1. Przedstaw i rozwiń pojęcia : masaż klasyczny, leczniczy, drenaż limfatyczny?

MASAŻ- jest to zespół zabiegów mechanicznych(rękoczynów) oddziaływujących na ciało pacjenta poprzez powłokę ciała (skórę ,tkankę podskórną, mięśnie) a także w postaci zmian odruchowych na układ krążenia nerwowy, wewnątrzwydzielniczy do narządów wewnętrznych włącznie.

I. Masaż klasyczny jest metodą leczenia fizykalnego zewnętrznych i wewnętrznych objawów chorobowych, a w wielu przypadkach przyczyn chorobowych. Polega na mechanicznym drażnieniu tkanek. Wywiera pośredni i bezpośredni wpływ na organizm. Składa się z wielu chwytów, ruchów i opracowań (głaskania, rozcierania, ugniatania, oklepywania, wibracji, roztrząsania, wałkowania), których celem jest nie tylko leczenie, lecz także zapobieganie wielu chorobom. Masaż jest również integralną częścią odnowy biologicznej. Na podstawie badań i obserwacji stwierdzono, że spośród znanych metod masażu, masaż klasyczny jest najskuteczniejszy w leczeniu chorób narządu ruchu. Jako forma wyjściowa do innych masaży jest najbardziej popularny i w zależności od jego intensywności może być leczniczy, pobudzający czy relaksacyjny.

Masaż klasyczny w zależności od rodzaju i zastosowania może mieć cele lecznicze, relaksujące, odchudzające czy pobudzające.

Masaż klasyczny to zabieg fizjoterapeutyczny, którego celem jest uzyskanie efektów leczniczych, relaksacyjno-kosmetycznych lub profilaktycznych. Do masażu klasycznego należą zabiegi, które mają na celu poprawienie psychofizycznego stanu pacjenta, znajdują one zastosowanie w zapobieganiu i leczeniu wielu chorób z dziedziny ortopedii, neurologii, pediatrii, ginekologii oraz chorób internistycznych.

W zależności od sytuacji masaż klasyczny może być wykonywany w formie zabiegu całościowego lub częściowego. Masaż działa przeciwbólowo, polepsza odżywianie tkanek, regeneruje mięśnie, reguluje napięcie mięśniowe, zwiększa elastyczność i sprężystość mięśni, zmniejsza tkankę tłuszczową, przyspiesza przemianę materii, uaktywnia przepływ krwi i limfy.
Masaż klasyczny jest wykonywany bezpośrednio na ciele osoby masowanej przy użyciu środka ułatwiającego masaż np. oliwki, kremu do masażu, talku lub maści leczniczej. Najczęściej stosuje się tradycyjne techniki masowania, czyli rozcieranie, głaskanie, wyciskanie, przesuwanie, oklepywanie. W czasie masażu odprężamy się i relaksujemy. Odpręża się też nasze ciało, miejsca pełne napięcia i bólu zostają rozprężone. Regularne stosowanie masażu polepsza samopoczucie, koryguje istniejące zmiany układu kostnego, po masażu odczuwamy mniejsze napięcie w kręgosłupie, plecach i karku. Masaż klasyczny poprawia wygląd skóry, jest ona lepiej dotleniona i ukrwiona.

II. Masaż leczniczy- jest to masaż oparty na technikach masażu klasycznego. Jednak sformułowanie "masaż leczniczy" odnosi się do formy zabiegu, który ma na celu leczenie pewnych zaburzeń organizmu poprzez zabiegi manualne, poprzez mechaniczne oddziaływanie na skórę i tkanki położone bezpośrednio pod jej powierzchnią oraz na części ciała i organy położone głębiej.

To mechaniczne oddziaływanie polega głównie na wykonywaniu określonych ruchów, chwytów i technik, mających na celu wywołanie efektu leczniczego, np: likwidacja przykurczów i bólów mięśniowych, czy rwy kulszowej.

Metodą tą leczy się przede wszystkim stany chorobowe przebiegające w sposób przewlekły oraz niektóre przebiegające w sposób podostry, ale te wymagają ścisłej współpracy z lekarzem i wcześniejszego zastosowania leczenia przygotowującego (głównie chodzi o zlikwidowanie istniejących już stanów zapalnych).

Masaż wykonuje się seriami i tylko wtedy możemy oczekiwać jego leczniczego działania. Oczywiście nie będzie żadnym błędem zrobienie jednego zabiegu, ale nie może być wtedy mowy o jakimś leczeniu. Podstawową serią jest dziesięć masaży, najlepiej wykonywanych codziennie lub co dwa-trzy dni. Ale wszystko jest kwestią tego, jak bardzo zaawansowane są stany chorobowe. Jest to sprawa bardzo indywidualna, do ustalenia z masażystą, w czasie wywiadu z pacjentem przed rozpoczęciem kuracji masażami.

Każdy taki masaż może być poprzedzany zabiegami fizykalnymi np. naświetlaniem lampą Solux, okłady kompresem rozgrzewającym czy też wykonywany z użyciem środków wspomagających zabieg np. różnego rodzaju maści lecznicze działające przeciwbólowo, przeciwzapalnie i rozgrzewająco.

III. Drenaż limfatyczny

Drenaż limfatyczny to rodzaj specjalistycznego masażu wspomagającego odpływ chłonki z kończyn. Masaż ten może być wykonywany przez wyspecjalizowanego masażystę lub specjalnym urządzeniem: Rodzajem rękawa o automatycznym cyklu pompowania, dzięki czemu gromadząca się chłonka jest odprowadzana z kończyn.

Cele masażu:

• Usprawnienie przepływu chłonki

• Przetransportowanie białek z przestrzeni pozanaczyniowej do krwioobiegu

• Likwidacja obrzęków zastoinowych, zapalnych, onkotycznych((gdy zawartość białek w osoczu spadnie do 3%, woda przechodzi z naczyń do tkanek, wywołując obrzęki)

• Usprawnienie transportu wody i soli mineralnych

• Drenaż tkanek

• Usprawnienie procesów immunologicznych

Stosowane techniki: Masaż limfatyczny wykonujemy do ujść żylnych stosując delikatne techniki przepychające z obszarów obwodowych. Techniki stosowane w drenażu uwzględniają powolny przepływ chłonki oraz powierzchowne położenie naczyń chłonnych. Głównie są to ukierunkowane, powolne techniki przepychające, tłoczące, wyciskające, pompujące. Pomocna w stosowaniu w/w technik jest pozycja drenażowa pacjenta podczas masażu.

Wskazania do drenażu limfatycznego:

• Zaburzenia gospodarki wodnej

• Zaburzenia gospodarki mineralnej

• Zapalenie zatok

• Obrzęki limfatyczne

• Zastoje limfatyczne

• Choroby zakaźne

• Choroby kolagenowe

• Choroby skóry

2. Przedstaw i rozwiń pojęcie: masaż funkcjonalny?

Masaż funkcjonalny - to masaż mięśnia oraz innych okolicznych tkanek miękkich w połączeniu z ruchem w stawie co daje jednoczesną terapię tkanek miękkich i całego stawu. Technika polega na biernym ruchu w stawie przy jednoczesnym masażu wzdłuż włókiem mięśniowych w połączeniu z ruchem w stawie. Stosuje się go zarówno w przypadku dysfunkcji mięśnia jak i stawu. Podczas tego masażu mięsień wraz z okolicznymi tkankami jest rozcierany oraz rozciągany. Masaż ten zmniejsza tkliwość tkanek miękkich oraz poprawia ich mobilność.

Działa rozluźniająco, kojąco, może obniżać pobudliwość i napięcie mięsni. Wzmaga dopływ substancji odżywczych do tkanek, przyspiesza usuwanie toksyn z organizmu. Wpływa korzystnie na pracę serca i całego organizmu. Może być elementem terapii przy schorzeniach narządu ruchu, może być również zabiegiem relaksującym i redukującym poziom stresu.

3. Jakie miejsce w Fizjoterapii zajmuje masaż?

Masaż klasyczny jest metodą leczenia fizykalnego zewnętrznych i wewnętrznych objawów chorobowych, a w wielu przypadkach przyczyn chorobowych.

Masaż klasyczny to zabieg fizjoterapeutyczny, którego celem jest uzyskanie efektów leczniczych, relaksacyjno-kosmetycznych lub profilaktycznych. Do masażu klasycznego należą zabiegi, które mają na celu poprawienie psychofizycznego stanu pacjenta, znajdują one zastosowanie w zapobieganiu i leczeniu wielu chorób z dziedziny ortopedii, neurologii, pediatrii, ginekologii oraz chorób internistycznych.

Każdy taki masaż może być poprzedzany zabiegami fizykalnymi np. naświetlaniem lampą Solux, okłady kompresem rozgrzewającym czy też wykonywany z użyciem środków wspomagających zabieg np. różnego rodzaju maści lecznicze działające przeciwbólowo, przeciwzapalnie i rozgrzewająco.

Masaż jest również integralną częścią odnowy biologicznej.

Masaż stanowi tez zabieg poprzedzający kinezyterapie. Stosuje się w celu rozgrzania, rozluźnienia tkanek mięśni przed ćwiczeniami.

4. Jakimi cechami psychofizycznymi powinien cechować się masażysta?

• wysoka kultura osobista,

• skupiony na czynności,

• dłonie osuszone, czyste bez zadrażnień, krótko obcięte paznokcie,

• bez biżuterii i zegarka,

• ubranie wygodne niekrępujące ruchów, buty stabilne (oddzielne przechowywanie stroju osobistego i pracowniczego),

• czyste prześcieradła do okrycia i położenia pacjenta,

• niezwykle ważna koordynacja wykonywanych ruchów z oddechem

• postawa ciała masażysty: stabilne obciążenie stóp (równomierne)

• miednica nieco obniżona (obniżony środek ciężkości ciała), kręgosłup wyciągnięty rozluźniony, biodra wychylone.

5. W jakich technikach masażu obok działania manualnego wykorzystujemy pomoce techniczne?

(Wibracja). Stosujemy w wibracji różnorodne przyrządy wibracyjne stosowane przez masażystę np. aquavibron -ręczny aparat wibracyjny o częstotliwości drgań 7000 na minutę wytwarzanej przez przepływającą wodę oraz zmiennej amplitudzie. Aparat redor przekazuje drgania ze specjalnych taśm.

(Ucisk). Bandażowanie kończyny: Wykonuje się po masażach limfatycznych. Stosuje się specjalne bandaże uciskowe: na ramię i przedramię o szerokości 6-8 cm, na palce 4,5 cm, na kończynę dolną 10-15cm. Bandaż obejmuje całą kończynę bez palców, chyba że zajęte są również palce. Bandażuje się zmniejszając odśrodkowo siłę, dbając o zachowanie ruchomości w stawach.

(Ugniatanie). Masaż pneumatyczny polega na naprzemiennym włączaniu powietrza do specjalnie skonstruowanych mankietów i jednocześnie wpuszczanie go w odpowiednich porcjach czasowych. W takcie masowane tkanki są uciskane i następuje zwiększony przepływ krwi i chłonki.

(Głaskanie). Kamienie typu wulkanicznego. Głęboko rozgrzewają organizm, przyśpieszają krążenie krwi, rozluźniają napięcia mięśniowe, działają relaksująco i odprężająco na całe ciało. Zabieg z użyciem kamieni polecany jest osobom zestresowanym, przemęczonym, o podwyższonym napięciu mięśniowym.

(Ugniatanie). Masaż bańkami jest odmianą terapii podciśnieniowej i stanowi odwrotność terapii uciskowej. Podstawę jej stanowi wytworzenie podciśnienia we wnętrzu bańki i zassanie skóry oraz tkanki podskórnej do jej wnętrza. W masażu bańkami mamy do czynienia z dwojakiego rodzaju oddziaływaniem : mechanicznym i odruchowym. Czas trwania masażu wynosi od 10 do 30 min.

Akupresura (masaż punktowy) polega na udrażnianiu kanałów energetycznych poprzez stosowanie różnych form ucisku na punkty w celu uzyskania efektu profilaktycznego lub terapeutycznego.

Masaż stemplami wykonywany jest za pomocą specjalnych stempli kamiennych lub ziołowych. Rozgrzanymi stemplami wykonuje się szybkie, krótkie dotknięcia w odpowiednich miejscach na ciele. W momencie, gdy temperatura stempla spada do ok. 60°C, wykonywane są powolniejsze i głębsze ruchy.

specjalne łóżka masujące

Taping to inaczej plastrowanie (nalepianie plastra). Polega na aplikacji na ciele, w ściśle określony sposób, nierozciągliwego lub elastycznego plastra. Nalepiony plaster jest źródłem bodźców wyłącznie mechanicznych (nie jest nasączony żadnym lekiem) i w zależności od rodzaju, sposobu i miejsca aplikacji, ma różnorakie oddziaływanie. Taping znajduje zastosowanie w fizjoterapii przeciwbólowej, ortopedycznej, sportowej, neurologicznej, pediatrycznej, pooperacyjnej, ginekologicznej, onkologicznej. Jedną z metod tapingu jest kinesiotaping. Kinesiotaping jest skuteczny w terapii problemów stawowych i mięśniowych. Bazuje na kinezjologii i zdolnościach organizmu do samoleczenia. Oddziałuje na mięśnie, powięzie, stawy, układ limfatyczny i nerwowy. Działanie kinesiotapingu polega na zmniejszeniu bólu mięśni i stawów, usuwaniu obrzęków limfatycznych, wspomaganiu pracy mięśni oraz korygowaniu niewłaściwej pozycji stawu.

6. Przedstaw przeciwwskazania bezwzględne do wykonywania masażu.

• wszelkie stany gorączkowe

• ostre stany zapalne stawów i ścięgien

• silne krwiaki wewnątrzmięśniowe w początkowym okresie leczenia

• wylewy krwawe pourazowe w stawach i mięśniach do 2-3 dni po urazie

• w chorobach skóry w których towarzysza wypryski, pęcherze, przerwanie ciągłości skóry-rany blizny we wczesnej fazie zrostu

• w 3 i 4 stadium choroby Burgera

• wczesne stany po złamaniu kości

• choroba wrzodowa z krwawieniem, kamica wątrobowa i nerkowa

• stany zapalne dróg żółciowych

• choroby jelit przebiegające z owrzodzeniami oraz przepukliny

• niewyrównane wady serca

• czas menstruacji

• nowotwory złośliwe i niezłośliwe

• okres ciąży

• świeże zakrzepy w naczyniach obwodowych, zapalenie żył, duże żylaki i tętniaki

• wszystkie jednostki chorobowe przebiegające w stanie zapalnym i ostrym niezależnie od ich umiejscowienia

• choroby zakaźne

• powiększenie węzłów chłonnych

• stany wysokiego podwyższonego ciśnienia (niebezpieczeństwo wylewu)

7. Przedstaw wskazania do wykonywania masażu.

• OGÓLNE:

• zalecenie lekarskie

• w rekonwalescencji

• w zapobieganiu odleżynom i zaburzeniom układy krążenia

• stany przebiegające z długotrwałym przebywaniem w łóżku

• masaż odchudzający i relaksacyjny

• psychonerwice

• zaburzenia statyki

• masaż kondycyjny w sezonie martwym

• u dzieci z krzywicą

• SZCZEGÓŁOWE:

NARZĄD RUCHU:

• Zwichnięcia, skręcenia, złamania, stłuczenia

• Zapalenie podostre ścięgien, kaletek, pochewek, torebek

• Zmiany narządu ruchu z przeciążania

• Stan po wysiłku fizycznym

• Przykurcze, niedowłady, porażenia

• Naciągnięcia i naderwania ścięgien

• Stany pooperacyjne narządu ruchu

• Po zdjęciu opatrunku gipsowego w celu usunięcia lub rozciągnięcia zrostów oraz poprawy trofiki skóry i krążenia

• Jałowe martwice kości ( choroba Szouermmana, choroba Pertesa)

• Stopy koślawe, szpotawe, płaskie, końskie, złożone wady

• Szpotawość i koślawość kolan

• Dysplazja stawu biodrowego

• Deformacje kręgosłupa

• Choroby reumatyczne o podłożu zapalnym w okresie podostrym i przewlekłym o podłożu zwyrodnieniowym bez żadnych ograniczeń

• Wszelkie postacie gośćca

• Choroby zwyrodnieniowe tkanek miękkich i kręgosłupa

SKÓRA:

• Zaburzenia trofiki (np. po unieruchomieniu)

• Blizny

• Choroby naczyń limfatycznych i krwionośnych

• Oparzenia i odmrożenia

• W celach kosmetyczny

• Choroby naczyń limfatycznych i krwionośnych

UKŁAD KRĄŻENIA:

• Przewlekła niewydolność krążenia (m. sercowy)

• Dusznica bolesna w okresie międzynapadowym.

• Stan po przebytym zawale m. sercowego (po 10 dniach)

• Średnio zaawansowana miażdżyca naczyń wieńcowych

• Żylaki bez zmian skórnych

• Średnio zaawansowana miażdżyca naczyń wieńcowych

• Choroba Burgera I i II stadium

• Choroba Raynualda

• Stan po zakrzepowym zapaleniu żył

• Stwardnienie tętnic obwodowych

• Nieznacznego stopnia odtłuszczenie serca

• Stany obniżonego ciśnienia

• Przewlekła niewydolność układy krążenia

UKŁAD ODDECHOWY:

• Przewlekły nieżyt oskrzeli

• Astma oskrzelowa w okresie międzynapadowym

• Rozstrzenie oskrzeli

• Stan przed i po operacji w obrębie kaletki piersiowej

UKŁAD NERWOWY:

• Porażenia i niedowłady pochodzenia neurogennego

• Stany po urazach ośrodkowego układy nerwowego

• Choroby naczyń mózgu przebiegające z niedowładami i porażeniem mięsni

• Stwardnienie rozsiane

• Choroba Parkinsona

• Nerwobóle

• Choroby mózgu i opon mózgowych

• Zespół wypadnięcia krążka międzykręgowego

• Choroba Heinego-Medina

• Porażenia wywołane. uszkodzeniem rdzenia kręgowego

• M . P. D.

• Zapalenia i podrażnienia nerwów obwodowych i splotów nerw

• Porażenia wywołane. uszkodzeniem nerwów obwodowych

UKŁAD POKARMOWO - WYDALNICZY:

• Zaburzenia. czynności wydzielniczych żołądka (nad i niedokwasota)

• Opadnięcie żołądka i trzewi

• Niedowłady jelit (zaburzenia. perystaltyki)

• Przewlekłe zaparcia

• Ginekologia

• Pobudzenie laktacji u kobiet karmiących

• Wzmocnienie mięśni brzucha po porodzie

• Opracowanie blizn pooperacyjnych

• Usuwanie obrzęków

• Po operacjach ginekologicznych (wzmacnianie mięśni powłok brzusznych blizny)

CHOROBY UKŁADY MIĘŚNIOWEGO

• W celi zapobiegania lub leczenia zaników mięśniowych spowodowanych bezczynnością bądź długotrwałym przebywaniem w łóżku

• Przy występowaniu zaników mięśniowych pochodzenia neurogennego no porażenia niedowłady

• W stanach pourazowych mięśni takich jak zmiażdżenia rozerwania włókien mięśniowych, wylewy krwawe śródmięśniowe, przewlekłe stany zapalne mięśni

• Przy likwidacji skurczów błony mięśniowej, naczyń krwionośnych

• W celu pobudzenia mięśni gładkich narządów wewnętrznych

8. W jakich jednostkach chorobowych stosujemy techniki ugniatanie poprzecznego a w jakich podłużnego?

Ugniatanie podłużnego: stłuczenia, uderzenia, zmiażdżenia w uszkodzeniach mięśni i ścięgien w chorobie Parkinsona i Sm porażenie spastyczne

Ugniatanie poprzeczne: zwichnięcia i podwichnięcia porażenia wiotkie zapalenie ścięgien i torebek ścięgnistych

9. W jakich jednostkach chorobowych zastosujemy tylko techniki głaskania?

GŁASKANIEM nazywamy ruch ,wykonywany dłońmi masażysty w którym dłoń ślizga się po powierzchni skóry , bez przesuwania tkanki masowanej.

Głaskanie to najstarszy i najbardziej rozpowszechniony ruch stosowany w masażu. To technika najczęściej stosowana, wykonujemy ją zawsze, kilkakrotnie w czasie zabiegu.

W niektórych schorzeniach, jedyna technika do wykonania:

• stany ciężkie w celu poprawienie trofiki ukrwienia tkanek

• oparzenia i odmrożenia

• trudno gojące rany (bez ropni, skóra sucha)

• zapalenia i podrażnienia nerwów obwodowych i splotów nerw, u chorych z niedowładami i porażeniami pochodzenia OUN

• stan po zabiegach kardiochirurgicznych - zabiegi klatki piersiowej

• świeże stany

• lekkie głaskanie obniża pobudliwość komórek ruchowych rdzenia kręgowego

• zmniejszenie zastoju i obrzęków, dzięki naprzemiennemu zwężaniu i rozszerzaniu się światła naczyń następuje pobudzenie układu krążenia(przewlekła niewydolność krążenia obwodowego, utrata sprężystości naczyń)

• przyspiesza się wchłanianie krwiaków,

• w przypadkach skrajnej bolesności w stanach ostrych i w każdej jednostce chorobowej,

10. W jakich jednostkach chorobowych zastosujemy techniki głębokiego masażu poprzecznego?

Głęboki masaż poprzeczny, to specyficzna technika masażu, która jest przeprowadzana poprzecznie do określonych tkanek: mięśni, ścięgien, więzadeł, przez co próbujemy utrzymać lub odtworzyć ich naturalną ruchomość

Masaż poprzeczny. Podczas procesu gojenia po urazie mechanicznym dochodzi do wzrostu włókien kolagenowych. W przypadku unieruchomienia dochodzi do nieuporządkowanego wzrostu, co w przyszłości powoduje w momencie ruchu dochodzi do ponownego zerwania włókien, które wzrosły w poprzek wektorów działających sil. Nieuporządkowany kierunek niezgodny z wektorami sił powoduje permanentny stan zapalny raz uszkodzonych struktur.

Cele masażu:

• Likwidacja wzrastających włókien poprzecznych

• Wzmocnienie i uelastycznienie blizny pourazowej

• Zapobieganie ponownym stanom zapalnym

Stosowane techniki: Wykonujemy głębokie rozcieranie w poprzek przebiegu włókien uszkodzonej struktury.

Wskazania do masażu poprzecznego: Wszelkie stany traumatyczne jak skręcenia, zwichnięcia, naderwania, zerwania, złamania przebiegające z uszkodzeniem włókien kolagenowych czyli małe uszkodzenia mięśniowe, uszkodzenia oraz choroby i zapalenia ścięgien, pochewek ścięgnistych oraz więzadeł np. łokieć tenisisty.

---