PRAWO WŁASNOŚCI
Jest to jeden z fundamentalnych przepisów, charakterystyczny dla systemów państw demokratycznych. Zapewnia nienaruszalność własności, niezależnie od tego czy znajduje się ona w rękach prywatnych czy nie.
Pełną ochronę własności gwarantuje konstytucja. Konsekwencją tego stanu jest zapewnienie ochrony własności w aktach prawnych niższego rzędu, wśród nich stosunkowo najszerzej w kodeksie cywilnym, pozwalającym właścicielowi, którego pozbawiono prawa posiadania rzeczy żądac jej zwrotu od posiadacza nie będącego właścicielem / tzw. roszczenie windykacyjne/.
Innym żądaiem jest domaganie się zaprzestania naruszania własności w sposób inny niż przez pozbawianie faktycznego władania rzeczą / np. czerpanie wody ze studni należącej do innej osoby/. Mamy tu do czynienia z roszczeniem negatoryjnym.
W obu przypadkach naruszający prawo własności musi zaprzestac tego działania
i zwrócic rzecz, jeśli ją posiada, nie będąc właścicielem.
Jego prawa uzależnione są od tego, czy posiadał rzecz w dobrej wierze, a więc czy był świadomy, że nie jest właścicielem rzeczy czy nie.
Posiadacz w dobrej wierze, zwracając rzecz, nie musi płacic właścicielowi za korzystanie z niej, nie jest odpowiedzialny za ewentualne zużycie, pogorszenie lub utratę rzeczy.
Nabywa własnośc pożytków naturalnych rzeczy. Tych praw nie ma natomiast posiadacz
w złej wierze.
Szczególną formą ochrony własności jest powództwo o ustalenie prawa zawarte w art.189 k.p.c., którego celem jest ustalenie przez sąd, czy wytaczający powództwo jest właścicielem rzeczy. Jeżeli tak. to wnoskodawca będzie korzystał z pełnej gamy przysługujących mu możliwości ochrony własności.
Oprócz kodeksu cywilnego przepisy regulujące ochronę własności znajdują się także w kodeksie karnym, w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w prawie własności przemysłowej, w prawie finansowym itp.