Pozycja dziecka w rodzinie
Część 1
Pozycja dziecka w rodzinie i społeczeństwie ulegała przez wieki przemianom. Duży wpływ na to miał proces demokratyzacji życia
rodzinnego . Zmiana pozycji dziecka w rodzinie wyrażała się w jego nowych rolach rodzinnych , domowych , zmieniających się relacjach między rodzicami a dzieckiem, a przede wszystkim w innym niż dotychczas miejscu zajmowanym przez dziecko w hierarchii wartości rodzinnych . Dzisiaj rodzina jest dla dziecka a nie dziecko dla rodziny . To ono staje się celem i sensem rodzicielskiego życia . Inaczej jest też dziś traktowane rodzicielstwo . Dziecko jest dla rodziców szczęściem, a nie ciężarem lub przykrym obowiązkiem ( zawsze są jednak wyjątki , o tym trzeba pamiętać ) . Zajmowanie się dzieckiem , pielęgnowanie , choć często nie bez trudu, staje się radością .Celem wychowania jest wprowadzenie dziecka w kulturę społeczeństwa , rozwój jego indywidualności , zdolności i zainteresowań . Rodzina stanowi intymne środowisko , w którym stosunki między rodzicami a dziećmi powinny być swobodne , bez przymusu . Pogodny nastrój , serdeczność i wzajemne zrozumienie tworzą właściwy klimat rodzinny . Dziecko w takich warunkach rozwija się prawidłowo . Czuje się rozumiane i potrzebne . Jego pozycja w rodzinie zależna jest od struktury rodziny, jej poziomu kulturalnego, osobowości rodziców , postaw rodzicielskich , a także od wzajemnych układów interpersonalnych w rodzinie . Pozycja dziecka w rodzinie Część 2 Dziecko w rodzinie wielodzietnej Pozycja dziecka w rodzinie wielodzietnej wyznacza jego rolę wśród członków grupy rodzinnej , wpływ na stosunki między członkami , szczególnie między rodzeństwem , warunkuje współżycie rodziców między sobą . Ważne są tu także czynniki , które w znacznym stopniu kształtują rodzinę , jak liczba dzieci , płeć , wiek , itp. W rodzinach o większej liczbie dzieci zmienia się struktura rodziny , która ma wpływ na rozwój całkowicie odrębnego typu osobowości poszczególnych członków rodziny . Z chwilą przyjścia na świat następnego dziecka i dzieci dalszych rodzice muszą się do nich ustosunkować na płaszczyźnie rodzicielstwa , jako matka i ojciec. Każde następne dziecko , rodząc się wpływa w zasadniczy sposób na postawę swoich rodziców , przede wszystkim wobec dzieci , które już żyją w rodzinie . Mianowicie , zmusza ich do zajęcia się sobą na pierwszym miejscu i pozostawienia niejako z boku dzieci , które już są . Rodzice popełniają wiele błędów wychowawczych , zupełnie niezamierzonych , w imię źle rozumianej miłości do dziecka . Najwięcej tych omyłek popełniają względem pierwszego dziecka a wynika to z ich braku doświadczenia rodzicielskiego . W rodzinie wielodzietnej zarówno rodzice jak i dzieci rozumieją , że wszyscy są dla wszystkich . Nawet najmłodsze dziecko w rodzinie szybko zrozumie , że do matki i ojca ma prawo także jego starsze rodzeństwo . Rodzice włączają swoje dzieci w pracę i obowiązki domowe . Przez pomoc rodzicom zdobywają dzieci cechy charakteru: pracowitość , obowiązkowość , uczciwość , dokładność, życzliwość a także samodzielność . Rodzice kochając swoje dzieci, są wobec nich bardziej krytyczni i wymagający . Na tle licznego potomstwa , wyraźniej widzą dobre i złe strony każdego ze swoich dzieci. Zdarza się czasem, że traktują swoje dzieci niejednakowo - jedno łagodnie , inne zaś surowo . W ten sposób niszczy się z reguły dobre kontakty między rodzeństwem , utrwala zazdrość o uczucia matki i ojca , wywołując liczne konflikty i napięcia . W rodzinie wielodzietnej dziecko podlega wpływowi i kontroli rodzeństwa , stale się z nim porównuje lub robią to rodzice . Ponieważ rodzice w rodzinach wielodzietnych są bardziej obciążeni , zajęci , zapracowani , mniej czasu poświęcają swoim dzieciom , dlatego w większym stopniu włączają w różnorodne formy pomocy dla rodziny starsze dzieci . Rodzeństwo starsze opiekuje się a nawet wychowuje młodsze dzieci w rodzinie i bardzo często przykład czerpie od rodziców , stawiając młodszym dzieciom duże wymagania. Dzięki temu między rodzeństwem rodzi się głębokie uczucie , przywiązanie , więź uczuciowa . Możliwość codziennych bliskich kontaktów z rodzeństwem jest dla dziecka bardzo korzystna . Dzieci takie są bardziej uspołecznione , przyjacielskie , serdeczne , mają bogate doświadczenia w kontaktach społecznych , nawet gdy uczęszczają do przedszkola czy szkoły . Rzadziej też niż jedynacy bywają otaczani przez rodziców przesadną opieką , co może wpływa na stałość nastrojów , mniejszą pobudliwość i skłonność do przerzucania uwagi z przedmiotu na przedmiot . Przejawiają też mniej cech dziecka nerwowego . Wśród rodzeństwa rodzi się głęboka przyjaźń , przychylność , które są tym trwalsze i głębsze im większe istnieją różnice wieku rodzeństwa Dzieci z większych rodzin są także bardziej popularne w grupach rówieśniczych . Dzieci w rodzinach wielodzietnych bardziej uwrażliwiają się na sprawiedliwość , ponieważ na każdym niemal kroku słyszą , że wszystko jest do podziału np. słodycze . W rodzeństwie najlepiej zobaczy się wartość drugiego , a to skłania dziecko do opanowania się , wyrzeczenia i ofiary . Rodzi się atmosfera miłości , zamiera miłość egoistyczna i egocentryczne patrzenie na otaczający świat . Nie zawsze jednak dzieci z rodzin wielodzietnych są szczęśliwe . Często narzekają , że muszą się wszystkim dzielić , że noszą ubrania po rodzeństwie , że bawią się starymi zabawkami , że rodzice nie mają dla nich czasu . Jest to związane ze statusem materialnym rodziny wielodzietnej, który zazwyczaj nie jest zbyt dobry . Powierzanie dzieciom w większych rodzinach różnych czynności rozwija w nich zaradność życiową i samodzielność. Po pierwsze dlatego , że rodzice nakładają na dzieci obowiązki , po drugie dlatego , że mniej czasu poświęcają każdemu z nich . Dzieci mają wtedy mniej nadzoru ze strony rodziców - obserwując pragną ich naśladować i stają się samodzielne. Wychowywanie się dzieci wśród licznego rodzeństwa stwarza możliwości większej różnorodności charakterów , bardziej złożonych i bogatszych osobowości . Pozycja dziecka w Rodzinie Część 3 Jedynak w rodzinie Pozycja jedynaka w rodzinie różni się od pozycji dziecka posiadającego rodzeństwo pod kilkoma istotnymi względami : - rodzina jedynaka jest mniej liczna , a tym samym występuje w niej mniej systemów wzajemnego oddziaływania - dziecko jest w niej jedynym niedorosłym członkiem , co czyni jego pozycję w tej rodzinie specyficzną , uprzywilejowaną i podporządkowaną - brak rodzeństwa , nie tylko zmniejsza liczbę osób i wzajemnych oddziaływań w rodzinie , ale sprawia , że wzajemne stosunki między członkami cechują się przewagą jednego partnera a w tym przypadku rodzica , matki lub ojca . W jedynaku ogniskują się wszystkie ambicje i oczekiwania rodziców. Wiele jest dziedzin życia , w których musi być dobry , żeby zadowolić rodziców , którzy stale go obserwują i wiele od niego wymagają . Zapewne wiele razy dziecko słyszy te słowa : „pamiętaj , nie możesz nas zawieść , mamy tylko ciebie , itp.” Wielkie jest to dla dziecka obciążenie , musi się starać sprostać tym nadziejom . Choć więc jedynak nie musi „donaszać” ubrań po rodzeństwie , często ma własny pokój , nikt nie niszczy mu zeszytów i zabawek , to jednak nie ma on lekkiego życia .Na podstawie literatury , własnych doświadczeń i obserwacji w pracy z dziećmi nasuwają mi się różne wnioski dotyczące dzieci jedynych w rodzinie . Jedynacy nieraz ujawniają pragnienie posiadania rodzeństwa . Nie jest prawdą , że jedynacy są zawsze niespołeczni , bywa tak oczywiście , ale nieraz wręcz wybijają się w tej dziedzinie , dążąc do przebywania z rówieśnikami , których w rodzinie nie mają . Odczuwają w domu jakiś brak . Posiadanie rodzeństwa uczy pewnych rzeczy automatycznie . Jedynak nie musi dzielić się jedzeniem , słodyczami , zabawkami , ale nie ma też okazji do uczenia się w tak prosty sposób pamięci o innych . Nie ma też okazji doświadczenia relacji braterskiej : równego z równym , która ma inny charakter , niż kontakt z nawet najbardziej demokratycznie nastawionymi rodzicami . Bratu można czasem ustąpić, a czasem obstawać przy swoim zdaniu , ale zawsze trzeba liczyć się z jego obecnością i jego innością. Jedynak nie ma żadnych czynników , które mogłyby wywrzeć na dziecko wpływ albo oderwać je od zagadnień świata dorosłych . Życiowemu doświadczeniu dziecka brak jest rozmaitości : od wczesnego dzieciństwa obcując z dorosłymi , poznaje i naśladuje ich . Nie jest to korzystne dla rozwoju dziecka , gdyż zbyt wcześnie staje się ono dojrzałe i pozbawione dziecięcej naiwności i bezpośredniości. Prawidłowy rozwój dziecka wymaga pewnej równowagi , oddziaływania dorosłych z jednej strony oraz rówieśników i rodzeństwa z drugiej strony . Jedynacy wykazują większe trudności w przystosowaniu społecznym niż dzieci z większych rodzin . Pojawia się większa nerwowość i zawziętość . Jedynak często niezrównoważony uczuciowo , nadmiernie pobudliwy , łatwo popada w konflikty z otoczeniem . Takie dzieci mają stosunkowo małą popularność w zespołach klasowych . Brakuje im przeważnie radości , są bardziej zamknięte w sobie , mało otwarte na środowisko społeczne, a z tego powodu doświadczają samotności . Samotność jest szczególnie boleśnie odczuwana przez jedynaków w tych sytuacjach , które są typowo dziecięce i nie mogą w nich w pełni uczestniczyć rodzice , np. zabawie , która jest potrzebą rozwojową dziecka. Badania psychologów (M.Ziemska , M.Przetacznikowa) wykazały , że aż 78,5% jedynaków narzeka na brak rodzeństwa . Rodzice starają się wyrównywać brak rodzeństwa w sposób zastępczy : towarzyszem zabaw i partnerem związków uczuciowych staje się pies , kot czy lalka . Samotność może też prowadzić do wytworzenia sobie w wyobraźni postaci fikcyjnych , z którymi będzie rozmawiało , bawiło się . Jedynakowi w rodzinie brakuje konkurencji rówieśników , dlatego jego zachowania mogą mieć charakter infantylny , dziecięcy. Często zresztą mówi się do niego , że jest małym dzieckiem wymagającym troski i opieki . Może być też odwrotnie . Dziecko traktowane jest jak dorosły . Z tych powodów jedynacy bywają często pozbawieni prawidłowej świadomości społecznej dziecka na danym poziomie jego rozwoju . Jedynactwo sprzyja też utrwaleniu negatywnych postaw rodzicielskich , szczególnie u matki . Uważa ona dziecko ciągle za małe i nieporadne wyręczając je w czynnościach , które do niego należą . Rodzice traktują jedynaka jak malutkie dziecko , hamując w nim wszelką inicjatywę i dążenie do samodzielności . Często w swojej pracy obserwuję sytuację , kiedy to matka ubiera dziecku 6 czy 7- letniemu kurtkę , buty , nosi mu tornister czy nawet karmi . Jest on najmłodszy i według rodziców wymaga ciągłej troski . Jego zdrowie jest przedmiotem nadmiernych i nieuzasadnionych obaw : nie może biegać - żeby się nie spocił , nie może się kąpać - żeby się nie utopił, itp. Dziecko takie jest pozbawione najmniejszego ryzyka życiowego . Z drugiej zaś strony , jedynakowi wolno robić wszystko co chce i na co ma ochotę . Wolno mu objadać się czekoladą , lodami - bo lubi , wolno wymagać drogich zabawek - bo mu się podobają, wolno odnosić się ordynarnie - bo ktoś go zdenerwował . W parze z nadmierną opieką idzie często zbytnia pobłażliwość rodziców wobec jedynaka . Wymagają od nich niewiele , a ponieważ brak im odniesienia i porównania ich z innymi dziećmi w rodzinie , urastają oni w ich przekonaniu do rangi ideałów . Rodzice w tym jednym dziecku chcą widzieć swoje ideały , zrealizować swoje plany życiowe , swoje ambicje . Obraz idealnego dziecka oraz wszelkie nadzieje w nim pokładane prowadzą do tego , że tylko własne dziecko uważane jest za dobre i grzeczne , inne zaś za dokuczliwe i złe . W rodzicach a szczególnie w matce powstaje niechęć i uprzedzenie do przedszkola, szkoły , dzieci z podwórka . Często wtedy starają się odizolować swoje dziecko od wpływu rówieśników . Równocześnie narasta między rodzicami a jedynym dzieckiem postawa silnej współzależności . Na skutek nadmiernej koncentracji na dziecku , jedynak traci samodzielność ale równocześnie podporządkowuje sobie rodziców w pewnych dziedzinach . Miłość i czułość rodzicielska względem jedynaka nacechowane są pewną nerwowością . Często nie zdają oni sobie sprawy , że wychowują egoistę . Szczególnie matki jedynaków są bardziej drażliwe , zdenerwowane , cechuje je lęk o losy i przyszłość dziecka . Owa lękliwość i nadwrażliwość udziela się samemu jedynakowi . Obdarzany zazwyczaj silną miłością i otoczony zbyt troskliwą opieką , rodzi w sobie lęk przed utratą rodziców i formuje się w nim postawa silnej zależności od rodziców. Wychowanie jedynaków jest bardzo utrudnione , ze względu na sztuczne warunki rozwoju , spowodowane brakiem rodzeństwa oraz specyficznym oddziaływaniem wychowawczym rodziców podyktowanym faktem jedynactwa . Znany badacz problemu jedynactwa w rodzinie A.Adler stwierdził,że jedynactwo predysponuje dziecko do bycia trudnym . Na podstawie badań wielu psychologów (m.in. J.Rembowski , M.Ziemska , Z.Zaborowski ) można jednak stwierdzić , iż to jakie będzie dziecko w rodzinie bez rodzeństwa , zależeć będzie od wielu czynników : - od postaw rodzicielskich - określonych wzorów postępowania i zachowania - od zakresu i intensywności kontaktów z rówieśnikami w domu i poza domem - od osobowości rodziców - od stosunków rodziców względem dziecka . Pozycja dziecka w Rodzinie Część 4 Dziecko w rodzinie funkcjonalnej i dysfunkcjonalnej Środowisko rodzinne jest najważniejszym środowiskiem wychowawczym dziecka . Wspólnota bowiem , jaką jest rodzina posiada określone cele i wartości, które angażują wszystkich jej członków . W rodzinie , jak w żadnym innym środowisku na pierwszy plan wysuwają się kontakty personalne , a na ich tle dopiero kontakty rzeczowe . Kontakty te mają duży ładunek emocjonalny , wnoszą atmosferę otwartości i bezpośredniości , wzajemnego zaufania i życzliwości, wierności i oddania . Rodzina normalna , prawidłowo funkcjonująca , w której panuje właściwa atmosfera emocjonalno - wychowawcza , gdzie wszyscy mają swoje prawa i obowiązki jest tym samym środowiskiem wychowawczym dziecka , w którym kształtują się jego postawy : życzliwości i sympatii . Dziecko otaczane w rodzinie rozumną miłością i umiejętnie wychowywane , rozwija w sobie życzliwość , sympatię , współczucie nie tylko w stosunku do swoich najbliższych, ale i każdego człowieka . Unika złośliwości , zadawania przykrości. Dziecko uczy się współżyć i współdziałać w rodzinie poprzez naśladowanie wzorów dostarczanych mu przez rodziców i starsze rodzeństwo . W rodzinie scalonej miłością , realizacja macierzyństwa i ojcostwa daje wiele radości i pełne uznanie . Dziecko czuje się w niej dobrze : jest kochane i akceptowane , jest bezpieczne , pewne siebie , ufa rodzicom , jest otwarte i ufne także wobec innych ludzi , jest aktywne i wytrwałe w działaniu , zna swoje prawa , ale ma też i swoje obowiązki . Jak wykazuje literatura psychologiczna i pedagogiczna , obserwacje a także doświadczenie , iż tylko w rodzinach zdrowych psychicznie i moralnie , w których rodzice ustosunkowują się z rozumną miłością do dziecka , dziecko ma zapewnione warunki dla wszystkich potrzeb rozwojowych . Tylko w nich na ogół wychowują się dzieci zdrowe psychicznie : radosne , ufne , z poczuciem własnej wartości , zdolne do powściągliwości , do wysiłku . Daje się w nich wiele okazji do kochania , a także podziwiania i zachwycania się matką i ojcem . Nie znaczy to , że w rodzinach normalnie czy mówiąc inaczej zdrowo funkcjonujących brak jest problemów i nieporozumień . Zdarzają się one oczywiście, ale rozwiązywane są na bieżąco i nie osłabiają więzi uczuciowych Niektóre rodziny są jednak wyraźnie nieporadne w zakresie oddziaływania na własne potomstwo . Kochają wprawdzie swoje dzieci , ale nie umieją nimi kierować . Brakuje im pewnej wiedzy pedagogicznej , nie rozumieją ani rodzicielskich powinności , nie dostrzegają popełnianych błędów . Rodziny te są niezaradne życiowo. Dzieci nie mają wtedy wzorów do naśladowania , lekceważą rodziców, szybko się usamodzielniają . Są też rodziny dysfunkcjonalne , czyli takie , które nie spełniają wszystkich funkcji im przypisywanych . Przyczyną powodującą zachwianie równowagi środowiska rodzinnego jest najczęściej osłabienie więzi uczuciowych łączących małżonków, brak czasu na zajmowanie się dzieckiem i domem , całkowite zaangażowanie jednego lub obojga rodziców w pracę zawodową oraz słabe zainteresowanie rodziną . Dziecko wtedy wzrasta w rodzinie pełnej nieporozumień i konfliktów , w atmosferze uczuciowego chłodu . Prowadzi to często do zaburzeń emocjonalnych dziecka . Dziecko potrafi się zmienić nie do poznania . Zaczyna mieć problemy z nauką , staje się niegrzeczne , sprawia kłopoty , chce zwrócić na siebie uwagę . Bardzo często naganne zachowanie się dziecka jest tolerowane przez rodziców w ramach pozyskiwania jego względów . Chodzi tu zwłaszcza o sytuacje rodzin rozwodzących się rodziców . Każdy z rodziców powstrzymuje się od karcenia dziecka , bojąc się stracić jego przychylność . W małżeństwach skłóconych lub rozwiedzionych dziecko jest często przedmiotem zemsty jednego z rodziców przeciwko drugiemu . Jest ono często przekupywane . Rodzice licytują się chcąc , aby dziecko akceptowało postępowanie jednego z nich przeciwko drugiemu . W niektórych rodzinach występuje też ostra rywalizacja między rodzicami o uczucia dziecka . Nieraz nawet słyszy się słowa np. matki do córki : chodź , kupię ci zabawkę , bo tata żałuje dla ciebie pieniędzy itp. Dziecko traci zupełnie poczucie bezpieczeństwa i równowagi . Jest często wykorzystywane w kłótni między rodzicami . Staje się niepewne , nieufne , zamyka się w sobie , a nawet załamuje. Najcięższe warunki rozwoju ma dziecko w rodzinie zdemoralizowanej , o niskim poziomie moralnym i kulturalnym . Mam tu na myśli rodziny patologiczne . Wprawdzie rodziny skłócone i rozbite też się do nich zalicza , lecz tworzą one jednak odmienny ich typ . Najczęstszą przyczynę patologii rodziny stanowi alkoholizm . Jest on najgroźniejszym wrogiem prawidłowego rozwoju dziecka , najpoważniejszym źródłem trudności wychowawczych tkwiących w rodzinie . Pogarsza on znacznie sytuację materialną rodziny . Wydatki na alkohol pochłaniają najwięcej środków z budżetu rodzinnego . Rezultatem tego jest , iż dzieci żyjące w tych rodzinach są niedożywione , nie mają ubrań , zabawek , książek , nawet miejsca i czasu do nauki . Nieodpowiednie zaś warunki do nauki obniżają jego wyniki nauczania , a głód zmusza nawet do żebrania lub kradzieży. Alkoholizm może występować u jednego z rodziców (częściej u ojca), czasami jednak u obojga . Przy alkoholiźmie ojca , jeśli matka jest zaradna i troskliwa , łatwiej może chronić dzieci przed nędzą i upokorzeniem . Jeśli jednak nie umie walczyć o prawa swoje i dzieci , biernie poddaje się tyranii męża , wówczas sytuacja jest bardzo ciężka. W rodzinach , w których nadużywany jest alkohol , dzieci mają słabe możliwości rozwojowe . Często też bardzo wcześnie alkohol podawany jest także dziecku . Pod wpływem pijackich awantur , bijatyk, maltretowania członków rodziny , dziecko żyje w ciągłym strachu , lęku , staje się znerwicowane , niezrównoważone . Dzieci są bite , maltretowane , niewyspane , głodne , pozbawione radosnego i szczęśliwego dzieciństwa . Często mają żal do rodziców alkoholików , nienawidzą ich , wstydzą się ich . Bardzo ciężki jest los dzieci , których matki prowadzą rozwiązły tryb życia . W przypadku głębokiego zdemoralizowania , matka porzuca swoje dziecko zaraz po urodzeniu . Bywa jednak i tak ,że swój proceder uprawia w mieszkaniu, w którym są dzieci , a nawet znane są praktyki wciągania córek do prostytucji . Córki bywają także zdemoralizowane przez ojców , a sytuacja ich jest wtedy tragiczna . Niektóre dzieci mają nieszczęście wyrastać w rodzinach przestępczych , wykolejonych z tzw. marginesu społecznego . Zanim rodzice trafią do więzienia, często wciągają dzieci w działalność przestępczą . Po aresztowaniu rodziców , u dzieci często dochodzi do głębokich zmian w psychice i postępowaniu . Dziecko wstydzi się , że ojciec czy matka przebywa w więzieniu, czuje się napiętnowane, nieszczęśliwe , a przez to staje się agresywne . Innym rodzajem rodzin patologicznych są rodziny o niskim poziomie moralnym rodziców i innych członków rodziny . Dorośli używają wulgarnego języka , tolerują kradzieże , oszukują , nie przestrzegają norm moralnych , nie uczą dzieci właściwego zachowania , ale odwrotnie , chwalą cwaniactwo , kombinatorstwo , cieszą się kiedy dziecko przynosi do domu skradzione przedmioty . Bardzo groźnym objawem patologii rodzinnej jest używanie przez rodziców (jednego lub obojga) narkotyków . Fakt ten jest zazwyczaj przed dzieckiem ukrywany , ale w rodzinie takiej brak jest równowagi emocjonalnej , brakuje środków do życia , często dziecko pozostawione jest samemu sobie . Narkomani nie są zdolni do systematycznej pracy i do zajmowania się wychowywaniem dzieci . Dziecko w takiej rodzinie jest zagrożone i może sprawiać poważne trudności . Trudna jest też sytuacja dziecka w rodzinie , gdzie ojciec lub matka są chorzy psychicznie . Ich choroba przyczynia się do tego , iż nie mogą , nie są w stanie normalnie wychowywać swoich dzieci . Pozycja dziecka w rodzinach dysfunkcjonalnych jest niestabilna , trudna do sprecyzowania . Zazwyczaj jednak rodziny patologiczne stwarzają poważne zagrożenie dla rozwoju dziecka , przysparzają społeczeństwu wiele kłopotów . To w nich najczęściej wzrastają nieletni przestępcy , jednostki nieszczęśliwe , aspołeczne , nieprzystosowane do życia w społeczeństwie . Pozycja dziecka w Rodzinie Część 5 Amerykańska psychoterapeutka P.Mellody twierdzi , iż wszystkie dzieci rodzą się z pięcioma charakterystycznymi cechami , takimi jak : cenność , bezradność , niedoskonałość , zależność i niedojrzałość . Rodzice w rodzinie funkcjonalnej pomagają swoim dzieciom rozwinąć każdą z tych cech . § W rodzinie funkcjonalnej dziecko jest cenne przez sam fakt , że się urodziło . Rodzice nie cenią żadnego innego członka rodziny lub żadnej osoby spoza rodziny bardziej od swego dziecka . § Dzieci są bezbronne i muszą podlegać ochronie ze strony rodziców. Rodzice uznają i szanują prawa dziecka do jego własnego ciała , myśli , zachowań i uczuć . Nie atakują je fizycznie , seksualnie , intelektualnie ani emocjonalnie. § Rodzice wiedzą , że nikt nie jest doskonały . Oni sami popełniają błędy i rozumieją , że dzieci też mają prawo je popełniać , gdyż niedoskonałość jest atrybutem dziecięcości . Rodzice uczą dzieci jak naprawić błędy i wyrządzone krzywdy . § Dzieci ze względu na niedojrzałość są zależne od rodziców w zaspokajaniu swych potrzeb i pragnień . Rodzice w rodzinie funkcjonalnej nie tylko troszczą się o zaspokojenie potrzeb dzieci , ale w miarę jak dziecko rośnie uczą je , jak ma te potrzeby zaspokajać samodzielnie . § Niedojrzałość dziecka w rodzinie funkcjonalnej jest uznawana za jego naturalną cechę , a rodzice wiedzą czego się spodziewać po dziecku na każdym poziomie rozwoju i pozwalają dzieciom być po prostu dziećmi . Nie oczekują od dziecka , że będzie zachowywało się bardziej lub mniej dojrzale i odpowiedzialnie niż to wynika z jego wieku . W rodzinach dysfunkcjonalnych rodzice nie reagują właściwie na pięć wrodzonych cech dziecka : cenność , bezradność , niedoskonałość , zależność i niedojrzałość . Zamiast dziecko wspierać i ochraniać rodzice ignorują je , stale mają pretensje o to , iż dziecko takie właśnie jest . § Cenność dziecka w rodzinie dysfunkcjonalnej nie jest mu uświadamiana , dziecko natomiast jest zasypywane uwagami podkreślającymi jego mniejszą wartość niż innych członków rodziny . Dziecko często wyśmiewane ma poczucie niskiej wartości i czuje się gorsze od innych . § Bezbronność dziecka w rodzinie dysfunkcjonalnej jest nadużywana . Rodzice nie chronią dziecka i nie uczą je , jak unikać wykorzystywania i poniżania przez innych . Dzieci są więc nadmiernie bezbronne , narażone na zranienia . § Niedoskonałość dziecka w dysfunkcjonalnej rodzinie nie jest uznawana ani szanowana . Dzieci są stale atakowane za swą niedoskonałość , a nawet wierzą że niedoskonałość jest czymś nienormalnym . Rodzice podchodzący w niewłaściwy sposób do niedoskonałości swych dzieci , często nie potrafią również swojej niedoskonałości . Dzieci atakowane przez rodziców za swoje błędy stają się często w wieku dorosłym albo perfekcjonistami przesadnie wymagającymi wobec siebie i innych albo osobami zbuntowanymi , nie zwracającymi uwagi na swoje zachowanie i mającymi trudności w doświadczaniu i wyrażaniu swojej niedoskonałości . § W rodzinie dysfunkcjonalnej rodzice inaczej podchodzą do zależności dziecka niż w rodzinach funkcjonalnych . Dzieci nie są stopniowo wdrażane przez rodziców do samodzielności gdyż rodzice z jednej strony troszczą się o wszystko nie pozwalając dziecku na samodzielność , z drugiej zaś strony atakują dzieci za posiadanie i wyrażanie swoich myśli i pragnień lub też je ignorują . § W rodzinie dysfunkcjonalnej rodzice nie rozumieją , iż dzieci są niedojrzałe . Domagają się od dzieci zachowań bardziej dojrzałych albo pozwalają dzieciom zachowywać się bardziej dojrzale niż przystało na ich wiek . Dysfunkcjonalny dom rodzinny staje się źródłem przykrości , podłożem napięć zarówno dla dorosłych jak i dla dzieci . Sposób w jaki rodzice traktują swoje dzieci prowadzi często do deformacji jego rozwoju , negatywnych skutków emocjonalnych , niskich osiągnięć edukacyjnych , aspiracji , kariery zawodowej i osobistej . Pozycja dziecka w Rodzinie Część 6 Podsumowanie Rodzicielstwo to odpowiedzialność . Rodzice muszą sobie zdawać sprawę, że prawidłowe wychowanie dziecka , ich stosunek do dziecka , odpowiednie postawy rodzicielskie , są ich podstawowym obowiązkiem a nie tylko dobrą wolą . Z wychowawczego punktu widzenia , brak prawidłowego stosunku do dziecka , charakteryzującego się akceptacją , uznaniem jego praw , a także współdziałaniem z nim i dawaniem rozumnej swobody , prowadzi do zaburzeń w rozwoju dziecka . Należyte wypełnianie ról rodzicielskich , zapewnienie dziecku warunków wszechstronnego rozwoju decyduje o wysokiej wartości rodzinnego środowiska wychowawczego . Mogą w nim rozwijać się i wzrastać wartościowi ludzie , bez zahamowań i uprzedzeń , radośni i otwarci na świat . Niestety rzeczywistość wygląda nieco inaczej . Obecnie daje się zaobserwować nowy trend w życiu rodzinnym . Gwałtowny rozwój masowej kultury konsumpcyjnej , wygodnictwo , życie dla przyjemności, kult pieniądza , przywiązywanie dużej wagi do pracy oraz rozwoju własnej kariery zawodowej kształtuje oblicze współczesnej rodziny . Równocześnie postępuje rozwarstwienie ekonomiczne społeczeństwa . Z jednej strony mamy ludzi zamożnych a z drugiej strony ludzi o bardzo niskich dochodach . Problemem społecznym jest dzisiaj bezrobocie oraz trudna sytuacja mieszkaniowa młodych małżeństw . W wielu rodzinach mniej zamożnych posiadanie dziecka staje się dużym wyzwaniem a nierzadko nawet wyrzeczeniem ze względu na ich trudną sytuację ekonomiczną . Z kolei dla rodzin zamożnych dziecko staje się często przeszkodą w rozwoju kariery zawodowej, bądź w prowadzeniu przez nich hedonistycznego trybu życia . Współcześni rodzice coraz mniej czasu poświęcają swoim dzieciom , ich wzajemne stosunki opierają się na nakazach i zakazach . Więzi uczuciowe i emocjonalne między rodzicami a dziećmi słabną . Prasa , telewizja i inne środki masowego przekazu , coraz częściej informują o przemocy rodziców względem dzieci , o ich biciu , karaniu, maltretowaniu , wykorzystywaniu seksualnym , a nawet o porzucaniu . Są to tragiczne zdarzenia świadczące o brutalizacji życia w rodzinie . Czyż można więc nazwać kończący się XX wiek stuleciem dziecka ? Na to pytanie nie da się jednoznacznie odpowiedzieć . Nie można też o wszystkich rodzinach mówić , iż są złe . Są rodziny , w których wzajemne stosunki między rodzicami a dziećmi oparte są na miłości i zrozumieniu . W domu rodzinnym panuje atmosfera wzajemnego zaufania i serdeczności . Dzieci czują się bezpieczne , są radosne i szczęśliwe . Oby takich rodzin z mądrymi i wyrozumiałymi i sprawiedliwymi rodzicami było coraz więcej .
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.