Madame
Narrator-bohater, będąc już dorosłym człowiekiem, po latach przypomina sobie lata młodości, a dokładniej - czasy liceum. Przeżywszy wiele doświadczeń życiowych rozlicza się z samym sobą oraz rzeczywistością Polski lat 60.
Główny bohater książki to maturzysta, uczący się w ostatniej klasie jednego z liceów na warszawskim Żoliborzu. Bardzo nieprzychylnie odnosi się do okresu, w którym przyszło mu żyć. Fascynują go natomiast czasy międzywojenne, nazywa je „wiekiem heroicznych, wręcz tytanicznych zmagań”, a także czasów wojny, które określa jako „okres koszmarny, czas obłędu, upadku i zbrodni” lecz pełen przepięknych zrywów, heroicznych postaw i szeroko rozumianej niezwykłości. Maturzysta nie popiera obecnego marazmu, panującego także w jego liceum. Jest znakomitym uczniem, bardzo uzdolnionym, biegle potrafi posługiwać się językiem francuskim (w przyszłości zamierza studiować romanistykę), jest wyjątkowo oczytany i inteligentny. Usiłuje zatem zabić wszechobecną nudę. Pomimo protestu ze strony rady pedagogicznej tworzy zespół jazzowy Modern Jazz Quartet. Jednakże bardzo szybko zespół zostaje rozwiązany ze względów dyscyplinarnych. Później zakłada szkolny zespół teatralny lecz nauczyciele nie rozumieją i nie aprobują wysokich ambicji twórczych bohatera
Nudę szarego dnia codziennego odmieniła nowa dyrektorka szkoły. Jest nią Madame, 30letnia profesor języka francuskiego, porównywana do pięknej i zimnej Królowej Śniegu. Wyjątkowa, zagadkowa, bardzo szybko staje się uosobieniem oryginalności i doskonałości. Używa drogich francuskich perfum. Modnie się ubiera. Szybko w związku z jej osobą rodzi się mnóstwo plotek, domysłów i niedomówień. Maturzysta także jest pod wielkim wrażeniem nowej pani dyrektor. Bardzo dobrze zna francuski i zamierza to wykorzystać, by zbliżyć się do nauczycielki. Jako zadanie domowe tworzy esej „Pieśń Wodnika i Panny”, mówiący o znakach zodiaku i związanymi z nimi symbolami męskości i kobiecości. Wpierw chce jednak zdobyć o nauczycielce jak najwięcej informacji. Zastanawia się wtedy nad mnóstwem spraw: czy kobieta jest samotna? Kiedy i gdzie się urodziła? jakie jest jej pochodzenie? jakie ma wykształcenie? jakie są jej zainteresowania?, itd. Zaczyna od zdobycia jej adresu. Śledzi Madame. Usiłuje przez cały ten czas być dyskretny. Nikomu nie mówi o swych zamiarach, nawet swojej mamie. Z wielką niecierpliwością oczekuje również kolejnych lekcji z panią profesor. Rozpoczyna wtedy błyskotliwą i inteligentną grę słów. To jednak nie wzrusza Madame i rozmarzony chłopak szybko zostaje sprowadzony z powrotem na ziemię. Kobieta jest nieprzejednana i tym wzbudza coraz większe zainteresowanie ucznia. Chłopak nadal się zastanawia, czy kobieta domyśla się, że ją śledzi ? co ukrywa? jaka jest w rzeczywistości? co jest ukryte pod maską tej konkretnej, nieprzystępnej i zdecydowanej kobiety? Licealista poświęca swoją całą energię, każdą wolną chwilę, obmyśla, planuje, nawet w czasie snu, postępuje coraz bardziej obsesyjnie, po to jedynie, aby zdobyć nowe informacje, dowiedzieć się jak najwięcej o Madame. Pociąga go to intryguje i fascynuje. Usiłuje pojawiać się wszędzie tam, gdzie mogłaby zjawić się Madame. Bierze zatem udział w wernisażach, które organizuje Francuska Ambasada, idzie na wystawę grafik Picassa, zdobywa zaproszenie na premierę francuskiego filmu „Kobieta i mężczyzna”. Każdego dnia wie coraz więcej. Dowiedział się, że na drugie imię nauczycielka ma Wiktoria, przyszła na świat 27 stycznia 1935 roku, obroniła na ocenę bardzo dobrą pracę magisterską dotyczącą twórczości Simone de Beauvoir na Uniwersytecie Warszawskim. Jego dorośli znajomi, a zarazem przyjaciele, pan Konstanty i jego syn, Jerzy Monteniowie mówią mu, że Madame przyszła na świat w Alpach w trakcie jednej z wycieczek po górach, później przeżyła razem z rodzicami ciężką tułaczkę po Francji i Hiszpanii oraz niełatwe czasy hiszpańskiej wojny domowej. Jej ojciec, Maksymilian, nie chciał wracać do Polski, bo wiedział, że wkrótce wybuchnie wojna. Jej ojciec był niezwykle odważnym człowiekiem, nie bał się pokazywać swego sprzeciwu wobec pewnych faktów, ale z tego powodu naraził się wielu ludziom. Już w trakcie okupacji we Francji był zmuszony się ukrywać. Raz nawet ktoś zepsuł hamulce w ich samochodzie i o mało co nie spowodowało to tragicznego wypadku. Gdy po wojnie cała rodzina wróciła do kraju, ojciec nie pamiętał, że żyje już w innej Polsce. Wszystkim opowiadał swą historią. To spowodowało, że zainteresowała się nim Informacja Wojskowa. Ojciec nie opuścił już do końca życia aresztu. Najprawdopodobniej zmarł na atak serca.
Młodzieńcowi udało się zatem poznać przeszłość Madame i ją rozszyfrować. Jego cierpliwe i długotrwałe starania zaczynają przynosić efekty: Madame z nieskrywaną sympatią udziela mu pierwszej pomocy, kiedy pewnego dnia rani sobie rękę na technicznych zajęciach w szkole. Potem przez chwilę szczerze rozmawiają w gabinecie dyrektora. Ich rozmowa jest przepiękną wymianą cytatów z „Fedry” Racine'a. Później na balu maturalnym Madame prosi chłopca - wtedy już absolwenta - o wspólny taniec. Zgadza się też, by odprowadził ją po balu do domu. W trakcie tej wieczornej przechadzki Madame pyta go o dalsze plany na przyszłość. Młody mężczyzna mówi, że po skończeniu studiów na romanistyce ma zamiar zająć się pisarstwem. Pani profesor cytuje wtedy zasłyszane wcześniej na lekcji zdanie, że Josef Conrad jest jedynym Polakiem, który „wybił się w świecie i wszędzie jest czytany, bo nie pisał po polsku”.
Wkrótce potem Madame jedzie do Francji na staż. Chłopak kończy studia na romanistyce, ma nawet staż nauczycielski w swym dawnym liceum. Tam dowiaduje się że po latach stał się legendą w tej szkole i do dzisiaj opowiada się historie o jego głośnym romansie z dyrektorką. Wówczas przedstawia młodemu licealiście wymyśloną bajkę o wspólnym wyjeździe z nauczycielką do Szwajcarii. Dzień po swoich urodzinach dostaje z Francji paczkę - jest w niej widokówka przedstawiająca Mont Blanc oraz pióro marki „Mont Blanc”. Madame znała zatem dzień urodzin swego ulubieńca.
Postscriptum. W nocy z trzynastego na czternasty grudnia 1981 r. bohater przebywał poza stolicą i to uchroniło go przed internowaniem. Gdy się ukrywał rozpoczął pisanie swojej pierwszej powieści, której fabułę oparł na zapiskach dziennika „tamtego czasu”, który ocalał z rewizji. Rękopis następnie zostanie przekazany zaufanej osobie i jako przesyłka dyplomatyczna powędruje na Zachód. Tam dopiero ksiązka będzie mogła być wydrukowana.