Sakrament małżeństwa
Najpierw patrzą sobie w oczy i świata nie widzą. Potem z przerażeniem wpatrują się w księdza, jakby miał im zrobić krzywdę wąskim kawałkiem materiału. Tak czy owak nie mają czasu na zrozumienie tego, co się dzieje. Więc może pomyśleć o tym wcześniej?
Małżeństwo wyróżnia się spośród pozostałych sakramentów. Nie ma chyba przesady w twierdzeniu, że większości katolików tkwi on najmocniej w pamięci (wszak jego skutki odczuwają na co dzień). Jest to także jedyny sakrament, który mogą udzielać wyłącznie ludzie świecy. Ma on najdłuższą przedchrześcijańską tradycję. Wreszcie zwyczaje mu towarzyszące są tak zróżnicowane, że obrzęd sakramentu małżeństwa jest najbardziej "elastyczny".
Przywykliśmy do tego, że obrzęd zaczyna się wejściem narzeczonych. Nierzadko proszą oni kapłana, żeby on ich wprowadził do świątyni. Zwyczaj ten jest pozostałością po średniowiecznej tradycji zawierania małżeństwa przed kościołem. W obecnej formie oznacza, że cały Kościół cieszy się wraz z narzeczonymi i pragnie otoczyć ich opieką. Po dojściu do ołtarza (jeżeli oboje narzeczeni są katolikami) rozpoczyna się zwykle Msza św. Zawarcie małżeństwa podczas Eucharystii wskazuje na wzajemne powiązanie między wszystkimi sakramentami i Eucharystią. Związek ten liturgia podkreśla poprzez specjalną modlitwę za nowożeńców, włączoną w modlitwę eucharystyczną oraz przez udzielenie małżonkom Komunii św. pod dwiema postaciami. Eucharystia uwidacznia także to, że wzajemna miłość małżonków jest w tajemniczy sposób odbiciem tej więzi, która łączy Chrystusa i Jego Kościół. Jest to miłość gotowa na krzyż, łącząca Chrystusa i Kościół w jedno Ciało na całą wieczność, miłość, która nigdy i na nikogo się nie zamyka. Msza św., najwspanialszy znak jedności Kościoła, jest równocześnie największym źródłem duchowych sił, których młodzi małżonkowie będę potrzebowali jeszcze dużo, dużo...
Po powitaniu rozpoczyna się liturgia słowa. Wśród wielu tekstów, które można wybrać na tę okazję znajduje się fragment z Księgi Rodzaju o stworzeniu człowieka, który wskazuje na to, że małżeństwo było od początku zapisane przez Stwórcę w naturze ludzi. W czytaniach pojawia się także myśl, że małżeństwo jest odbiciem przymierza, które Bóg zawiera z ludźmi. Dopiero na tej podstawie można opisać cele i zasady życia małżonków, które zwykle kapłan omawia w homilii. Po niej rozpoczyna się właściwa liturgia sakramentu. Narzeczeni podchodzą do ołtarza i odpowiadają na pytania kapłana, które są równocześnie liturgicznym przypomnieniem warunków chrześcijańskiego małżeństwa (dobrowolności, nierozerwalności i płodności).
Następnie śpiewa się hymn do Ducha Świętego, którego przyzywamy przed najważniejszym momentem ślubu. Przysięga małżeńska oczywiście nie jest wynalazkiem chrześcijaństwa, jest stara jak świat. Jednak Pana Jezus, podnosząc ją do rangi sakramentu, nieskończenie wywyższył jej godność i znaczenie, uświęcił małżeństwo i ukazał jego najwyższy wymiar, a samym małżonkom pozostawił nieocenioną pomoc na ich drodze. Niewątpliwie na Boży dar małżonkowie także odpowiadają swoim wspaniałym darem, jakim jest oddanie Bogu rodzącej się miłości małżeńskiej. Warto wspomnieć o samej formule, przez którą narzeczeni udzielają sobie ślubu. W trakcie układania polskiego rytuału Sakramentu Małżeństwa sięgnięto do XVI-wiecznej tradycji i być może z niej pochodzi zwrot "uczciwość małżeńska", który oznacza cześć, jaką winni sobie okazywać poślubieni.
Po wypowiedzeniu słów przysięgi kapłan, którego rola polega na towarzyszeniu nowożeńcom, w imieniu Kościoła potwierdza zawarcie małżeństwa, używając między innymi słów z Ewangelii wg św. Mateusza: "Co Bóg złączył, człowiek niech nie rozdziela." Także do kapłana należy pobłogosławienie obrączek i samych małżonków (po Modlitwie Pańskiej i na zakończenie liturgii). Tradycyjnie ksiądz składa jako pierwszy nowożeńcom życzenia, ale to już nie jest obrzęd liturgiczny...