Szkoła: podstawowa

Klasa: IV

Autorka konspektu: Marta Kostka

TEMAT: Zostańmy mistrzami ortografii - przypomnienie i utrwalenie reguł dotyczących pisowni wyrazów z „ó” wymiennym i niewymiennym.

Czas realizacji: jednostka lekcyjna

Cele lekcji:

Ogólny:

• pisownia wyrazów z „ó” wymiennym i niewymiennym.

Operacyjne:

• uczeń utrwala znajomość reguły pisowni wyrazów z „ó” wymiennym i niewymiennym;

• uczeń stosuje regułę pisowni wyrazów z „ó” wymiennym i niewymiennym w praktyce;

• uczeń kształci umiejętność samodzielnego dostrzegania i analizowania trudności ortograficznych;

• uczeń kształci umiejętność korzystania ze słownika ortograficznego;

• uczeń zdaje sobie sprawę z wagi poprawnego ortograficznie zapisu wyrazów.

Metody pracy:

• praktyczne (ćwiczenia, zadania);

• oglądowe (korzystanie ze słownika ortograficznego, ilustracji);

• analiza trudności ortograficznych;

• podające (pogadanka).

Formy pracy:

• indywidualna;

• grupowa.

Środki dydaktyczne:

• słowniki ortograficzne;

• rysunki;

• krzyżówka.

Bibliografia:

• merytoryczna:

• Polański E.: Nowy słownik ortograficzny PWN; Warszawa 2000.

• metodyczna:

• Bochenek S., Bancerz L., Jakubas W., Tetlewska - Moledys H.: O planowaniu języka polskiego w klasie IV. Różne wersje rozkładów materiału nauczania na podstawie podręczników : Słowo za słowem , To lubię!.

• Krakowiak - Miler L., Olejak J., Stworowa B.: Lekcje języka polskiego w klasie IV szkoły podstawowej: Propozycja metodyczna. Goleszów 1996.

• Polański E.: Dydaktyka ortografii i interpunkcji. Warszawa 1995.

Przebieg lekcji:

Czynności nauczyciela	Czynności uczniów
Stworzenie sytuacji motywacyjno -problemowej: nauczyciel rozpoczyna rozmowę na temat poprawności językowej, przypomina lekcje dotyczące zasad ortograficznych, zasady ortograficzne. Ciekawa jestem, czy waszym zdaniem trudno jest zostać mistrzem ortografii - jak sądzicie? Kto z was chciałby zostać takim mistrzem? A może ktoś już nim jest? Mam nadzieję, że po dzisiejszych zajęciach zmienicie zdanie. Zapiszmy sobie zatem temat lekcji: Zostańmy mistrzami ortografii - przypomnienie i utrwalenie reguł dotyczących pisowni wyrazów z „ó” wymiennym i niewymiennym. (Nauczyciel zawiesza na tablicy rysunki przedstawiające przedmioty, posiadające w nazwie „ó” lub ”u”; rysunki przedstawiają: pióro, dziób, kurę, futro, wróżkę, górę, króla.) Waszym zadaniem będzie właściwe podpisanie tych rysunków. Najpierw jednak powtórzymy sobie alfabet, aby nie było kłopotu przy szukaniu wyrazów w słowniku. (Nauczyciel pokazuje na przykładzie jak znaleźć określony wyraz w słowniku ortograficznym). Zapiszę Wam teraz na tablicy (w kolumnie, kolorową kredą) wyrazy z „ó”: wóz mój pióro mówi zwrócić chłód Jestem ciekawa, czy pamiętacie, dlaczego piszemy podane wyrazy przez „ó” ? (W razie trudności nauczyciel podaje przykład wyrazu z obocznością ,np. wóz bo wozy ó:o ) Nauczyciel pisze na tablicy ćwiczenie utrwalające: Mała szkoła to..................szkółka Pojemnik na przybory to...........piórnik. Małe pióra to...............piórka Przyjazna dziewczynka to.............przyjaciółka Prosi uczniów o przepisanie ćwiczenia. Przeczytam Wam teraz ze słownika ortograficznego zasadę dotyczącą pisowni „ó” wymiennego, a waszym zadaniem będzie wyszukanie w tym słowniku przykładów ilustrujących powyższą zasadę. Na poprzednich lekcjach mówiliśmy o baśniach. Może ktoś chciałby nam przypomnieć, jakie cechy baśni poznaliśmy. Zapiszmy sobie zatem takie wyrazy: góra, król, królestwo, róża, królewna, królewicz, córka . Chciałabym, abyście spróbowali wspólnie ułożyć baśń zawierającą podane wyrazy. Nauczyciel wskazuje różnicę pomiędzy wyrazami z „ó” wymiennym i niewymiennym, ilustrując ją zasadą ze słownika ortograficznego. Następnie prosi uczniów, by, tak jak poprzednio, wyszukali w słowniku przykłady dotyczące „ó” niewymiennego i zapisali je na tablicy. Sprawdzimy sobie teraz, czy uważaliście na dzisiejszej lekcji - kto nam przypomni, o jakich zasadach ortograficznych była mowa na dzisiejszych zajęciach? Przypomnijcie sobie wyrazy, o których była mowa na lekcji i wypiszcie je sobie w następujący sposób: z „ó” wymiennym zielonym kolorem, a z „ó” niewymiennym - czerwonym. Kto zdąży, może je poukładać w kolejności alfabetycznej. Waszym zadaniem domowym będzie narysowanie obrazków ilustrujących przedmioty zawierające w nazwie „ó” wymienne bądź niewymienne i podpisanie narysowanych przedmiotów. Oprócz tego przygotowałam Wam krzyżówkę - jej rozwiązanie nie tylko pomoże Wam zapamiętać pisownię wyrazów z „ó” i „u”, ale również podpowie Wam, o czym będziemy rozmawiać na następnych lekcjach.	Uczniowie z pomocą nauczyciela przypominają, co to jest poprawność językowa i podstawowe reguły ortograficzne. Zdania dzieci są podzielone, większość jest jednak zdania, że ortografia sprawia uczniom spore kłopoty i trudno zostać ortograficznym mistrzem. Uczniowie przepisują z tablicy temat lekcji. Dzieci wymieniają głośno kolejne litery alfabetu. Uczniowie podchodzą do tablicy i podpisują rysunki. W razie wątpliwości sięgają do słowników ortograficznych. Uczniowie przepisują z tablicy przykłady i przypominają regułę dotycząca „ó” wymiennego. Podają oboczności do pozostałych wyrazów, korzystając ze wzoru podanego przez nauczyciela. Uczniowie przepisują, a następnie uzupełniają ćwiczenie, podkreślając wyrazy z „ó”. Po pracy indywidualnej wspólnie uzupełniają ćwiczenie na tablicy. Dzieci starają się przyswoić regułę ortograficzną, następnie wyszukują w słowniku przykładów jej dotyczących i zapisują na tablicy. Uczniowie wraz z nauczycielem przypominają cechy baśni. Następnie wspólnie układają baśń z wyrazami podanymi przez nauczyciela. Wymyślone zdania zapisują na tablicy, podkreślając wyrazy z „ó'. Uczniowie starają się przyswoić podaną przez nauczyciela regułę ortograficzną. Szukają w słowniku przykładów dotyczących „ó” niewymiennego i zapisują je na tablicy. Wskazani uczniowie przypominają poznane reguły ortograficzne. Uczniowie wypisują wyrazy, które pojawiły się w czasie zajęć. Kolory klasyfikują wyrazy z „ó” wymiennym (zielony) i niewymiennym (czerwony). Uczniowie zapisują zadanie domowe.

1

---