Architektura krajobrazu 1. Młoda specjalizacja w ramach dyscypliny naukowej architektura i urbanistyka. Powstała pod koniec XIX wieku. Zajmuje się tworzeniem teoretycznych i praktycznych podstaw metod kształtowania krajobrazu.2. Działalność projektowa w zakresie urządzania i pielęgnacji, zabytkowych i współczesnych ogrodów, parków i.in. terenów zieleni; znana jest również jako sztuka ogrodowa lub architektura ogrodowa. Krajobraz To całokształt fizjonomii określonego obszaru będący rezultatem procesów geologicznych (ruchy górotwórcze), działalność, morza, wiatrów, lodowców, a także sukcesji roślinnej oraz działalności człowieka. Wynika z charakteru, czyli formy ukształtowania terenu (rzeźba terenu) i rodzaju pokrycia. Naturalne elementy krajobrazu to: podłoże z glebą i rzeźbą terenu, woda, powietrze (klimat), flora i fauna. Krajobraz kulturowy Z przewagą elementów antropogenicznych, /czyli powstałych w wyniku działalności człowieka,/ nad elementami przyrodniczymi. Powstał jako zastąpienie naturalnych fitocenoz poprzez uprawy rolne i leśne. Jeśli sposób użytkowania dostosowany jest do charakteru środowiska przyrodniczego i geograficznego, wówczas mamy do czynienia z krajobrazem harmonijnym. Wnętrze krajobrazowe To całe fizjonomiczne otoczenie miejsca, z którego dany krajobraz jest oglądany. Jest to przestrzeń którą wyróżniają 4 główne jego elementy: płaszczyzna pozioma (podłoże), ściany, bryły wolno stojące we wnętrzu, sklepienie. Wnętrza krajobrazowe, stanowią fragment większej kompozycji, składającej się z sekwencji wnętrz. Sytuowane w krajobrazie miejskim zwane się wnętrzami miejskimi. Wnętrze ogrodowe tworzy :ściany, podłogę( płaszczyzna pozioma), oraz sklepienie. Aby mieć poczucie wnętrza wystarczy aby istniał jeden z elementów:- sklepienie,- ściana,- podłoga. Ogród - to najogólniej mówiąc miejsce uprawy roślin, w tym drzew, krzewów, bylin, ziół, kwiatów z zastosowaniem odpowiednich zasad kompozycji przestrzeni dotyczących dyspozycji przestrzeni całości ogrodu i jego elementów. Kompozycja- zespół właściwie dobranych i celowo ułożonych elementów. Oś widokowa to abstrakcyjna linia łącząca wzrokowo dwa charakterystyczne punkty, usytuowane w stosunku do siebie w znacznej zazwyczaj odległości. Mówiąc inaczej oś widokowa konstruuje celowo wykreowany i utrzymywany widok. Oś kompozycji To linia, na której planowane są poszczególne elementy kompozycyjne ogrodu. Wyróżnia się osie główne i osie boczne. Osie stanowią szkielet przestrzenny ogrodów geometrycznych. Styl (forma) ogrodu. - Styl ogrodu to zestaw charakterystycznych cech (nagromadzenie cech) formalnych wpływających na kompozycję ogrodu. Wyróżnia się trzy główne style ogrodowe: - regularny (geometryczny) - swobodny - złożony.
Klasyfikacja terenów zieleni: 1. Tereny zieleni otwarte( dostępne) dla wypoczynku czynnego, biernego. Wypoczynek czynny- bieganie, place zabaw, korty, baseny. Wypoczynek bierny- spacer, siadanie na ławce. A) parki spacerowo wypoczynkowe: -centralne, zakładane w dużych miastach, które mają powyżej 25000 mieszkańców, na powierzchni od 15 ha wzwyż, zlokalizowane w centrum miasta, służą mieszkańcom całego miasta, izochroma wynosi 20-30min. Środkami komunikacji miejskiej, obiekt ozdobny, reprezentatywny, kosztowny, obecnie jest to przeżytek, stanowi wizytówkę miasta,- dzielnicowe, zakładane na powierzchni 5-8ha, B) parki ludowe-typowe do wypoczynku czynnego mieszkańców miasta, masowych zabaw, festynów, różnego rodzaju imprezy kulturalne i sportowe. , cały teren parku podzielony był na różnego rodzaju sektory funkcjonalne:- kulturowo społeczny, kluby, kina, hale widowiskowe, tereny wystaw,- rozrywkowo zabawowy, wesołe miasteczka,- kultury fizycznej, boiska, kąpieliska, sztuczne lodowiska,- wypoczynku biernego, place widokowo wypoczynkowe, mini golf, tereny campingowe,- dziecięcy, z reguły ogrodzony, place zabaw,- administracyjny, budynki administracyjne dla firm obsługujących ten teren,- obsługi, deszczochrony, mała gastronomia, parkingi, kioski. C) zieleńce( skwery)- zajmują pow 1-2ha, są polecane w miastach, w których zabudowa jest wadliwa albo intensywna; zasięg obsługi 300 m, wyróżniamy dwa rodzaje:- zieleńce zakładane w dzielnicach mieszkaniowych, służą dla osób starszych i matek z dziećmi, muszą być wyłączone z komunikacji przejazdowej, dojścia powinny być bezpieczne, wyposaża się je w ławki, pergole( 2 rzędu słupów i belki jako daszek), place zabaw dla dzieci,- zieleńce zakładane przy budynkach użyteczności publicznej na skrzyżowaniach i przy pomnikach, D) promenady i bulwary. Promenady- szerokie ulice 15-18m dł do kilku kilometrów; z kilkoma rzędami drzew i pasmami trawników, służą do wypoczynku i spacerom, powinny mieć charakter ulic mało ruchliwych z małą ilością skrzyżowań. Z jednej strony jest droga z dwoma pasmami jezdni. Na terenie miasta aleje, odizolowane od ruchu drogowego zielenią. Ustawia się ławeczki do wypoczynku. Bulwary- zakładane nad rzeką , wzdłuż brzegów. Zapewnienie spacerującym jak najbliższego kontaktu z wodą . 2. Tereny zieleni specjalnego przeznaczenia: a) pasy zieleni izolowanej- nie są przeznaczone dla wszystkich. Strefa podmiejska miasta, oddzielenie miasta od części przemysłowej, pasy te zakłada się do oddzielenia poszczególnych dzielnic, pełnią funkcję higieniczno- sanitarną, zatrzymują kurz, wyziewy przemysłowe, ochrona przeciwpożarowa, przeciwatrowa, tłumią hałas; są to ciągi , pasy do wypoczynku ,szerokość od 100-200m, ochrona przeciw zaspom śnieżnym, piaskom. b) zieleń towarzysząca komunikacji- samochodowej, kolejowej, powietrznej. Funkcja: przede wszystkim podnoszą zdrowotność mieszkańców miasta, polepszają mikroklimat, podnoszą estetykę miasta, ochrona przed kurzem itp.
Przy komunikacji wodnej zapobiegają erozji skarp przybrzeżnych, ich zadaniem jest ograniczenie promieniowania bezpośredniego( cieniowanie dróg), ochrona przed wiatrami, pełnią funkcje estetyczne, stanowi naturalne tło łączące wodę z miastem. C) ogrody dydaktyczne- są obiektami zamkniętymi, dostępnymi jedynie po zakupie biletów, gromadzi się tam zwierzęta i rośliny w celach naukowych i popularyzatorskich, prowadzi się tam badania na poszczególnymi gatunkami fauny i flory, służą jako miejsce wypoczynku. Ogród botaniczny- Ogród zoologiczny- Ogród etnograficzny- ogród ludoznawczy albo skansen. D) pracownicze ogrody działkowe- są one stałe albo tymczasowe( jeżeli później będą przeznaczone np. pod autostradę np. 20 lat użytkowania), lokalizuje się je na obrzeżach miast, E) cmentarze: - cmentarze komunalne- zakładane przez urzędy miast, przeznaczone do chowania ludzi bez względu na wyznanie religijne, - cmentarze wyznaniowe- - cmentarze wojenne i pamiątkowe- . F) parki i ogrody zabytkowe- które powstały przy dawnych pałacach, dworkach, klasztorach, rezydencjach, obecnie są wpisane do rejestru zabytków, podlegają ochronie i przeznaczone do zwiedzania. Dostęp do nich jest ograniczony ( bilety). 3. Tereny zieleni towarzyszące różnym obiektom: funkcja dekoracyjna mieszkańcom: a) zabudowa osiedlowa i indywidualna- zaspokaja potrzeby mieszkańców danego osiedla, b) obiektom usług kulturalno społecznej np. administracji- zieleń dekoracyjna , zieleń szkolnictwa i oświaty- place zabaw, przy szpitalach, domach opieki, żłobkach, ogródki przy przedszkolach, c) obiektom handlowo usługowym i przemysłowym- funkcja dekoracyjna i reprezentacyjna pojawia się przy np. supermarketach, stacjach benzynowych- jest wizytówką firmy ,przy obiektach przemysłowych, służy jako miejsce wypoczynku dla pracowników, d) obiektom usług gospodarczych i technicznych- niedostępne dla ogółu tylko dla pojedynczych osób , funkcja maskująca np. przy składowiskach, magazynach, oczyszczalnie ścieków, zieleń ta pełni podnoszącą estetykę i walory dekoracyjne. 4. Tereny gospodarki ogrodniczej, rolnej i leśnej: a) gospodarstwa ogrodnicze oraz szkółki, b) gospodarstwa produkcyjne (warzywnicze, sadownicze, kwiaciarski), c) gospodarstwa rolno hodowlane, d) lasy produkcyjne (nie funkcjonują jako zieleń miejska) tej grupy nie zalicza się do bilansu zieleni w mieście, są to tereny o specjalnym sposobie użytkowania. 5. Tereny zieleni wypoczynkowo- wycieczkowo i turystyczne: a) bazy i ośrodki wypoczynkowe lądowe, przyleśne, przy wodne, b) lasy komunalne (parki leśne)- zatraciły walory leśne gdyż były usytuowane zbyt blisko miasta, oparte o walory krajobrazowe w terenie, dogodny dojazd, urządzenia sanitarne, ławki, ścieżki zdrowia, stanowią uzupełnienie zieleni na terenie miasta, dopuszczalna użyteczność to 50 użytkowników jednocześnie, parkingi, gastronomia, stanowią one zabezpieczenie miasta przed zanieczyszczeniem, wiatrami.
Rodzaje dokumentacji projektowej: - Etap I -projekt koncepcyjny przedstawia ostateczne rozmieszczenie i rozmiary, wszystkich części składowych ogrodu, takich jak: elementy wodne, trawnika, krzewów, ścieżek, malej architektury, etc. wraz z uwzględnieniem zmiany ukształtowania terenu, uzbrojenia terenu, otoczenia etc. - projekt ten wykonuje projektant w oparciu o wymagania inwestora i pracę w terenie, - technika wykonania projektu dowolna, (ale czytelna!) - inne niezbędne rysunki projektu koncepcyjnego to: widoki wnętrz, przekroje, etc. - ogólnie projekt koncepcyjny jest odpowiedzią na pytanie: Co? - ETAP II projekt techniczny ilustruje lokalizację, kształty, wymiary, sposób budowy głównych elementów niezbędnych w ogrodzie: ścieżek, murów oporowych, altany, ławki, etc. Jest to praca studyjna projektanta i odpowiedzi na pytanie: Jak? - Projekt powstaje na podstawie projektu koncepcyjnego, - technika wykonania ściśle określona wg Polskiej Normy. - ETAP III kosztorys (kosztorysowanie) to odpowiedz: Za ile? Kosztorys wykonania ogrodu, wykonuje się na podstawie Katalogów Nakładów Rzeczowych, natomiast kosztorys pielęgnacji ogrodu na podstawie Katalogu Nakładów Pracy. Części ogrodu - Ogród skład się z czterech głównych części: tworzące niezmiennie przestrzeń gospodarstwa (założenia, siedziby, działki). - Są nimi: ARCHITEKTURA, OGRÓD, PARK (wysoki drzewostan) i KRAJOBRAZ. Architektura - to głównie siedziba człowieka (dom mieszkalny) i pomieszczenie jego gospodarstwa. Gospodarstwo to budynki gospodarcze, związane z obsługą gospodarstwa (garaże, domki narzędziowe, etc.) oraz: „mała architektura" (DEFA): tarasy, schody, rampy, kopce, altany, pawilony (woliera) uprzyjemniające wypoczynek i cieszące oko rzeźby oraz balustrady. Ogród - to, przestrzeń mieszcząca ozdobne uprawy całego założenia: trawniki, rabaty kwiatowe, szpalery, łączące aleje, dające wypoczynek pergole, treliaże oraz nierozdzielny element ogrodu - woda, ujmowana w najróżniejsze oprawy nabrzeży, kaskad, wodotrysków, mostków, wysp. PARK - Następna część to `park' współczesnym językiem, urządzona powierzchnia objęta wysoką zielenią, poczynając od swobodnego sadu, gaju, zagajniki, chłodniki - skupiny drzew, po wielkie niekiedy połacie zarówno prawdziwych, jak i tak zwanych zwierzyńców, wśród nich zaś powtarzający się znów nieodłączny motyw wody i starodawny wątek „łąki kwietnej". KRAJOBRAZ -Czwarta część to otaczający krajobraz. Ogród powiązany jest z krajobrazem poprzez połączenia komunikacyjne i widokowe.
Elementy wnętrza. - Zbudowaną z parteru, więc z elementów znajdujących się więc wszystkim tym, co znajduje się poniżej linii horyzontu patrzącego: kwietniki, zwierciadła wody, ramy żywopłotów czy balustrad, trawniki, niskie płożące krzewy, trawniki etc. - Ścian a więc wszystkim, co zamyka i wydziela tę przestrzeń z otoczenia, zatem szpalerami, ścianami budowli czy stokami tarasów; - Sklepienie zamknięcie przestrzeni od góry. - Wnętrze może być wyposażone w bryły wolno stojące - rośliny (drzewa, krzewy) oraz artefakty (rzeźby, elementy architektury ogrodowej). - Wobec jednoznaczności parteru i sklepienia, o strukturze wnętrza będzie stanowić głównie forma ścian. RODZAJE WNĘTRZ: 1. Konkretne: ma podłogę, ściany, sklepienie, ściany są lite w całości, daje największe poczucie bezpieczeństwa, do 30% powierzchni otwartej np. dziedziniec. 2. Obiektywna- ściany są w dużym stopniu ażurowe, nie stanowią przegrody wizualnej, znajdując się w nim widzimy co się dzieje poza nim, 30-60% powierzchni otwartej. Mamy silne uczucie że jesteśmy wewnątrz ale wiemy co się dzieje poza nim (np. aleja). 3. Subiektywne- jest tylko wrażenie istnienia wnętrza ,nie możemy wytyczyć jego granic, daje najmniej poczucia bezpieczeństwa, powyżej 60% powierzchni otwartej np. las. Jest to wnętrze które czujemy umownie ale nie istnieje. FUNKCJE TERENÓW ZIELENI Biologiczne( zdrowotne): 1. Zadania sanitarno- higieniczne( tłumienie hałasu- rozpraszanie dzwięków, fale dźwiękowe są rozbijane- rośliny które nie gubią liści dają lepszy efekt, osłona od dymu i kurzu, oddziaływanie na psychikę człowieka, Zadania klimatyczne( osłona od wiatru, wpływ na wilgotność gleb i powietrza, wpływ na temperaturę i składniki powietrza). Społeczne( psychiczne i wychowawcze): 1. Rola dydaktyczno wychowawcza, np. ogrody dla dzieciny dydaktyczne, korzystnie wpływają na psychikę człowieka, wzbudzają pożyteczne zainteresowania, zamiłowanie. 2. Wpływ na zdrowie i wypoczynek człowieka. 3. Zadania wypoczynkowo- produkcyjne- związane z ogródkami działkowymi gdzie obcowanie z przyrodą przynosi dodatkowe korzyści w formie płodów. Ważne zwłaszcza dla osób mieszkających w dużych miastach. Estetyczne( artystyczne i plastyczne) 1. Zieleń kształtuje estetykę środowiska zarówno zurbanizowanego miejskiego jak i niezurbanizowanego, ma wpływ na całokształt miasta, ma zdolność maskowania dziwnych budowli, stanowi tło dla architektury albo jest prezentowana. 2. Teren zieleni tworzy sylwetkę miasta. 3. W krajobrazie niezurbanizowanym zieleń spełnia zadania otulinowo- kompozycyjne. 4. zadania plastyczne. Gospodarcza: 1. Zadania produkcyjne- tereny ogrodnicze, leśne, rolnicze. 2. Wpływ na zwiększenie produkcji rolniczej i ogrodowej. 3. Zadania izolacyjno- ochronne. 4. Rola zieleni jako siedliska i żywiciela zwierząt.
Klasyfikacja terenów zieleni: 1. Tereny zieleni otwarte( dostępne) dla wypoczynku czynnego, biernego. Wypoczynek czynny- bieganie, place zabaw, korty, baseny. Wypoczynek bierny- spacer, siadanie na ławce. A) parki spacerowo wypoczynkowe: -centralne, zakładane w dużych miastach, które mają powyżej 25000 mieszkańców, na powierzchni od 15 ha wzwyż, zlokalizowane w centrum miasta, służą mieszkańcom całego miasta, izochroma wynosi 20-30min. Środkami komunikacji miejskiej, obiekt ozdobny, reprezentatywny, kosztowny, obecnie jest to przeżytek, stanowi wizytówkę miasta,- dzielnicowe, zakładane na powierzchni 5-8ha, rozmieszczone równomiernie na terenie miasta, promień obsługi 500m, mogą być dwojako kształtowane: architektoniczne parki; oparte na regularnych figurach geometrycznych często z zastosowaniem symetrii, krajobrazowe; oparte na asymetrii na swobodnych i miękkich liniach dróg, swobodne układy dróg, park nawiązuje do naturalnego krajobrazu, maksymalnej frekwencji 200 osób, ważny jest układ komunikacyjny, 2 rodzaje dróg : drogi wiodące bezpośrednio do celu( z jednego końca idziemy na drugi), alejki spacerowe. Parki te nie są ogradzane, najwyżej żywopłotem, miejsca cichego wypoczynku- tarasy widokowe, ławki przewiduje się dla ok. 30% użytkowników; tereny zabaw dziecięcych, które lokalizuje się stosunkowo blisko wejść do parku, tereny gier ruchowych- boiska, ścieżki zdrowia, obiekty kulturalne- kawiarnia, teatr na świeżym powietrzu, tereny usługowe- parkingi, mała gastronomia, urządzenia sanitarne. Rośliny muszą być odpowiednio dobrane (drzewa, byliny, krzewy, nie stosuje się roślin jednorocznych). Rośliny dobiera się wg odporności na zanieczyszczenia, stosunkowo mało używa się roślin jednorocznych, przeważają drzewa, krzewy oraz byliny. B) parki ludowe-typowe do wypoczynku czynnego mieszkańców miasta, masowych zabaw, festynów, różnego rodzaju imprezy kulturalne i sportowe. Powstały w okresie międzywojennym, parki wielofunkcyjne, zakładamy je na obszarze od 20 do kilkuset ha; izochroma miała wynosić 30-40min, zakładano je w dużych miastach do 50000 mieszkańców, 50% obszaru parku było przeznaczone na wypoczynek bierny, 30% na wypoczynek czynny, 10% widowiska i zabawy, 10% ośrodek usługowo gospodarczy; miało z niego korzystać 15% mieszkańców jednocześnie, cały teren parku podzielony był na różnego rodzaju sektory funkcjonalne:- kulturowo społeczny, kluby, kina, hale widowiskowe, tereny wystaw,- rozrywkowo zabawowy, wesołe miasteczka,- kultury fizycznej, boiska, kąpieliska, sztuczne lodowiska,- wypoczynku biernego, place widokowo wypoczynkowe, mini golf, tereny campingowe,- dziecięcy, z reguły ogrodzony, place zabaw,- administracyjny, budynki administracyjne dla firm obsługujących ten teren,- obsługi, deszczochrony, mała gastronomia, parkingi, kioski. C) zieleńce( skwery)- zajmują pow 1-2ha, są polecane w miastach, w których zabudowa jest wadliwa albo intensywna; zasięg obsługi 300 m, wyróżniamy dwa rodzaje:- zieleńce zakładane w dzielnicach mieszkaniowych, służą dla osób starszych i matek z dziećmi, muszą być wyłączone z komunikacji przejazdowej, dojścia powinny być bezpieczne, wyposaża się je w ławki, pergole( 2 rzędu słupów i belki jako daszek), place zabaw dla dzieci,- zieleńce zakładane przy budynkach użyteczności publicznej na skrzyżowaniach i przy pomnikach, tzw zielone place w mieście, służą do komunikacji pieszej i krótkotrwałemu wypoczynku przechodniów, do podkreślenia ważności miejsca uzyskania odpowiedniego otoczenia, nastroju, b często do wyważenia proporcji obiektów architektur i do kompozycyjnego wykończenia. D) promenady i bulwary. Promenady- szerokie ulice 15-18m dł do kilku kilometrów; z kilkoma rzędami drzew i pasmami trawników, służą do wypoczynku i spacerom, powinny mieć charakter ulic mało ruchliwych z małą ilością skrzyżowań. Z jednej strony jest droga z dwoma pasmami jezdni. Na terenie miasta aleje, odizolowane od ruchu drogowego zielenią. Ustawia się ławeczki do wypoczynku. Bulwary- zakładane nad rzeką , wzdłuż brzegów. Zapewnienie spacerującym jak najbliższego kontaktu z wodą (najsłynniejsze we Francji, Rosji, a w Polsce- Szczecin). 2. Tereny zieleni specjalnego przeznaczenia: a) pasy zieleni izolowanej- nie są przeznaczone dla wszystkich. Strefa podmiejska miasta, oddzielenie miasta od części przemysłowej, pasy te zakłada się do oddzielenia poszczególnych dzielnic, pełnią funkcję higieniczno- sanitarną, zatrzymują kurz, wyziewy przemysłowe, ochrona przeciwpożarowa, przeciwatrowa, tłumią hałas; są to ciągi , pasy do wypoczynku ,szerokość od 100-200m, ochrona przeciw zaspom śnieżnym, piaskom. b) zieleń towarzysząca komunikacji- samochodowej, kolejowej, powietrznej. Funkcja: przede wszystkim podnoszą zdrowotność mieszkańców miasta, polepszają mikroklimat, podnoszą estetykę miasta, ochrona przed kurzem itp. Przy komunikacji wodnej zapobiegają erozji skarp przybrzeżnych, ich zadaniem jest ograniczenie promieniowania bezpośredniego( cieniowanie dróg), ochrona przed wiatrami, pełnią funkcje estetyczne, stanowi naturalne tło łączące wodę z miastem. C) ogrody dydaktyczne- są obiektami zamkniętymi, dostępnymi jedynie po zakupie biletów, gromadzi się tam zwierzęta i rośliny w celach naukowych i popularyzatorskich, prowadzi się tam badania na poszczególnymi gatunkami fauny i flory, służą jako miejsce wypoczynku. Ogród botaniczny- powinien znajdować się na peryferiach miasta z dogodną komunikacją, rośliny są pogrupowane w poszczególnych działach( opisane po łacinie i po Polsku), poza tym znajduje się tam muzeum botaniczne, sale wykładowe, pracownie, biblioteka, pracownie naukowe, herbarium( ogród ziołowy). Ogród dendrologiczny( Arboretum). Ogród pomologiczny( rośliny ozdobne). Ogród zoologiczny- na peryferiach miasta z dobrą komunikacją, obszar 40-50ha w są sąsiedztwie zbiornika wodnego i dużego terenu zieleni. Ogród etnograficzny- ogród ludoznawczy albo skansen- gromadzi się w nich i ochrania kulturę i sztukę regionalną a zwłaszcza architekturę, zbiory gromadzi się na wolnym powietrzu wśród zieleni. D) pracownicze ogrody działkowe- są one stałe albo tymczasowe( jeżeli później będą przeznaczone np. pod autostradę np. 20 lat użytkowania), lokalizuje się je na obrzeżach miast, peryferiach, promień obsługi 1,5-2 km od miejsca zamieszkania, powierzchnia jednej działki wynosi od 300-500 m2, umożliwia ludziom przebywanie na powietrzu łącząc wypoczynek z pracą fizyczną i z celami produkcyjnymi. E) cmentarze: - cmentarze komunalne- zakładane przez urzędy miast, przeznaczone do chowania ludzi bez względu na wyznanie religijne, 40% przeznaczona na pochówek, 40% zieleń, drogi, place, część administracyjna,- cmentarze wyznaniowe- zakładane i prowadzone przez władze kościelne i przeznaczone do grzebania zmarłych z poszczególnych parafii,- cmentarze wojenne i pamiątkowe- powstały w okresie ostatnich wojen, grupują mogiły żołnierskie, a także znajdują się tu cmentarze historyczne, są trwale zagospodarowane jako tereny zieleni i często o bogatym wyrazie architektoniczno planistycznym, pełnią rolę historyczną, pamiątkową. F) parki i ogrody zabytkowe- które powstały przy dawnych pałacach, dworkach, klasztorach, rezydencjach, obecnie są wpisane do rejestru zabytków, podlegają ochronie i przeznaczone do zwiedzania. Dostęp do nich jest ograniczony ( bilety). 3. Tereny zieleni towarzyszące różnym obiektom: funkcja dekoracyjna mieszkańcom: a) zabudowa osiedlowa i indywidualna- zaspokaja potrzeby mieszkańców danego osiedla, b) obiektom usług kulturalno społecznej np. administracji- zieleń dekoracyjna , zieleń szkolnictwa i oświaty- place zabaw, przy szpitalach, domach opieki, żłobkach, ogródki przy przedszkolach, c) obiektom handlowo usługowym i przemysłowym- funkcja dekoracyjna i reprezentacyjna pojawia się przy np. supermarketach, stacjach benzynowych- jest wizytówką firmy ,przy obiektach przemysłowych, służy jako miejsce wypoczynku dla pracowników, d) obiektom usług gospodarczych i technicznych- niedostępne dla ogółu tylko dla pojedynczych osób , funkcja maskująca np. przy składowiskach, magazynach, oczyszczalnie ścieków, zieleń ta pełni podnoszącą estetykę i walory dekoracyjne. 4. Tereny gospodarki ogrodniczej, rolnej i leśnej: a) gospodarstwa ogrodnicze oraz szkółki, b) gospodarstwa produkcyjne (warzywnicze, sadownicze, kwiaciarski), c) gospodarstwa rolno hodowlane, d) lasy produkcyjne (nie funkcjonują jako zieleń miejska) tej grupy nie zalicza się do bilansu zieleni w mieście, są to tereny o specjalnym sposobie użytkowania. 5. Tereny zieleni wypoczynkowo- wycieczkowo i turystyczne: a) bazy i ośrodki wypoczynkowe lądowe, przyleśne, przy wodne, b) lasy komunalne (parki leśne)- zatraciły walory leśne gdyż były usytuowane zbyt blisko miasta, oparte o walory krajobrazowe w terenie, dogodny dojazd, urządzenia sanitarne, ławki, ścieżki zdrowia, stanowią uzupełnienie zieleni na terenie miasta, dopuszczalna użyteczność to 50 użytkowników jednocześnie, parkingi, gastronomia, stanowią one zabezpieczenie miasta przed zanieczyszczeniem, wiatrami.