HOMEOSTAZA-jest to stan rownowagi organizmu.
homeostaza może być:
-termiczna
-kwasowo-zasadowa
-krazeniowa
-oddechowa
-metaboliczna
TERMICZNA-chodzi tu os system zabezpieczania organizmu o temperature. Centrum utrzymania rownowagi cieplnej znajduje się w podwzgorzu i sa to termodetektory wrazliwe na zmiany temperatury. Przy wyziebieniu wydzielany jest hormon tyreotropowy TSH-dziala no na tarczyce gdzie wydzielana jest tyroksyna która zwieksza metabolizm wew.komorek nawet o 100%.Drzenie miesniowe powoduje wytwarzanie energii .W przypadku przegrzania organizmu nadmiar energii ciepla usuwany jest przez :
-promieniowanie ciala
-parowanie(pocenie się oddech)
-konwekcje(owiewanie)
-kondukcje(przekazywanie ciepla przez dotyk)
KWASOWO-ZASADOWA- wspolczynnik ph krwi-7,36-7,42 ph miesni 6,9-7,0 ph zoladka 12 Ph skory 5,5
Rownowaga zostaje tu zachowana przez uklady buforujace:wodoroweglanowy(najwieksza pojemnosc 72%) ,fosforanowy oraz bialczanowy i hemoglobinowy (maja one najmniejsza pojemnosc)
mechanizm buforowania
HCO3 + H wedruje do nerek H2CO3 H2O + CO2wedruje do pluc
KRAZENIOWA- jest to utrzymywanie odpowiedniego tetna i cisnienia krwi
Norma tetna to 60/min -ponizej dochodzi do bradykardii(jest pozytywnym przystosowaniem do srodowiska u sportowoc) - powyzje tahykardia (jest to negatywny objaw przt stanach chorobowych ,przy naglym zaprzestaniu treningow silowych ,zwiazana jest z przerostem lewej komory serca)
Norma cisnienowa - 135 skorczow -80 rozkorczow
Gdy skurczowe jest powyzej 150 lub /i rozkurczowe 100 ozanczaja nadcisnienie.
Cisnienie skurczowe jest labilne- zmienne zalenie od trybu zycia wplywaja na nie :alkohol,uzwyki,lekarstwa, emocje, stres, wysilekfiz,choroby.
Cisneinie rozkurczowe -jest stale nie podlega emocjom i urzywkom zmienia się w warunkach chorobowych i w wyniku wysilku fizycznego(maleje)
ODDECHOWA- w ciagu 1 min czlowiek ma od 12/16 oddechow . W oddechu jest ok. 0,5 l powietrza czyli ok. 6l na 1 min. -jest to wentylacja spoczynkowa .W czasie wysilku wentylacja zwieksza się u niewytrenowanego zawodnika do ok.70 litrow a u wytrenowanego do nawet 170 l na 1 min.
METABOLICZNA- wplyw na nia ma dostepnosc substratow energetycznych oraz hormony. Hormony te produkowane przez kore nadnerczy czyli mineralokortykoidy i glikokortykoidy. Ich produkcja aktywowana jest w podwzgorzu przez przedni plat przysadki hormonem ACTH, gdy dojdzie do takiej aktywacji wówczas:
Kora nadnerczy produkuje
-kortyzol - który ma dzialanie lipolityczne,czyli zabezpiecza stezenie glukozy
-aldosteron -- odpowiedzialny jest za zwrotne wchlanianie NA+ w kanalikach nerkowych bierze udzial w transporcie jonow wodoru do swiatla kanalikow nerkowych.Pozatym przysadka aktywuje poprzez TSH tarczyce do produkcji tyroksyny,trojjodotyroniny,które odpowiadaja za przyspieszenie metabolizmu.
Wydzielane przez przysadke:
-Wazopresyna-bierze udzial w zwrotnym wchlanianiu wody w kanalikach nerkowych .Przysadka stymuluje tez hormon wzrostu który powoduje zatrzymanie sodu w organizmie i wchlanianie jonow wapnia z jelit. Ma dzialanie lipollityczne,bierze udzial w relulacji mineralnej.
-Glukagon - niepozwala na przenikanie glukozy do kom. organizmu
-Insulina - przekazuje glukoze do kom. orgaznimu zapobiega zapadaniu w spiaczke.