16. Symbolika i zastosowanie, Architektura krajobrazu Inż

16.

Symbolika i zastosowanie wody i roślin w sztuce ogrodowej.

Opracowała: Karolina Tomaszewicz

PLAN PREZENTACJI

Symbolika, sztuka ogrodowa

wyjaśnienie pojęć;

Symbolika wody

wg różnych kultur;
Symbolika roślin

wg różnych kultur;
Zastosowanie wody

w płaskich powierzchniach zwierciadlanych, przykłady;
w elementach małej architektury, przykłady;
Zastosowanie roślin

Podział;
Podsumowanie
Bibliografia

I SYMBOLIKA, SZTUKA OGRODOWA

Sztuka ogrodowa to zbiór działań twórczych obejmujących projektowanie, zakładanie ogrodów i założeń parkowych. To również pielęgnacja zieleni, nowej oraz już istniejącej w danym miejscu. To sztuka doboru właściwych odmian roślin do danego terenu i warunków klimatycznych. To sposób łączenia architektury i zieleni w taki sposób, aby pozostawały w harmonii ze sobą.

Symbolika to To, co przedstawione bezpośrednio, jest znakiem głęboko ukrytych i niejasnych treści, mających kierować ku nim myśl odbiorcy. W kulturze symbol pełni rolę znaku treści ukrytych, dlatego rozpatrywać go należy dwustopniowo: za znaczeniem dosłownym znajduje się znaczenie ukryte, czyli symboliczne.

II SYMBOLIKA WODY

Woda w wielu wierzeniach to materia pierwotna, podstawa wszechrzeczy, początek przyrody, wszystkiego, co żyje. Symbolizuje zmienność, niestałość, przeobrażenie, ducha, potęgę, oczyszczenie, prawdę, dobro, zapomnienie.. Woda miała olbrzymie znaczenie m.in. w kulturze Wschodu

Symbolizuje ona życie natury.

~Woda w ogrodach chińskich

Chiński ogród stanowi całość dopiero po umieszczeniu w nim reprezentujących góry kamieni - odpowiedników męskiego pierwiastka Jang oraz reprezentującej ocean wody - będącej symbolem Jing.

~Woda w ogrodach japońskich

Woda to niezbędny element w ogrodzie japońskim, symbolizuje ona ruch i podążanie do celu. Poszczególny typ ogrodu wyznacza nam rodzaj i ilość elementów. Jednak nieprzypadkowe jest również ich ułożenie i lokalizacja. Każdy detal ma swoją symbolikę. Woda portretuje ruch i wnosi do ogrodu życie, rwące potoki i wodospady symbolizują mężczyznę, a wolne i spokojne strumyki - kobietę. Oba cieki łączą się w stawach naśladujących morza. Grabiony piasek natomiast imituje morskie fale, kamienie symbolizują niezmienność i trwałość przyrody, głazy są wyspami a pagórki odzwierciedlają góry.

III SYMBOLIKA ROŚLIN

W ciągu wieków rośliny obrosły w symbolikę bardzo obficie. Przedstawiona tutaj jej część wywodzi się z tradycji chrześcijańskiej.

Roślinność wg chrześcijaństwa

Róże- białe róże symbolizują miłość

Niezapominajka- miłość, pamięć wierna

Sosna - mądrość

Trawa- radość duszy

Fiolek- miłość, pokora, przemijanie

Jemioła- nieśmiertelność

Roślinność w ogrodach chińskich

Dopiero w okresie 906-960 w ogrodach chińskich większą rolę zaczęły odgrywać drzewa i kwiaty, podkreślające ulotność rzeczywistości. Największą popularność zdobyły kwiaty śliw łączone z sosną i bambusem - jako symboliczni "trzej przyjaciele zimy"

Symbolika przykładowych roślin:

Bambus- był symbolem przyjaźni nierozerwalnej i długotrwałej

Sosna- reprezentowała siłę charakteru

Orchidee- dzięki zapachowi były symbolem kobiecego czaru

Chryzantemy - długiego życia.

Lotos- rozpowszechnił się w Chinach dzięki religii buddystycznej . wyrasta z mułu, który jest znakiem świata materialnego, przenika przez wodę obrazującą niestałość, by wydostać się na powierzchnię i rozkwitnąć na powietrzu i w słońcu, czyli w świecie duchowym. To dlatego właśnie jest symbolem poszukiwania duchowej czystości i prawdy.

Klon palmowy -sukces

Lilak - męskość i przebojowość

Roślinność w ogrodach Japonii.

Traktuje się jako element dopełniający całej kompozycji , stanowiącej jedynie tło. Zgodnie z dawnymi wierzeniami drzewa traktowano jako element mniej ważny. Te bogato kwitnące sadzono od strony wschodniej a o ozdobnych liściach liściach w zachodniej części ogrodu. Korzystając z odpowiednichgatunków drzew i symbolicznej aranżacji można zastąpić roślinami niektóre elementy kompozycji ogrodowej.Przykładowo:brak stawu - 9 judaszowców, bez strumienia- 9 wierzb, bez pagórka-3 cedry różnej wysokości.

Symbolika przykładowych roślin:

Sosnę -postrzega się jako symbol siły i długowieczności

Bambus- jako wytrwałości i przyjaźni

Ponadto roślinom kwitnącym przypisuje się znaczenie symboliczne, są one reprezentantami pór roku. Wiosnę symbolizują kamelie i azalie, lato kosaćce, trzykrotki i liriope, natomiast jesienią przebarwiają się klony palmowe.

IV ZASTOSOWANIE WODY

Woda w sztuce ogrodowej istnieje jako naturalne tworzywo kompozycyjne. Wprowadza do ogrodu element ruchu. Głównym zadaniem wody jest tchnąć życiem krajobraz ogrodu. Istnieje wiele możliwości zastosowania jej w ogrodzie. Paradoksalnie płaszczyzna tafli wody stwarza dodatkowo efekt dynamizmu - odbija w swoim lustrze otaczający ją ogród, potęgując wrażenie zieleni.

Woda służy np. do wypełniania zbiorników sztucznych i naturalnych, formowania płaskich powierzchni zwierciadlanych (jak stawy, sadzawki, partery wodne, strumienie, kanały,dla komponowania specjalnych efektów(zwłaszcza w ogrodach chińskich japońskich i arabskich), a także jako tworzywo dekoracyjne w kaskadach, fontannach oraz do wypełniania naczyń.

Zastosowanie wody - Sadzawka

Można podzielić je ze względu na materiał wykonania(czyli foliowa, gliniana lub betonowa) bądź ze względu na wygląd( japońska, podwyższona lub obniżona). Przedstawię krótko przykłady tego drugiego podziału. Zgodnie z definicją sadzawka to wypełnione wodą niewielkie zagłębienie wykopane w gruncie,wykończone dowolnie, utworzone w rezultacie konkretnego zapotrzebowania społecznego lub gospodarczego.

Sadzawka japońska-

Sadzawka podwyższona-

Sadzawka obniżona-tzw. we wgłębieniu. Przykładem jest Kropielnica Polski oraz sadzawka w centrum warszawy.

Zastosowanie wody - Staw

Jest potocznie znwane „oczkiem wodnym” inaczej małym akwenem wodnym, zwykle realizowanym w celach krajobrazowych, czasami zasiedlonym przez ryby ( na przykład akwariowe), z nasadzeniami ozdobnych roślin podwodnych.

Zastosowanie wody - Strumień

Mały ciek wodny, wody w nim płyną w terenie o różnicowanej rzeźbie, w wąskim, płytkim korycie o niewielkim spadku.

Zastosowanie wody - Kanały

Sztucznie utworzony ciek wodny, w naturalnym środowisku łączący dwa naturalne zbiorniki.

Zastosowanie wody - Partery wodne

Rodzaj sztucznych zbiorników wodnych,rozległych o spokojnej tafli wody.

Zastosowanie wody -Fontanny

Urządzenie wodne, ozdobne, składające się przeważnie z 2 głównych elmentw, dyszy z wodą pod ciśnieniem i basenu w który woda z dyszy wpada. Rozróżnia się dwa podstawowe typy fontann:europejski - woda tryska ponad zbiornik, a następnie wpada do niego, jednocześnie burząc lustro wody oraz arabski - woda nigdy nie znajduje się w powietrzu, tylko wycieka z otworu po elementach swojej konstrukcji

Fontanna Pegaza - z czasów renesansowych.

Fontana della Dea Natura- fontanna z ogrodów Villi d'Este

Zastosowanie wody - Wodospady

Swobodny, pionowy spadek wody, spowodowany istnieniem w korycie wodnym wyraźnego progu skalnego.

Zastosowanie wody - Kaskady

Szereg wodospadów nazywamy kaskadą.

Zast. Wody: Przykłady ogrodów japońskich

- Ginkaku

- Kinkakuji-

to ogrody w stylu Tsukiyama- ogródy wzgórzowe gdzie stawy, strumienie i wzgórza są wykorzystywane do tworzenia miniaturowych krajobrazów.

Woda na przestrzeni wieków

Ogrody wodne od zawsze miały fundamentalne znaczenie przy projektach architektonicznych. Na przestrzeni stuleci przybierały one najróżniejsze formy. Jednak zawsze ich zadaniem było ożywienie krajobrazu.

ZASTOSOWANIE ROŚLIN

Rośliny okrywowe

-byliny okrywowe

-krzewy okrywowe

Rośliny pnące

Rośliny rabatowe

-jednoroczne i dwuletnie

-cebulowe

-byliny

Rośliny wodne

Żywopłoty i rzeźby

PODSUMOWANIE