Podstawy finansów
Literatura:
„Finanse”, red. J. Ostaszewski, Difin, Warszaea 2008
„Podstawy nauki finansów”, S. Owsiak, PWE, Warszawa 2002
„System finansowy w Polsce”, red. B. Pietrzak, Z. Polański, B. Woźniak, PWN, Warszawa 2005
T1: ISTOTA I FUNKCJE FINANSÓW 23.02.2010
Definicja pojęcia „finanse”
a) Finanse jako ogół zjawisk pieniężnych powstających w związku z działalnością człowieka.
b) Finanse obejmują te zjawiska pieniężne, które są związane z kreacją i ruchem realnie istniejących zasobów pieniądza, bądź też z zaciąganiem zobowiązań do uruchomienia zasobów pieniężnych w przyszłości.
c) Finanse jako zjawiska pieniężne, polegające przede wszystkim na ruchu pieniądza, są ściśle powiązane ze sferą zjawisk realnych w gospodarce.
d) Zjawiska realne (rzeczowe) obejmują procesy produkcji dóbr i usług, ich wymiany w obrocie towarowym na rynkach krajowych i zagranicznych, indywidualnej i zbiorowej jak też w procesach alokacji.
e) Makroekonomiczny wymiar finansów polega na tym, że poprzez zjawiska pieniężne dokonuje się alokacji zasobów rzeczowych oraz zasobów pracy w gospodarce, co warunkuje uruchomienie procesów ekonomicznych, dzięki którym następuje zaspokojenie potrzeb głównych.
Związek zjawisk pieniężnych ze sferą realną gospodarki stanowi sens i ekonomiczną treść finansów.
Finanse w ujęciu funduszowym:
fundusze prywatne
fundusze publiczne
fundusze mikro- i makroekonomiczne
fundusze państwa, banków, przedsiębiorstw, towarzystw ubezpieczeniowych, inwestycyjne
fundusze o przeznaczeniu ogólnym
fundusze specjalistyczne
Dyscypliny finansowe ze względu na stosowaną metodę badań:
opisowe
historyczne
teoretyczne
praktyczne
Dyscypliny finansowe ze względu na funkcję poznawczą:
a) Teoria finansów - bada naturę i treść zjawisk finansowych, a także ich rolę w gospodarce i społeczeństwie
b) Historia finansów - opisywanie zjawisk w następstwie czasowym oraz poszukiwanie prawidłowości zachodzących w czasie w dziedzinie finansów; wiązanie tych prawidłowości z ogólniejszymi zjawiskami gospodarczymi i społecznymi występującymi w przeszłości.
c) Polityka finansowa - jest elementem nauki polityki gospodarczej, działalność wytyczona przez ośrodek decyzji sformalizowanej grupy społecznej (organizacji), zmierzająca do realizacji ustalonych celów za pomocą określonych środków.
d) Statystyka finansowa - gromadzenie i przetwarzanie danych liczbowych charakteryzujących rozmaitą działalność finansową
e) Prawo finansowe - systematyka i opis analityczny instytucji prawnych funkcjonujących w dziedzinie finansowej
f) Inżynieria finansowa - nauka o sposobach finansowania przedsięwzięć gospodarczych, w których wykorzystywane są różne kombinacje instrumentów, form i instytucji finansowych. Działalność taka czasami nazywa się również montażem finansowym.
g) Matematyka finansowa - zajmuje się opisywaniem bogactwa ekonomicznej rzeczywistości przy pomocy aparatu matematycznego
h) Socjologia finansów - badanie społecznych warunków i skutków funkcjonowania pieniądza i finansów (np.: problem nierówności dochodowych w społeczeństwie)
i) Psychologia finansów - badanie przesłanek i skutków reakcji podmiotów stosunków finansowych, podczas podejmowania decyzji w sferze finansów.