WYDZIAŁ GÓRNICZY WROCŁAW,

Projekt nr 3

z Ochrony Środowiska

Ocena oddziaływania na środowisko hałdy żużla pohutniczego

1.Zakres oceny

Opracowanie oceny wykonane zostało w oparciu o:

Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 23.04.1990 w sprawie inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi oraz warunków jakim powinna odpowiadać sporządzona przez rzeczoznawcę ocena oddziaływania inwestycji i obiektów budowlanych na środowisko.

Ocena zawiera:

• szkic terenowy lokalizacji hałdy żużla pohutniczego

• ocenę obiektu w zakresie emisji zanieczyszczeń i szkodliwego oddziaływania na środowisko

• wyznaczenie stopnia w jakim hałda żużla wpływa na zmiany w środowisku naturalnym

• charakterystykę obecnego stanu środowiska na terenie oddziaływania hałdy

• określenie sposobu zminimalizowania ujemnych wpływów hałdy na środowisko oraz potrzebnych do osiągnięcia tego celu urządzeń ochronnych

2. Lokalizacja obiektu

Hałda żużla pohutniczego zlokalizowane jest na terenie województwa wrocławskiego. Hałda położona jest w lekko pagórkowatym terenie w odległości 25 km od Wrocławia. W pobliżu hałdy przepływa rzeka „Oława”. Na południowy-wschód od hałdy żużla zlokalizowane są nieużytki, natomiast w północno-zachodniej duża aglomeracja.

3. Charakterystyka terenu w miejscu lokalizacji obiektu i jego otoczeniu

Obszar hałdy żużla pohutniczego zajmujący powierzchnię 5 ha swoim zasięgiem obejmuje:

- grunty prywatne,

- grunty komunalne,

- grunty Państwowego Funduszu Ziemi

- grunty leśne

Grunty te można zaliczyć do następujących użytków rolnych:

- pola uprawne: grunty klasy IIIb, Iva, Ivb, V i VI,

- pastwiska: grunty klasy III, IV i V,

- lasy i grunty leśne: grunty klasy IV,

- grunty zakrzewione: grunty klasy V,

- łąki: grunty klasy III,

- nieużytki,

- tereny zabudowy mieszkalnej i inne.

Na wszystkich polach uprawnych prowadzona jest normalna działalność produkcyjna. Kierunkiem podstawowym jest uprawa zbóż z pszenicą jako rośliną wiodącą oraz buraków cukrowych, rzepaku, kukurydzy oraz lucerny.

4.Warunki klimatyczne

Średnia roczna temperatura powietrza na omawianym obszarze wynosi 8,6^oC. Średnia roczna suma opadów wynosi od 600 do 800 mm.

W omawianym rejonie dominują wiatry z sektora zachodniego i północno-zachodniego. Średni roczny rozkład kierunków wiatru w latach 1961- 1970 dla tego rejonu przedstawiono w tablicy

kierunek	W	NW	N	NE	E	SE	S	SW
udział procentowy	18.7	18.4	6.2	5.6	8.8	17.4	10.1	11.3

W przebiegu rocznym największy udział mają wiatry słabe o prędkościach 0 - 5 m/s. Wiatry o prędkościach wyższych rzędu 10 - 15 m/s występują rzadko i związane są z kierunkami SW, W, NW.

5. Emisja i stężenie substancji szkodliwych

W niniejszym rozdziale przedstawiono wyniki monitoringu powietrza oraz dokonano analizy w zależności od pory roku i warunków atmosferycznych.

Głównymi czynnikami wpływającymi na zanieczyszczenie środowiska są:

Chrom

Średniodobowe stężenie chromu wykazuje małą zależność od pogody. Jednak stwierdzonym faktem jest występowanie stężenia w wysokości 0,60 mg/m³ przy średniej prędkości wiatru mniejszej niż 2 m/s. Chrom jako substancja szkodliwa ma ogromne wpływ na zdrowe i życie człowieka a także szatę roślinną powodując jej degradację. Pod względem odległości transportu chrom może być przenoszony na znaczne odległości od hałdy skażając tamtejsze odległe tereny.

Metale ciężkie

Przyrządy mierzące stężenia tych związków są najbardziej wrażliwe na warunki pracy, w związku z tym w okresie letnim nastąpiły przerwy w ich pracy.

Dla człowieka stężenia metali ciężkich tj. żelaza, ołowiu itp. jest już odczuwalne przy wartościach od 10 ppm do 50 ppm. Metale te nawet w minimalnych stężeniach w powietrzu działają drażniąco na organy układu oddechowego, niszczą urządzenia i materiały, przyczyniają się do powstawania smogów, pogarszają widoczność i ograniczają nasłonecznienie ziemi. W wyniku przenikania do gleby tworzą związki, które są silnie rakotwórczym związkiem chemicznym .

Pyły

W tym przypadku zachodzi proces „sterowania emisją” przez pogodę; przy wietrznej pogodzie zasięg wpływu znacznie się poszerza. Teren objęty zasięgiem wpływu pyłów ma bardzo niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka i wdychany z powietrzem może powodować choroby zawodowe np. pylicę, ołowicę, krzemicę płuc itp.

Na podstawie wszystkich przeprowadzonych badań, spośród związków, które są emitowane przez hałdę żużla do środowiska tylko pyły przekroczyły dopuszczalne normy na terenie wokół hałdy.

Fakt ten wpływa na to, że na terenie wokół zakładu należy wyznaczyć strefy ochronne.

Strefa zagrożenia

Strefa zagrożenia to teren na którym nie powinno wykonywać się żadnych budynków mieszkalnych. Związane to jest z występowaniem pyłu na obszarze otaczającym zakład w odległości (promień) 2000 m. Stężenia pyłu wewnątrz strefy przekroczyły naturalne dopuszczalne stężenia i mogą być rzędu 15 - 25 μg/m³.

Strefa oddziaływania

Strefa oddziaływania w glebach, roślinach, oraz wodach, a także możliwość uprawiania tylko roślin o charakterze przemysłowym.

Związki	Obszar (promień)	Stężenie
chromu	około 3,5 km	8 - 15 μg/m^3
metali ciężkich	Około 4,7 km	20 - 50 μg/m^3
pyłu	około 6 km	8 - 15 μg/m^3

Strefa wpływów

Stanowi to obszar który możne być zamieszkiwany przez ludzi.

Związek chemiczny	Obszar ( promień )	Stężenie
chromu	około 7 km	5 - 10 μg / m^3
metali ciężkich	około 6 km	8 - 20 μg / m^3
pyłu	Około 10 km	4 - 8 μg/m^3

Strefa obecności

Stanowi obszar, w którym możliwa jest jeszcze do zaobserwowania strefa zanieczyszczeń

6. Skutki emisji zanieczyszczenia do powietrza atmosferycznego

Rejon omawianego województwa zaliczyć należy do obszarów o typowo przemysłowym krajobrazie. Emitowane do powietrza atmosferycznego pyły i gazy rozprzestrzeniają się na znaczne odległości i poprzez atmosferę migrują do pozostałych komponentów środowiska Strumień emitowanych związków chromu dociera do gleby obniżenie żyzności gleby, co w konsekwencji powoduje obniżenie jakości i ilości plonów.

Metale ciężkie powodują zahamowanie procesu fotosyntezy. Potwierdzają to wyniki badań roślinności nie tracącej listowia zimą. Tamtejszy region utracił swoje walory estetyczne oraz walory ładu przestrzennego .

7. Projekt składowania odpadów z huty

Wraz ze zwożeniem materiału hałdy kształtowane są przez ciężki sprzęt na kształt ściętych stożków o podstawie prostokąta. Działanie to ma na celu zapobieganie osuwania się zwałowiska ( jego boków ) w czasie ulewnych deszczów. Ponadto wzdłuż boków zwałowiska znajdują się rowy odwadniające które doprowadzają wodę do zbiorników która to jest wykorzystywana do zraszania zwałowiska z żużlem pohutniczym - ochładzanie aktywnych termicznie odpadów. W przypadku małej ilości wody niezbędnej do zraszania można wykorzystać wodę z pobliskiej rzeki, która i tak nie nadaję się do żadnych celów spożywczych lub przemysłowych ze względu na jej chemiczną agresywność. Zraszacze obrotowe zainstalowane są wokół hałdy gdzie znajduję się żużel pohutniczy. Wokół zwałowisk zbudowane są drogi dojazdowe do sprzętu transportowe oraz położone są szyny dla wagoników z huty. Drogi pierwotnie są utwardzone przez żwir a w końcowej fazie składowania asfaltowane. Wraz ze składowanie prowadzi się podstawowe prace melioracyjne w kierunku leśnym.

8. Prace melioracyjne (rekultywacja komunalna) i dobór roślinności

Zwałowiska charakteryzują się brakiem warstwy glebowej, co wraz z przypadkowo składowanymi odpadami w postaci gruntów luźnych, spoistych i zwięzłych tworzą parcele o różnych właściwościach i cechach fizyczno - chemicznych. Ze względu na rodzaj gruntów składowanych wybrałem metodę rekultywacji technicznej z uzupełniającą rekultywacją biologiczną.

W metodzie rekultywacji technicznej w moim przypadku teren zwałowiska zostanie pokryty warstwą gleby próchniczej - humusem. Nawieziona zostanie warstwa o grubości około 0.8- 1.0 m co powinno spowodować reaktywowanie gruntów znajdujących się na składowisku (hałdzie). W takim przypadku stosuję się etapowy proces upraw wstępnych pionierskich co pozwala w okresie do 4 lat na wprowadzenie roślinności bardziej wrażliwej na skład gleby. Dodatkowo na tak przygotowane podłoże stosuję się związki mineralne (torf itp) . Nawóz będzie umieszczony w bruzdach o wymiarze 500 x 500 x 500 mm.

Metoda biologiczna jako uzupełniająca zostanie zastosowana gdy proces glebotwórczy zostanie zainicjowany przez metodę rekultywacji technicznej. Jako pionierskie rośliny wstępnie zostaną zasiane (jeszcze w czasie składowania dolne piętra mogą zostać wstępnie zrekultywowane) brzozy brodawkowe, osika, wierzby i olsza szara. Jako docelowe projektuje zasadzić klon pospolity, topole białą , klon jesionolistny oraz pozostawić brzozy.

Poniżej zamieszczam szkic sytuacyjny terenu z rozmieszczeniem stref oddziaływania zanieczyszczeń.

Legenda

I strefa - strefa zagrożenia, promień zasięgu 2,0 km,

II strefa - strefa oddziaływania, promień zasięgu 6 km,

III strefa - strefa wpływu, promień zasięgu 10 km,

IV strefa - strefa obecności, promień zasięgu 30 km,

Szkic sytuacyjny terenu

W

N

145

S

E

Skala 1:200000

IV strefa

III strefa

I strefa

II strefa

150

150

170

160

140

hałda żużla

huta

---