Wykład 29. 01. 2006 r.

SPOSOBY FINANSOWANIABUDŻETOWEGO !

a)najprostszą metodą walki z dużym deficytem są drastyczne cięcia w wydatkach budżetowych. !

To powoduje z jednej strony:

-przejściową poprawę sytuacji finansowej budżetu;

Z drugiej strony:

-pogorszenie sytuacji materialnej pracowników sfery budżetowej;

-negatywne następstwa w długookresowym rozwoju społeczno-gospodarczym kraju;

-prowadzi do obniżenia popytu, a tym samym spadku dochodu narodowego.

Efekt jest taki:

-w krótkim okresie zyska budżet na zmniejszonych wydatkach;

-w długim okresie straci na zmniejszonych wpływach spowodowanych obniżeniem dochodu narodowego.

(Na przykład w Polsce metodę ograniczeń w wydatkach budżetowych stosowano szeroko szczególnie w latach 1990-1993).

b)zaciąganie kredytów w bankach !

Kredyt zaciągany w bankach może okazać się niewystarczający do sfinansowania deficytu, dlatego państwo chętnie zaciąga dług publiczny w drodze sprzedaży obligacji skarbowych.

c)zwiększanie długu publicznego jest najpowszechniejszą formą finansowania deficytu budżetowego. !

DŁUG PUBLICZNY !

To całkowita kwota zadłużenia rządów w formie należnej zapłaty z tytułu sprzedanych papierów wartościowych Skarbu Państwa w celu pokrycia deficytu budżetu (w Polsce waha się w granicach 3-5 % PKB rocznie).

DOCHODY BUDŻETU PAŃSTWA !

Podstawą dochodów budżetowych są podatki. Podatki to przymusowe, bezzwrotne i nieodpłatne świadczenia pieniężne pobierane przez państwo na podstawie przepisów prawa w celu uzyskania dochodów na pokrycie wydatków państwowych.

W literaturze przedmiotu spotkać można różne klasyfikacje podatków.!

Na przykład:

a) Podatki bezpośrednie !:

-Nakładane na dochody i majątki. Podmiot odpowiedzialny za płacenie podatków bezpośrednio rozlicza się z budżetem np.: podatek obrotowy, od dochodów osobistych (PIT), podatki spadkowe i majątkowe.

b)Podatki pośrednie!:

-Zawarte są w cenie nabywanego produktu lub usługi.

Kupując towar lub usługę płacimy pośrednio dany podatek (podatek jest już zawarty w cenie), np.: akcyza (za alkohol, samochody, benzyna), VAT , cło.

Podatki pośrednie łatwiej jest wprowadzić oraz łatwiejszy jest ich pobór. Nie spotykają się z taka niechęcią podatników jak podatki bezpośrednie.!

KRZYWA LAFFER'A !

Maksymalne przychody z podatków można osiągnąć tylko przy danej stopie podatkowej t2.

Dalsze podnoszenie stopy podatkowej prowadzi do spadku dochodów budżetowych.

Bowiem nadmiernie wysokie podatki osłabiają bodźce do prowadzenia działalności gospodarczej.

Produkcja i dochody ludności spadają i zmniejszają się jednocześnie dochody budżetowe.

Natomiast zmniejszanie się obciążeń podatkowych przyczynia się do pobudzania aktywności gospodarczej.

Tę zależność odkrył amerykański ekonomista Laffer.

WYDATKI BUDŻETU PAŃSTWA !

a) związane z tradycyjnym pełnieniem przez państwo takich funkcji jak:

obrona narodowa, administracja, wymiar sprawiedliwości.

b) wydatki związane z realizacją celów społecznych państwa:

oświata, kultura, ochrona zdrowia, świadczenia socjalne.

c) wydatki związane z funkcją interwencyjną w gospodarce.

1

---