Wykład IV 17.11.2007r.

Cd.

Deszcze występują bardzo rzadko i dlatego przetrwać mogą tylko rośliny wytrzymujące bez wody. Odporne na wysoką temperaturę, odporne na nasłonecznienie.

Pustynie nie są zasiedlone przez ludzi. 1/5 Lądu to pustynie.

EKOSYSTEM

WYSOKO GÓRSKI

Jest specyficzny ze względu na zmianę położenia geograficznego zmieniają się wysokości położenia góry. Im wyżej tym mniej przejawów życia roślin jak i zwierząt. Jest nieprzyjaznym przejawem życia ( dla człowieka także). Przez swoje trudne warunki powodują brak osiedlenia się ludności, co ma pozytywne skutki ( nie ulegają zniszczeniom).

WODNY

Wody na kuli ziemskiej dzielimy na dwie kategorie:

- słone ( morza, oceany)

- słodkie ( wody występują na lądach) - ekosystemy wodne, które dzielimy na:

• Jeziora

• Torfowiska lub ekosystemy bagienne

Jeziora - zbiornik wody słodkiej, które nie ma połączenia z morzem i oceanem. Tylko wtedy może być słodka.

- Zbiorniki słodko wodne dzielimy na zbiorniki:

a) zamknięte

b) zbiornik z przepływową wodą

Ad. a) Powstają w sposób naturalny i w sposób naturalny z upływem czasu są płytsze, zarastają roślinnością i stają się zbiornikiem bagiennym (proces powolny)

Ad. b) Jeziora przez które przepływają rzeki. Zbiorniki pozostają w niezmienionej formie, ( jeżeli nic nie spowoduje zamknięcia jakiegoś dopływu).

W jeziorze występują:

- część przypowierzchniowa - warstwa wody bliska powierzchni, duże nasłonecznienie.

- strefa przybrzeżna - najbogatsza w roślinność ( dwojako wystająca i podwodna).

- warstwa przydenna - część wody, która znajduje się w pobliżu dna. Słabo nasłoneczniona, może być nawet brak nasłonecznienia.

Wszystkie trzy części mają swoje odmiany zwierząt i roślin.

TORFOWISKA SFERY BAGIENNE

Powstają w sposób naturalny. Dwojako: albo poprzez zarastanie zbiorników, gdzie istnieje przepływ wód albo zarastanie zbiorników, które nie mają swobodnego odpływu wód.

Na tworzenie ekosystemu wpływa ilość wody i słońca. Im więcej słońca tym mniej wody - ubogi ekosystem.

W zależności, w jakim ekosystemie człowiek żyje, działalność ekosystemu jest różna.( Ulega zanieczyszczeniu)

ŚRODOWISKO I JEGO ZAGROŻENIA

Zagrożenia są naturalne: ( działania natury) - nie są groźne gdyż natężenie nieduże, że środowisko nadąża z oczyszczaniem. Rzeczywiste zagrożenie dla środowiska tworzy człowiek.

Zasoby posiadane przez środowisko są dwojakie:

- zasoby niewyczerpalne to takie, których eksploatacja nie zagraża wyczerpaniem np. energia słoneczna, wiatr, prądy morski

- zasoby wyczerpane to takie, które w wyniku eksploatacji mogą ulec całkowitemu wyczerpaniu i zniszczeniu np. złoża węgla kamiennego, ropy naftowej, gazu ziemnego.

Musi trochę czasu upłynąć i odpowiednie muszą być warunki do odnowienia zasobów przyrody.

Zasoby nieodnawialne (wyczerpywalne) nazywamy te, których wykorzystanie powoduje stałe i bezpowrotne ubywanie prowadzące do całkowitego wyczerpania np. węgiel kamienny itd. Nieodnawialność surowców mineralnych wynika z długiego czasu ich powstawania np. węgiel brunatny zaczął powstawać 20 mln lat temu.

Zasoby odnawialne to takie, które mimo użytkowania ulegają samoodtworzeniu się w toku naturalnych procesów zachodzących na Ziemi. Powietrze ( zużywamy do oddychania, ale same się oczyszcza, wydychamy jako dwutlenek węgla, co jest potrzebne roślinom zielonym), woda( zanieczyszczona polega detergentancji, czyli odnowie) i gleba ( zanieczyszczenie może doprowadzić do uzależnienia gleby przez różnego rodzaju działania).

Zanieczyszczenia powodowane przez człowieka.

Powietrze - zanieczyszczenia mają charakter dwojaki:

- naturalny ( w wyniku naturalnych zjawisk fizycznych np. wulkany, pożary, silne wiatry, burze wtedy drobne cząstki życia są niszczone przez uniesienie do góry i ulega zniszczeniu). Naturalne zanieczyszczenia są na tyle małe, że nie powodują jakiś poważniejszych zaburzeń ekosystemu, z którymi przyroda nie mogłaby sobie dobudować. Zjawiska krótkoterminowe.

- sztuczne ( wywołane przez człowieka). Jest to rozległa grupa zanieczyszczeń gazy i pyły.

Zanieczyszczenia gazowe:

- produkcja energii cieplnej ( elektrociepłownie 60% zanieczyszczeń)

dział energetyki najmniejszy składnik.

- przemysł ( w zależności od tego, co jest produkowane i w jaki sposób)

- transport ( zbiorowy i indywidualny) spaliny z pojazdów mechanicznych.

- działalność komunalna jak i gosp. Komunalne ( produkcja ciepła ogrzewania, komunikacja miejska czyli spaliny).

- indywidualne gospodarstwa rolne ( w procesach produkcji wytwarzane są szkodliwe związki gazowe).

Zanieczyszczenia gazowe są skutkiem spalania środków produkcji ( węgiel kamienny albo ropa naftowa). Powstaje w efekcie spalania dwutlenek siarki SO 2, tlenek azotu NO , dwutlenek azotu NO 2,tlenek węgla CO 2- czad.

Im bardziej prymitywny proces spalania tym więcej zanieczyszczeń i szkodliwe związki powodujące zanieczyszczenie.

WWW - wielołańcuchowe węglowodory wieloaromatyczne ( węgiel, wodór), które występują w sadzy - tłusty, lepki osad powstający w paleniskach. Zawiera też śladowe związki fosforu, itp.

Wszystkiemu sumie jest spalanie w celu uzyskania energii elektrycznej do ogrzewania.

SO 2 - gaz bezbarwny niewidzialny, gaz nietrwały wyzwalany do atmosfery z komina utlenia się do SO3. Gorszy jest następny krok, który łaczy się z parą wodną i powstaje H2SO4 - kwas siarkowy. Powstaje jako zawiesina w takiej samej postaci jak deszcz, kwas miesza się z wodą i powstają tzw. kwaśne deszcze - szkodliwy deszcz gdyż działa niszcząco na zielone rośliny jak i inne konstrukcje tworzone przez człowieka( powstaje rdza itp.). W kwaśnym deszczu powstaje odwrotna reakcja, które w wyniku zderzenia z roślinami zielonymi wywołuje SO 2 - które jest gazem szkodliwym. W dużym stężeniu może być niebezpieczny. SO 2 jest gazem ciężkim nie przenoszonym na duże odległości. Dzięki temu kwaśne deszcze występują tam gdzie jest duże zakładów energetycznych.

NO - naturalny składnik powietrza. Gaz obojętny, niewidoczny, Tlenek wodoru jest wytwarzany przez wulkany. NO 2 - gaz który w pewnym stężeniu staje się widoczny, ma brudny brunatny kolor, działa dusząco, gdyż blokuje dopływ tlenu. Stężenie tego gazu w powietrzu nie powoduje nieszczęścia. Natomiast tam gdzie są nieszczelne kominy i w pomieszczeniu zamkniętym może wytwarzać różnego rodzaju zagrożenia. Jeżeli połączy się z wodą może powstać HNO 3 - kwas azotowy.

Kwas azotowy - jest składnikiem kwaśnych deszczów.

Związki azotu NH 3 - gaz - amoniak o nieprzyjemnym zapachu.

Powstaje w procesie rozkładu odchodów zwierzęcych i z moczu. Stężenie występuje zawsze gdzie są duże hodowle, na małej powierzchni. Nie wywołuje żadnych szkodliwych skutków ubocznych. Jedynie ma nieprzyjemny zapach.

Gazy na bazie węgla ( CO, CO2)

CO - czad bezbarwny, bezwonny - silnie trujący i bardzo niebezpieczny zjawienie się go nie wywołuje zbędnych sygnałów.

Powstaje w wyniku spalenia i w wyniku

Kiedy jest mało powietrza w spalaniu może spowodować powstanie CO.

CO i CO 2 - związki węgla

WWA - Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne ( węgiel i wodór) postać stała, płynna i gazowa. Wspólną cecha są toksyczne i trujące.

Jeżeli stężenie wzrasta może powodować ulotnienie do powietrza.

Benzopiren związek rakotwórczy znajdujący się w dymie przezroczystym.

---