WYMAGANIA EDUKACYJNE
Z RYSUNKU TECHNICZNEGO
wg dokumentacji programowej 21 15/T -5, SP/MEN /1998.04.16
Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku zorganizowanego procesu nauczania - uczeń(słuchacz) powinien umieć:
wykazać, że rysunek techniczny jest jednoznacznym zapisem informacji technicznej w formie graficznej,
przygotować arkusz rysunkowy spełniający wymagania Polskich Norm i wypełnić tabliczkę rysunkową,
wykorzystać konstrukcje geometryczne przy rysowaniu w rzutach prostokątnych różnych obiektów,
wyjaśnić i zastosować metody rzutowania aksonometrycznego i prostokątnego przy rysowaniu różnych
obiektów i wyrobów maszynowych,
wyjaśnić i zastosować zasady rzutowania przedmiotów według metody E,
przytoczyć ogólną i szczegółową klasyfikację rzutów prostokątnych,
odwzorować wyrób maszynowy z zastosowaniem właściwej ilości rzutów prostokątnych,
zwymiarować narysowany przedmiot i zapisać różne inne informacje techniczne dla przedstawionego
na rysunku wyrobu maszynowego,
opracować i odczytać rysunki wykonawcze, złożeniowe i schematy typowych części i zespołów
maszynowych,
przy rysowaniu i czytaniu rysunków wykorzystać wiedzę z zakresu uproszczonego przedstawiania
różnych elementów i szczegółów konstrukcyjnych części i połączeń maszynowych,
narysować i odczytać wykres obrazujący zależności funkcjonalne parametrów technicznych,
posłużyć się poprawnymi terminami i definicjami stosowanymi w rysunku technicznym,
ocenić zgodność czytanego rysunku technicznego z aktualnymi PN,
ocenić wykonanie rysunków pod względem czystości, staranności i dokładności,
sporządzić rysunki z wykorzystaniem techniki komputerowej.
Treści nauczania:
Wiadomości wprowadzające
rysunek jako zapis informacji technicznej,
rodzaje i nazwy rysunków technicznych,
Polskie Normy i ich znaczenie, międzynarodowa klasyfikacja norm(ICS),
materiały i przybory rysunkowe,
tradycyjne i współczesne metody sporządzania rysunków technicznych,
Linie rysunkowe i ich zastosowanie
rodzaje i grubość linii,
budowa linii nieciągłych,
zastosowanie linii w rysunku technicznym,
ćwiczenia
szkicowanie i rysowanie linii rysunkowych różnych rodzajów i grubości,
odczytywanie linii na przykładowych rysunkach z podręcznika,
rysowanie linii różnych rodzajów i grubości technika komputerową.
Elementy graficzne arkusza rysunkowego
formaty arkuszy,
forma graficzna arkusza
tabliczki rysunkowe,
podziałki
reguły składania rysunków,
ćwiczenia
obliczanie wymiarów arkuszy szeregu formatów zasadniczych,
obliczanie wymiarów liniowych w podziałkach zwiększających i zmniejszających
Pismo
podstawowe wielkości pisma,
konstrukcja, rodzaje i wzory pisma,
ćwiczenia
szkicowanie liter, słów, zdań oraz cyfr i liczb pismem o różnych wysokościach,
przegląd liter i cyfr w technice komputerowej, możliwe odmiany grubości i wysokości.
Konstrukcje geometryczne
zasady rysowania konstrukcji geometrycznych oraz ich praktyczne zastosowanie przy rysowaniu przedmiotów użytkowych,
ćwiczenia
czytanie konstrukcji geometrycznych na podstawie algorytmu rozwiązania zadania,
rysowanie przedmiotów płaskich z zastosowanie konstrukcji geometrycznych.
Odwzorowanie przedmiotów na płaszczyźnie rysunku:
podstawowe pojęcia i określenia,
zasady rzutowania aksonometrycznego,
zasady rzutowania prostokątnego,
zasady rzutowania według metody E,
bryły ścięte ukośnie i przenikające się,
ćwiczenia
szkicowanie i rysowanie obiektów płaskich i brył w rzutach aksonometrycznych,
odwzorowanie punktu, prostej, płaszczyzny i bryły w trzech rzutach prostokątnych,
szkicowanie i rysowanie obiektów płaskich i brył w relacjach: rzut aksonometryczny, rzut prostokątny i odwrotnie,
szkicowanie i rysowanie brył w sześciu rzutach (wg metody E),
odwzorowanie brył prostych techniką komputerową w rzutach prostokątnych.
Odwzorowanie zewnętrznego i wewnętrznego zarysu przedmiotu
klasyfikacja rzutów prostokątnych,
zasady rysowania widoków,
przekroje - zasady rysowania i oznaczenia,
kłady - rodzaje, rysowanie i oznaczanie,
ćwiczenia
ustalenie optymalnej liczby rzutów dla potrzeb odwzorowania danego obiektu,
szkicowanie i rysowanie różnych obiektów z zastosowaniem widoków, przekrojów i kładów,
czytanie rysunków, na których naruszono zasady rzutowania.
Wymiarowanie rysunkowe
elementy wymiaru rysunkowego,
wymiarowanie różnych elementów geometrycznych
uproszczenia wymiarowe,
zasady i sposoby wymiarowania,
ćwiczenia
szkicowanie i rysowanie oraz wymiarowanie różnych obiektów płaskich i przestrzennych,
czytanie rysunków, na których naruszono zasady wymiarowania,
wymiarowanie obiektów techniką komputerową.
Rysunkowy zapis stanu powierzchni przedmiotu
parametry, znaki chropowatości i falistości powierzchni oraz ich zapis na rysunku,
zapis obróbki cieplnej na rysunku,
oznaczenie i zapis nałożonych powłok na powierzchni przedmiotu.
Wymiary, tolerowanie i pasowanie
pojęcia i określenia,
znormalizowane układy tolerancji i pasowań,
zapis wymiarów tolerowanych i pasowanych,
dodawanie i odejmowanie wymiarów tolerowanych,
ćwiczenia
odczytywanie z tablic PN wartości odchyłek podstawowych,
obliczanie wymiarów graficznych, luzów, wcisków, wskaźnika pasowania oraz ich obrazowanie graficzne
czytanie oraz interpretowanie wymiarów tolerowanych i pasowań w zależności od formy zapisu tych informacji na rysunku.
Tolerancja kształtu i położenia
pojęcia, określenia, znaki i symbole,
przykłady zapisu tolerancji kształtu oraz tolerancji położenia,
ćwiczenia
czytanie oraz interpretacja informacji z zakresu tolerancji kształtu i położenia zapisanych na rysunkach.
Rysowanie i wymiarowanie typowych części maszyn
zasady rysowania i wymiarowania gwintów
rozwiązania konstrukcyjne wałków oraz ich rysunkowe przedstawianie,
budowa klasycznego koła maszynowego (otwory, wieńce, tarcze) oraz zasady ich rysowania,
geometria koła wieńca zębatego walcowego o zębach prostych, zasady rysowania kół i elementów zębatych,
budowa i geometria koła łańcuchowego współpracującego z łańcuchem drabinkowym,
sprężyny - budowa, rodzaje i zasady rysowania,
ćwiczenia
szkicowanie i rysowanie części maszynowych z gwintem zewnętrznym i wewnętrznym
(rysunek wykonawczy),
szkicowanie i rysowanie części maszynowej klasy wałek, koło maszynowe, sprężyna itp.
(rysunek wykonawczy),
szkicowanie i rysowanie koła zębatego walcowego o zębach prostych (rysunek wykonawczy),
czytanie rysunków wykonawczych typowych części maszynowych, np. z gwintem; klasy koło, wałek, korpus, koło zębate, koła łańcuchowego, sprężyna itp. ,
obliczanie parametrów wieńca koła łańcuchowego, wykonywanie szkicu i rysunku,
opracowanie techniką komputerową rysunku wykonawczego względnie prostej części maszynowej.
Zasady rysowania typowych połączeń maszynowych
połączenia gwintowe,
połączenia spawane i zgrzewane,
połączenia nitowe, lutowane i klejone,
części złączne i ich połączenia,
uszczelnienia,
łożyska toczne,
przekładnie mechaniczne,
ćwiczenia
czytanie informacji o spoinach i zgrzeinach zapisanych na linii odniesienia lub na linii identyfikacyjnej,
czytanie rysunków przedstawiających zespoły maszynowe spawane i zgrzewane,
szkicowanie elementów lutowanych i klejonych,
Rysunek złożeniowy
rodzaje, funkcje i cechy rysunków złożeniowych,
oznaczanie części składowych, wykaz części,
ćwiczenia
czytanie rysunków złożeniowych różnych zespołów maszynowych,
opracowanie rysunku złożeniowego zespołu maszynowego, oznaczenie części składowych, sporządzenie wykazu części.
Wykresy i nomogramy
wymagania graficzne dotyczące zasad rysowania wykresów,
ćwiczenia
czytanie i rysowanie wykresów, nomogramów techniką tradycyjną i komputerową.
Schematy mechaniczne
ogólne wiadomości o rysunkach schematycznych,
symbole graficzne stosowane przy rysowaniu schematów kinematycznych, pneumatycznych i hydraulicznych.
ćwiczenia
czytanie symboli graficznych i schematów kinematycznych, pneumatycznych i hydraulicznych
Wymagania edukacyjne
Poziom podstawowy (oceny :dopuszczający, dostateczny)
Na ocenę dopuszczający uczeń powinien wykonać przy niewielkiej pomocy nauczyciela następujące polecenia
Na ocenę dostateczny uczeń powinien wykonać samodzielnie następujące polecenia
scharakteryzować rysunek jako zapis informacji technicznej,
wymienić rodzaje i nazwy rysunków technicznych,
wymienić materiały i przybory rysunkowe,
opisać tradycyjne i współczesne metody sporządzania rysunków technicznych,
wymienić rodzaje i grubość linii,
wyliczyć formaty arkuszy,
opisać tabliczki rysunkowe,
wymienić podstawowe wielkości pisma,
podać zasady rysowania konstrukcji geometrycznych
znać zasady rzutowania prostokątnego,
podać klasyfikację rzutów prostokątnych,
wymienić zasady rysowania widoków,
wymienić zasady rysowania przekrojów ,
wyliczyć elementy wymiaru rysunkowego,
wymiarować różne elementy geometrycznych
znać zasady i sposoby wymiarowania,
wymienić znaki chropowatości i falistości powierzchni oraz ich zapis na rysunku,
znać układy tolerancji i pasowań,
umieć zapisać wymiar tolerowany i pasowanie,
wymienić znaki i symbole tolerancji kształtu oraz tolerancji położenia
podać zasady rysowania i wymiarowania gwintów
opisać rysunkowe przedstawianie rozwiązań konstrukcyjnych wałków
naszkicować budowa klasycznego koła maszynowego (otwory, wieńce, tarcze)
podać zasady rysowania kół i elementów zębatych,
podać zasady rysowania połączenia gwintowego,
podać zasady rysowania połączenia spawanego i zgrzewanego,
podać zasady rysowania połączenia nitowego, lutowanego i klejonego,
podać zasady rysowania części złącznych,
podać zasady rysowania przekładni mechanicznej,
wymienić rodzaje, funkcje i cechy rysunków złożeniowych,
podać wymagania graficzne dotyczące rysowania wykresów,
wymienić symbole graficzne stosowane przy rysowaniu schematów kinematycznych, pneumatycznych i hydraulicznych.
Poziom ponadpodstawowy (oceny: dobry, bardzo dobry)
Na ocenę dobry uczeń powinien wykonać następujące polecenia wg przykładów omawianych na zajęciach edukacyjnych.
Na ocenę bardzo dobry uczeń powinien wykonać samodzielnie następujące polecenia wg dowolnie zadanych przykładów
scharakteryzować rysunek jako zapis informacji technicznej,
wymienić rodzaje i nazwy rysunków technicznych,
wymienić materiały i przybory rysunkowe,
opisać tradycyjne i współczesne metody sporządzania rysunków technicznych,
wymienić rodzaje i grubość linii,
znać budowę linii nieciągłych,
podać zastosowanie linii w rysunku technicznym,
wykonać rysowanie linii różnych rodzajów i grubości technika komputerową.
wyliczyć formaty arkuszy,
zastosować właściwą formę graficzną arkusza
opisać tabliczki rysunkowe,
wymienić i opisać podziałki
zastosować reguły składania rysunków,
wymienić podstawowe wielkości pisma,
przedstawić na przykładach konstrukcje, rodzaje i wzory pisma,
przedstawić na przykładach możliwości formatowania liter i cyfr w technice komputerowej,
podać zasady rysowania konstrukcji geometrycznych oraz ich praktyczne zastosowanie przy rysowaniu
przedmiotów użytkowych,
wyjaśnić zasady rzutowania aksonometrycznego,
znać zasady rzutowania prostokątnego,
wyjaśnić zasady rzutowania według metody E,
przedstawić na przykładach odwzorowanie brył prostych techniką komputerową w rzutach
prostokątnych.
podać klasyfikację rzutów prostokątnych,
wymienić zasady rysowania widoków,
wymienić zasady rysowania przekrojów i oznaczenia,
wykonać i objaśnić kłady - rodzaje, rysowanie i oznaczanie,
wyliczyć elementy wymiaru rysunkowego,
wymiarować różne elementy geometrycznych
zastosować uproszczenia wymiarowe,
znać zasady i sposoby wymiarowania,
wymienić znaki chropowatości i falistości powierzchni oraz ich zapis na rysunku,
odczytać zapis obróbki cieplnej na rysunku,
odczytać oznaczenie i zapis nałożonych powłok na powierzchni przedmiotu.
znać układy tolerancji i pasowań,
umieć zapisać wymiar tolerowany i pasowanie,
dodawać i odejmować wymiary tolerowane,
wymienić znaki i symbole tolerancji kształtu oraz tolerancji położenia
odczytać przykłady zapisu tolerancji kształtu oraz tolerancji położenia,
podać zasady rysowania i wymiarowania gwintów
opisać rysunkowe przedstawianie rozwiązań konstrukcyjnych wałków
naszkicować budowa klasycznego koła maszynowego (otwory, wieńce, tarcze)
podać zasady rysowania kół i elementów zębatych,
przedstawić na przykładach zasady rysowania sprężyny -,
opracować techniką komputerową rysunku wykonawczego względnie prostej części maszynowej.
podać zasady rysowania połączenia gwintowego,
podać zasady rysowania połączenia spawanego i zgrzewanego,
podać zasady rysowania połączenia nitowego, lutowanego i klejonego,
podać zasady rysowania części złącznych i ich połączenia,
podać zasady rysowania uszczelnienia,
podać zasady rysowania łożyska toczne,
podać zasady rysowania przekładni mechanicznej,
wymienić rodzaje, funkcje i cechy rysunków złożeniowych,
przedstawić na przykładach oznaczanie części składowych
podać wymagania graficzne dotyczące rysowania wykresów,
czytać i rysować wykresy, nomogramy techniką tradycyjną i komputerową.
wymienić symbole graficzne stosowane przy rysowaniu schematów kinematycznych, pneumatycznych i hydraulicznych.
czytanie symboli graficznych i schematów kinematycznych, pneumatycznych i hydraulicznych
Formy sprawdzenia osiągnięć edukacyjnych
Ocena praktycznego wykonania praktycznego zadania -ocena na bieżąco.
Ocena wykonania indywidualnego zadania problemowego.
Ocena zaangażowania w wykonanie zespołowego zadania problemowego
Sprawdziany testowe dotyczące wiadomości teoretycznych
Sprawdzian podsumowujący wiadomości i umiejętności dotyczących określonych partii materiału
Literatura
Buksiński T.: Szpecht A.: Rysunek techniczny. WSiP .1996.
Cieślak H.: Testy i sprawdziany z rysunku technicznego. Wyd. ITeE, Radom, 1996
Koludo A.: Skotnicki S.; Wróbel J.: Komputerowe wspomaganie projektowania WSiP. 1996.
Lewandowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. WSiP, 1995.
Lewandowski T.: Zbiór zadań z rysunku technicznego dla mechaników. WSiP, 1995.
Lewandowski T.: Rysunek techniczny i maszynowy. WSiP (w druku)
Malinowski J.; Jakubiec W.: Tolerancje i pasowanie części maszyn. WSiP, 1994
Okraszewski K.: Ćwiczenia konstrukcyjne. WSiP, 1994.
Rutkowski A.: Części maszyn. WSiP, 1994.
Rysunek techniczny i rysunek techniczny maszynowy. Zbiór Polskich Norm. Wyd. Normalizacyjne, 1994
Opracowali: mgr Barbara KRAWIEC, mgr Marian DROZDOWSKI nauczyciele ZSTI w Gliwicach