POMIARY GONIOMETRYCZNE

METODA SFTR

Nazwa metody pochodzi od pierwszych liter słów określających w j. ang odpowiednie płaszczyzny, w których badane są wszystkie ruchy ( metoda Schlaaffa):

S saggital płaszczyzna strzałkowa

F frontal płaszczyzna czołowa

T transverse płaszczyzna poprzeczna

R rotation płaszczyzna skrętna

Ogólne zasady pomiaru i zapisu

Pw neutralnego zera - ruchy we wszystkich stawach mierzone są w poz. neutralnego zera. Są to takie ustawienia stawów, jakie przyjmują one u człowieka w pozycji stojącej z kkg zwieszonymi wzdłuż T , dłonie w supinacji, skierowanymi do przodu.

Trzy podstawowe płaszczyzny : S, F, T

Natomiast wszystkie ruchy, nawet b. złożone należy zredukować do jednej z tych płaszcz. lub do pł. równoległej do którejś z nich. Ruchy rotacyjne oznacza się -R- niezależnie od tego, w jakim położeniu dana część ciała wykonuje ruch skrętu.

Sposoby zapisywania wyników pomiaru

1. ruchy wyprostu i wszystkie ruchy prowadzone od ciała zapisuje się pierwsze w członie

2. ruchy zgięcia i wszystkie ruchy prowadzone do ciała zapisuje się jako ostatnie

3. pw, którą, z reguły, jest pozycja 0⁰, zapisywana jest w środku członu. Pw o innej niż 0 wielkości badanego stawu zdarzają się rzadziej, przeważnie w war. patologicznych

4. skłony oraz skręty głowy i kręgosłupa w lewą str -zapisywane są pierwsze.

W prawo - ostatnie

E. rotacja zewn kończyn - jako pierwsza, rotacja wewn - jako ostatnia.

np staw barkowy: S - 0 ⁰ - 20⁰ - 170⁰

^{---------------l l----------------------------}

od siebie do siebie

zapis ten świadczy o ograniczeniu ruchomości

• ograniczenie ruchomości -zapis 3 stopniowy

• usztywnienie - zapis 2 stopniowy ( S 0 ⁰ - 20⁰ )

F. dwie liczby w zapisie wskazują na to, że ruch nie istnieje

np. ankyloza barku w 60⁰ odwiedzenia F 60⁰ - 0⁰

60⁰- 0⁰ - 120⁰ fizjologia

0⁰ - 20⁰ - 170⁰ patologia

stawy	płaszcz.	ruchy	Normy wg ISOM
staw biodrowy	S	wyprost - 0 - zgięcie	15- 0- 125
	F	odwodzenie- 0 - przywodzenie	45- 0- 25
		R	rotacja zew. - 0 - rotacja wew.	(S90) 45 - 0- 45
		R	rotacja zew. - 0 - rotacja wew.	(S0) 45 - 0- 40
staw kolanowy	S	wyprost - 0 - zgięcie	0 - 0 - 130
staw skokowo- goleniowy	S	wyprost - 0 - zgięcie	20 - 0- 45
		R	nawracanie - 0 - odwracanie	20 - 0- 40

S90 - podczas badania ruchów rotacji w st. biodrowym, st. kolanowy zgięty do 90⁰ .

S0 - podczas badania ruchów rotacji w st. biodrowym, st. Kolanowy jest wyprostowany.

stawy	płaszcz.	ruchy	Normy wg ISOM
staw barkowy	S	wyprost - 0 - zgięcie	60 - 0 - 180
		F	odwodzenie - 0 - przywodzenie	180 - 0 - 75
		T	prost. poziome - 0 -zgin. poziome	45 - 0 - 135
		R	rotacja zew. - 0 - rotacja wew.*	90 - 0 - (80-90)
		R	rotacja zew. - 0 - rotacja wew.**	60 - 0 - (80-90)
staw łokciowy	S	wyprost - 0 - zgięcie	0 - 130
staw promieniowo- łokciowy	R	nawracanie - 0 - odwracanie	90 - 0 - 90

* ramię przywiedzione do tułowia, ramię zgięte pod kątem 90⁰

** ramię odwiedzione pod kątem 90⁰ , ramię zgięte pod kątem 90⁰

Przykłady zapisu stanów patologicznych za pomocą SFTR

Staw łokciowy - ustawiamy jak w pozycji koślawej o wielkości kąta 10⁰ z możliwością biernego pogłębienia tej wady do kąta 20⁰ F 20 - 10 - 0

szpotawość rzędu 10⁰

Stawy kolanowe - koślawość 25⁰ F 25 - 0

- szpotawość 25⁰ F 0 - 25

PW do badań:

Kkg 1. siedząca z ustabilizowanym przeciwległym barkiem

2. leżąc tyłem

Oś obrotu:

- st. barkowy -wyrostek barkowy łopatki lub guzek większy dla wszystkich płaszczyzn.

- st. łokciowy - nadkłykieć boczny k. ramiennej

- st. nadgarstkowy - S- wyrostki rylcowate kk. przedramienia.

Kkd 1. leżenie tyłem i przodem

2. siedząca ( rzadko) - gdy pacjent na wózku -wówczas odpowiednia stabilizacja

Oś obrotu:

- st. biodrowy - S, R- krętarz większy k. udowej F - kolec biodrowy przedni górny

- st. kolanowy- środek rzepki lub nadkłykieć boczny lub przyśrodkowy k. udowej ( czasem środek rzepki)

- st. skokowy - punkt poniżej kostki bocznej lub przyśrodkowej

Kończyna nie mierzona ustabilizowana, nieruchoma, by nie wspomagała ruchu.

Wykonujemy zawsze dwa pomiary !!!-bierny ( fizjoterapeuta) i czynny ( pacjent)

---