Pobudzenie- zmiana właściwości błony kom. lub metabolizmu kom. pod wpływem czynników działających z zew. kom., czyli pod wpływem bodźca. Inaczej mówiąc jest to stan kom. charakteryzujący się zmianą przepuszczalności błony kom. i metabolizmu pod wpływem działającego bodźca.

Przekazanie pobudzenia z kom.nerwowej na kom. mięśniową

Impuls nerwowy przesuwając się wzdłuż włókna nerwowego obejmuje stopki końcowe depolaryzując ich błonę komórkową - presynaptyczną.

Pod wpływem depolaryzacji otwiera się do szczeliny synaptycznej pewna liczba pęcherzyków synaptycznych zgromadzonych w stopkach końcowych. Z pęcherzyków synaptycznych uwalnia się acetylocholina co jest nazywane sprzężeniem elektro-wydzielniczym. Zsyntetyzowana acetyloholina jest gromadzona i magazynowana w pęcherzykach synaptycznych .

Acetyloholina wiążąc się z receptorami w błonie postsynaptycznej zmienia jej właściwości i powoduje wzrost przepuszczalności dla Na+ i K+. Jony Na+ wnikają do wnętrza komórki mięśniowej przez otwierające się kanały sodowe.

Błona komórki mięśniowej w miejscu zetknięcia się z zakończeniem synaptyczny m nerwowo- mięśniowym zostaje zdepolaryzowana, co powoduje wahania potencjału elektrycznego w tej okolicy Potencjał zakończenia synaptycznego nerwowo- mięśniowego rozchodzi się wzdłuż komórki mięśniowej depolaryzując jej błonę komórkową co wyzwala skurcz.

SKURCZ KOMÓRKI

POBUDZENIE

Pod wpływem imp.nerw. dochodzi do pobudzenia bl. Kom. mięśnia szkielet. Bodźcem tym jest Ach uwolniona na zkończ.synapt.nerw-mięś. Pobudzenie polega na zmianie właściwości bł. Kom. czego efektem jest otwieranie się kanałów dla dokomórkowego prądu jonów Na+, które wnikają do wnętrza kom. Jest to depolaryzacja bł. Kom. D.bł.kom. przesuwa się dzięki cewkom poprzecznym obejmuje wnętrze kom.mięś. W wyniku tego dochodzi do uwalniania jonów Ca 2+ ze zbiorników końcowych siateczki sarkoplazmatycznej. Uwolnione jony Ca2+ wnikają następnie pomiędzy białka kurczliwe i łączą się z podjednostką C troponiny. W wyniku tego aktyna zostaje uwolniona od hamującego wpływu troponiny. Głowy cząstek miozyny stykają się z cząst.aktyny, hydrolizują ATP , to powoduje przesunięcie się głów miozyny i wślizgiwania się między siebie białek kurczliwych- czyli  SKURCZ, wywołując potencjał czynnościowy .

HAMOWANIE

Zadaniem  GABA  (kwas aminomasłowy gama) jest wyhamowanie informacji w postaci impulsów. Uwolniony kwas z bł. Presynaptycznej łącząc się z receptorem typu A w bł. Postsynapt. Spowoduje otweranie się kanałów dla dokomórkowego prądu  jonów Cl `, natomiast łącząc się z receptorem typu B spowoduje otwieranie się kanału dla odkomórkowego prądu K+ . Powoduje to zwiększenie ujemnego potencjału we wnętszu kom. do ok. 80mV. Oba te mechanizmy wprowadzą neuron odbierający inf. W stan hiperpolaryzacji i tym samym imp. Nerwowy wygaśnie a inf. Zostanie zablokowana. 

Pobudliwość-

jest to zdolność reagowania na bodźce. Do pobudliwych zalicza się te tkanki, w których kom. szybko reagują na bodźce. Są to tkanki zbudowane z kom. nerw. i ich wypustek oraz z kom. mięśniowych: mięśni poprzecznie prążkowanych, gładkich i m. sercowego. O pobudliwości decyduje:

-właściwości bł.biologicznej ; -obecność w bł.receptorów; - różne stężenie jonów w płynie zew. I wew. Komórk.; - w niektórych przypadkach decyduje obecność zw. Wysokoenerg.

ROLA KOM. POBUDLIWYCH W ORG.:

- dzieki nim istnieje porozumienie się kom. pomiędzy sobą; - dzięki pobudliw. Istnieje możliwość kontroli funkcjon. Org; - mamy zdolność do odbioru poszczególnych bodźców oraz do reagowania na nie

ZJAWISKA ELEKTRYCZNE W OBRĘBIE SYNAPS:

A) POBUDLIWYCH Pobudzenie kom. pod wpływem impulsu: otwierają się kanały dla jonów Na+ - do wnętrza, K+ na zewnątrz. Fala depolar. Dochodzi do zakończenia aksonu i obejmuje bł. presynapt. gdzie zlokalizowane są pęcherzyki synapt. z Ach. Przy współudziale Ca 2 + z pęcherzyków uwalnia się mediator CD↑ pobudzenie.

Miarą poziomu pobudliwości jest tzw. Próg pobudliwości., tj. najsłabszy bodziec zdolny do wywołania w danych warunkach określonej reakcji- bodziec progowy, bodziec o nasileniu niższym to bodziec podprogowy, bodziec o nasileniu wyższym to bodziec nadprogowy. Każdy bodziec fizyczny lub chemiczny, działający w dostatecznie dużym natężeniu na kom. w organizmie, może wywoływać pobudzenie. Bodźce fizjologiczne są to takie, które nie uszkadzają kom. i wywołują całkowicie odwracalne procesy. W kom. mięśniowych i nerw. pod wpływem bodźca dochodzi do wędrówki jonów do wnętrza kom., a następnie z wnętrza kom. na zew.

POTENCJAŁ SPOCZYNKOWY

Stan w jakim znajduje się kom. przed pobudzeniem. Między wnętrzem kom. tkanek pobudliwych a płynem zewnątrzkomórkowym występuje stale w spoczynku różnica potencjału elektrycznego, czyli potencjał spoczynkowy błony kom. Jest on spowodowany właściwościami błony kom., przez którą jony o dodatnim ładunku elektrycznym przenikają z trudnością. W  stosunku do otoczenia wnętrze neuronu posiada ładunek ujemny. Ujemny potencjał spoczynkowy wynosi od -60 do -80 mV. Do wnętrza kom. o ujemnym ładunku elektr. Przenikają dodatnio naładowane kationy sodowe i potasowe i nadają jej ładunek dodatni. Błona zostaje więc częściowo zdepolaryzowana a fala depolaryzacji rozchodzi się wzdłuż powierzchni błony. Stężenie poszczególnych jonów w płynie wewnątrzkom. nie zmienia się, jeżeli metabolizm nie ulegnie zmianie, jeżeli na błonę kom. nie działają bodźce z zew. W tych warunkach wytwarzana jest równowaga pomiędzy stężeniem poszczególnych jonów na zew. i wew. kom. Pot. spoczy. -70 mV bierze się z istnienia: - sprawnej błony biologicznej, - pompy sodowo-potasowej, - przewagi jonów ujemnych wew.      Do istnienia potencjału spoczynkowego przyczyniają się następujące zjawiska:

1)Transport bierny- przechodzenie jonów i związków przez pory zgodnie z gradientem stężeń

2)Transport czynny- wbrew gradientowi stężeń i gradientowi elektrycznemu. Ten transport wymaga dostarczania energii. Działa pompa sodowo-potasowa.

Aby potencjał spoczyn. Przeszedł w czynn., musi przejść przez próg i wartość ok. -55 mV. Od -70 mV do +100 mV następuje depolaryzacja, potem faza repolaryzacji. Od -55 MV do +35 mV kom. nie przyjmuje żadnego bodźca.

POMPA SODOWO-POTASOWA

Utrzymuje potencjał spoczynkowy na błonie komórkowej.

Utrzymanie wew. kom. dużego stężenia K+ i względnie małego stężenia Na+ wymaga aktywnego transportu obu tych kationów przez błonę kom. przeciwko gradientowi stężeń. Kationy sodowe napływające do wnętrza kom. przez kanały dla prądów jonów sodowych zostają wew. błony kom. związane z enzymem ATP aktywowana przez sód i potas. Znajduje się on w samej błonie kom. i transportuje jony Na na zew., a K do wew. Energia do prawidłowego funkcjonowania pompy pochodzi z hydrolizy ATP do ADP. Rozpad ten zachodzi w obecności jonów magnezowych zawartych w płynie wewnątrzkomórkowym.

POTENCJAŁ CZYNNOŚCIOWY

Bodźce działające na błonę kom. zmieniają jej właściwości, co z kolei powoduje powstanie pot. czynno. Do wnętrza neuronu przez otwierające się kanały dla prądów jonów sodowych napływają jony Na, co powoduje wyrównanie ładunków elekt. pomiędzy wnętrzem a otoczeniem. Zjawisko to określa się jako depolaryzacja błony kom. Jony na początku wnikają do wnętrza neuronu tylko w miejscach zadziałania bodźca. Z chwilą wyrównania ładunków elekt. W tym miejscu depolaryzacja zaczyna się rozszerzać na sąsiednie odcinki błony kom. przesuwając się wzdłuż aksonów. Impulsem nerwowym jest przesunięcie się fali depolaryzacji od miejsca zadziałania bodźca na błonę kom. aż do zakończenia neuronu. W organizmie impulsy nerwowe przekazywane są z jednej kom. na drugą za pośrednictwem zakończenia aksonów. Miejsce styku nosi nazwę synapsy. Błonę kom. neuronu przekazującego impuls przyjęto nazywać błoną presynaptyczną, błona kom. neuronu odbierającego impuls nosi nazwę błony postsynaptycznej. Przebieg zdarzeń podczas pot. czynno. jest następujący:

--- na skutek bodźca (ujemny) pot. spoczy. zmniejsza się w kierunku 0 mV (depolaryzacja), przy czym wkrótce osiąga wartość krytyczną, tzw. Potencjał progowy. Jeżeli próg ten zostanie przekroczony, wówczas ulegają aktywacji kanały Na+, tzn. dochodzi do krótkotrwałego wzrostu przewodnictwa Na+. Potencjał błonowy ulega gwałtownemu załamaniu i osiąga przejściowo nawet dodatnie wartości. Przewodnictwo Na+ zaczyna spadać już przed osiągnięciem wartości dodatniej i równocześnie stosunkowo wolno wzrasta przewodnictwo K+, co z kolei doprowadza do odbudowy pot. błonowego (faza repolaryzacji). Wskutek utrzymującego się jeszcze przewodnictwa K+ może dojść do hiperpolaryzacji.

Tuż po fazie depolaryzacji pot. czynn. następuje krotki okres, w którym nerwu ani mięśnia nie można pobudzić nawet bardzo silnym bodźcem: okres refrakcji bezwzględnej. Ustępuje on okresem refrakcji względnej, w którym można wykonać pot. czynn. O mniejszej wysokości i kącie nachylenia krzywej narastania. Gdy potencjał błony osiągnie swoją wartość spoczynkową, to powyższe wielkości także powrócą do swoich normalnych wartości.

SUMOWANIE W CZSIE I PRZESTRZENI

Stopień depolaryzacji błony postsynaptycznej zależy od liczby cząsteczek transmittera wydzielanych na synapsach oraz od liczby synaps. SUMOWANIE PRZESTRZENNE- wzrastanie postsynaptycznego potencjału pobudzającego w miarę zwiększania się liczby synaps przekazujących pobudzenie. SUMOWANIE W CZSIE- impulsy nerwowe są przewodzone w postaci salw. Impulsy nerwowe przewodzone przez synapsy w odstępach krótszych niż 5 ms trafiają na resztki depolaryzacji wywołanej poprzednim impulsem. Kolejne postsynaptyczne potencjały pobudzające częściowo nakładają się na siebie i coraz bardziej depolaryzują błonę. 

ODRUCHY

Odruch- jest to odpowiedź efektora wywołana przez bodziec działający na receptor i wyzwolona za pośrednictwem OUN.

Czynność odruchowa- reagowanie i odbieranie bodźców przez OUN.

Łuk odruchowy- jest to droga jaką przebywa impuls nerwowy od receptora do efektora. Łuk odruchowy składa się z:- receptora, - aferentnego włókna nerwowego, - ośrodka nerwowego, - eferentnego włókna nerwowego, - efektora

Odruchy bezwarunkowe- dają zawsze tą samą odpowiedź, na ten sam bodziec.

Odruchy warunkowe- charakteryzują się dużą zmiennością odpowiedzi na bodźce.

Podział odruchów

• W zależności od liczby neuronów w ośrodkach nerwowych: PROSTE- są to przede wszystkim odruchy rdzeniowe, łuki odruchowe składają się z 2 lub 3 kom. nerwowych (występuje jedna synapsa między neuronem czuciowym a ruchowym). Jest to łuk odruchowy odruchu monosynaptycznego. ZŁOŻONE.

• Ze względu na lokalizację ośrodków łuku odruchowego: AKSONOWE- gdy 1 akson unerwia jakiś obszar, np. mięsień, efektor i receptor unerwiane są przez ten sam akson, ale bez udziału ośrod. ukł. nerw. RDZENIOWE-muszą zamykać się na obszarze rdzenia, MÓZGOWE- zaangażowany jest mózg.

• Zü względu na budowę łuku odruchowego: AKSONOWE- jednoneuronowe, MONOSYNAPTYCZNE-üdwuneuronowe, synapsy czuciowe otaczają bezpośrednio neuron ruchowy w rogach przednich rdzenia i w takim łuku odruchowym występuje tylko 1 synapsa. Jest to odruch na rozciąganie. POLISYNAPTYCZNY- neurony czuciowe otaczają synapsami neurony pośredniczące, znajdujące się w istocie szarej rdzenia kręg. W takich odruchach występują co najmniej 3 neurony i 2 synapsy

• Zależne od rodzaju unerwienia: SOMATYCZNE monosynaptyczne, polisynaptyczne. AUTONOMICZNE.

 

Odruch na rozciąganie-jest to ODRUCH  MONOSYNAPTYCZNY. . Zostaje wywołany przez rozciągnięcie mięśnia szkiel. Na skutek wydłużania włókien intrafuzalnych we wrzecionkach mięśniowych dochodzi do pobudzenia zakończenia pierścieniowo-spiralnego (jest to zakończenie neuronu czuciowego, którego ciało znajduje się w zwoju rdzeniowym). Na skutek rozciągania zakończenie piersiowo-spiralne depolaryzuje się i salwy impulsów biegną do rdzenia kręgowego. Tam po przejściu przez 1 synapsę pobudzają neurony ruchowe, które z kolei wysyłają impulsy wywołujące skurcz izometryczny lub izotoniczny mięśnia szkiel.+ RYS.

ODRUCH MONOSYN. NA ROZCIĄG. :  morfologiczne: - recept. Pierścieniowo spiralny  stanowi wrzecionko nerw-mięś. Dkręcone spiralnie i nawinięte na włókna intrafuzalne   CZYNNOŚĆ:  rec. Czuły na rozciąganie ; - odbierając bodziec generuje impuls i wysy ła go drogą aferentną do ON 

Odruch zginania- jest to odruch polisynaptyczny. Bodziec działający na receptor pobudza je, czyli depolaryzuje. Impulsy nerwowe przewodzone są przez wypustki neuronów czuciowych od receptorów do istoty szarej rdzenia kręgowego. Tam są odbierane przez neurony pośredniczące, które z kolei pobudzają neurony ruchowe. W wyniku działania na kończynę silnego bodźca uszkadzającego tkanki, dochodzi do skurczu mm. zginaczy i do odruchowego zgięcia kończyny.

Odruch cofania- jest to odruch polisynaptyczny. Występuje w odpowiedzi na bodźce uszkadzające i zazwyczaj bólowe działające na skórę, tk., podskórne i mięśnie. Odpowiedzią jest skurcz m. zginacza oraz zahamowanie mięśni prostowników, tak że część kończyny podlegająca drażnieniu ulega zgięciu i odsunięciu od działającego bodźca.

ODRÓCH POLISYNAPTYCZNY ( odwrotny na rozciag. - paradoksalny ) BUŁAWKI: -  struktury w ścięgnie - czułe na rozciąganie  - mają 100 krotnie wyższy próg pobudliwości ( niż rec pierścieniowo - spiralny) 

CZYNNOŚCI OUN

-odbieranie bodźców ze środ. zew. i wew.

-reagowanie na odbierane bodźce

-zapamiętywanie bodźców

Ośrodek nerwowy- to skupienia neuronów w ośrodkowym ukł. nerw. zawiadujące określoną funkcją. Ośrodek nerwowy decyduje czy: odruch nastąpi, jaki będzie jego okres utajonego pobudzenia, z jaką siłą zostanie pobudzony bodziec. Ośrodki rozmieszczone są na różnych piętrach ukł. nerw. Właściwości ośr. nerw.: opóźnienie, torowanie, okluzja (proces przeciwstawny do torowania). Do ośrodka nerw. mogą jeden po drugim dochodzić słabe bodźce (impulsy)., dywergencja, konwergencja.

RECEPTORY

Receptory charakteryzują się: - swoistością w stosunku do bodźca tj. przystosowaniem do odpowiedzi na 1 określony rodzaj energii w stosunku do której mają dużo niższy próg pobudliwości. Bodziec w stosunku do którego receptor ma najniższy próg pobudliwości nazywany jest bodźcem adekwatnym. - Adaptacją tj. spadkiem wielkości pot. generującego podczas działającego bodźca. Receptory szybko adaptujące się lub fazowe to receptory w których długotrwały bodziec wywołuje pot. generujący, szybko opadający do zera. Receptory szybko adaptujące odpowiadają pojedynczym impulsem nerwowym na bodziec bez względu na jego czas i siłę działania . Receptory wolnoadaptujące się to receptory których pot. generujący utrzymuje się przez cały czas trwania bodźca. Są to receptory odpowiadające serią wyładowań na długotrwały bodziec.

Receptor to wyspecjalizowana kom. nerwowa odbierająca bodziec specyficzny. Mają za zadanie przetworzyć 1 formę energii na inną.

Receptory dzielimy na: EKSTERORECEPTORY- dzielą się na kontaktoreceptory (smakowe, skórne, dotykowe, bólu, ucisku, ciepła, zimna) oraz telereceptory (wzroku, słuchu, węchu). Czucie eksteroreceptywne- odbierane z powierzchni skóry.

Bodziec pobudzający narządy odbiorcze charakteryzuje: siła, czas narastania i czas trwania. Im czas narastania jest krótszy, tym intensywność wrażenia zmysłowego jest większa. W czasie działania bodźca o tej samej sile występuje zjawisko przystosowania się receptora do bodźca czyli adaptacja.

INTERORECEPTORY- dzielą się na proprioreceptory (aparat ruchu) oraz wisceroreceptory. Czucie interoreceptywne- odbierane ze środ. wew. (mechaniczne, chemiczne). Interoreceptory są pobudzone przez bodźce: mechaniczne, czyli wywołane rozciąganiem tkanek, w których się znajdują, chemiczne. Impulsacja z interoreceptorów jest odbierana przez wypustki nerwów czuciowych w zwojach rdzeniowych. Jest ona przewodzona do mózgowia. Czucie proprioreceptywne- odbierają bodźce z receptorów znajdujących się w mięśniach i stawach. Wysyłają informację do OUN o stanie kostno-stawowo-mięśniowego oraz ruchu całego ciała. Droga impulsów - impulsacja z proprioreceptorów układu ruchu jest odbierana przez I neuron czuciowy znajdujący się w zwojach rdzeniowych, a następnie przekazywana przez 2 drogi do kory mózgu i do kory móżdżku. Impulsacja przewodzona przez I neuron biegnie bezpośrednio do mózgowia w pęczku smukłym i pęczku klinowatym do II neuronu w jądrze smukłym i w jądrze klinowatym, a następnie przechodzi na 2 stronę rdzenia przedłużonego i podąża we wstędze przyśrodkowej do II neuronu w jądrze brzusznym tylno-bocznym wzgórza. IV neuron czuciowy znajduje się w zakręcie zaśrodkowyjm kory mózgu.

1.Budowa m. szkieletowego. 2.Sarkomer. 3.Ukł. sarkotub. 4.Mechanizm molekularny skurcz. 5.Rodzaje skurczów. 6. Źródła energii do pracy mię. 7.Jednostka motoryczna. Siła skurczu. 8.Synapsa nerwowo-mięśniowa.

BUDOWA M. SZKIELETOWEGO

Jest zbudowany z wielu tys. Kom. mięśniowych tworzących pęczki. Kom. mięśniowa mięśnia jest wielojądrzastą. Jest otoczona sarkoplazmą- do której przylega pobudliwa błona kom. Wnętrze kom. wypełnia sarkoplazma i pęczki włókien mięśniowych. Włókienko mięśniowe czyli miofibryla, składa się z grubych i cienkich nitek białek kurczliwych. Nitkę grubą tworzą cząsteczki miozyny, z których każda zbudowana jest z 2 ciężkich i 4 lekkich łańcuchów polipeptydowych. Nitka cienka utworzona jest z cząsteczek aktyny i tropomiozyn tworząc jak gdyby 4 sznury paciorków skręconych ślimakowato. Na tropozynie osadzone są cząsteczki troponiny, z których każda ma 3 podjednostki (T,I,C) o odmiennych właściwościach. Podczas skurczu mięśnia nitki te jakby zachodzą na siebie. Nić kurczliwa składa się z podstawowych jednostek czyli sarkomerów.

SARKOMER

Obejmuje 1 cały prążek anizotropowy i sąsiadujące z nim 2 połówki prążka izotropowego. Prążki anizotropowe tworzą nitki grube miozyny, prążek izotropowy zaś nitki cienkie aktyny, które są doczepione do błony granicznej Z. Błona Z dzieli każdy prążek izotropowy na dwie połówki, należące do 2 sąsiadujących sarkomerów. Nitki aktyny wchodzą pomiędzy nitki miozyny. Każda  nitek miozyny otoczona jest 6 nitkami aktyny. W czasie skracania się kom. mięśniowej nitki aktyny tworzące prążki izotropowe wsuwają się pomiędzy nitki miozyny. W rozkurczu nitki aktyny wysuwają się spomiędzy nitek miozyny i prążki izotropowe znowu stają się widoczne.

UKŁ. SARKOTUBULARNY

Ukł. ten jest strukturą kom. pośredniczącą w przenoszeniu pobudzenia wew. całej kom. mięśniowej. Ukł. Ten składa się z cewek poprzecznych i siateczki sarkoplazmatycznej. Końce tych cewek dochodzą do bł. kom., wew. kom. mięśniowej zaś znajdują się pomiędzy miofibrylami na granicy prążków izotropowych i anizotropowych.. Miofibryle otacza siateczka sarkoplazmatyczna, która rozciąga się wzdłuż miofibryli prostopadle do cewek poprzecznych. W miejscach stykania się siateczki sarkopl. Z cewkami siateczka tworzy zbiornik końcowy, w którym znajdują się jony wapniowe w dużym stężeniu. W czasie depolaryzacji błony cewek poprzecznych zostają uwolnione ITP. Pod wpływem których otwierają się w błonie zbiorników końcowych kanały wolnego prądu jonów wapniowych i jony Ca+2 napływają pomiędzy nitki białek kurczliwych wiążąc się z podjednostką C troponiny. W czasie rozkurczu kom. mięśniowej pompa wapniowa w błonie zbiorników końcowych ponownie gromadzi w nich jony wapniowe.

MECHANIZM MOLEKULARNY SKURCZU

Pod wpływem bodźca - acetylocholiny uwolnionej na synapsach nerwowo-mięśniowych, dochodzi do pobudzenia błony kom., czyli do depolaryzacji. Dochodzi do aktywacji w błonie kom. kanałów dla dokomórkowego szybkiego prądu jonów sodowych. Depolaryzacja przesuwa się po powierzchni błony kom. komórek mięśniowych i jednocześnie za pośrednictwem cewek poprzecznych obejmuje wnętrze kom. Ze zbiorników końcowych uwalniają się wolne jony wapniowe. Wiążą się one z podjednostką C troponiny i zmniejszają jej powinowactwo do aktyny. Cząsteczki aktyny uwolnione od hamującego wpływu troponiny stykają się z głowami cząsteczek miozyny wyzwalając jej aktywność enzymatyczną. Pod wpływem aktywnej miozyny są rozkładane ATP do ADP i fosforanu. Ślizgowe nasuwanie się nitek aktyny na nitki miozyny powoduje skracanie się kom. mięśnia szkieletowego i skurcz całego mięśnia. Nitki aktyny są tak długo wsunięte pomiędzy nitki miozyny, jak długo jony wapniowe oddziaływują na podjednostkę C troponiny. W czasie rozkurczu pompa wapniowa w błonie zbiorników końcowych wciąga wolne jony Ca+2 do zbiorników końcowych i nitki aktyny wysuwają się spomiędzy nitek miozyny.

RODZAJE SKURCZÓW

Wyróżnia się 2 rodzaje skurczów pojedynczych: izotoniczne- w czasie tego skurczu kom. mięśniowe skracają się i cały mięsień ulega skróceniu, jego napięcie nie zmienia się; izometryczny- charakteryzuje się wzrostem napięcia mięśnia bez zmian jego długości. Przyczepy mięśnia nie zmieniają swojej odległości; auksotoniczne- jednoczesne zbliżenia się przyczepów i wzrost napięcia. Ze względu na przyczepy skurcze dzielimy na: koncentryczne- przyczepy zbliżają się do siebie; ekscentryczne- przyczepy oddalają się od siebie. Ze względu na częstotliwość działania bodźca: tężcowe zupełne- nowy impuls działa przed fazą rozkurczową mięśnia; tężcowy niezupełny- impuls działa w czasie fazy rozkurczowej mięśnia.

ŹRÓDŁA ENERGII DO PRACY MIĘŚNIA

Głównym źródłem energii do pracy mięśnia jest ATP. Rozkłada się on w czasie skurczu do ADP i fosforanu. Energia do resyntezy ATP czerpana jest w procesie spalania składników odżywczych do CO2 i H2O. Najwięcej energii do resyntezy ATP dostarcza rozpad glukozy do końcowych produktów metabolizmu wewnątrzkom. Dzieję się to w czasie glikolizy tlenowej. W czasie szybko narastającego wys. fiz. dowóz tlenu do kom. nie nadąża za zapotrzebowaniem na energię i prężność O2 w kom. znacznie się zmniejsza. Dochodzi wtedy do dysocjacji mioglobiny, która uwalnia związany tlen. Ilość tlenu związanego z mioglobiną jest niewielka w porównaniu z zapotrzebowaniem na tlen. W tym stanie energia do resyntezy ATP jest czerpana w procesie glikolizy beztlenowej oraz z hydrolizy fosfokreatyny. 

JEDNOSTKA MOTORYCZNA. SIŁA SKURCZU.

Jedna kom. nerw., jej wypustka biegnąca do mięśnia i wszystkie kom. mięśniowe przez nią unerwione stanowią jednostkę motoryczną.

Kom. mięśnia szkieletowego pozostają pod ścisłą kontrolą kom. nerwowych skupionych w jądrach ruchowych pnia mózgu i rdzenia kręgowego. Kom. nerwowe jąder ruchowych wysyłają swoje wypustki, czyli aksony do kom. mięśniowych. Pojedyncza kom. nerwowa unerwia średnio ok. 150 kom. mięś.  Jednostki motoryczne każdego mięśnia szkieletowego nie pracują synchronicznie. W związku z tym narastanie siły skurczu lub jej zmniejszanie odbywa się w sposób ciągły.

4.Czynniki determinujące siłę i szybkosć skurczu:

( 4 czynniki skurczu)

-1. morfologiczne ( budowy):

-powierzchnia przekroju poprzecznego

-dł.czyli stan rozciągania mięśnia przed rozpoczętą pracą

-rozciągnięcie mięśnia 20-30%wartości maksym.

-ilość jedn.motor. zaang.do skurczu

-skład włókien mięsniowych

-kąt przejścia włókien mięśniowych we włókna ścięgniste

-kąt przyczepu mięśniowego

-skład włókien ST i Ft ; im więcej FT tym siła większa

2. czynnościowe ( nerwowe)

- regulacja nerwowa ( siła bodźca , częstotliwość pobudzenia )

Siła skurczu zależy od: 1) liczby jednostek motorycznych biorących udział w skurczu, 2) częstotliwości, z jaką poszczególne jednostki motoryczne są pobudzone, 3) stopnia rozciągnięcia mięśnia przed jego skurczem. 

Jednostka motoryczna                                                                                                                 włókien ST I FT .

Im więcej jednostek motorycznych podlega 1 neuronowi, tym mięsień (skurcz) jest mniej precyzyjny, gdyż posiadamy mniejszą kontrolę nad skurczem.

Wszystkie jednostki motoryczne są jednolite pod względem składu włókien czyli 1 neuron unerwia takie same włókna , np. tylko ST lub FT. Czas skurczu włókien FT - 7,5 ms; ST - 100 ms

SYNAPSA NERWOWO-MIĘ ŚNIOWA

Miejsce stykania się aksonu z kom. mięśniową nosi nazwę synapsy nerwowo-mięśniowej. Pomiędzy błoną presynaptyczną a postsynaptyczną znajduje się szczelina synaptyczna. Pod wpływem impulsu następuje depolaryzacja. Pod wpływem depolaryzacji otwiera się do przestrzeni synaptycznej pewna ilość pęcherzyków i uwalniana jest z nich np. acetylocholina. ACh wiąże się z receptorem w błonie postsynaptycznej i powoduje, że  staje się ona przepuszczalna dla jonów Na+ i K+. Jony Na+ wnikają do wnętrza kom. mięśniowej. ACh Powoduje powstanie postsynaptycznego pot. czynn. na błonie postsynap. Depolaryzacja w postaci fali przesuwa się do głębi cytoplazmy i przenoszona jest na siateczkę sarkoplazmatyczną. Siateczka zwiększa przepuszczalność dla jonów Ca+2.

1.Skład i rola krwi. 2.Krwinki czerwone. 3.Hemoglobina.  4.Krwinki białe. 5.Płytki krwi. 6.Osocze. 7.Hemostaza. 

SKŁAD I ROLA KRWI.

W skład krwi wchodzą elementy morfologiczne (43%) - krwinki czerwone, krwinki białe, płytki krwi. Oraz osocze (57%) - składniki nieorganiczne i składniki organiczne (białka osocza, lipidy osocza, składniki pozabiałkowe osocza).

Rola krwi: --trans. O2 z płuc. do tk., tran. CO2 z tk. do płuc, --tran. produktów energet. i budulcowych z przewodu pokarmowego do tk., --tran. produktów przemiany materii z tk. do nerek, --tran. hormonów i witamin, wyrównanie ciśnienia osmotycznego we wszystkich tk., --wyrównanie stężenia jonów wodorowych we wszystkich tk.,-- wyrównanie różnic temperatur pomiędzy tk. i narządami, --zapora przed inwazją drobnoustrojów, --eliminacja substancji obcych.

KRWINKI CZERWONE.

Krwinki czerwone czyli erytrocyty wytwarzane są w szpiku kostnym. Żyją ok. 120 dni. Ich rozpad następuje w śledzionie(w ukł. siateczkowo-śródbłonkowym) i w wątrobie uwalniając ze swojego wnętrza hemoglobinę. FUNKCJA: tran. O2 z płuc do tk. oraz CO2 z tk. do płuc, utrzymują stałe pH krwi, tran. adrenalinę wit. C i inne aminokwasy.

HEMOGLOBINA

Jest zbudowana z: białka- globiny (4łańcuchy polipeptydowe), oraz z 4 cząsteczek hemu. Zasadniczą rolą hemoglobiny jest udział w tran. O2 z płuc do tk. Również w pewnym stopniu CO2 z tk. do płuc. Hemoglobina stanowi magazyn tlenu w org. Jest syntetyzowana w szpiku kostnym w kom. potomnych proerytoblastu.

Stopień wysycenia hemoglobiny tlenem zależy od: -prężności tlenu (wraz ze↑ prężności tlenu we krwi ↑ wysycenie hemoglobiny tlenem), -temperatury (wraz ze↓ temp. krwi przy tym samym PO2 ↑ wiązanie hemoglobiny z tlenem), -prężności CO2 (↑ PCO2 we krwi ↓stopień wysycenia hemoglobiny tlenem), -stężenia jonów wodorowych (↑ stężenia H+ we krwi ↓ stopień wysycenia hemoglobiny tlenem).

KRWINKI BIAŁE

Krwinki białe czyli leukocyty dzielimy na: granulocyty- zawierające w cytoplazmie ziarnist¼ści, wytwarzane w szpiku kostnym czerwonym. Granulocyty dzielimy na : -granulocyty obojętnochłonne (utrzymują równowagę pomiędzy makroorganizmem człowieka a drobnoustrojami. Inwazja drobnoustrojów do środowiska wew. org. jest przez nie powstrzymywana, posiadają zdolność chematoksji diapetezy fagocytozy, żyją ok. 6 godz. Po przeniknięciu do krwi nie powracają do niej), -granulocyty kwasochłonne (posiadają zdolności chemotakscji diapetezy i fagocytozy, niszczą obce białka, w chorobach alergicznych i pasożytniczych ich liczba znacznie wzrasta), -granulocyty zasadochłonne (słabiej wyrażają zdolności co chematoksji diapetezy fagocytozy, wydzielają heparynę czynnik powstrzymujący krzepnięcie krwi); agranulocyty -nie zawierające ziarnistości, do nich należą limfocyty- wytwarzane są: ze szpiku kostnego, grasicy, grudek chłonnych przew. pokarmowego, śledziony i węzłów chłonnych. Limfocyty tran. na swojej błonie poza immunoglobulinami również hormony związane z białkami osocza. Limfocyty dzielą się na: limfocyty T- grasiczozależne odpowiedzialne za reakcje immunologiczne typu kom., wykazują zróżnicowaną czynność; oraz limfocyty B- szpikozależne odpowiedzialne za humoralny mechanizm odpowiedzi immunologicznej, czyli za syntezę immunoglobulin, monocyty-pochodzą ze szpiku kostnego czerwonego. Wykazują zdolności do diapetezy i fagocytozy, po przejściu z krwi do tk. stają się makrofagami, po wniknięciu wirusów do ich wnętrza wytwarzają interferon- substancję białkowa hamującą rozwój wirusów w innych kom.

PŁYTKI CZRWONE

Inaczej trombocyty są wytwarzane w szpiku kostnym z megakariocytów, krążą we krwi od 8 do 10 dni. Zawierają niewielkie ilości noradrenaliny , adrenaliny i histaminy. Uczestniczą w hemostazie- po uszkodzeniu ściany naczynia, skupiają się w tym miejscu, zlepiają się i zamykają mechanicznie miejsca uszkodzone- tworzą czop (zlepienie się płytek krwi).

OSOCZE

Osocze krwi zawiera składniki organiczne (białka osocza, lipidy osocza, składniki pozabiałkowe) i nieorganiczne. Białka osocza- występują w ilości 70-75g w 1 litrze osocza. Dzielą się na trzy zasadnicze frakcje: -albuminy (wytwarzane w wątrobie, ich zasadniczą funkcją jest wiązanie wody. Dzięki wiązaniu dużej liczby cząsteczek wody albuminy wywierają na ścianki naczyń włosowych ciśnienie koloidoosmotyczne. Dzięki temu ciśnieniu woda przefiltrowana przez ścianę naczyń włosowatych do przestrzeni międzykom. powraca do łożyska krwionośnego. Albumina pełni rolę nośnika we krwi dla związków małocząsteczkowych); -globuliny (wytwarzane w węzłach chłonnych i wątrobie, zawierają enzymy krwi, stanowią nośniki dla cząsteczek węglowodanów, lipidów, żelaza i miedzi. Zasadniczą rolą jest inaktywacja antygenów); -fibrynogen (wytwarzany przez wątrobę, w osoczu występują w formie nieaktywnej dwa enzymy: protrombina i plazminogen, które po aktywacji przecinają wiązania peptydowe w cząsteczce fibrynogenu. Aktywna trombina powoduje iż cząsteczki fibrynogenu łączą się ze sobą, tworząc sieć włókien powstającego skrzepu krwi, natomiast aktywna plazmina powoduje powstanie fragmentów fibrynogenu, które hamują proces krzepnięcia krwi). Składniki pozabiałkowe osocza-węglowodany i produkty ich przemiany, produkty przemiany białkowej, produkty przemiany hemu, inne produkty organiczne przemiany wewnątrzkom. Lipidy osocza- cholesterol, fosfolipidy, triglicerydy, wit. rozpuszczalne w tłuszczach, hormony steroidowe wydzielane przez korę nadnerczy, jądro i jajniki, wolne kwasy tłuszczowe.

HEMOSTAZA

To równowaga pomiędzy środowiskiem wewnętrznym i środ. Zew. Naszego organizmu w regulacji całego środowiska - w jego stałości biorą udział: - ukł. krążenia;oddechowy; nerwowy autonomiczny;hormonalny; nerki.

Zachowanie homeostazy polega na: - izowolemii ( stałość ilości H2O)

-izojonii( stała zawartość jonów pod wzgl. Ilościowym i jakościowym)

-izotonii  ( stałe ciśnienie osmotyczne płynów ustrojowych)

-izohydrii (stałość jonów H+- protonów czyli stała zawartość kwasów , zasad w org)

- stałej temp. ciała

Zatrzymanie krwi w łożysku krwionośnym. Płytki krwi po zetknięciu z powietrzem atmo. pękają i wydziela się enzym trombokinaza i powoduje przekształcenie nieczynnej protrombiny w czynną trombinę w obecności soli wapnia. Trombina już jako enzym przekształca fibrynogen w fibrynę- włóknistą, twardą substancję, której włókna tworzą w miejscu skaleczenia skrzep. Homeostaza zależy od: właściwości naczyń krwionośnych. Mięśniówka uszkodzonych naczyń krwio. Kurczy się i światło naczyń ulega zamknięciu; obecności płytek krwi, tworzenie się z nich czopu wew. naczyń krwion.; krzepnięcie krwi, czyli odtworzenie się skrzepu 

1.Czynność bioelektryczna serca. 2.Czynność mechaniczna serca. 3.Czynniki hormonalne i nerwowe mające wpływ na pracę serca. 4.Zbiornik tętniczy duży. 5.Zbiornik żylny duży. 6.Ośr. kontrolujące krążenia. 6. Pot. spocz. i czynn serca. 7.Ukł. przewodzący serca- automatyzm. 8.Prawa serca. 

CZYNNOŚĆ BIOELEKTRYCZNA SERCA 

REGULACJA PRACY SERCA

Rozrusznikiem dla pot. czynn. mięśnia sercowego jest tk. ukł. przewodzącego. Kom. ukł. przewodzącego samoistnie i rytmicznie pobudzają się. Depolaryzacja zapoczątkowana w węźle zatokowo-przedsionkowym biegnie w mięśniu przedsionków do węzła przedsionkowo-komorowego, następnie za pośrednictwem pęczka przedsionkowo-komorowego wzdłuż przegrody międzykomorowej, potem wzdłuż ścian komór.

CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA PRACĘ SERCA

1.HORMONALNE-

Adrenalina i Noradrenalina- przyspieszenie skurczów serca, ↑ obj. wyrzutowej, ↑ ciśnienia tętniczego, ↑ poj. min. serca. Czynnik natiuretyczny- (wytwarzany przez kom. m. przedsionków serca)- zwiększa wydzielanie jonów sodu przez nerki jednocześnie obniża ciśnienie tętnicze krwi, rozkurcza m. naczyń krwion. antagonistycznie do wazopresyny i hamuje jej wydzielanie.

2.NERWOWE

Ośr. naczynowo-ruchowy (twór siatkowaty) a) część presyjna zwęża naczynia, ↑HR, b) cz. depresyjna rozszerza naczynia, ↓HR. Ośr. sercowy- a) przyspieszający pracę- wł. sympatyczne, charakterystyczny mediator NA, b) zwalniające pracę serca, napięcie zbiornika tętniczego, prawa serca, odruchy naczyniowo sercowe.

OŚRODKI KONTROLUJĄCE KRĄŻENIE

Ośr. sercowy- ośr. przyspieszający pracę serca-znajduje się w rogach bocznych rdzenia kręgowego w części piersiowej. Neurony tego ośr. wysyłają impulsy do serca powodując przyspieszenie skurczów serca. Tym samym zostaje do zwiększona poj. min krwi przetłoczonej ze zbiorników żylnych do tętniczych i zwyżka ciśnienia tętniczego w zbiorniku tętniczym. Ośr. zwalniający pracę serca- znajduje się w rdzeniu przedłużonym i stanowią go neurony należące do jądra grzbietowego nerwu błędnego. Neurony tego jądra wysyłają impulsy do serca zwalniając jego pracę. Zwolnienie częstości skurczów serca powoduje zmniejszenia poj min serca i obniżenie ciśnienia tętniczego w zbiornikach tętniczych.

Impulsacja z receptorów w ukł. sercowo-naczyniowym na drodze odruchowej zwalnia lup przyspiesza pracę serca. Rozciąganie ścian tętnic przez podwyższenie ciśnienia krwi drażni baroreceptory w ścianie łuku aorty t zatokach tętnic szyjnych wew. Pod wpływem impulsacji biegnącej od baroreceptorów przez włókna aferentne ośr. zwalniający pracę serca zostaje pobudzony i częstość skurczów serca maleje. Przeciwnie spadek ciśnienia tętniczego powoduje przyspieszenie pracy serca dzięki temu, że ośr. zwalniający pracę zostaje zahamowany.

Ośr. naczyniowy- znajduje się w rdzeniu przedłużonym w tworze siatkowatym. Składa się z 2 części; cz. presyjna- zwęża naczynia krwio. Powoduje skurcz błony mięśniowej małych tętniczek. Prowadzi to do zwiększenia oporu naczyniowego a tym samym zmniejszenia przepływu krwi ze zbiornika tętniczego do zbiornika żylnego i podwyższa ciśnienie w zbiornikach tętniczych. Cz. presyjna jest pobudzona przez: ośr. z wyższych pięter mózgowia (kory mózgu i ukł. rąbkowego), ośr. oddechowy w rdzeniu przedłużonym, chemoreceptory kłębków szyjnych i aortalnych, obniżenie prężności tlenu we krwi tętniczej, podwyższenie prężności CO2 we krwi tętniczej; cz. depresyjna- rozszerza naczynia krwo. Pobudzone neurony hamują aktywność neuronów cz. presyjnej. Powoduje to rozkurcz błony mięśniowej małych tętniczek, zmniejszenie się zbiornika żylnego. Ciśnienie krwi w zbiorniku tętniczym obniża się. Cz. depresyjna jest aktywowana pod wpływem: impulsacji z baroreceptorów ze ścian łuku aorty i zatoki tętnicy szyjnej wew., obniżonej PCO2 we krwi tętniczej.

Ośr. neurohormonalne- silne emocje, znaczny wys. fiz., utrata krwi, oziębienie wywołują wydzielanie adrenaliny i noradrenaliny przez rdzeń nadnerczy. Pod wpływem wydzielonych hormonów ciśnienie skurczowe w zbiorniku tętniczym podwyższa się. W czasie silnych emocji lub utraty znacznej ilości krwi połączonej z dużym obniżeniem ciśnienia w zbiorniku tętniczym wydziela się również w większych ilościach hormon podwzgórza wazopresyna. Hormon ten działa kurcząco na mięśnie gładkie naczyń krwio., zwiększa całkowity obwodowy opór naczyniowy oraz zmniejsza poj. zbiorników krwi.

ZBIORNIK TĘTNICZY DUŻY

Zbiornik tętniczy jest pojęciem czynn. Zawiera krew wypełniającą wszystkie duże, średnie i małe tętnice krążenia dużego. Zbiornik ten charakteryzują następujące parametry: pojemność, ciśnienie, prędkość przepływu krwi, fala tętna. W zbiorniku mieści się ok. 800 ml krwi. 

CIŚNIENIE tętnicze krwi: zależy od dopływu i odpływu krwi ze zbiornika tętniczego. Przy zrównoważonym odpływie i dopływie średnie ciśnienie panujące w tym zbiorniku nie ulega zmianom . Ciśnienie tętnicze waha się w zależności od okresu cyklu pracy serca. W okresie max. wyrzutu LK jest najwyższe i określane jako CIŚNIENIE SKURCZOWE. W rozkurczu i w fazie skurczu izowolumetrycznego komór, przed otworzeniem się zastawek półksiężycowatych aorty, ciśnienie jest najwyższe czyli ROZKURCZOWE. W pozycji stojącej zaznaczają się różnice w ciśnieniu tętniczym wywołane siłą ciążenia. W czasie ruchu, pracy fizycznej ciśnienie tętnicze podwyższa się. Ciśnienie jest to wypadkowa dopływu krwi z serca, i odpływu do serca.

Przepływ krwi-w ciągu min w spoczynku dopływa do zbiornika ok. 5,4 l krwi. Tyle samo krwi odpływa ze zbiornika do sieci naczyń włosowatych. Przepływ krwi ma charakter pulsacyjny. Prędkość wzrasta w czasie skurczu izotonicznego komór w okresie max wyrzutu i opada do zera w czasie rozkurczu serca. Odpływ krwi zależy od światła naczyń oporowych oraz od właściwości krwi- jej lepkości.

Fala tętna- fala ciśnieniowa z towarzyszącym jej odkształceniem ścian tętnic. Rozchodzi się wzdłuż ścian zbiornika tętniczego od serca aż do naczyń przedwłosowatych tętniczych, a nawet do naczyń włosowatych. Prędkość rozchodzenia się fali tętna zależy od elastyczności ścian tętnic i ich przebiegu- od 5 do 9 m/s.

CZĘSTOŚĆ TĘTNA

Ilość mierzonej na dowolnie rozchodzącej sięfali tętna czyli odkształceń ścian naczyń tętniczych spowodowane rozchodzącą się falą zwiększonego ciś. Po wyrzucie serca.

ZBIORNIK ŻYLNY DUŻY

W zbiorniku tym znajduje się krew wypełniająca duże, średnie i małe Żyły krążenia dużego. Zbiornik ten charakteryzuje się: pojemnością, ciśnieniem, prędkością przepływu krwi. W zbiorniku tym gromadzi się ok. 2,5 l krwi.

Ciśnienie żylne krwi- zależy od miejsca pomiaru i pozycji ciała. Ciśnienie W żyłach głównych przy przejściu do PP wynosi 0,5 kPa- jest to ciśnienie centralne. Ciśnienie żylne obwodowe zależy od wielu czynników. Począwszy od naczyń włosowatych i posuwając się w kierunku PP ciśnienie krwi obniża się. W małych żyłach wynosi średnio 2 kPa, a w dużych 0,6 kPa. W pozycji stojącej ciśnienie żylne nie zmienia się, natomiast występują duże różnice ciśnień w zbiorniku żylnym poniżej i powyżej PP

Przepływ krwi w zbiorniku żylnym- krew napływa do PP dzięki: ssącemu działaniu ruchów oddechowych kl. pier. i ssącemu działaniu serca czyli tzw. Sile od przodu, resztkowemu gradientowi ciśnienia, wytworzonemu dzięki skurczom LK czyli tzw. Sile od tyłu, pompie mięśniowej- skurczom mięśni szkiel. Czyli tzw. Sile od boku. Średnia prędkość p*zepływu krwi w żyĂach głównych w pobliży serca wynosi 0,4 m/s.

POT. SPOCZYN. I CZYNN. SERCA

Kom. mięśnia sercowego mają na swoich błonach kanały, które się niezupełnie zamykają. Istnieje ciągły przepływ jonów sodowych do wnętrza (w spoczynku) dokomórkowy wolny prąd jonów sodowych oraz przepływ jonów potasu na zew.- odkomórkowy prąd jonów potasowych. Przesunięcia w rozmieszczeniu jonów spowodowane wolnym prądem jonów K+ i Na+ są wyrównane przez pompę jonową usuwając jony Na+ z kom. i wciągająca jony K+ do wnętrza kom. POT. CZYNN.- w czasie pobudzenia kom. m. sercowego występuje czynn. pot. składający się z 4 faz: Faza „0” jest wywołana szybkim prądem jonów sodowych- dokomórkowych. Gdy różnica potencjałów=0 otwierają się kanały wapniowe. Ca+2 napływa do wnętrza- depolaryzacja. Faza „1” gdy zdepolaryzuje się błona, pot.= +25 mV, następuje otwarcie kanałów potasowych i K+ wychodzi z kom. Odkomórkowy prąd potasowy zatrzymuje się przy przejściu fazy 1 w 2. Faza „2” występuje równowaga między dokomórkowym prądem Ca+2 i odkomórkowym prądem K+- plateau. Faza „3” przewaga odkomórkowych prądów jonów dodatnich głównie wywołana przez jony K+ i powrót ujemnego potencjału w komórce.

UKŁ. PRZEWODZĄCY SERCA- AUTOMATYZM.

Poza kom. m. przedsionków i m. komór występują w sercu kom. ukł. przewodzącego. Leżą one bezpośrednio pod wsierdziem tworząc skupienia: węzeł przedsionkowo-przedsionkowy, węzeł przedsionkowo-komorowy, pęczek przedsionkowo-komorowy, który dzieli się na 2 odnogi kończące się komórkami sercowymi przewodzącymi. Kom. ukł. przewodzącego samoistnie i rytmicznie pobudzają się. Tworzą tym samym rozrusznik dla całego mięśnia sercowego. Kom. węzła zatokowo-przedsionkowego pobudzają się samoistnie w rytmie ok. 1,2 Hz tj 72 razy na min. Depolaryzacja z węzła zatokowo-przedsionkowego za pośrednictwem 3 pęczków międzywęzłowych rozchodzi się na mięsień przedsionków. W strefie granicznej i w samym węźle przedsionkowo-komorowym zaznacza się największe zwolnienie prędkości przenoszenia się depolaryzacji. Z tego węzła depolaryzacja przewodzona jest do mięśnia komór za pośrednictwem pęczka przedsionkowo-komorowego. Samoistne pobudzenie kom. węzła zatokowo-przedsionkowego jest wywołane powolną depolaryzacją błony kom. występującą pomiędzy pot. czynn. Jest to pot. rozrusznika. Występuje na skutek stopniowo zamykającego odkomórkowego prądu jonów potasowych aż do osiągnięcia potencjału progowego, przy którym wyzwala się pot. czynn.  

1.Funkcje ukł. oddech. 2.Oddychanie zew. 3. Rola i regulacja oddych.

FUNKCJE UKŁ. ODDECHOWEGO

Istota ukł. oddech. Jest wyzwalanie energii zgromadzonej w org. Do wyzwolenia energii ze związków chemicznych w org. czło. Niezbedny jest tlen atmosf. Ten proces to oddychanie. Zadania: wymiana gazowa, dostarczanie kom. tlenu do procesów utleniania i odprowadzanie CO2, wytwarzanie dźwięków, klimatyzacja, kontrola powietrza, obrona immunologiczna ustroju, czynności hormonalne.

REGULACJA ODDYCHANIA- DOSTARCENIE O2

OŚR. Wdechu wysyła impulsy nerw. Do rdz. Kręg., do neuronów ruchowych unerwiających mm wdechowe . Ośr. Wydechu pobudza neurony ruchowe unerwiające mm wydechowe. Neurony ośr. Wdechu stanowią rozrusznik.średnio 16 razy neurony ośr. Wdechu pobudzają sięi wysyłają salwę impulsów nerw., które od neuronów wdechowych biegną przez gałązkę zstępującą aksonu do neuronów tworu siatkowatego mostu tworząc Ośr. Pneumatyczny- hamuje on zwrotnie ośr. Wdechu na 1-2 s po czym neurony ośr. Wdechu ponownie pobudzają się i wysyłają impulsy nerw. Do rdz. Kręg. Rytmiczność oddechó związana jest z występowaniem kolejno po sobie okresu pobudzenia i hamowania.

ODDYCHANIE ZEW.

Jest procesem złożonym, w którym biorą udział: ukł. oddech. Składający się z dróg odde. i płuc, mięśnie poprzecznie prążkowane szkieletowe, krew i ukł. sercowo-naczyńowy oraz ośrodki nerwowe sterujące oddychaniem. Oddychanie zew. polega na doprowadzeniu tlenu atmo. do kom. zgodnie z gradientem ciśnienia parcjalnego tlenu. Jednocześnie z kom. jest usówany CO2 powstający w wyniku utleniania kom. związków organicznych. Co2 usuwa się również zgodnie z gradientem ciśnienia parcjalnego. Oddychanie zew. dzieli się na szereg procesów: 1)wentylacja płuc,2)dyfuzja gazów pomiędzy pow. pęcherzykowym a krwią, 3)tran. gazów za pośrednictwem krwi, 4) dyfuzja gazów pomiędzy krwią a kom.

ODDYCHANIE Wew.

Stanowią je wszystkie procesy

odpowiedzialne za wykorzystanie O2 w

reakcjach metabolicznych prowadzących

do resyntezy ATP i uwalniania energii.

O możliw. Odd.wew. decyd.będą mecha-

Nizmy doprowadzenia O2 do mitochon-

driów na 4 kompleks łańcucha oddecho-

wego.Na nim O2 rozłożony zostaje na O2

atomowy gdzie może się połączyć z 2H+ i

2e-które odrywane są od substratów ener-

getycznych to jest wysoka aktywność C.K,

B-oksydacji kw.tłuszczowych,glikolizy,

Ukł.przenoszących ekwiwalenty redukcyj-

Ne z cytop.do mitoch.W wyniku łączenia

Się O2 i H+tworzy się H2O a uwolniona

Energia magazynowana jest w wiązaniach

Wysokoenerg.ATP.Regulacja chemiczna

Ukł.oddechowego zapewnia homeostazę

Gazów PaO2 i Pa CO2 we krwi tęt., pod-

Trzymywana bez względu na intensywność

przemian metabolicznych .CD↓

CHOMORECEPTORY

Pobudzone są spadkiem pO2,wzrostem

PCO2 i wzrostem stężenia H+ czyli spad-

Kiem pH. Chom. Tęt.zlokalizowane są

W kłębkach szyjnych i kłebkach aortalnych.

W kłębkach szyjnych chom. Są zakończe-

niami aferentnych włókien nerwu językowo-

gardłowego, a chom.aortalne są zakończe-

niami włókien aferentnych nerwu błędnego.

Kłębki charakt. Się :

-dużym zużyciem )2

- największym przepływem krwi

-mąłą pO2 we krwi tęt. Wynikająca z małej

zawartości erytr.we krwi dopływ.do kłębków.      

                                                                                                                                                                                                                                                                                 

ROLA I REGULACJA ODDYCHANIA

Regulacja oddychania: 1. Ośr. oddechowy w rdzeniu przedł. (cz. ośr. wdechu i wydechu) ośr. pneumatoksyczny hamuje zwrotnie ośr. wdechu na 1-2 s po czym neurony ośr. wdechu ponownie pobudzają się i wysyłają salwę impulsów do rdzenia kręgowego reaguje na bodźce nerwowe i zmiany pH. 2.Chemoreceptory kłębków szyjnych i aortalnych (bodziec drażniący wzrasta PCO2 maleje PO2) 3. Interoreceptory i prioproreceptory oskrzeli i płuc, 4. Chemodetektory w rdzeniu przedł. Reagują na zmiany pH.

Rola impulsu nerwowego w uwalnianiu jonów wapnia z reticulum sark.do cytopl. kom. m. szkieletowego

Impuls nerwowy przesuwając się wzdłuż włókna nerw.obejmuje stopki końcowe depolaryzacji ich bł.kom.Pod wpływem tej depolaryzacji otwiera się do szczeliny synaptycznej pewna liczba pęcherz. synapt. Zgromadzonych w stopkach końcowych. Z pęcherzyków synapt. Uwalnia się acetyloholina pod wpływem uwolnionej na synapsach acetyl.,dochodzi do pobudzenia bł.kom, czyli do jej depolaryzacji. W czasie depolaryzacji za zbiorników siateczki sarkopl. uwalniają się wolne jony wapnia. 

Rola jonów wapnia w skurczu mięśnia szkieletowego.

-uwalnianie Ach z pęcherzyków synaptycznych

- uwalnianie jonów Ca2+ze zbiorników reticulum i połączenieôsię z podjednostką C troponiny ( dzieki czemu uwalniana jest aktyna z hamującego ôpływu troponiny)

- aktywacja ATP-azy miozynowej

-potrzebne do aktywacji pompy wapniowej do skurczu mięśnia     

POJĘCIA

 

Dyfuzja pęcherzykowa:

Wymiana gazowa(O2 i Co2)zachodzi w pęcherzykach płucnych między krwią przepływającą przez sieć naczyń włosowatych otaczających pęcherzyki a powietrzem atmosferycznym.   

O2 zostaje pobrany z powietrza atmosferycznego, przechodzi przez gardło, tchawicę, oskszela i dociera do pęcherzyków płucnych ,gdzie następuje wymiana gazowa.Cząsteczki O2 dyfundują z pęch.płucn. do krwi.Aby tam się dostać muszą przejść przez ściankę pęcherzyka płucnego i ściankę naczyń włosowatych .Kiedy cząsteczki O2 znajdą sięwe krwi to O2 rozpuszcza się w osoczu i zostaje dyfundowany do krwinek czerwonych ( erytr.)

Natomiast cz. Co2 dyfundują z osocza krwi ( która przepływa przez naczynia włosow. Oplatające pęcherzyki płucne) do pęcherzyków płucnych tj. w przeciwnym kierunku niż O2.

Dyfuzja tkankowa:

Krew tętnicza dopływająca do wszystkich tkanek ma wyższą prężność tlenu i niższą prężność CO2 w porównaniu z odpływającą krwią żylną. ( zgodnie z gradiantem prężności uwolniony z hemoglobiny tlen dyfunduje do kom., CO2 zaś w kier.przeciw. - z kom. do osocza. W zależności od intensywności metabolizmu wewnątrzkom. Występują znaczne różnice w prężności tlenu w poszczególnych tkankach.stopień zuzycia tlenu przez poszczególne tkanki wyraża się różnicą tętniczo- żylną w zawartości tlenu.

KOMÓRKA I JEJ ZADANIE :

Kom. to elementarna jednostka żywych org. Jej zad. to : - pobieranie i przyswajanie składników pokarmowych

- metabolizm energetyczny - wydalanie produktów przemiany materii - tworzenie innych jednostek przez podział - wzrost tj. formowanie się nowego materiału  - pobudliwość czyli zdolność reagowania na zmieny. Org. czł. Skł. Się z 100 bilionów kom.

NARZĄD

To wyodrębniona część ustroju skł.się z różnych tkanek ale pełniąca te same funkcje,np.narz.ruchu, słuchu wzroku

TKANKA

Komórki pełniące te same funkcje tworzą tkanki.

UKŁAD

To zespół narządów wykonujących jedną z podstawowych czynności org., takich jak: pozyskiwanie i dystrybucja związków energetycznych, utrzymanie homeostazy, odporność, zdolność poruszania się, przetrwanie gatunku.

BODZIEC

Jakakolwiek zmiana zachodząca w środ. Zewn. Lub wew. Org. I wywołująca odp. Reakcjie w postaci zmian w obrębie bł. Kom. lub zmiana metabolizmu wewnątrzkom. Bodźce fizjologiczne są to takie bodźce,k . Nie uszkadzają kom. i wywołują całkowicie odwracalną zmianę metabolizmu.

BODZIEC PROGOWY

To bodziec o najmniejszej sile , który może wywołać reakcję komórki.

BODZIEC PODPROGOWY

Słabszy od progowego, za słaby by spowodować reakcję.

BODZIEC NADPROGOWY

Bodziec silniejszy od progowego. Ten bodziec nie zwiększa reakcji komórki, ponieważ kom. pobudliwa reaguje na bodzce zgodnie z prawem „wszystko albo nic”,tj.progowy wywoła maksymalną reakcję kom.pobudliwych, a bodziec podprogowy nie wywoła reakcji kompletnie.

PRÓG POBUDLIWOŚCI

To granica, kt.należy przekroczyć aby nastąpiło pobudzenie

METABOLIZM

To odpowiedni dopływ substancji i energii z zewnątrz w celu wyrównania ich zużycia w środowisku wew. Z odpowiednią szybkościa procesów dla poszczególnych stężeń i ilości substancji.

ANABOLIZM ( ASYMILACJA)

Przyswajanie, pol.na gromadzeniu energii w org.żywych (gromadzenie E w org.)

KATABOLIZM ( DYSYMILACJA)

Rozpad, zw.jest ze zmniejszeniem się zapasu energii w org.(rozpad E w org.)

WYDAJNOŚĆ GLIKOLITYCZNA

TZN. zdolność do wysiłków takich, gdzie te mechanizmy w uwalnianiu do pracy mięśni pochodzą bez udziału tlenu.

POWRÓT ŻYLNY

Jest to objętość powracającej krwi do serca. Im wyższy powrót żylny tym większe rozciąganie m.sercowego i większa siłą skórczu.( wzrost SV)( PRAWO SERLINGA FRANGA)

Q- POJEMNOSĆ MINUTOWA

Jest to objętość krwi,kt. Tłoczy serce w ciągu 1 min. ( ok. 5 l/min.)

SV - OBJ. WYRZUTOWA SERCA

To obj. Krwi kt. Tłoczy lewa komora serca w ciągu 1 skurczu ( śr.70 sk/min.)

TĘTNICE

-rozprowadzają krew z serca po org.

- bez względu na prowadzoną krew zawsze wychodzą z serca

-są bardziej sprężyste i elastyczne niż żyły

-zbudowane tylko ze śródbłonka

-tworzą sieci

-nie posiadają zastawek

ŻYŁY

-Zbierają krew z obwodu i prowadzą do serca ( zawsze wchodzą do serca)

- mają wiotkie, cienkie, i miękkie ściany)

-ubogie w elem spręż.kurczliwe

-posiadają zastawki zapobieg. Cof się krwi

NACZYNIA WŁOSOWATE

-b. Cienkie i liczne

-łączą żyły z tętniczkami

- umożliwiają wymianę substancji między krwią a tkankami.

UKŁAD RUCHU

To układ podstawowy, skł. się z wielu grup mięśniowych, kt. Są przytroczone za pomocą ścięgien, wiązań do ukł. kostego a ukł. kostny dzięki dźwigni w stawach są poruszane dzięki skurczom mięśni. 
 

POMPA SOD- POT.

To mechanizm utrzymujący równowagę jonów na błonie spolaryzowanej. Kiedy zadziała na nią bodziec, błona się depolaryzuje (w miejscu, gdzie na nią zadziała)

DEPOLARYZACJA

To zobojętnienie się rodników ( wymieszają się jony ujemne i dodatnie)w wyniku depolaryzacji błony uwalniają sięjony wapnia

GLIKOLIZA

Proces, który ma dostarczyć ATP ; proces rozpadu glukozy, glikogenu do kw. Mlekowego .proces beztlenowy

RATICULUM

To organella odpowiadająca za magazynowanie wapnia, w raticulum jest go 10 tys. Razy więcej niż na zewnątrz

RECEPTOR

To wyspecjalizowana struktura albo odrębna kom. receptorowa lub zakończenie obwodowe neuronów czuciowych. Czynność receptorów polega na dostarczeniu do ośr. ukł.nerw. inf. O zmianach w środ.zew. i wew. Org. Receptory wytwarzają energię bodźca adekwatnego działającego na receptor, na impulsy nerwowe, kt. Następnie są przekazywane w formie fali depolaryz. Na neurony aferentne.

ADAPTACJA

Tj. spadek wielkości potencjału generującego podczas działania bodźca.

JEDNOSTKA MOTORYCZNA

1 kom. nerw., jej wypustka biegnąca do mięś. I wszystkie ko. Mięś. Przez nią unerwione stanowią jedn. Motor. pojedyncza kom. nerw. Unerwia ok. 150 kom mięś.

RESYNTEZA

Ciągłe odbudowywanie i ciagły rozpad ATP w ciągu doby musi powstać tyle samo ATP, ile wytwarza nasz org.

HORMON

To związek chemiczny wytworzony przez wyspecjalizowane komórki, uwolniony do krwi i tą drogą transportowany do wielu komórek i narządów, gdzie reguluje metabolizm oraz czynność tych narządów i tkanek.ch.działa na kom. przez specjalne receptory.

OBCIĄŻENIE BEZWZGLĘDNE

Oznacza ilość energii wydatkowanej przez org. Na wykonanie pracy w jednostce czasu, czyli jest to moc. Jednostka mocy to - wat.  Wat = 1 J;  1 wat = 6,12 kgm;         1 kgm= 9,81 J.

OBCIĄŻENIE WZGLĘDNE

Oznacza proporcje pomiędzy zapotrzebowaniem na tlen podczas wykonywania pracy a maksymalnym pochłanianiem tlenu podczas maksymalnej pracy czyli VO2 max ( pułapem tlenowym) Obc.wzg. wyrażamy w % VO2 max.  Obc. względne dzielimy na: - submaksymalne - Vo2<Vo2 max

- maksymalne- VO2 = Vo2 max- wys.fiz. podczas którego zapotrzebowanie na tlen jest równe indywidualnej wartości Vo2 max.    - supramax. VO2>Vo2max

VO2 max- 

Max. pobór tlenu przez org. podczas pracy max. Jest miernikiem wydolności fiz.                                                                                                                                                                                                          

PUŁAP TLENOWY

Jest to maksymalny pobór tlenu przez org. Czł. W ciągu 1 min . pracy max.

Pułap tlenowy rośnie wraz ze wzrostem wytrenowania. Im więcej włókien ST tym większy pułap tlenowy.

DEFICYT TLENOWY

Różnica między teoretycznym zapotrzebowaniem na tlen, a poborem faktycznym tlenu. Max. pobór tlenu na poziomie pułapu tlenowego. Jest to niedobór O2 w stosunku do zapotrzebowania org. podczas pracy. Występuje na początku wysiłku.

DŁUG TLENOWY - EPOC

Niedobór tlenu w stosunku do zapotrzebowania na tlen, tj. ilość tlenu pokrywająca całkowicie energetyczny koszt danej pracy. INACEJ: zwiększony pobór tlenu w stosunku do wartości spoczynkowych występujący po każdej pracy fiz.Dług ten spłacany jest w okresie wypoczynku.

Suma deficytów będzie tworzyła dług tlenowy.

PRACA FIZYCZNA ( WYSIŁEK FIZ.)

To skurcz mięśni szkielet. I towarzyszące temu skurczowi zmiany w innych układach, narządach, tkankach.

WYDOLNOŚĆ

Zdolność do wykonywania ôługotrwałej pracy fiz. Angażującej duże partie mięśniowe bez szybko rozwijającego się zmęczenia i przy szybkim powrocie do wartości spoczynkowych i przy szybkiej regeneracji i przy tolerancji na zmiany zmęczeniowe.

ZMĘCZENIE

Jest to stan organizmu rozwijający się w czasie wykonywania pracy fiz. lub umysłowej, charakteryzujący się zmniejszeniem zdolności do pracy, nasilenie się odczucia ciężkości pracy i osłabieniem motywacji do wys. fiz. Stan ten trwa przez pewien czas po zakończeniu pracy. Przyczyny zmęczenia to : niedobory tlenu, przewaga pracy beztlenowej; - stany zakwaszenia komórek mięśniowych ; - skrajne wyczerpanie substratów energet..

ZNUŻENIE

To bardzo trudne zmęczenie. To rodzaj zmęczenia towarzyszący pracy o niewielkiej intensywności charakteryzującej się monotonnym powtarzaniem tych samych czynności.

STABILIZACJA FUNKCJONALNA

Równowaga między poborem i zużyciem O2 na poziomie zapotrzebowania oraz pomiędzy produkcją CO2 a jego wydaleniem. Jest to stały pobór i zużycie O2 na poziomie zapotrzebowania. Jest to równowaga pomiędzy obciążeniem a reakcją org. na to obc. mierzona wskaźnikami fizjologicznymi, łatwiej ją osiągnąć poniżej AT - i przy stałym wysił. Wyrazem stabilizacji jest stała ilość skurczów serca

WYPOCZYNEK

To stan fizjologiczny polegający na wyrównywaniu się zaburzeń homeostazy - występuje po zakończeniu pracy.

HIPERKOMPENSACJA

Nasilony efekt wypoczynkowy wywołany intensywną pracą.

TOLERANCJA WYSIŁKOWA

zdolność do wykonywania określonych wys. bez głębszych zakłóceń homeostazy lub zaburzeń czynności narządów wew. Miarą tolerancji wysiłkowej jest czas wykonywania wys. do momentu powstania tych zmian.

PUNKT MARTWY

Jest to przejściowy okres zaburzeń występ. W skutek obniżonej adaptacji fizjologicznych mechanizmów do wymagań wykonywanej pracy.

TERMOREGULACJA

Polega na dostosowaniu ilości ciepła wymienianego pomiędzy organizmem w toku przemian metabolicznych i ilości ciepła wymienianego pomiędzy organizmem a jego otoczeniem do potrzeb bilansu cieplnego ustroju w zmiennych warunkach środowi.

AT- PRÓB PRZEMIAN BEZTLEN.

To obciążenie po przekroczeniu którego włączają się procesy beztlenowe obok tlenowych w celu wytworzenia E niezbędnej do wykonywania pracy. Dochodzi do aktywizacji glukozy beztlenowej i produkcji LA ponad wart.4 mmol/l krwi. Metody pomiaru: pośrednia- inwazyjna ; bezpośrednia - nieinwazayjna. Met. Inwazyjna:

Przy każdym wzroście obciążenia pobieramy krew i sprawdzamy poziom kw. mlekowego, gdy poziom ten przekracza 4 mmol/l to przechodzimy właśnie AT. Met. nieinwazyjna:

Analiza współczynnika oddechowego RQ. RQ>/1;   RQ=1→ przechodzimy At       RQ= VCO2/VO2,

- próg wentylacji minutowej - w momencie przekroczenia progu AT nieproporcjonalnie do obciążenia zwiększa poziom wentylacji min płuc ( początek hiperwentylacji ), który skorelowany jest z przekroczeniem progu akumulacji kw.mlekowego =4 mmol/l krwi.

HOMEOSTAZA

To równowaga pomiędzy środowiskiem wewnętrznym i środ. Zew. Naszego organizmu w regulacji całego środowiska - w jego stałości biorą udział: - ukł. krążenia;oddechowy; nerwowy autonomiczny;hormonalny; nerki.

ZAKWASZENIE

Wzrost stężenia jonów wodorowych ( H+)- protonów w płynach ustrojowych powyżej normy, załamanie równowagi między stężeniem kwasów i zasad.

HIPERWENTYLACJA

Zwiększony przepływ mas powietrza przez płuca nieproporcjonalnie duże w stosunku do obciążenia pracą wywołane pobudzeniem ośrodków oddechowych w wyniku zwiększenia prężności CO2 we krwi. Negatywnym skutkiem tego zjawiska jest zmiana ( upośledzenie) mechanizmów dyfuzji pęcherzykowej.

HIPOTERMIA

To obniżenie temp.wew. poniżej 35 st.może występować przy dłużej trwającym narażeniu na zimno zwłaszcza w srod. Wod. Bo woda przewodzi 25-krotnie lepiej ciepło niż powietrze.

BRADYKARDIA

Zwolnienie częstości skurczów serca.

HIPERTERMIA

To wzrost temp.wew.org.- występuje wówczas gdy ilość ciepła pozyskiwanego ze środowiska lub wytwarzanego w ustroju w procesach metabolicznych (np.podczas pracy fiz.) przewyższa możliwości utraty ciepła.

HIPOKSJA WYSOKOŚCIOWA

To niedotlenienie org.

Ze wzrostem wysok. Wzniesienia npm obniża się ciśnienie powietrza a w nim ciśnienie parcjalne tlenu. Obniżenie ciśnienia

Parcjalnego w wydychanym przez człow. Powietrzu prowadzi do obniżenia ciśnienia parcjalnego tlenu w pęcherzykach płucnych. Zmniejsza się więc gradient ciśnień tlenu między krwią i pęcherzykiem płucnym, kt. Jest siłą napędową dyfuzji pęch. Zmniejsza się wysycenie krwi tlenem i w ślad za tym zaopatrzenie tkanek w tlen.

HIPEROKSJA

To zatrucie tlenem , gdy ciśnienie parjalne w powietrzu wynosi 165 mmHg, długotrwała ekspozycja.

Aklimatyzacja wysokościowa

Jest procesem wieloetapowym przystosowania org. do życia na dużych wys. Na poz. Morza.

TERMOGENEZA  DRŻENIOWA

Jest głównym mechanizmem dostarczania ciepła u człowieka dorosłego narażonego na działanie zimna. Podczas drż.mięś.cała E uwalniana jest w postaci ciepła.

TERMOGENEZA BEZDRŻENIOWA

Pobudzana jest przez współczulny układ nerwowy, co manifestuje się podwyższonym wyrzutem adrenaliny do krwi.Ekspozycja na zimno prowadzi do wzrostu we krwi innych hormonów o działaniu ciepłotwórczym tj. glukagonu i trójjodotyroniny.Hormony te podnoszą tempo przemiany materii i produkcję ciepła.

BILANS WODNY

W ciągu doby powinien wynosić 0, czyli strata wody musi być zbilansowana pobieraniem wody.

Utrata wody:

Nerki- (mocz)- 60 %

Płuca i drogi oddechowe - parowanie 30 %

Przewód pokarmowy - kał- 10%

Skóra - pot 5 %.

Średnio tracimy ok. 2,5 l. Na dobe i tyle samo musimy pobrać. Utrata wody do 20 % cięż. Ciała - granica przeżycia ; do 10 % cięż.ciała- granica zdolności do wys.fiz.

Pozyskiwanie wody:

-płyny - ok. 60 %

-pokarmów nie płynnych 30%

-w wyniku jej metabolicznego wytwarzania w różnych tkankach ( woda metaboliczna ) -10%

-z otoczenia

ODWODNIENIE

To utrata wody ustrojowej zarówno z zew. Org. jak i wew. Org. Stopień utraty wody z poszczególnych przestrzeni zależy od stopnia odwodnienia.

STRES

zmiany zachodzące w środ. Zew. Ustroju wywołujące zmiany w środ. Wew. Oraz reakcje regulacyjne przeciwstawiające się zmianom w środ.wew. org.

BUFORY

Skład krwi i płynów ustrojowych wyposażane są w tzw. Bufory. B. Są to mieszaniny związków chem.składaj. się zwykle ze słabych kwasów i soli tych kwasów z mocnymi zasadami oraz słabych zasad i soli tych zasad z mocnymi kwasami.Takie mieszaniny mają zdolność wiązania jonów wodorowych. Związane jony wodorowe nie zakwaszają. Wyr. następ. B :

Węglanowy: to mieszanina słabego kwasu solnego i soli tego kwasu ( potasowego lub sodowego , H2CO3)- kwas węglowy to CO2 rozpuszczony w H2O, węglowy: to CO2 rozpuszczony w osoczu.

      JEDNOSTKI MOTORYCZNE ST   I   FT

      ST- czerw.MORFOLOGICZNE

      O 12 um; V= 70m/s;czas rozwijania max-

      napięcia: 80-120ms.CZYNNOŚCIOWE

      dłuższy czas reakcji ; - wolniejsze pobudz.

      - mniejsza koord.nerw-mięś. - ↓liczby jedn.mot.

      aktywowanych jednocześnie.-duża il.mitoch.; duża

      i.mioglobiny;

      FT - białe -  MORFOLOGICZNE:

      O 20 um; V= 120 m/s; czas rozwijania max-

      Napięcia nawet do 7,5 ms.180-800 kom mm

      Pobudzonych przez 1 neuron.CZYNNOŚCIOWE:

      Krótszy czas reakcji, - szybsze pobudzenie,-większa

      Koordynacja nerw-mięś. - wzrost liczby j.mot.

      Aktywowanych jednoczesnie.

      AVD

      Jest to stopień zuzycia tlenu przez poszczególne tk.

      Krew tętnicza dpopływ. Do wszystkich tkanek ma

      Jednakową zawartość O2, a krew żylna może zawie-

      Rać go więcej lub mniej.

                                                                                                                                                                                                                                                                     AVd podczas wysiłku submax. i max. jest nieco                    mniejsza u kobiet niż u mężczyzn (mniejsze stężenie hemoglobiny u kobiet).

AVd w spoczynku wynosi : u kobiet 5 ml/100ml krwi

u mężczyzn 6,9 ml/100ml krwi

AVd podczas wysiłku max. wynosi : u kobiet 14,5 ml/100ml krwi

u mężczyzn 17 ml/100ml krwi

Z chwilą rozpoczęcia wysiłku AVd nagle wzrasta i stabilizuje się zwykle po upływie 2 min na poziomie odpowiadającym intensywności wysiłku.

Podczas identycznego obciążenia wysiłkiem AVd jest w pozycji leżącej mniejsza niż w pozycji wyprostowanej.

      AUTOMATYZM SERCA

      SERCE to podwójna pompa , która napędza krew (       wprowadza

Krew w ruch ) mm serc.nie potrzebuje imp. Nerw. Aby przez ,

      Całe życie się kurczyć , gdyż może sięsamo pobudzać.

Pewne grupy kom. mają niski próg pobudl. I niewielka ilość N

      Na wystarczy aby weszło do środka i spowodowało skurcz.

      Serce posiada swój własny ukł. bodźcowo- przewodzący ;

      Posiadają specyficzne kom. które mają zdolność do samo-

Istnego generowania pobudzenia i wysyłania go dalej do mm.

      Kom. te zlokalizowane są w 3  głównych skupiskach:

      - węzeł zatokowo- przedsionkowy  - węzeł przedsionkowo-

      komorowy; - pęczek  przedsionkowo - komorowy

---