stenwanta, achtersztag, baksztag, watersztag, waterbaksztag, achterwaterbaksztag.

2.07. BUDOWA JACHTU

Maszt, drzewca, olinowanie stałe i półstałe.

• Elementy omasztowienia
  - drzewca stałe: maszt, bukszpryt, delfiniak, wystrzał,
  - elementy masztu: kolumna, stenga, bramstenga, top, pięta masztu, saling, stensaling, jumpsaling.

• Drzewca ruchome
  - bom, gafel, spinakerbom, szprajsgafel, wytyk, rozprze, rejka, reja, flagsztog.

• Budowa drzewc
  - profile aluminiowe, profile z włókna węglowego, drewniane.

• Olinowanie (stałe) masztu:
  - sztag, stensztag, forsztag, jumpsztag, wanta, wanta kolumnowa, stenwanta, achtersztag, baksztag, watersztag, waterbaksztag, achterwaterbaksztag.

2.09. BUDOWA JACHTU

Ożaglowanie, olinowanie ruchome, osprzęt i wyposażenie.

• Żagle marszowe
  - fok, grot, bezan, kliwer.

• Żagle sztormowe
  - fok sztormowy, grot sztormowy - trajsel, kliwer sztormowy.

• Żagle dodatkowe
  - spinakier, spaner-blister, genakier, big-boy, tall- boy, shooter-blooper,bryfok, raffi, topsel.

• Sztaksle
  - fok, genua , balonfok, kliwer, latacz, bomkliwer, sztafok, jeger, dryfter, ghoster, reacher, foki bliżniacze, apsel, fisherman, grotsztaksel, bezansztaksel, achtersztaksel.

• Budowa żagla
  - bryt, banta, refbanta, liklina, lik dolny, lik przedni, lik wolny, lik górny, róg fałowy, róg szotowy, róg halsowy, róg pikowy, remizka,cuningham, refsejzing, szkentla, hals, refszkentla, refhals, kieszeń, listwa.

• Mocowanie żagli:
  - do drzewc - likszpara- liklina, segars - krawat-remizka, raksloty-koraliki - krawat-remizka, żmijka - remizka, marlinka - remizka, , szyna - pełzacz, szyna - ślizgacz.
  - do lin - raksa, karabińczyk, szekla, sztag sztywny (Hooda)

• Urządzenia do refowania żagli:
  - żagli przednich - rolfoki,
  - żagli przymasztowych - grota, bezana.

• Rodzaje lin.

• Łączenie żagli z linami:
  - szekla, kausza, krętlik, szeklownik, krawat.

• Eksploatacja żagli ze względu na rodzaj materiału:
  - bawełna,
  - dakron - różne gramatury,
  - żagle kevlarowe i mylarowe
  - zabezpieczenia, pokrowce,
  -sposób przechowywania-składowania w workach

• Olinowanie (ruchome):
  - fał, kontrafał, szot, kontraszot, topenanta, pikfał, piklina, dirkafał, bulina, stropik.

2.10. BUDOWA JACHTU

Osprzęt pokładowy i drobny osprzęt jachtu żaglowego.

• Sztormreling, kosz dziobowy, kosz rufowy, reling, handreling, drabinka zaburtowa, laiflina

• Sztagownik, kluza, półkluza, knaga (rożkowa, zaciskowa, szczękowa),

• Kabestan - szotowy, kabestan kotwiczny - "szpil, braszpil", knaga

• ściągacz, tarlep, kipa, wózek szotowy, szotring, talia, bloczki, poler,

• Bosak, pagaj, wioło-pychowe, czerpak, sonda, Urządzenia do kładzenia masztu - odciąg i kozioł, krzyżak

• Budowa wiosła: rękojeść, makiet, trzon, pióro, dulka,

2.11. BUDOWA JACHTU

Cumowanie i kotwiczenie.

• Urządzenia i przedmioty cumownicze:
  - pomosty cumownicze- ybomy, poler, pachołek, dalba, knaga, kluza, półkluza, odbijacz, trap, bosak.

• Liny cumownicze:
  - cuma dziobowa, cuma rufowa, szpring dziobowy, szpring rufowy, brest, rzutka, ucho cumownicze, amortyzatory cumownicze.

• Kotwiczenie:
  - Osprzęt kotwiczny: sonda, kula, prosiak, bojka, bojrep,
  - Rodzaje kotwic: admiralicji, patentowa Halla, patentowa Danfortha, patentowa CQR - pługowa, Delta-kotwica Bruce`a, kabłąkowa, rybacka (drapak), kotwica martwa,

2.12. BUDOWA JACHTU

Instalacje jachtowe.

• Wody - pitnej,zaburtowej

• Sanitarna - kingston, toalety chemiczne.

• Zęzowa - pompa zęzowa,

• Wentylacja - nawiewnik fajkowy, wywiewnik - odpowietrznik,

• Gazowa - pojemniki na butle,przewody, reduktory.

• Elektryczna - akumulatory-ładowanie,
  - baterie słoneczne,
  - generatory wiatrowe,

2.13. BUDOWA JACHTU

Eksploatacja i obsługa silnika zaburtowego.

• Rodzaje silników ze względu na ich sposób działania:
  - benzynowe (dwusuwowe i czterosuwowe), diesla, elektryczne.

• Rodzaje silników ze względu na ich mocowanie:
  - przyczepne, wbudowane (stacjonarne)

• Układy silnika zaburtowego:
  - mechanizm tłokowo-korbowy, rozrząd, układ zasilania i instalacja zapłonowa, układ olejenia, układ paliwowy, układ chłodzenia, osprzęt silnika

• Obsługa silnika zaburtowego:
  - konserwacja, uruchomienie silnika, wyłączenie silnika, najczęstsze awarie silnika.

    W Unii Europejskiej obowiązują wspólne dla wszystkich jej członków prawa, również te dotyczące żeglowania.

Recreational Craft Directive (RCD) obejmuje zagadnienia wymagań technicznych i nadzoru technicznego nad łodziami rekreacyjnymi (jachtami). Dotyczy to zwłaszcza nadzoru nad budową jachtów.

Istnieją cztery kategorie projektowe:

• D - Sheltered Waters (wody osłonięte: jacht przygotowany do podróży po małych jeziorach, rzekach i kanałach w warunkach siły wiatru do 4B i wysokości fali do 0,5 m włącznie).

• C - (przybrzeżna: Inshore jacht przygotowany do podróży po wodach przybrzeżnych, dużych zatokach, estuariach (ujścia rzek, rozlewiska), jeziorach i rzekach, w warunkach siły wiatru do 6B i wysokości fali do 2 m włącznie);

• B - Offshore (pełnomorska: jacht przygotowany do podróży z dała od brzegu w warunkach siły wiatru 8B i wysokości fali do 4 m włącznie);

• A - Ocean (oceaniczna: jacht samowystarczalny i przygotowany do długich podróży w warunkach siły wiatru przekraczającej 8B i wysokości fali powyżej 4 m);

Wysokość fali jest tu głównym kryterium projektowym, a inne parametry (np. meteorologiczne) opisują warunki umożliwiające powstanie takich fal. Kategorie te służą do orientacji w założeniach projektowych, a także konstrukcyjnych oraz nie mogą być one podstawą do ograniczenia geograficznego rejonu pływania. Intencją tych kategorii jest poinformowanie użytkownika o założeniach projektowych jachtu, by był w stanie podejmować właściwe decyzje dotyczące jego użytkowania.

6/6

Budowa jachtu

Uwaga: opracowanie może być wykorzystywane tylko do użytku własnego.