Wykład 22.05

Sport osób niewidomych

IBSA - International Blink Sport Association - Międzynarodowa Federacja Sportu Niewidomych

- powstała w 1981 r. w Paryżu

- jedyna organizacja sportowców niewidomych i niedowidzących reprezentowana w IPC

- zajmuje się organizacja Mistrzostw Świata Osób Niewidomych i Niewidzących ( od 1998 roku, co 4 lata przed igrzyskami paraolimpijskimi)

Polskie organizacje

- Polski Związek Sportu Niepełnosprawnych „ Start”( współpraca z IBSA i ICA)

- Stowarzyszenie Kultury Fizycznej Sportu i Turystyki Niewidomych i Słabowidzących „ CROSS”

( współpraca z IBSA w wybranych dyscyplinach - kolarstwo tandemowe, brydż, szachy, kręgle)

Klasy sportowe dla osób z wadą wzroku ( B1, B2, B3)

- B1 -otrzymują osoby całkowicie niewidome

- B2 - otrzymują osoby o polu widzenia do 5 stopni lub ostrości wzroku do2/60

- B3 - otrzymują osoby o polu widzenia powyżej 5 stopni do 20 stopni lub o ostrości wzroku powyżej 2/60 do 6/60

Dyscypliny paraolimpijskie ( tylko uprawiane przez osoby niewidome)

- goalball

- judo

- piłka nożna 5- osobowa

GOALBALL

- gra drużynowa dla osób niewidomych i niedowidzących

- drużyna składa się z 3 zawodników, grających z zasłoniętymi oczami, broniących bramki zajmującej cała szerokość 9- cio metrowego boiska

- boisko o wymiarach 9m x 18 m podzielone na 3 strefy: bramkową ( 3 m od bramki),rzutu ( 3m za strefą bramkową), strefa środkowa ( 6 m na środku boiska)

- piłka musi być toczona, posiada dzwoneczki, waży 1,25 kg, piłka musi dotknąć strefy rzutu zarówno drużyny rzucającej jak i broniącej

- po pierwszym kontakcie piłki z zawodnikiem drużyny broniącej, drużyna ta ma 10 s na odrzucenie piłki

- jeden zawodnik może tylko 2 razy pod rząd rzucić piłkę

- czas meczu 2 x 10 min

- specyfiką tej gry jest całkowita cisza na Sali, w której rozgrywają się zawody

- wszyscy gracze maja na oczach gogle zaciemniające

- goalball jest częścią Igrzyski Paraolimpijskich od 1976 r., uprawiany obecnie w 51 krajach świata, zarządzany jest przez IBSA

JUDO

- sport uprawiany przez osoby niewidome tylko w kilku kategoriach wagowych

- zarządzany przez IBSA

- zawody rozgrywają się w oparciu o zasady International Judo Federation , czyli tak jak u osób w pełni sprawnych z małymi modyfikacjami ( zawodnicy mogą się trzymaćzanim rozpocznie się walka)

PIŁKA NOŻNA 5 - OSOBOWA

- dyscyplina stworzona z myślą o osobach niewidomych

- drużyna składa się z 4 graczy i bramkarza, który może być osobą widzącą ( kieruje grą pozostałych)

- mecz trwa 50 minut, piłka podczas ruchu wydaje dźwięk

- wszyscy gracze z pola mają zasłonięte oczy

- mniejsze wymiary boiska

- nie ma przepisu o spalonym

Dyscypliny uprawiane nie tylko przez osoby niewidome

LEKKOATLETYKA

1. bieg na 100 m - może być rozgrywany na 2 sposoby

1. zawodnik ma do dyspozycji całą szerokość bieżni, na 100m odcinku ustawionych jest 2 przewodników

2. zawodnik biegnie z przewodnikiem , obaj mają do dyspozycji szerokość 2 torów, zawodnik trzyma przewodnika z łokieć ( rzadko stosowana) lub zawodnik dotyka przewodnika od czasu do czasu aby sprawdzić kierunek biegu , bieg ze stałym połączeniem ( opaska itp.),

- niedopuszczalne jest trzymanie za rękę w trakcie biegu

- zawodnik i przewodnik mogą się porozumiewać w czasie biegu

b)bieg na 400 m i więcej - dozwolona jest zmiana przewodników, tylko 1 raz na prostym odcinku biegu

3. biegi sztafetowe - podczas biegu obowiązkowy jest udział po minimum 1 zawodniku z klasy B1 i B2, zawodników z klasy B3 reprezentować może max 1 osoba

- zmiany patyczki dokonuje się tylko i wyłącznie w strefie zmian

4. bieg maratoński - zawodnicy z klasy B1 i B2 mogą podczas całego dystansu dokonać maksymalnie 4 zmian przewodników, każda klasa posiada osobna numerację w celu ich odróżnienia na trasie. Zawodnik od czasu do czasu dotyka przewodnika

SKOK WZWYŻ

• przed wykonaniem dozwolone jest dotknięcie poprzeczki w celu zorientowania się co do jej położenia

SKOK W DAL

- w konkurencji dla klasy B1 i B2 wprowadzono powiększona strefę odbicia o wymiarach 1x1,22

powierzchni, które posypana jest proszkiem ułatwiającym odczytanie ślady stopy,

- dla klasy B3 obowiązuje normalne przepisy

RZUTY

- przed wykonaniem rzutu zawodnik pokazuje ręką kierunek, kierunek którym będzie rzucał, przewodnik koryguje go

PŁYWANIE

- niezwykle ważna jest funkcja tapera w trakcie zawodów, który za pomocą kija, zakończonego gąbką, dotyka głowy zawodnika dopływającego do ściany basenu

STRZELNICTWO

- zawodnik ma na uszach słuchawki, celuje do tarczy bronią laserową , wywołuje emisję określonych sygnałów dźwiękowych , im bliżej środka tarczy tym dźwięk staje się głośniejszy i bardziej ciągły , zawodnicy mają gogle zaciemniające na oczach

KOLARSTWO

- Tandemy - kolarstwo szosowe ( 100-135 km)

- tandemy torowe

- sprint ( 2 tandemy na 100m )

- 4 km dla mężczyzn, 3 km dla kobiet

- 1 km na czas dla mężczyzn, 500m dla kobiet

CIĘŻARY

- martwy ciąg

- wyciskanie na ławeczce

- squat

- po 3 próby na każdą konkurencję

- może dojść do pogorszenia wzroku dlatego nie wskazane dla zawodników z klasy B2 i B3

WIOŚLARSTWO

- dyscyplina integrująca zawodników z różnymi niepełnosprawnościami, o obsadzie 4-osonowej musi znajdować się max 2 zawodników z wadą wzroku

SHOWDOWN

- nie jest dyscypliną paraolimpijską

- gra zwana tenisem stołowym dla niewidomych

- piłeczka z dzwoneczkami

- gra do 11 punktów ( wygrwa z przewagą 2 punktów)

- każdy z graczy serwuje 5 razy pod rząd

- punktacja - 2 punkty za gol i po 1 punkcie gdy gracz uderzy piłką w ekran, piłka opuści stół lub dotknie piłki czymś innym poza paletką to przeciwnik dostaje punkt.

TORBAL

- boisko 16x7 m

- piłka 500g

- gra 2x 5 min

- gra wymagająca refleksu i skupienia

- podczas gry zawodnicy znajdują się na specjalnych matach

- odbita piłka po przekroczeniu pola przeciwnika to piłka przeciwnika

NARCIARSTWO ZJAZDOWE

- odbywa się z przewodnikiem zjeżdżającym w odległości 2 m od niewidomego, przewodnik wyposażony jest w mikrofon, a niewidomy w słuchawkę, dzięki czemu uzyskuje informacje na temat trasy,

- wszyscy zawodnicy klasy B mogą uczestniczyć

- w celu lepszej słyszalności przewodnik może posługiwać się mikrofonem - głośnikiem umocowanym na plecach

- zawodnicy noszą gogle przyciemniające

NARCIARSTWO BIEGOWE

- odbywa się także przy pomocy przewodnika tzw. trasera, który jedzie przed osobą niewidomą

Psychologia sportowca niepełnosprawnego

- sport jako forma adaptacji niepełnosprawności

WYZNACZNIKI PRZYSTOSOWANIA DO NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

1. adaptacja własnej niepełnosprawności - adaptacja polega na zmianie hierarchii wartości przyjętych przez daną osobę, przez co niepełnosprawność nie jest uważana za coś co sprawia trudności , nie dyskwalifikuje jednostki, nie dominuje nad wszystkim aspektami jego życia

2. zdobycie niezależności

3. odporność na zachowania innych

4. przyjęcie odpowiedzialności za siebie

5. pokonania poczucia niskiej wartości

6. przezwyciężenie cierpienia psychicznego

7. zdobycie realistycznego i pozytywnego celu w życiu

8. rozszerzenie zakresu wartości

Główne problemy psychiczne sportowców niepełnosprawnych

- labilność emocjonalna

- niska motywacja

- zwiększony poziom agresji

- przemęczenie, przetrenowanie

Pytanie z egzaminu od dziennych

1. Wyznaczniki adaptacji

2. Opisz jedna wybraną metodę sprawności osób niepełnosprawnych

3. Opisz klasyfikację osób niewidomych

4. Różnice między zmysłem wzroku i dotyku

5. opisz zasady obowiązujące w lekkoatletyce osób niewidomych

---