1 Dział wodny - wododział linia rozgraniczająca dorzecza, dzielą się na rzędy:
- dział kontynentalny, który rozgranicza obszary z których wody spływają do różnych mórz
- dział pierwszego rzędu to dział wodny dorzecza rzki wpadający bezpośrednio do morza.
- dział drugiego rzędu to dział wodny dorzecza, którego rzeka jest dopływem rzeki pierwszego rzędu
Działy wodne powstają po wyniosłościach rzeki.Ciągłość nachylenia terenu- jeżeli zapewniona jest ciągłość nachylenia terenu to wiadomo że wody dostają się do danej rzeki, jeżeli jest inny kierunek nie ma ciągłości to wody dostają się do innego dorzecza. Czasami się zdarza żę płynąca rzeka rozdziela się na 2 ramiona (to nie jest dopływ tylko rozdzielenie), teraz żeby przeprowadzić dział wodny rysujemy brame wodną i oznaczami takimi )( nawiasami Żeby przeprowadzić dział wodny, trzeba nałożyć bramę wodną, wskazać gdzie ma być dział wodny. Dział wodny może przekroczyć rzekę. Rozróżnia się 2 rodzaje działów wodnych.Woda wypływa z dwóch różnych kierunków, - powierzchniowy-topograficzny, - podziemny- hydrogeologiczny. Działy wodne przecinają poziomicę prostopadle.
2 wezbrania rzek WEZBRNIA I NIŻÓWKI W POLSCE: Mamy 3 rodzaje wezbrań: -z deszczów nawalnych i rozlewnych - mamy do czynienia z chmurami burzowymi (kumulonibus), taki deszcz charakteryzuje się tym żę ma bardzo dużą intensywność. Deszcze rozlewne związane są z chmurami deszczowo warstwowymi, te chmury pokrywają duże powierzchnie o niezbyt dużym natężeniu ale o długim czasie opadu. dla dużych rzek grożniejsze są te rozlewne.,roztopowe czyli wiosenne - występują wiosną, zależą od grubości pokrywy śnieżnej itp., zależy też od przemarznięcia gruntu, formy i kształtu koryta rzecznego. lodowe czyli zimowe - dzielą się na :a - zatorowe, występują przeważnie w środkowej części zimy gdzie jest duże wypromieniowanie ciepła dając skupiska kaszy lodowej. B) Śryżowe, występują zwykle na wiosnę i związane są z rozpadem pokrywy lodowej na rzece i taka kra płynąc osiada i tworzy barierę na rzece.
WEZBRANIA CHARAKTERYZUJĄ SIĘ: Odpowiednią falą wezbraniową. Fale wezbraniowe dzielimy na wysoka, stroma, krótka, niewysoka-długa, i płaska. te fale wezbraniowe są asymetryczne, można obliczyć objętość tej fali jeżeli znamy jej powierzchnie.W Polsce dominują wezbrania wiosenne, w Polsce wschodniej, środkowej i dalej z roztajaniem pokrywy śnieżnej. W górach dominują wezbrania związane z ulewami. Województwo zachodnio pomorskie i wybrzeże dominują wezbrania zimowe, spowodowane silnymi wiatrami dolądowymi bo pojawiają się głębokie układy niżowe, wiatry naganiają wodę do brzegów i jest wysokie wezbranie. W okresie kiedy nie ma zasilania rzeki w wodę rzeka zasilana jest wodami podziemnymi, przejawia się to obniżeniem wód podziemnych i coraz mniej dostarczają wody w rzece według malejącego postępu geometrycznego.
niżówki - przepływy niżówkowe to przepływy niższe od najwyższego z minimów rocznych z okresu wielu lat. Rodzaje niżówek: - letnio jesienne, pojawiają się pod koniec lata lub na początku jesieni gdy występują stosunkowo duże wysokie temperatury i duże parowanie, - Zimowe, w okresie silnych mrozów nie ma zasilania rzeki wodami powierzchniowymi ale zasilane są wodami podziemnymi. Zróżnicowanie niżówek w Polsce: W centralnej części Polski gdy są wysokie temperatury od maja do sierpnia dominują niżówki letnie. Zimą niżówki występują na pomorzu bo są wiatry odlądowe przy których wody przy morzu są spychane od lądu co powoduje że wody rzeczne szybko spływają do morza.
3 wody podziemne
4 uzdrowiska nadmorskie ustka, Świnoujście - chlorkowo sodowe, bromkowo jodkowe, Kamień Pomorski wody chlorkowo sodowe, Kołobrzeg - chlorkowo sodowe
5 rejony wędkarskie Komercyjne łowiska odpływowe nad jeziorami i stawami. Mamy 7 rejonów turystyki wędkarskiej:, Słowiński 520 km2 (Bukowo, Janno, Wicko), Drawski 1470 kn2 (Drawsko, Siecina, Krosino, Wieliczkowo, Wąsocze), Chorzykowsko - Wdzydzki 1360 km2 (Wdzydze, Radolne, Gołuń, Bieławy, Lubiszewskie, Schadno), Iławsko - Brodnicki 2300 km2 (Szeląg Wielki i Mały, Bachotek, Strożym, Zbiczna), Wielkich jezior Mazurskich 1950 km2 (rejon płn Skorliński), Wigier 310 km2 (Wigry, Białe, Czarna Hańcza), Żmigrodzko - Milickie 1570 km2 (stawy hodowlane w dorzeczu Baryczy, Barycz z dopływami)
1 sposób zasilania jezior
Ze względu na czas wypełnienia misy jeziornej wodą:
1. Stałe- Woda stale występuje to dzieje się w klimatach wilgotnych (w Polsce), gdzie nie ma bardzo wysokiego parowania.2. Periodyczne- występują okresowo, w okresie intensywnego zasilania, w porze deszczowej roztopu pokrywy śnieżnej i topnienia lodowców, a w suchej porze roku wysycha ( jez. wydmowe), w klimacie półsuchym.3. Epizodyczne- rzadko występują, raz na kilka lub wiele lat, występują w klimacie suchym, półsuchym.
Sposoby zasilania jeziora wody:1. Bezpośrednio przez opady (9h):opady bezpośrednio zasilają jezioro, bezpośrednio na zwierciadło misy jeziornej, gdy znamy grubość warstwy opadowej i powierzchnie jeziora mnożymy przez sumę opadów i otrzymujemy wynik w m2 (P*h)=m2, Powierzchnia razy suma opadów = otrzymujemy wynik w m3 2. Spływy powierzchniowe-jak jest intensywny opad, infiltracja nie nadąża i następują spływy powierzchniowe w postaci strużek wody spływają i dostają się do jezior, jest to woda zanieczyszczona. 3. Poprzez cieki-jak jest dopływ i odpływ, gdy więcej dopływa niż odpływa to jezioro zasilane jest ciekiem. 4 .Przez morze- dotyczy jezior przybrzeżnych (kanały), w czasie sztormów dolądowych mamy wysokie poziomy u wybrzeży i prąd zmienia swój kierunek to wtedy jezioro jest zasilane wodami morskimi. 5. Zasilanie podziemne- misa jeziorna może nacinać kilka warstw wodonośnych i ma kontakt hydrologiczny z warstwami wodonośnymi,
Zasilanie jezior- jeziora zasilane wodami podziemnymi to jeziora dopływowe( przepływowe).
- jeziora zasilane rzekami to jeziora odpływowe( przepływowe)
2 Bifurkacja i rodzaje Bifurkacja- to rozdzielenie się rzeki na 2 ramiona, które uchodzą do rzek sąsiednich dorzeczy (bo to są już inne rzeki), np. rzeka Obra której jedno ramie uchodzi do Odry a drugie do Warty na Wielkopolsce; np. rzeka Orinoko Bifurkacja punktowa-to taka którą można zlokalizować do konkretnego punktu na rzece Bifurkacja powierzchniowa-obejmuje pewną powierzchnię, mogą to być obszary zabagnione z których wypływają przynajmniej 2 cieki; może obejmować jezioro i wypływają z niego 2 cieki.
3 Prowincje wód mineralnych: WYRÓŻNIA SIĘ 4 PROWINCJE WÓD MINERALNYCH:
solanki - Kujawsko pomorskie z odwiertami w Ciechocinku, Kamieniu Pomorskim, Kołobrzegu.
Szczawy - Sudeckie (Swieradów, Kudowa, Polanica, Duszniki), szczawy to wody kwaśne ich głównym składnikiem jest CO2.
Solanki i wody siarczane - podkarpackich (Rapka, Jastrzębie, Busko, Solec) jest to podkarpacie.
Solanek i szczaw karpackich (Kościeńsko, Krynica, Szczawnica, Rymanów)
SKŁAD CHEMICZNY WÓD MINERALNYCH:, szczawy: główny składnik to dwutlenek węgla (CO2) z węglanem wapnia żęlaza, sodu, siarczan sodu., Solanki - główny składnik to chlorek sodu (NaCl), , Wody siarczanowe - głównym składnikiem jest siarczan sodu (Na2SO4), dodatki to siarczan wapnia i sól kamienna.
4 Sporty zimowe na akwenach Sporty zimowe: łyżwiarstwo na jeziorach bo nie można uprawiać łyżwiarstwa na rzekach.Pokrywa lodowa:
Wschód - tu na jeziorach przekracza 60 dni
Środkowa część - 40 dni
Płn zach i góry - 20 dni
Jezioro Łebsko około 70 dni ale dlatego że jest płytkie a w Morskim Oku około 160 dni.
5 źródła i wodospady Przełomy rzeczne - śa to erozyjne powierzchnie ziemi najliczniej wystepujące w górach i na terenie wyżynnym, wzniesienia moren czołowych pojezierzy. Przełomy rzeczne powstałe na skutek rozcięcia wodami rzek na skutek naturalnych przeszkód np. przełom Dunajca na Dunaju, przełom Nysy Kłodzkiej w rejonie Bardo.,wodospady - popularny jest wodospad Wodogrzmoty Mickiewicza wyst na potoku Roztoka, Wielka Siklawa też na tym potoku. Są one niedaleko szosy koło morskiego oka ( w Tatrach), Sudety i tu Wodospad Szklarki i wód Kamieńczyka w Szklarskiej Porębie.żródła - zródło Wisły, Łyny i Wiercicy (żródło Zygmunta) one występują na wyżynie krakowsko częstochowskiej. Niebieskie zródła wystepują w rejonie Pylicy mają kolor turkusowy..Załamania spadku, Wodospady- duże załamania spadku, Wodospad Niagara cofa się średnio w górę rzeki 1,5m na rok, Progi- mniejsze załamania spadku