Magda Przydział
TEMAT: Motyw walki dobra ze złem w różnych mitologiach i twórczości J.R. Tolkiena - analiza porównawcza tekstów kultury.
I. Literatura podmiotu
1. Gąssowski Jerzy, Mitologia Celtów, Warszawa, 1987,ISBN: 83-221-0329-8 (Walka przeciw bogini Carman, Miasto Ys).
2. Parandowski Jan, Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Londyn, 1992, ISBN: 0 907587 85 2
(Mit o Prometeuszu, Apollo i Marsjasz, Tezeusz i Ariadna).
3. Tolkien J.R.R., Powrót króla, Władca pierścieni, T.3, Warszawa, 2005, ISBN: 83-7079-973-6.
4. Władca Pierścieni, reż. Peter Jackson, 2001 - 2003.
II. Literatura przedmiotu
1. Błażejewski Michał, J.R.R. Tolkien - Powiernik Pieśni, 1993, s. 34, 35, 46, 54, 55, 62, 63, 64, 65, 70, 71, 80, 81.
2. Eliade Mircea, Aspekty mitu, Warszawa, 1998, ISBN: 83-86989-28-9, s. 84, 85, 110, 111, 144, 145.
3. Iwicka Beata, Krytycy, potwory i entuzjaści, w: Kultura Śródziemia w końcu trzeciej i na początku czwartej ery. J. R. R. Tolkien: „Władca pierścieni”, „Silmarillion”, „Hobbit”, Gdański Klub Fantastyki, Gdańsk, 1996, s. 47-55,: http://www.fabryka.com/mb/inni/tolkien/iwicka.html
4. Słownik języka polskiego, pod redakcją Mieczysława Szymczaka, Warszawa, 1978, hasło: dobro T. 1, s. 404,
hasło: mit T. 2, s. 187 hasło: zło T. 3, s. 1029.
III. Ramowy plan wypowiedzi
1.Określenie problemu: Przedstawienie źródeł motywu walki dobra ze złem obecnego w trylogii „Władca pierścieni”. Wytłumaczenie pojęć dobra i zła oraz definicja mitu według Parandowskiego i słownika języka polskiego.
2.Kolejność prezentowanych argumentów (treści):
Poświęcenie dla dobra ludzkości (Mit o Prometeuszu):
- współistnienie dobra i zła w człowieku wynikające z procesu jego stworzenia (łzy tytana, krew gigantów) a walka wewnętrzna tocząca się w Frodzie, zło oddziałujące na niego dzięki Pierścieniowi
- bunt w imię dobra ludzkości, zakończony osobistą klęską (Prometeusz ukarany przez Zeusa) - poświęcenie Froda i późniejsza niezdolność powrotu do normalnego życia
Zmiana ustalonego porządku w wyniku walki zbrojnej (Apollo i Marsjasz):
- zbrojna walka o władzę, wynikająca z pychy i chęci odwrócenia dotychczas panującego porządku (Marsjasz) a próba zapanowania Saurona nad światem, bitwa o Helmowy Jar czy Minas Tirith
Magia w walce o wolność świata (Walka przeciw bogini Carman):
- walka magiczna druidów i podległych im filidów o wolność świata a walka Gandalfa przeciwko Balrogowi
Solidarność w walce (Miasto Ys):
- upadek miasta przez zaniedbanie jego mieszkańców i przyszły powrót do świetności, gdy zwalczą oni swoje wady a odzyskanie dawnej chwały przez Minas Tirith spowodowane powrotem króla i odrodzeniem waleczności serc ludzkich
Miłość jako siła dobra (Tezeusz i Ariadna):
- miłość ukazująca ścieżkę, zapewniająca pokonanie wewnętrznych rozterek i własnego strachu a zobrazowana w filmie pomoc Arweny w wybraniu Ścieżki Umarłych przez Aragona, przekonanie Elronda do przekucia miecza
3.Wnioski
a) podobieństwo w ukształtowaniu motywu walki dobra ze złem wynikające z faktu czerpania przez Tolkiena z różnych mitologii
b) kreacyjna rola Tolkiena polegająca na przekształcaniu mitów, a nie ich biernym odtwarzaniu
b) różnice: w mitologii nie ma jasno określonych granic pomiędzy dobrem a złem, istnieją one obok siebie, często w jednym człowieku (bogu), u Tolkiena jasno określone zostają symbole zła i dobra, u Tolkiena dobro zwycięża, w mitologii nie zawsze.
IV. Materiały pomocnicze
Karta cytatów