Efekt cieplarniany - Ozon powstaje w niższych warstwach atmosfery, jako produkt procesów przemysłowych i spalania paliwa w samochodach. Zbyt duże ilości ozonu są niebezpieczne dla roślin i prawdopodobnie mają związek z niektórymi zaburzeniami oddychania, ale rozwój życia na Ziemi bez tego gazu, też byłby niemożliwy. Ziemia otoczona jest grubą warstwą ozonu, zatrzymującą ok. 2/3 promieniowania ultrafioletowego ( UV ), emitowanego przez Słońce. Z jednej strony promieniowanie UV jest niezbędne do wytwarzania witaminy D, koniecznej do budowy kośćca, z drugiej zaś szkodliwe dla organizmów żywych, poprzez ścinanie białka i obumieranie komórek. Ozon ma zatem ogromne znaczenie biologiczne, ponieważ reguluje dopływ promieniowania UV do Ziemi, zwłaszcza że UVB mają wpływ na zwiększoną zachorowalność na raka skóry. Podczas obserwacji warstwy ozonowej, naukowcy w połowie lat 80-tych, odkryli, że nad Antarktydą pojawia się w niej „dziura”. Zjawisko to polega na przerzedzaniu się warstwy ozonu. Powoduje to docieranie niebezpiecznie większej ilości promieni UV do Ziemi. Spowodowane jest to nazbyt dużym zastosowaniem gazów znanych jako freony. Po drugiej wojnie światowej zaczęto ich używać w lodówkach, aerozolach, zamrażarkach, klimatyzatorach, w płynach do czyszczenia, przy produkcji tworzyw sztucznych i wielu innych. Jest to o tyle niebezpieczne, że freony rozkładają się około 100 lat.
zwany szklarniany to zjawisko ocieplenia się klimatu Ziemi polegający na zatrzymywaniu się pewnej ilości ciepła emitowanego do atmosfery . Jest to spowodowane wzrostem zawartości gazów cieplarnianych gł. CO, freonów metanu i pod tlenku azotu
Gazy szklarniowe przepuszczają widoczne pasmo fal słonecznych natomiast adsorbują promieniowanie podczerwone zapobiegając tym ucieczce ciepła w kosmos. Są to: freony, tl. azotu ozon, metan , dwutlenek węgla.
Jak zmniejszyć efekt cieplarniany-ocieplenie Ziemi może nastąpić tak szybko ,że zwierzęta i rośliny nie zdążą się przyzwyczaić i nikt nie wie co może się wydarzyć. Zmniejszyć efekt cieplarniany można po przez sadzenie drzew, które zmniejsza zaw. CO2 w atmosferze, ale trzeba by zasadzić nimi teren Argentyny który zrównoważył by wszystkie szkodliwe gazy samochodów na świecie, nie biorąc zniszczenia produkowane przez przemysł i elektrownie. Jedyną drogą do zahamowania zmian jest ograniczenie produkcji gazów , zmniejszenie użycia energii jądrowej do której wytworzenia wytwarza się CO2. elektrownie jądrowe powinny być zastąpione elekt. Wodnymi które nie produkują CO2 oraz zwiększenie wykorzystania energii słonecznej.
Smog- mgła inwersyjna wynikająca z połączenia dymu , mgły i pary wodnej.
Smog siarkowy(londyński)- powstaje w wielkich aglomeracjach w klimacie umiarkowanym ,w wyniku spalania zasiarczanego węgla. Skondensowana sadza tlenków siarki, węgla(SO2, SO3, CO) działa na organizmy parząc. Poraża układu oddechowy i źle działa na układ krążenia. Powoduje zachorowania i nagłe zgony(Londyn Boże Narodzenie 1952) Polska często: Kraków, górny Śląsk , Zakopane , kotlina jeleniogórska.
OZON w atmosferze w wyniku oddziaływania promieniowania słonecznego w paśmie ultrafioletu O2 zostaje rozbita na dwa atomy tlenu. Atomowy tlen reaguje z tlenem czastecz. O2 tworząc ozon O3. Ten że ozon stratosferyczny pełni pożyteczną rolę dzięki temu że absorbuje dużą cześć ultrafioletowego promieniowania słonecznego z zakresu UV/B. UV/B działa na ozon rozkładając go na cz. tlenu.
Co jest powodem zanikania warstwy ozonowej- Na podstawie badań udowodniono że gł. przyczyna niszczenia warstwy ozonowej są niektóre zw. chemiczne produkowane przez człowieka , emitowane do atmosfery są to: węglowodory, które w swoich cz. mogą zawierać at. chlorowców np. chlor, brom. Te substancje miały szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach. Powszechnie stosowane były freony w produkcji lodówek, urządzeń chłodniczych. W Polsce zastosowano 1916 ton tych substancji
Faktem jest, że każdej wiosny nad Antarktydą tworzy się „dziura ozonowa”, tak jak faktem jest, że zanika ona potem w ciągu kilku tygodni, by „rozpłynąć się” w atmosferze, kiedy to wir „ulatnia się”, a bogate w ozon powietrze wpada do dziury, aż do następnej wiosny. Faktem jest, że chlor wchodzi w reakcje z ozonem powodując jego niszczenie i faktem jest również, że chlor zawarty jest we freonach, których nie wytwarza natura i których rosnąca koncentracja w atmosferze jest dziełem człowieka. Ekotoksyny - (polutanty)- substancje wytwarzane przez człowieka i powodujące skażenie środowiska naturalnego. Za najgroźniejsze ekotoksyny uznaje się w kolejności : dwutlenek siarki (SO2) , pył zawieszony, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), tlenki azotu ( NOX), związki fluoru , ołów, kadm, tlenek węgla ( CO) i pestycydy. Można wymienić kilka ogólnych prawidłowości , jeśli chodzi o skutki oddziaływania polutantów na ludzi:
1. Biologiczny efekt działania ekotoksyn na człowieka jest funkcją jej stężenia w środowisku , czasu działania ( ponieważ przy dłuższej ekspozycji nawet subtoksyczne stężenia substancji mogą się kumulować w organizmie , a przy braku materialnej kumulacji mogą się kumulować mikrouszkodzenia wywoływane przez te substancje) oraz od wrażliwości osobniczej narażonej jednostki.
2. Objawy kliniczne będące następstwem działania ekotoksyn są często nieswoiste ograniczone do uczucia osłabienia i zmniejszonej odporności organizmu, a co za tym idzie zwiększonej podatności na inne choroby.
3. W łącznym oddziaływaniu kilku ekotoksyn ( a z taką sytuacją zwykle mamy do czynienia) może mieć miejsce działanie potencjalizujące ( nie tylko sumujące); toksyny mogą wzajemnie uzupełniać swoje niekorzystne działanie nasilając znacznie końcowy efekt toksyczny.
Substancje te przedostają się do organizmu wraz ze spożywanym jedzeniem i piciem, wdychanym powietrzem, jak również z kosmetyków i leków farmakologicznych.Najwięcej polutantów uwalnia się z gleby. Np. azotany uwalniają się w trakcie
orania terenów trawiastych albo wiosną, kiedy wypłukuje się powierzchniowa warstwa gleby. Glin po dostaniu się do zbiorników wodnych tworzy wiele szkodliwych związków. Przedostający się z gleby do wód magnez, którego nadmiar staje się przyczyną wielu groźnych chorób ryb. Największym zagrożeniem są zanieczyszczenia spowodowane
gospodarką ludzką. Coraz więcej chemikaliów używanych jest w rolnictwie, które nieuchronnie po jakimś czasie trafiają do wód śródlądowych. Owadobójcze, chwastobójcze, roztoczobójcze,grzybobójcze i środki pielęgnacyjne dają w sumie ok. 400 chemicznie aktywnych związków niszczących mikroflorę i mikrofaunę. Szkodliwe fosforany, azotany i potas są używane celem poprawienia żyzności gleby. Rolnicy stosują ich wiele milionów ton rocznie. Część tych substancji trafia do wód. Niektóre z nich, zwłaszcza związki organiczne rozkładają się latami, a przez ten czas wchodzą w ciąg łańcucha pokarmowego czyniąc przy tym wiele szkód w ekosystemie. Innym bardzo groźnym źródłem zanieczyszczeń jest przemysł. Przemysłowe polutanty to przede wszystkim metale ciężkie: kadm, ołów i cynk. Kwaśne deszcze, spowodowane spalinami powstającymi w procesie spalania ropy i węgla, to kolejne źródło. Nie istnieją dla nich żadne granice. Przemieszczają się wraz z wiatrem. Ich katastrofalne skutki widać najwyraźniej na zboczach gór, gdzie dolne warstwy chmur stykają się z roślinnością. Kwaśne deszcze powodują zakwaszenie wód powierzchniowych. Badania wykazały, że przy pH = 5,4 przestają się rozmnażać ryby. Kwaśne deszcze spowodowały śmierć milionów łososi i pstrągów w tysiącach szwedzkich jezior, a z niektórych rzek w tym kraju całkowicie zniknęły łososie.
Dopalacze katalityczne
Katalizator samochodowy- reaktor katalityczny- część układu wydechowego wszystkich współczesnych samochodów osobowych spełniająca funkcję pozasilnikowego systemu zmniejszania ilości szkodliwych składników spalin. Ma na celu zmniejszenie ilości szkodliwych związków chemicznych w gazach wydechowych. Działanie reaktora opiera się na reakcji substancji zawartych w spalinach z katalizatorem. Optymalne warunki pracy katalizatora dopierane są dzięki sterowaniu silnikiem na podstawie danych z sondy lambda. Przy silnikach o zapłonie iskrowym najczęściej stosuje się trójfunkcyjne TWC, które redukują tlenki azotu oraz jednocześnie utleniają węglowodory i tlenek węgla. Aby reakcje te mogły zachodzić równocześnie konieczne jest utrzymanie współczynnika nadmiaru powietrza na poziomie lambda= 1. Przy silniach o zapłonie samoczynnym stosowane są reaktory utleniające, które powodują utlenianie związków CH i CO. Jednoczesna redukcja NOx jest w tym przypadku niemożliwa ze względu na fakt pracy tych silników na mieszankach ubogich.
Podział katalizatorów; utleniający (zmniejsza on w spalinach zawartość tlenku węgla i węglowodorów), redukujący ( zmniejsza on zawartość tylko tlenków azotu NOx), trójfunkcyjny ( utlenianie CO, utlenianie HC, redukcja NOx). Zniszczenie katalizatora może być wywołane wysoką temperaturą w czasie. ( długa eksploatacja przy nieprawidłowej regulacji).
Sonda lambda- czujnik mierzący zawartość tlenu w spalinach, umieszczony w układzie wydechowym benzynowego silnika spalinowego. Pozwala to na precyzyjne dozowanie składu mieszanki paliwowo- powietrznej. Coraz więcej aut ma umieszczane więcej niż jedną sondę. S.L ma za zadanie mierzyć poziom tlenu w spalinach który odzwierciedla efektywność spalania mieszanki paliwowej w cylindrach. Sygnał S.L trafia następnie do sterownika silnika, który na tej podstawie redukuje skład mieszanki. Warunkiem poprawnej pracy sondy jest rozgrzanie jej do odpowiedniej temperatury. Moje przemyślenia nt BRD w Polsce;P nie poparte literaturą:P
Polska na tle UE znajduje się na szarym końcu w BRD. Główną przyczyną tak bardzo niskiego poziomu BRD jest brak infrastruktury zapewniającej m. in. bezkolizyjne włączanie się do ruchu.
W 2008r liczba wypadków w Polsce wyniosła 49054 a w 2009r 44196. Na przełomie tych dwóch lat liczba wypadków spadła o 10%. Pod względem liczby zabitych Polska jest na pierwszym miejscu w Europie. W 2008r na polskich drogach zginęło 5500 osób dla porównania w Niemczech 4400, na Węgrzech 900 osób a na Słowacji 500. Jednak w 2009r w Polsce liczba zabitych zmalała o 16%. Ale to i tak był to najgorszy wynik w Europie. Polska jako członek UE przyjęła nowy program bezpieczeństwa na drogach na lata 2011-2020. Ma on zmniejszyć o połowę wypadki śmiertelne
.