Kapitał społeczny
Socjologia ekonomiczna - integruje socjologiczny i ekonomiczny model wyjaśniania zachowań indywidualnych; przyjmuje rozszerzony model wyjaśniania społecznych działań, uwzględniający interesy własne i normatywne regulatory zachowań.
Pojęcie kapitał społeczny użyteczne dla realizacji tego celu.
Kapitał społeczny to rodzaj zasobu, pozostający do dyspozycji aktora społecznego.
Kapitał społeczny umożliwia/ułatwia, ze względu na określone właściwości społecznych struktur, podejmowanie pewnych działań.
Najbardziej oryginalne odkrycie ostatnich 30 lat - rozszerzenie znaczenia pojęcia kapitał na zasoby niematerialne: kapitał ludzki (kompetencje), kapitał społeczny zasób umiejscowiony w relacjach) (J. Coleman)
Kapitał społeczny w odróżnieniu od kapitału niematerialny, ale podobnie jak kapitał umiejscowiony w środkach produkcji - produktywny (umożliwiający osiąganie określonych celów).
Wartość kapitału społecznego wynika ze struktury relacji pomiędzy aktorami społecznymi.
Zasoby tworzące kapitał społeczny:
Wzajemne zobowiązania i oczekiwania
Informacja
Normy i sankcje.
Struktury sprzyjające formowaniu kapitału - bliskość i zamkniętość (J. Coleman).
Kapitał - potencjalna zdolność produkowania korzyści.
Formy kapitału (P. Bourdieu)
Kapitał ekonomiczny - zinstytucjonalizowany w postaci prawa własności, bezpośrednio przekładalny na pieniądze,
Kapitał kulturowy - zinstytucjonalizowany w postaci kwalifikacji i kompetencji, które mogą być przekształcone w kapitał ekonomiczny,
Kapitał społeczny - zinstytucjonalizowany w postaci statusu; agregat rzeczywistych i potencjalnych zasobów dostępnych dzięki mniej lub bardziej zinstytucjonalizowanym relacjom, w jakich znajduje się jednostka jako członek grupy.
Wielkość kapitału posiadanego przez jednostkę zależy od wielkości sieci relacji, które może ona efektywnie zmobilizować i wielkości kapitału posiadanego przez każdą jednostkę w sieci.
Te sieci relacji nie są ani naturalne, ani społecznie ustanowione - to efekt indywidualnych lub zbiorowych strategii inwestowania w tworzenie i podtrzymywanie relacji, które są użyteczne.
Użyteczne w sensie: stabilnej struktury wzajemnych oczekiwań i zobowiązań.
Społeczny kapitał produktywny - J. Coleman, P. Bourdieu, R. Putnam - ci, którzy są lepiej powiązani, osiągają więcej.
R. Burt - co to znaczy lepiej powiązani? Lepiej poinformowani.
Powiązania umożliwiają przepływ informacji - wpływają na stopień poinformowania lub zastępują informację.
Problem: jaki typ powiązań zwiększa efektywność przepływu informacji?
Struktury zamknięte (J. Coleman)
Struktury otwarte (R. Burt)
Struktury otwarte - umożliwiają łączenie odrębnych źródeł informacji.
Różnice między strukturami zamkniętymi i otwartymi, to różnice między odtwarzaniem istniejących praktyk i dążeniem do zmiany.
Gotowość do rozwijania zewnętrznych powiązań |
Spójność grupy - mała |
Spójność grupy - duża |
duża |
Rozproszenie zasobów |
Rozwój/zmiana |
mała |
Ograniczanie działań |
rutyna |
Przykład produktywności więzi społecznych/ otwartych struktur - guanxi.
Guanxi - trwałe, oparte na emocjach, instrumentalne, asymetryczne relacje umożliwiające prywatne transakcje i publiczne uznanie.
Wymiana w ramach guanxi - dwa wymiary: ekonomiczny i społeczny.
Wymiar ekonomiczny - skoncentrowany na aspekcie transakcyjnym, oparty na kapitale ekonomicznym.
Wymiar społeczny - skoncentrowany na aspekcie relacyjnym, oparty na kapitale zaangażowania.
Ostatecznym celem gunxi jest wzmocnienie, pogłębienie i podtrzymanie relacji, to źródło sukcesu gospodarczego azjatyckich „tygrysów”.
Kapitał społeczny - nowa perspektywa w teorii firmy. J Naphiet, S Goshal, Social Capital, intellectual Capital and the Organization Advantage
Przedsiębiorstwa mają szczególne możliwości w zakresie tworzenia wiedzy - zdolność ta to efekt kapitału społecznego, zasobu, który powstaje w organizacjach.
Kapitał społeczny -trzy wymiary:
Wymiar strukturalny - odnosi się do cech systemu społecznego (rozmiar, gęstość, zamkniętość/otwartość)
Wymiar relacyjny - odnosi się do rodzaju relacji pomiędzy aktorami (zaufanie, tożsamość, wzajemne zobowiązania)
Wymiar poznawczy odnosi się do zasobów umożliwiających podzielane interpretacje (język, symbole)
Kapitał społeczny :
Cecha struktury społecznej
Ułatwia działanie (produktywny)
Implikacje dla funkcjonowania organizacji - kapitał społeczny podstawą budowania przewagi konkurencyjnej - kapitału intelektualnego.
Kapitał intelektualny - wiedza i umiejętności jej produktywnego zastosowania.
Kapitał intelektualny, podobnie jak inne zasoby powstaje poprzez łączenie i wymianę.
Kapitał społeczny ułatwia rozwój kapitału intelektualnego, ponieważ ma bezpośredni wpływ na warunki łączenia i wymiany (informacji).
Kapitał społeczny kapitał intelektualny
Wymiar strukturalny dostęp
Wymiar poznawczy oczekiwania k.i . efekt łączenia i wymiany
możliwość łączenia
motywacja
wymiar relacyjny
Czynniki wpływające na kształtowanie się takich struktur wymiany:
Czas,
Interakcje,
Wzajemna zależność (specjalizacja i koordynacja),
Relatywne wyodrębnienie
Organizacje jako społeczne konstrukcje działań cechuje obecność tych czynników, w tym sensie są to konstrukcje szczególnie sprzyjające rozwojowi kapitału społecznego.