Starożytność - Stoicyzm: smutek, śmierć; Epikureizm: radość, korzystanie z życia
Średniowiecze - teocentryzm: Bóg w centrum
Renesans - humanizm: wszystko związane z człowiekiem i naturą; reformacja: zabranie decydującej roli kościołowi; antropocentryzm: człowiek w centrum
Barok - filozofia pascala - człowiek porównywany do źdźbła trawy; sarmatyzm: pojęcie odnoszące się do szlachty polskiej
Oświecenie - racjonalizm: rola rozumu w poznawaniu świata; empiryzm: rola doświadczenia w poznawaniu świata; style oświeceniowe: klasycyzm, sentymentalizm, rokoko
Romantyzm - irracjonalizm: liczy się uczucie i serce; profetyzm: przewidywanie, ludowość, rola ludu w utworach; orientalizm: odwołanie do kultury wschodu
Pozytywizm - praca organiczna: porównanie do pracy organizmu; praca u podstaw: na rzecz najniższych warstw społecznych; asymilacja mniejszości narodowych: kwestia żydów; emancypacja kobiet: równouprawnienie; utylitaryzm: pożytek społeczeństwa a nie jednostki
Młoda polska - filozofia Nietschego: nadludzie, przemoc, brak Boga; filozofia schopenhouera: cierpienie i nirwana; chłopomania: pozorne zainteresowanie się wsią; dekadentyzm: znużenie i apatia; impresjonizm: wrażenie; ekspresjonizm: wyrażenie
Dwudziestolecie - psychoanaliza: wnikanie w podświadomość; behawioryzm: analiza zewnętrznych zachowań; futuryzm, awangarda: nowoczesność, zerwanie z tradycją
literatura wojny, współczesność - człowiek zlagrowany: chciał za wszelką cenę żyć; socrealizm: tendencje w sztuce PRL; holokaust: zagłada żydów