Splot lędźwiowy
Splot lędźwiowy (łac. plexus lumbalis) - twór powstały z gałęzi brzusznych nerwów rdzeniowych od L1 do L3 i częściowo L4. Otrzymuje również włókna z Th12. Splot ten leży na wyrostkach poprzecznych kręgów lędźwiowych w głębi brzuśca mięśnia lędźwiowego większego.
Gałęzie krótkie[edytuj]
Zaopatrują mięsień czworoboczny lędźwi, mięsień lędźwiowy większy, mięsień lędźwiowy mniejszy, mięśnie międzypoprzeczne boczne lędźwi.
Gałęzie długie[edytuj]
nerw biodrowo-podbrzuszny (łac. nervus iliohypogastricus)
nerw biodrowo-pachwinowy (łac. nervus ilioinguinalis)
nerw płciowo-udowy (łac. nervus genitofemoralis)
nerw skórny uda boczny (łac. nervus cutaneus femoris lateralis)
nerw udowy (łac. nervus femoralis)
nerw zasłonowy (łac. nervus obturatorius)
Splot lędźwiowo-krzyżowy to największy splot ustroju. Tworzą go gałęzie brzuszne nerwów rdzeniowych lędźwiowych, krzyżowych oraz nerwu guzicznego. Splot rozciąga się od poziomu pierwszego kręgu lędźwiowego do kości guzicznej. Jest ułożony przed wyrostkami żebrowymi kręgów lędźwiowych oraz przed częścią boczną kości krzyżowej. Splot dzieli się na część górną i dolną. Część górna jest położona w tylnej ścianie jamy brzusznej, obok odcinka lędźwiowego kręgosłupa i ma nazwę splotu lędźwiowego. Część dolna, splot krzyżowy jest położona w miednicy mniejszej i leży poniżej kresy granicznej miednicy.
Splot lędźwiowy tworzą włókna gałęzi brzusznych trzech górnych nerwów lędźwiowych oraz większość włókien gałęzi brzusznej czwartego nerwu lędźwiowego. Ponadto gałąź pierwsza otrzymuje włókna z dwunastego nerwu piersiowego. Splot jest całkowicie ukryty w brzuścu mięśnia lędźwiowego większego. To w nim ukryte są nerwy splotu krótkie oraz długie. Do ważniejszych gałęzi splotu należą: nerw biodrowo-podbrzuszny, nerw biodrowo-pachwinowy, nerw skórny boczny uda, nerw udowy, nerw płciowo-udowy, nerw zasłonowy.
Nerw udowy to największy nerw splotu lędźwiowego. Jest nerwem mieszanym. Powstaje w mięśniu lędźwiowym większym z gałęzi brzusznych od drugiego do czwartego nerwu rdzeniowego lędźwiowego. Biegnie ku dołowi i do boku. Przechodzi przez rozstęp mięśni na udo i oddaje gałęzie skórne przednie, nerw udowo-goleniowy, gałęzie mięśniowe, gałęzie do stawu biodrowego, gałęzie naczyniowe.
Nerw zasłonowy powstaje w mięśniu lędźwiowym większym z gałęzi brzusznych od drugiego do czwartego nerwu rdzeniowego lędźwiowego. Jest no nerw mieszany. Przebiega częściowo w miednicy mniejszej. Przechodzi na udo przez kanał zasłonowy i oddaje gałąź mięśniową oraz gałąź przednią i tylną. Ponadto oddaje gałęzie do stawu biodrowego i kolanowego, gałęzie naczyniowe oraz gałęzie okostnowe.
Splot krzyżowy stanowi dolną część splotu lędźwiowego. Powstaje z gałęzi przedniej czwartego oraz piątego nerwu rdzeniowego lędźwiowego oraz z gałęzi nerwów krzyżowych i nerwu guzicznego. Splot ma kształt zbliżony do trójkąta, jego podstawa zwrócona jest do powierzchni miednicznej kości krzyżowej, a wierzchołek przedłuża się w nerw kulszowy. Swoją powierzchnią przylega do powierzchni przedniej mięśnia gruszkowatego. Splot zaopatruje większą część kończyny dolnej, narządy miednicy mniejszej, krocze, narządy płciowe zewnętrzne oraz skórę i mięśnie okolicy kości guzicznej. W splocie znajdują się gałęzie krótkie i długie.
Do gałęzi krótkich splotu krzyżowego należą: gałąź do mięśnia gruszkowatego, gałąź do mięśnia zasłaniacza wewnętrznego i mięśnia bliźniaczego górnego, gałąź do mięśnia czworobocznego uda i mięśnia bliźniaczego dolnego.
Do gałęzi długich splotu krzyżowego należą: nerw pośladkowy górny, nerw pośladkowy dolny, nerw skórny tylny uda, nerw kulszowy, nerw sromowy, nerw guziczny.
Nerw kulszowy jest największym nerwem splotu krzyżowego i całego ciała. Jest to nerw mieszany. Składa się z korzeni od czwartego nerwu lędźwiowego do trzeciego nerwu krzyżowego rdzeniowego. Wychodzi z miednicy mniejszej do okolicy pośladkowej przez otwór podgruszkowy. Biegnie ku dołowi, na powierzchni tylnej uda. Przy wejściu do dołu podkolanowego dzieli się na gałęzie końcowe, którymi są nerw piszczelowy przedni oraz nerw strzałkowy wspólny. Pień nerwu zaopatruje na udzie wszystkie jego zginacze oraz czuciowo staw kolanowy.
Nerw piszczelowy zaopatruje ruchowo mięsnie podudzia oraz podeszwy, a czuciowo skórę tylnej powierzchni podudzia, pięty i podeszwy. Nerw strzałkowy wspólny zaopatruje mięsnie grupy bocznej i przedniej goleni oraz mięśnie grzbietu stopy, a także skórę przednio-bocznej powierzchni podudzia, grzbietu stopy i palców.