Wrocław, dnia 2000-01-10

Działania profilaktyki niedostosowania społecznego w moim środowisku lokalnym

Prowadzący: dr J. Raińczuk

Autorzy: Sylwia Krawczyk, Natalia Pikuła

1. Wstęp

2. Wstęp

Żyjemy w czasach w których patologia rozwija się bezkarnie. Na ulicach często spotykamy kilkuletnie zaniedbane, głodne, pozbawione miłości i opieki dzieci. Palą one papierosy, piją alkohol, wąchają klej. Niektóre z nich są uzależnione od narkotyków (w tym również narkotyków „twardych”). Coraz częstsze staje się zjawisko prostytucji wśród nieletnich. Codziennością, na którą już nie reagujemy, jest agresja i drobne karalne występki młodocianych. To wszystko łącznie z problemami w domu, szkole i trudnościami z przystosowaniem tworzy „błędne koło”. Młodzież często nie zdaje sobie sprawy, że istnieją instytucje - miejsca do których może się udać szukając pomocy.

Dzielnica w której mieszkamy i o której chciałyśmy napisać to Krzyki. Jest to dzielnica bardzo zróżnicowana pod względem mieszkańców, środowiska i zabudowy. Mieszka tutaj 162 618 osób. W wieku przedprodukcyjnym (0-18 lat) znajduje się 32 611 osób, w tym od 0 do 2 lat - 3 730, od 3 do 6 lat - 5 645 tys. Grupy które nas najbardziej interesowały od 7 do 14 roku życia 15 738 osób i od 15 do 17 roku życia 7 498 osób. W sumie osób które może dotyczyć problem demoralizacji (przyjęłyśmy, że to młodzież od 7 do 18 roku życia) jest 23 236.

W dzielnicy Krzyki znajdują się 33 szkoły podstawowe, 8 ogólniaków, 91 szkół średnich technicznych, zawodowych i policealnych. Uczniowie uczęszczający do szkół podstawowych to 17, 6 tys., do ogólniaków 3,7 tys., do średnich technicznych, zawodowych i policealnych 19,5 tys.

Z podanych liczb wynika, że młodzież z „naszej dzielnicy” nie ma zbyt wysokich aspiracji jeżeli chodzi o wykształcenie. Mało jest szkół średnich ogólnokształcących w stosunku do szkół podstawowych, stosunkowo dużo jest średnich technicznych, zawodowych i policealnych.

Zabudowa dzielnicy jest bardzo zróżnicowana - składają się na nią zarówno wysokiej klasy domki jednorodzinne jak i stare zaniedbane kamienice. Na Krzyki przypada 189,5 tys. mieszkań, średnia osób na 1 izbę to 0,8. Zaplecze kulturalne stanowią biblioteki (znajduje się w nich 305,2 tys. woluminów) oraz dwa kina.

Tutaj znajduje się słynny „trójkąt Bermudzki” (ulice: Traugutta, Kościuszki i Piłsudskiego) o wysokim stopniu przestępczości, są też spokojne osiedla willowe i typowe PRL'owskie blokowiska.

W Polsce nie ma typowych osiedli zamieszkiwanych przez ludzi bardzo biednych, jak i bardzo bogatych. Dzielnice i osiedla są bardzo zróżnicowane. Z powodu problemów mieszkaniowych wiele rodzin nie ma możliwości wyboru okolicy, czy też sąsiedztwa. Mieszka się często zupełnie przypadkowo. Często w jednym mieszkaniu, domu mieszka jedna rodzina od kilku pokoleń - od zakończenia wojny.

Ludzie nie są przyzwyczajeni do bezrobocia, które pojawiło się od czasów przemian ustrojowych w Polsce. Nie potrafią znaleźć się w obecnej sytuacji, nie radzą sobie z codziennymi problemami życiowymi co prowadzi do patologii i dewiacji.

3. Instytucje, placówki oraz miejsca zajmujące się profilaktyką

W „naszej dzielnicy” jest wiele placówek zajmujących się profilaktyką działania niedostosowania społecznego. Placówki do których udało nam się dotrzeć:

Świetlice dla dzieci

Kluby dla młodzieży, w większości dofinansowywane przez Wydział Zdrowia UM Wrocławia.

Świetlica przy Parafii Św. Maurycego, ul. Traugutta 34

Oferta zajęciowa - pomoc w nauce, zajęcia plastyczne, muzyczne, z profilaktyki uzależnień. Terminy zajęć: pon., wt., śr., pt., od 16.00 do 19.00. Wiek dzieci: 7 -15 lat, sposób naboru dzieci - pedagog szkolny.

Ośrodek Profilaktyki Środowiskowej „AD”, ul. Kościuszki 80a

Kontakt: Tomasz Głodek, tel. [phone]. Formy pracy z młodzieżą w Ośrodku: zajęcia socjoterapeutyczne, grupy wsparcia, grupy liderów młodzieżowych, zajęcia klubowe, opieka indywidualna nad młodzieżą, grupa terapeutyczna. Formy pracy poza ośrodkiem: profilaktyczne warsztaty klasowe, zajęcia integracyjne, mediacyjne i mediacyjne dla klas szkolnych, poradnictwo i konsultacje psychologiczne dla młodzieży, rodziców, nauczycieli i pedagogów szkolnych. Terminy zajęć: od pon. do pt. 16.00-20.00, wiek uczestników 14-20 lat, sposób naboru uczestników - zgłoszenia osobiste.

Klub „Kuźnia”, ul. Sztabowa 71

Kontakt: Hanna Kogińska-Marciniak, tel. [phone]. Oferta zajęciowa: pomoc w nauce, profilaktyka uzależnień, rozmowy indywidualne, koła: plastyczne, dekoratorskie, fotograficzne, taneczne, teatralne, kulinarne i konserwatorskie, zajęcia sportowe: tenis stołowy, sala gimnastyczna, siłownia basen. Koncerty, imprezy, wycieczki. Terminy zajęć: od pon. do sob. 16.00-21.00, wiek dzieci 7-20 lat, sposób naboru uczestników - zgłoszenia osobiste, pedagog szkolny. Działalność klubu ma charakter otwarty.

Fundacja „Młodzież dla Chrystusa”, ul. Łukasińskiego

Kontakt - Adam Otręba, tel. [phone]. Oferta zajęciowa: zajęcia plastyczne i sportowe. Terminy zajęć pon. i pt. 18.00-20.00, wiek dzieci 7-15 lat, sposób naboru dzieci - pedagog szkolny, zgłoszenia osobiste.

Stowarzyszenie „Jupiter”, ul. Opolska 127

Ośrodek terapii i socjoterapii, kontakt - Lech Szpaszewski.

Szkolny Ośrodek Kultury SZOK, ul. Różana 4

Kontakt - Eleonora Maras, tel. [phone].

Kuratorski Ośrodek Pracy z Młodzieżą, ul. Lwowska 70

Kontakt - Ewa Kardasiewicz. Oferta zajęciowa: zajęcia plastyczne, pomoc w nauce. Terminy zajęć: od pon. do pt. 16.30-19.00. Wiek dzieci 5-15 lat, sposób naboru dzieci - pedagog szkolny, nadzór policyjny.

Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii, al. Jarzębinowa 24 - 26

Tel. [phone]. Filie :

• ul. Stalowa 6a, tel. 338 - 42 - 53,

• ul. Kościuszki 31/1, tel. 372 - 38 - 77.

Ośrodek Profilaktyki Środowiskowej ul. Kościuszki 80a

Tel. [phone]. Forma pracy z młodzieżą w Ośrodku: grupy wsparcia, grupy liderów młodzieżowych, zajęcia klubowe, opieka indywidualna nad młodzieżą, grupa terapeutyczna. Forma pracy poza Ośrodkiem: profilaktyczne warsztaty klasowe, zajęcia integracyjne i mediacyjne dla klas szkolnych, poradnictwo i konsultacje psychologiczne dla młodzieży, rodziców nauczycieli i pedagogów szkolnych.

Pogotowie Opiekuńcze, ul. Borowska 181 -187

Tel. [phone]. Opieka nad dziećmi przebywającymi w placówce, pomoc dzieciom w sytuacji zagrożenia, konsultacje dla rodziców i pedagogów szkolnych.

Monar - Ośrodek Leczenia Uzależnień dla Młodzieży ul. Jarzębinowa 14/16

Tel. [phone]. Placówka zajmująca się leczeniem osób uzależnionych od środków odurzających, w tym nosicieli wirusa HIV.

Ośrodek Opiekuńczo - Adaptacyjny, ul. Ciepła 15

Tel. [phone]. Forma pracy z młodzieżą w ośrodku: pomaga w rozwiązywaniu problemów życiowych, organizuje ferie zimowe, wakacje w formie półkolonii, organizuje wycieczki, koncerty, wystawy, zajęcia, prowadzi grupy terapeutyczno - rozwojowe dla dzieci, organizuje spotkania dla seniorów.

Poradnie odwykowe

• Poradnia Odwykowa ul. Pabianicka 25, tel. 367 - 70 - 31

• Poradnie Odwykowa ul. Żelazna 34, tel. 338 - 03 - 31 w. 104

Grupy AA

• „Żelazna” Klub Osiedlowy, ul. Lwowska 43/1 (poniedziałek, godz.. 17.00)

• „Krzyki” Poradnia Odwykowa, ul. Pabianicka 25 (wtorek, godz.. 17.00)

• „Sudecka”, parafia św. Augustyna, ul. Sudecka 90 (czwartek, godz. 18.30)

• „Pantograf” Zajezdnia tramwajowa IV Borek, ul. Powstańców Śląskich 209 (pt., godz. 18.00)

• „Trójkącik” Kościół św. Maurycego, ul. Traugutta 34a (sobota, godz. 18.00)

• „Maurycy” Kościół św. Maurycego, ul.. Traugutta 34a (niedziela, godz. 17.00)

• „Róża” Kościół św. Klemensa, al. Pracy 28 (niedziela, godz. 17.00)

Grupy AL - ANON

• „Westalki” Kościół św. Elżbiety ul. Grabiszńska 103 (wtorek, godz. 17.00)

4. Charakterystyka wybranych placówek

Szkoła podstawowa nr 72

Szkoła podstawowa (dawna nr 72) obecnie należy do zespołu 3 szkół (dawne podstawówki nr 52, 72 i 112). Pedagogiem w tej szkole jest p. Renata Świderska i ma ona pod swoją opieką około 500 dzieci w wieku 7-10 lat. Według pedagog szkolnego szkoła jest bardzo dobrze położona pod względem środowiskowym (przeważają dzieci których rodzice mają wyższe i średnie wykształcenie). Twierdzi, że w szkole nie ma uczniów niedostosowanych społecznie (w zeszłym roku był przypadek 2 uczniów którzy nie chodzili do szkoły). Szkoła jest nastawiona głównie na profilaktykę uczniów niedostosowanych. Przed reformą szkolnictwa w starszych klasach odbywały się zajęcia dotyczące uzależnień (narkomania, alkoholizm), kontaktów interpersonalnych, radzenia sobie ze stresem, problemami. W warsztatach brały udział dzieci z klas 6-8, podzielone na grupy 12-15 osobowe. Odbywało się to na zasadzie burzy mózgów (co sądzi każdy z uczestników na dany temat).

Pedagog twierdzi, że w szkole nie ma (i nie było) narkotyków (było tylko 1 dziecko, które wąchało klej).

Małe dzieci (klasy 1-3) gdy sprawiają trudności wychowawcze są kierowane do poradni psychologiczno - pedagogicznej (potem nauczyciel dostaje wskazówki jak pracować z takim dzieckiem).

Gimnazjum nr 31, ul. Jantarowa

W dawnym budynku szkoły podstawowej numer 112 mieści się (od tego roku) gimnazjum numer 31 w którym pedagogiem jest p. Lubaczewska. Pod swoja opieką ma ona 600 uczniów (połowę z nich stanowią ostatnie roczniki podstawówki, pozostali to uczniowie gimnazjum). Dzieci które są znane p. Lubaczewskiej (po reformie) to zaledwie 1 klasa na 3. W tym roku rozpoczęła ona swoją pracę od rozpoznania środowiska nowych dzieci. Były to między innymi kontakty z wcześniejszymi pedagogami uczniów. Do pedagog zgłoszali się również kuratorzy „nowych” uczniów, dzięki temu p. Lubaczewska dowiadywała się, jakie problemy mają jej nowi podopieczni. Aby lepiej poznać swoich uczniów pedagog przeprowadziła ankiety wsród uczniów i wychowawców.

Problemy jakie stwarzają dzieci starsze są głównie wynikiem zaniedbań z pierwszych klas podstawówki. Pedagog twierdzi, że uczniowie wiedzą, że mogą do niej przyjść ze swoim problemem i uzyskać pomoc. Konsultacje dla uczniów i rodziców odbywają się raz w tygodniu.

Szkoła prowadzi profilaktykę dla uczniów w postaci prelekcji, pogadanek prowadzonych przez specjalistów na temat uzależnień. Straż miejska prowadziła zajęcia o agresji, najstarsze klasy były na wystawie poświeconej AIDS. Próbowano prowadzić zajęcia poświęcone dojrzewaniu (pt. „Czas przemian”). Niestety niektórzy rodzice sprzeciwiali się m. in.: rozdawaniu podpasek dziewczętom.

Szkoła prowadzi współpracę z: poradnią psychologiczno-pedagogiczną (przy ulicy Januszewickiej), poradnią zdrowia psychicznego (ul. Pabianicka, dr Smakowski prowadzi grupy wsparcia - jak w ośrodku socjoterapii dla chłopców. Z tego ośrodka dzieci są kierowane do oddziału dziennego psychiatrii dziecięcej - ul. Białowieska), z wydziałem prewencji (policja ulica Jaworowa) z sądem - kurator p. Heksel przychodzi na komisje wychowawczą do dziecka które sprawia problemy wychowawcze, z rodzinnym ośrodkiem konsultacyjnym (gdy jest duży problem, jest badana cała rodzina - nie robi się tego jednak często, że względu na wysokie koszty)

Gdy dziecko sprawia problemy wychowawcze pedagog wzywa rodziców listem poleconym do szkoły (raczej przychodzą), lub kieruje ucznia do różnego rodzaju instytucji (teoretycznie), rodzic musie jednak wyrazić na to zgodę. Pedagog gdy wysyła wniosek np. do kuratora powiadamia o tym rodziców (raczej się zgadzają - nie stwarzają problemów).

Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii MOST, ul. Jarzębinowa 24 - 26

Ośrodek ten przeznaczony jest dla młodzieży mieszkającej we Wrocławiu i jego okolicach. MOST zajmuje się dziećmi od 13 roku życia, aż do ukończenia liceum. Dzieci młodsze są przyprowadzane przez swoich rodziców, starsze zaś kierowane przez pedagoga bądź psychologa szkolnego. Placówka ta prowadzi zajęcia integracyjno-adaptacyjne oraz różnego rodzaju pogadanki w szkołach, na przykład na temat szkodliwości nikotyny. Prowadzi również spotkania z rodzicami oraz pedagogami. Organizowane są zajęcia grup psychoterapeutycznych, warsztaty plastyczno-teatralne, zespoły muzyczne, grupy literackie, zespoły działań twórczych, muzykoterapia oraz wiele innych. Równolegle odbywają się zajęcia edukacyjne dla ósmoklasistów, korepetycje oraz grupy edukacyjne dla rodziców.

Ośrodek Socjoterapii współpracuje z różnymi placówkami między innymi z Monarem.

Celem ośrodka jest udzielanie pomocy młodzieży szkolnej w przypadku:

• trudności z samoakceptacją, samooceną i samookreśleniem tożsamości

• trudności w okeślaniu celów życiowych

• poszukiwania możliwości rozwoju emocjonalnego

• zagrożenia uzależnienia lub przynależności do negatywnych grup nieformalnych

• zaburzenie nerwicowe

• kryzys adolescencji

MONAR - Ośrodek Leczenia Uzależnień dla Młodzieży, ul. Jarzębinowej 14/16

Placówka ta zajmuje się terapią oraz rehabilitacją osób uzależnionych od środków odurzających, w tym nosicieli wirusa HIV. Ośrodek ten nie prowadzi żadnej profilaktyki, zajmuje się wyłącznie swoimi pacjentami.

Komisariat Policji - Krzyki, Inspektorat d.s. Nieletnich, ul. Jaworowa

Komisariat Policji dzielnicy Krzyki prowadzi głównie działania typowo represyjne. Pozostałą formę działalności stanowią prelekcje dotyczące odpowiedzialności nieletnich za popełnione wykroczenia i przestępstwa. Zapotrzebowanie na prelekcje zgłaszane jest głównie przez szkoły i domy kultury. Prowadzone są one najczęściej w klasach siódmych i ósmych (kiedyś szkołach podstawowych, obecnie gimnazjach).

Najczęstszymi przestępstwami popełnianymi przez nieletnich są: włamania do samochodów, kradzieże (bardzo często w szkołach). Dziewczęta stanowią około 2-3% ogółu zatrzymanych.

W przypadku zatrzymania nieletniego przeprowadzana jest profilaktyczna rozmowa dotycząca jego postępowania oraz odpowiedzialności za to postępowanie.

Oprócz wykrywania przestępstw Policja zajmuje się wyłapywaniem uciekinierów. Jeśli zatrzymany ma ukończone 13 lat jest przekazywany do Policyjnej Izby Dziecka. W przeciwnym przypadku nieletni umieszczany jest w Pogotowiu Opiekuńczym.

Młodzieżowy Ośrodek Resocjalizacyjno - Diagnostyczny, ul. Akacjowa 10/12

Jest to jedyna placówka resocjalizacyjna we Wrocławiu. Ośrodek przeznaczony jest dla dzieci od 13 do 18 roku życia, z terenu całej Polski. W praktyce, w przypadku mocno zdemoralizowanych jednostek, omijana jest ustawa i przyjmowane są dzieci od 11 roku życia. Pochodzą one w większości przypadków ze środowisk patologicznych.

Dzieci kierowane są w wyniku postępowania sądowego (90% wszystkich przypadków) lub na wniosek rodziców (ewentualnie opiekunów prawnych). Istnieje możliwość umieszczenia dziecka na jego własną prośbę.

Na terenie ośrodka znajduje się gimnazjum. Uczęszczają do niego nie tylko dzieci z ośrodka, ale również przyprowadzane są dzieci z Pogotowia Opiekuńczego. Zajęcia szkolne są przeplatane między innymi terapią psychologiczną, zajęciami filmowymi, kulturalnymi. Przy szkole znajduje się internat.

Działalność ośrodka nie ogranicza się jednak do prowadzenia gimnazjum. Organizowane są zespoły wychowawcze na których omawiane są problemy każdego dziecka. W skład tych grup wchodzą wszyscy wychowawcy, włączając w to dyrektora, psychologa, nauczyciela. Zespoły te wnioskują:

• powrót dziecka do domu

• nadzór kuratora

• ośrodek resocjalizacyjny ze szkoła zawodów

• zakład poprawczy bądź więzienie dla nieletnich

Na 80 dzieci przypada 1,5 psychologa.

Ośrodek otwarty jest dla ludzi z zewnątrz, na przykład rodziców nie potrafiących poradzić sobie z wychowaniem dzieci. Wychowawcy lub psycholog, w miarę swojej wiedzy i możliwości, udzielają pomocy, doradzają.

Ośrodek jest koedukacyjny. Jest placówką otwartą - nie posiada bram, zabezpieczeń ani krat - po to aby jego wychowankowie poczuli się jak w domu. Przebywają oni w ośrodku przez cały rok, dostając przepustki okolicznościowe (np.: na święta). Na wakacje część dzieci wyjeżdża do domu. Dla pozostałych organizowane są wyjazdy i obozy. Ostatnio był to wyjazd rowerowy nad morze.

Ośrodek chlubuje się niewielką liczbą ucieczek wychowanków - jedynie 10%. Są to dzieci „z przyzwyczajeniami ucieczkowymi”.

Zakład stara się usamodzielnić swoich wychowanków. Uczy się ich nawet czynności podstawowych takich jak czesanie, mycie, obcinanie paznokci. Szkoła posiada pracownię kulinarną. W placówce znajduje się również grupa OHP'owska.

Wychowankowie mogą zarabiać własne pieniądze: kopią w lecie ogródki, myja okna itp. Zarobione pieniądze wpłacane są na SKO. Bank PKO prowadzący konta organizuje konkursy, w których nagrodami są piłki, sprzęt sportowy. W miarę możliwości zapewniana jest praca młodzieży opuszczającej placówkę. Otrzymuje ona również wyprawkę.

Ośrodek finansowany jest przez państwo. Jednak można tu raczej mówić o państwowym dofinansowaniu. Pracownicy ośrodka organizują zbiórki charytatywne, akcje pomocy wspierające finanse placówki. Zbierana jest odzież, żywność. Ośrodek nawiązał kontakty z hurtowniami, zakładami pracy. Pieniądze uzyskiwane są również z wynajmu pomieszczeń.

5. Podsumowanie

Wrocław oferuje wiele różnorodnych form pomocy dla młodzieży nie przystosowanej społecznie. Niestety nie jest to pomoc wystarczająca. Mimo, że niektóre ośrodki znajdują się „obok” naszych domów nie wiedziałyśmy wcześniej o ich istnieniu. Praca placówek nie jest reklamowana ani propagowana. Młodzież nie wie o ich istnieniu, w przypadku jakiegokolwiek problemu nie wie gdzie i do kogo może się zgłosić.

Z własnego doświadczenie wiemy, że mimo iż w szkole jest pedagog uczniowie nie mają zwyczaju zgłaszać się do niego ze swoimi problemami. W dwóch odwiedzonych przez nas szkołach (podstawówce i gimnazjum) jedna pani pedagog (z podstawówki) uważa, że w klasach 1-3 nie ma jeszcze problemu niedostosowania społecznego, druga pani pedagog (z gimnazjum) uważa, że zaburzenia jakie przejawia młodzież z klas starszych jest wynikiem zbyt późnego ich rozpoznania. W szkołach są prowadzone różnego rodzaju prelekcje, pogadanki, warsztaty ale, tak naprawdę są one mało skuteczne. Pani pedagog pracująca w gimnazjum ma pod swoją opieką 600 uczniów. Nie jest więc w stanie zająć się każdym uczniem z osobna. Odwiedzona przez nas szkoła nie stanowi tutaj wyjątku. Naszym zdaniem w szkołach powinna być prowadzona skuteczniejsza profilaktyka działań niedostosowania społecznego, powinny być propagowane spotkania rodziców z pedagogiem. Szkoły nie powinny unikać problemów tylko z nimi walczyć! Rodzice też nie są bez winy, ponieważ powinni oni współpracować ze szkołą (im dziecko starsze, tym współpraca ze szkołą słabnie). Rodzice często „nie znają” swoich dzieci, nie wiedzą co one tak naprawdę robią. W szkołach nie robi się nic dopóki problem nie pojawi się, ale wtedy często jest już zbyt późno na działania profilaktyczne.

Młodzież nie wie gdzie poza szkołą mogła by się sama zgłosić o pomoc. Ośrodki socjoterapeutyczne znajdujące się we Wrocławiu posiadają różnorodny i ciekawy program zajęć współpracy z młodzieżą. W ośrodkach „coś” się naprawdę robi i dzieje. Jedyny problem polega na tym, że są one bardzo mało widoczne, młodzież nie wie o ich istnieniu, ani o tym co one oferują. Typowym problemem tych placówek jest brak środków finansowych na poszerzenie działalności i rozreklamowanie instytucji.

W Inspektoracie Policji ds. Nieletnich dzielnicy Krzyki w zasadzie nie prowadzi się profilaktyki. Policja zajmuje się „wyłapywaniem” nieletnich przestępców, spisywaniem zeznań i prowadzeniem przesłuchań oraz dowożeniem nieletnich do placówek docelowych. Z działań profilaktyki prowadzi tylko prelekcję w szkołach. Uważamy, że młodzież nie popełniałaby tyle wykroczeń, przestępstw (czynów zagrożonych karą) gdyby zdawała sobie sprawę z konsekwencji jakie mogą one przynieść. Młodzież nie wie o policyjnych telefonach zaufania, nie wie również że może zgłaszać się na każdą komendę w razie pobicia (np. przez rodzica, rówieśników), kradzieży. Młodzież boi się bliższych kontaktów z policją, ponieważ są one kojarzone dość jednoznacznie, nie ma zaufania do tego organu władzy.

Młodzieżowy Ośrodek Diagnostyczno - Resocjalizacyjny (jedyny we Wrocławiu) nie prowadzi żadnej profilaktyki (ale wynika to ze statusu ośrodka). Placówka prowadzi tylko poradnictwo dla rodziców którzy mają problemy wychowawcze z dziećmi .

Monar jako placówka prowadzi działalność zamkniętą. Nie prowadzona jest żadna profilaktyka na zewnątrz. Działalność konsultacyjno-informacyjną prowadzi punkt przy ulicy Trzebnickiej 17.

Na Krzykach jest sporo placówek prowadzących działalność zapobiegania dewiacjom społecznym. Istnienie ich jest słabo rozpropagowane wśród młodzieży. Chociaż mało kto o nich wie, maja one komplet uczestników spotkań. Niewątpliwie instytucje mogłyby prowadzić szerszą działalność, gdyby nie kłopoty finansowe (zbyt małe dofinansowywanie ze strony państwa). Placówek na Krzykach w których byłyśmy nie można ocenić jednoznacznie. Niektóre robią wszystko co mogą w swoim zakresie (ośrodek socjoterapii), inne maja przestarzałe metody i nie zdają sobie sprawy, że to nie wystarcza (szkoła podstawowa). Nie do wszystkich dotarła banalna prawda, że łatwiej jest zapobiegać patologii i dewiacji niż ja potem zwalczać.

6. Aneks

1. Ulotka „BYĆ ALBO BRAĆ”

2. Ogłoszenie o Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii

3. Mapa pomocy tworzona wspólnie z uczniami

4. Ankieta skierowana do uczniów gimnazjum

5. Ankieta dla młodzieży klas ósmych

„Rocznik statystyczny”. Listopad 1999.

„Rocznik statystyczny”. Listopad 1998.

Sformułowanie p. psycholog M.Augustowskiej

sformułowanie pani pedagog Lubaczewskiej

Działania profilaktyki niedostosowania społecznego w moim środowisku lokalnym.

14

Dolnośląska Szkoła Wyzsza Edukacji

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---