PARADYGMAT FLEKSYJNY LEKSEMU: FUNKCJONALNY I FORMALNY

Określ typ paradygmatu funkcjonalnego (zupełny, niezupełny, szczątkowy*) i formalnego (pełny, defektywny, zerowy) podanych leksemów.

Leksem	Paradygmat funkcjonalny	Paradygmat formalny
PIES	zupełny	pełny
DRZWI
KATOWICE
ATTACHE
MUZEUM
PESO
RADIO
RĘKU
DZIĘKI

A: „Określimy paradygmat funkcjonalny leksemu jako zupełny, jeśli jest on wyznaczony przez wszystkie możliwe wartości wszystkich kategorii fleksyjnych, które mogą przysługiwać leksemom należącym do części mowy, do której należy dany leksem. Paradygmat funkcjonalny zupełny jest więc maksymalnym możliwym dla leksemu danej części mowy zbiorem flektemów jednego leksemu (...) Niezupełnym (zredukowanym) określimy paradygmat funkcjonalny leksemu wtedy, gdy: a) zespół kategorii fleksyjnych, przysługujących danemu leksemowi, jest uboższy od zespołu kategorii fleksyjnych możliwych dla leksemów danej części mowy, b) zespół wartości chociażby jednej z kategorii fleksyjnych leksemu jest niepełny (nie obejmuje wszystkich możliwych wartości tej kategorii fleksyjnej)” (Morfologia 1998: 146-147).

B: „Kształt paradygmatu formalnego jest zdeterminowany przez strukturę paradygmatu funkcjonalnego danego leksemu” (Morfologia 1998: 147).

C: „Nazwiemy defektywnym taki paradygmat formalny leksemu, który nie pozwala na morfologiczne rozróżnienie wartości którejś z kategorii fleksyjnych leksemu, pozbawiony jest morfologicznych wykładników tej kategorii fleksyjnej. Wszystkie formy fleksyjne (lub ich pewna podklasa) leksemu o defektywnym paradygmacie są synkretyczne ze względu na daną kategorię fleksyjną” (Morfologia 1998: 149).

* Skrajnym typem paradygmatu niezupełnego jest paradygmat jednoflektemowy lub taki dwuflektemowy, którego flektemy są systemowo nierozróżniane (przysługują formom kategorialnie synkretycznym). Paradygmat funkcjonalny tego typu będziemy nazywać szczątkowym.

---