FOTODERMATOZY
KLASYFIKACJA
- schorzenia, w których występuje nadwrażliwość na promienie UV, należą do nich:
1/ nabyte fotodermatozy
- wielopostaciowe osutki świetlne
- pokrzywka słoneczna
- przewlekłe zmiany posłoneczne
- odczyny świetlne
- wyprysk słoneczny
2/ fotodermatozy genetycznie uwarunkowane
- xeroderma pigmentosum
3/ odczyny fitotoksyczne i fotoalergiczne
4/ dermatozy w których światło jest czynnikiem zaostrzającym / toczeń
rumieniowaty/
MECHANIZMY DZIAŁANIA ŚWIATŁA SŁONECZNEGO NA SKÓRĘ
Udział cytokin
Odczyny zapalne wywołane promieniami słonecznymi zależą głównie od niektórych interleukin /IL/ i mogą być zahamowane przez p/ciała.
ODCZYNY POSŁONECZNE U OSÓB ZDROWYCH
Wpływ promieni UV na skórę zależy od dł. Fal. Promienie UVB dł.fali 280-315nm mają najsilniejsze działanie rumieniotwórcze.
Promienie UVA mają znacznie mniejsze działanie rumieniotwórcze, zwłaszcza UVA 340nm, natomiast powodują bardziej intensywne i długotrwałe przebarwienia skóry /nasilenie melanogenezy/
OPARZENIA SŁONECZNE
- są wywołane intensywnym naświetlaniem promieniami widma rumieniotwórrczego /290-400nm/. Zmiany rumieniowo-zapalne występują po kilku godzinach od ekspozycji, są najbardziej nasilone po 14-20h i mają cechy oparzeń I lub II◦.
PRÓBY ŚWIETLNE
Dla wykazania nadmiernej odczynowości skóry na światło słoneczne określa się próg rumieniowy /MED - minima erytema dose/, tj taką która powoduje wystąpienie rumienia. Norma wynosi średnio 1,5-2min. Odczyny odczytuje się po 24h lub 48h 96h a następnie bada się okres trwania nadmiernych reakcji oraz występowania odczynów zapalnych skóry.
PHOTOAGING
Charakterystyczne dla tego starzenia słonecznego to: grube zmarszczki, pobruzdowania,skóra pogrubiała z hiperkeratozą, mogą występować teleangiektazje, wynaczynienia, skóra skłonna do powstawania stanów przednowotworowych typu keratosis actinica. Obraz histologiczny przedstawia spłaszczenie granicy skórno-naskórkowej, zmniejszoną liczbę naczyń, które są kręte i rozszerzone o zgrubiałych ścianach, występuje też proliferacja naskórka.
SPOSOBY ZATRZYMANIA PROCESU STARZENIA PHOTOAGING
Retinoidy wprowadzone w ostatnim czasie zarówno do medycyny estetycznej jak i kosmetologii stworzyło nowe możliwości zarówno profilaktyczne jak i w odmładzaniu skóry. Stosowana jest przede wszystkim tretinoina w kremie 0,02-0,05%.
Preparat ten normalizuje wydzielanie melaniny, pobudza syntezę kolagenu i elastyny.
PONADTO STOSUJE SIĘ AHA które mają działanie odmładzające, a także kremy z antyutleniaczami mającymi działanie przeciwzmarszczkowe.
WIELOPOSTACIOWE OSUTKI ŚWIETLNE
- mają charakter rumieniowy, grudkowy, pęcherzykowy, występują głównie w okolicach odsłoniętych czynnikiem wywołującym są głównie promienie UVA, UVB. Zmiany mają charakter alergii typu opóźnionego.
POKRZYWKA ŚWIETLNA
- rzadka odmiana pokrzywki występująca pod wpływem promieni słonecznych, występują bąble, utrzymujące się kilka godzin. Rozpoczyna się w wieku 5-10 lat.
PRZEWLEKŁE ZMIANY POSŁONECZNE
- odczyny świetlne /prawdopodobnie jest to reakcja na nie poznane dotąd fotoalergeny/
- wyprysk słoneczny
ODCZYNY FOTOTOKSYCZNE
Czynnikami wywołującymi mogą być leki, środki chemiczne, niektóre rośliny,
ODCZYNY FOTOALERGICZNE
Odczyny wywołane przez leki podawane doustnie /sulfonamidy/, kosmetyki /śr.zapachowe, przeciwbakteryjne.
2