CUKRZYCA - ch wynikająca z uszkodzenia metabolizmu glukozy- niedobór insuliny, bądź zmniejszenie reaktywności komórek na insulinę- insulinooporność. W Pl 4% populacji (1,5 mln ludzi) jest chorych. 800 tysięcy chorych ma rozpoznaną i leczoną cukrzycę. U 700tys. osób, nie ma diagnozy i leczenia.
Czynniki ryzyka (zwłaszcza w dmT2) - predyspozycje rodzinne, zmniejszona aktywność fizyczna- bezczynność ruchowa, zaburzenia tolerancji glukozy ( w czasie ciąży), otyłość, nadciśnienie, zaburzenia gospodarki tłuszczowej, wiek powyżej 50.
DMt1 - brak insuliny (immunologiczna lub idiopatyczna).
DMt2 - insulinooporna, mały/duży deficyt insuliny.
Przyczyny - genetyczna, choroby trzustki (rak), zaburzenia endokrynne, leki na tarczycę, ch wirusowe, c. ciężarnych (18-20 tygodniu ciąży wykonuje się test obciążenia glukozą).
Patogeneza cukrzycy.
Dysfunkcja komórek beta prowadzi do oporności insulinowej. Dochodzi do zaburzeń metabolizmu, które powodują zaburzenie tolerancji glukozy, gospodarki tłuszczowej i powikłania: nadciśnienie, chorobę wieńcową.
Objawy kliniczne - pragnienie, hiperglikemia, hiperlipidemia, wielomocz (poliuria), obj odwodnienia, glukoza w moczu, świąd skóry, genitaliów, drożdżyca, grzybica, drożdżyca sromu i pochwy, zespoły mikro i makroangiopatii, predyspozycje do zakażeń bakteryjnych.
Mikroangiopatia: retinopatia, nefropatia, stopa cukrzycowa.
Makroangiopatia: choroba niedokrwienna serca, choroba naczyniowa mózgu, choroba naczyniowa nóg.
Przeciwwskazania do wysiłku - cukrzyca nieregulowana, zaburzenia tętna (powyżej 120 na minutę), nefropatia, neuropatia wegetatywna, Niedokrwienie m. sercowego, stopa cukrzycowa z owrzodzeniem, niekontrolowane ciśnienie powyżej 180/100.
Uzdrowiska - do szpitala uzdrowiskowego wszyscy z DMt1 o chwiejnym przebiegu, lub z DMt2 niewyrównaną, z powikłaniami; do uzdrowiska, lub sanatorium kierowani są wszyscy z cukrzycą- lekarz decyduje, gdzie dany chory powinien jechać. 3 główne ośrodki sanatoryjne dla cukrzyków, to: Ciechocinek, Kołobrzeg, Krynica, Ustka (lecz sanatoryjne). Leczenie ambulatoryjne może być stosowane tylko w lekkich postaciach choroby, jedynie w celu profilaktyki- pro zdrowotnie.
Zabiegi balneologiczne i peloidyczne w cukrzycy:
-kąpiele mineralne typu siarczkowo- siarczkowodorowego, kwasowęglowe i solankowe w wannie i w basenie (z ćwiczeniami)- ćwiczenia grupowe w basenie.
-kuracja pitna- wody alkaliczne i hipotoniczne (płukanie i masaż dziąseł- ozonoterapia przy owrzodzeniach jamy ustnej).
Peloidoterapia w cukrzycy - okłady borowinowe częściowe na poszczególne cz ciała (bo borowina jest zabiegiem obciążającym organizm), okłady z pasty borowinowej, kąpiele borowinowe częściowe, kąpiele borowinowe całkowite, zawiesinowe (wtedy borowina jest rozdrobniona i nie obciąża), JF z pasty borowinowej, tampony borowinowe w ch ginekologicznych, proktologicznych (odbyt), w okulistyce (tylko w Cieplicach).
Hydroterapia w cukrzycy - ciepłe kąpiele ze szczotkowaniem, kąpiele częściowe wg Haufnego (częścdziała się na daną część ciała ciepłą i zimną wodą, np. na stopę), natryski częściowe i całkowite- tzw. boczne- płaszcz wodny od karku po kostki, strumień wodny działa jak igły wodne, 2 minuty igła gorąca, potem przez 2 minuty zimna, kąpiele kinezyterapeutyczne- kąpiel + gimnastyka w wodzie., kąpiele perełkowe (np. gaz przemysłowy w H2O (leży na materacu, a bąbelki powodują masaż ciała).
Fizyko - naświetlania- lampa kwarcowa, sollux czerwony, lampa podczerwona, naświetlanie laserem, biostymulacja, UD, galwanizacja, kąpiele elektryczno- wodne (wirówka, lub kąpiel czterokomorowa z prądem lub bez), JF, DD, interferencyjne, Tensy, prądy wielkiej częstotliwości, magnetoterapia, magnetostymulacja.
Masaż - wirowy kończyn górnych i dolnych (wirówki na same kkd lub kkg, lub na 4 kończyny razem)- głównie na stopy, masaż podwodny częściowy lub całkowity, w wybranych przypadkach masaż klasyczny- suchy.
Klimatoterapia - helioterapia- naświetlania promieniami słonecznymi, naturalna aerozoloterapia, kąpiele w wodzie morskiej (w lecie), terenoterapia (cały rok).
Przeciwwskazania z powodu cukrzycy zaawansowanej z retinopatią - kąpiele słoneczne, gorące, morskie z pływaniem na odległość, sauna, gorące okłady borowinowe. kąpiele borowinowe, bicze szkockie , obciążające i forsowne ćw fizyczne, przy retinopatii- naświetlania lampą kwarcową, sollux, parafina, masaż podwodny całkowity.
Zabiegi w angiopatii kkd- zależnie od nasilenia - JF z lekami wazodilatacyjnymi (histamina)- na rozszerzenie naczyń, galwan, DD na okolicę L i stopy (w mniejszym stopniu), Interdyn na stopy i L, UD, magnetoterapia, laseroterapia, laserostymulacja.
W polineuropatii - kąpiele kwasowęglowe, ozonowe, ćwiczenia naczyniowe, masaż wirowy, DD, interferencyjne, Tens
Cele leczenia - wyrównanie metaboliczne, zw wydolności fiz, zw odporności na infekcje, edukacja, leczenie powikłań, zmn otyłości, obniżenie nadciśnienia i wyrównanie poziomu kwasów tłuszczowych, cholesterolu, trój glicerydów, profilaktyka.
Hydroozonoterapia - ozon w mieszance z O2 poprawia ukrwienie i odżywienie wszystkich tk, zwł kkd, serca i mózgu. Działa przeciwzapalnie, usprawnia funkcje organizmu. Zabiegi: kąpiele w wodzie nasyconej mieszanką ozonowo- wodorową. W: niedokrwienie kkd, polineuropatia cukrzycowa, ch Parkinsona, lekkie postacie niedokrwienia serca, ch Reynauda, SM kąpiele chłodne, przewlekłe zap st.
P: nadczynność tarczycy, świeże krwawienia, stan po świeżym zawale serca, spożycie alkoholu (nawet małej ilości)
DIETA - bardzo ważna w leczeniu ch bezpośrednio związanych z układem trawienia (ch żołądka i dwunastnicy, wątroby), w DM, osteoporozie, miażdżycy, ch ukł nerkowego (kamica nerkowa różnego pochodzenia, dna moczanowa), ch narządu ruchu i układu krążenia- ograniczenie soli w diecie, ch jak np. miażdżyca są połączone z otyłością. Zasada racjonalnego żywienia. Uzdrowisko MUSI promować zdrowy styl życia i wprowadzać wzorce prawidłowego żywienia. Każde jest zobowiązane do stosowania co najmniej 2 rodzajów diet (żywienie przez cały turnus). Podstawowe diety niskoenergetyczna i niskotłuszczowa, cukrzycowa (ilość, jakość, częstość posiłków), wątrobowa.
Otyłość jest leczona w uzdrowisku, aby wyeliminować czynnik nieprawidłowej diety.
Prawidłowo tkanka tłuszczowa powinna stanowić 15-20 % wszystkich tkanek w organizmie.
Wskaźnik BMI a nadwaga:
18- 25- prawidłowa waga
25- 29.9- I st. nadwagi
30-40- II st. nadwagi
.40-III st. nadwagi.
Typy O. - jabłko (wisceralna, jest częstsza u mężczyzn. Jest to otyłość brzuszna z otyłością trzewną: szczupłe nogi, duży brzuch. Kiedyś wiązano ten typ otyłości z andropauzą u mężczyzn- spadek poziomu testosteronu) i gruszka (ginoidalna dot kobiet, zaczyna się zwykle w okresie menopauzalnym; wąskie ramiona, szerokie biodra).
Przyczyny otyłości - genetycznie uwarunkowana- zaburzenia przemiany gospodarki tłuszczowej, dietetyczna- nieprawidłowe żywienie, nieregularne, nieracjonalne, niekaloryczne, brak aktywności fizycznej, zaburzenia endokrynologiczne (związane z cukrzycą, z chorobami kory nadnerczy, zaburzenia pracy tarczycy), psychogenna, psychologiczna- ktoś jest psychicznie uwarunkowany do złej diety (bulimia, anoreksja).
Choroby towarzyszące otyłości - ch niedokrwienna serca, nadciśnienie tt, cukrzyca, przemijające niedokrwienie mózgu- zawroty głowy, dysfunkcje seksualne, zaburz ukł krążenia (przerost LK, zaburzenia rytmu serca), zaburzenia ukł odd (zmn objętość płuc, zespół złej wentylacji płuc, zespół hipowentylacji płuc, bezdech senny), ch zwyr st, nowotwory (u k: rak piersi, rak trzonu macicy przy menopauzie, u m: rak jelita grubego i rak gruczołu krokowego).
Metody leczenia otyłości - leczenie dietetyczne (ustalenie jakości, ilości i częstości posiłków), terapia behawioralna- treningowa, zmienia nawyki żywieniowe, racjonalne odżywianie- nie przejadanie się wieczorami, lecz farma ko, olbrzymia otyłość - leczenie chirurgiczne - zmniejszanie objętości żołądka.
Zabiegi w O. - natryski, ćwiczenia w basenie. Zabiegi hydromasażu- wszystkie zabiegi podwodne, kineza i terenoterapia.
KARDIOLOGIA UZDROWISKOWA - wczesna rehabilitacja, obejmuje stany po zawale serca, zaraz po wyjściu ze szpitala, około 3 tyg, po operacjach naczyń wieńcowych, stany po operacjach na dużych naczyniach (aorta wstępująca/ zstępująca), wczesne stany po operacjach na zastawkach serca, stany nadciśnienia tętniczego.U
Uzdrowiska w woj. Podkarpackim: Rymanów Zdrój, Nałęczów, Busko Zdrój, Rabka, Ustroń, Kudowa Zdrój, Duszniki. Do wczesnej rehabilitacji kwalifikuje się stany po zawale,
NYHA
-I- zwykłe, codzienne czynności nie wyzwalają objawów niewydolności krążenia
-II- mały wysiłek fizyczny nie powoduje dolegliwości. Przeciętny wysiłek powoduje zmęczenie, duszność, ból dusznicowy.
-III- dolegliwości pojawiają się nawet w przypadku umiarkowanego wysiłku, ale nie pojawiają się w spoczynku.
-IV- dolegliwości występują po każdym wysiłku i często w spoczynku. Występują bardzo znaczne ograniczenia wydolności fizycznej.
P. w kardio do reh - niewydolność krążenia wg NYHA III i IV, niestabilna ch wieńcowa, stan po zawale serca z dodatnią próbą wysiłkową i zaburzenia rytmu, zaburzenia rytmu serca (napadowe migotanie przedsionków, częstoskurcze utrwalone bez zabezpieczenia układu krzepnięcia koagulantami, migotanie komór), ostre stany zap wsierdzia i osierdzia, wady serca w III i IV stopniu, ale w I i II stopniu powikłanymi zaburzeniami rytmu- nie, tętniaki, nadciśnienie tętnicze, powikłane zmianami sercowo- naczyniowymi.
Cel reh kardio - przyśpieszenie powrotu do zdrowia przez dobry trening fizyczny i jeśli tolerancja wysiłku jest kontrolowana przez testy, to otrzymujemy to czego oczekujemy od rehabilitacji kardiologicznej.
Rehabilitacja po zawale serca:
Okres wewnątrzszpitalny- okres ostry
Okres poszpitalny wczesny.
Okres poszpitalny późny.
14 schodów postępowania:
-wprowadzenie do ćw, oddechowe - w łóżku.
-Ood w poz leżącej, powolne siadanie na łóżku.
-jak ST II + powolna pionizacja, WC w fotelu przyłóżkowym.
-ćw machowe kończyn, samodzielna toaleta przyłóżkowa, wypoczynek w fotelu 3 x 20 min, spacery przy łóżku, do WC na wózku.
-ćw w poz siedzącej na brzegu łóżka, spacer po pokoju.
-ćw w poz siedzącej, spacer po pokoju bez ograniczeń, chodzenie do WC.
-czynne w poz siedzącej, 2 x dziennie krótki spacer po korytarzu.
-st VII + zw dystansu spacerów.
-delikatne ćw siłowe na sali gim, w poz siedzącej, spacer po korytarzu bez ograniczeń.
-ćw na sali gim w poz siedzącej i stojącej. Schodzenie ze schodów z I piętra.
-ćw na sali gim.
-ćw na sali Gim + wejście i zejście z I piętra.
-cw na sali gim- pełne uruchomienie.
-ćw na sali gim z testem wysiłkowym.
NADCIŚNIENIE TT - optymalne: 120/ 80 dopuszcza się 125/ 80-85 ale ostatnie prawidłowe jest ciśnienie podwyższone: 130/ 85, potem diagnozuje się już nadciśnienie. Stopnie nadciś: 1.140- 159/ 90- 99, 2. 160- 179/ 100- 109, 3.>180/110; nadciś tt uszkadza śródbłonek naczyniowy- dochodzi do zwężenia małych naczyń, może wytwarzać się skrzeplina krwi lub blaszka miażdżycowa.
Zabiegi balneofizykalne przy nadciśnieniu:
-kąpiele wodne, ciepłe - powodują spadek oporu obw lub zmienne
-kąpiele kwasowęglowe -poprawiają wydolność naczyń włosowatych, ukrwienie skóry, CO2 ma lekko kwaśny smak i zapach, jest bezbarwny. Gaz jest 1,5 raza cięższy od powietrza, musi być prawidłowa wentylacja w pomieszczeniach. Kąpiele letnie, a nie gorące. Na skórze w postaci pęcherzyków tworzy się warstwa ochronna- gaz wchłania się przez skórę.
Stos kąpiele kwasowęglowe - nat, ze źródła wody mineralnej z CO2 ze źródła ( Krynica, Duszniki, Cieplice), inne- albo woda gospodarcza plus CO2 butli, albo woda mineralna plus gaz z butli, k dzielimy też na: indywidualne w wannie, zbiorowe w basenie, kąpiel kwasowęglowa sucha (skafander w który puszcza się suchy dwutlenek węgla z butli), kąpiel całkowita, kąpiel częściowa, kąpiel kinezyterapeutyczna, kąpiel bez ćwiczeń.
REUMATOLOGIA UZDROWISKOWA
CHZS - choroba zwyrodnieniowa stawów: pierwotna/ idiopatyczna (nie znamy przyczyny) i wtórna, charakt się postępującą utratą chrząstki stawowej: niedostateczna odbudowa chrząstki, przebudowa podchrzęstnej, tworzenie się wyrośli kostnych, bóle, sztywność, zmn ruchomości st.
Czynniki ryzyka - czynniki genetyczne, nadwaga, przebyte stany zapalne (nie stawów, a powtarzające się anginy - liżą stawy, kąsają serce), urazy- stany zapalne pourazowe w stawach, Przeciążenia stawów, dłuższe unieruchomienia.
Leczenie - wczesne rozpoznanie i edukacja, obn masy ciała, modyfikacja trybu życia, wykonywanych czynności, kineza- ułożenie programu ćwiczeń, korekta mechanicznych nieprawidłowości, lecz farma ko, fizyko, metody sprzyjające naprawie chrząstki (podawanie leków, hormonów),
Działanie przeciwbólowe:
Zabiegi - przeciwbólowo: termoterapia, krioterapia, UD, elektro, pole magnetyczne, akupunktura, elektropunktura, NLPZ, hydroterapia; przeciwzapalne- steroidowe i NLPZ.
RZS
Fizjo - kineza (ćwiczenia indywidualne i grupowe), w uzdrowisku: psychoterapia, terenoterapia, parkietoterapia (taniec- tzw „five” 15-17 i dancing do 21.30), fizyko: krio, termoterapia, elektro, UD, JF, masaże, światłolecznictwo
Balneo: Borowina (zawijania), Kąpiele siarczkowo- siarkowodorowe, Kąpiele solankowe, Kąpiele radonowe (Lądek, Świeradów, Czerniawa).
ZZSK - szeroko pojęta peloidoterapia.
Reumatyzm tkanek miękkich- stany zapalne reumatyczne pozastawowe: zesp bolesnego barku, zapalenie okołostawowe łokcia (łokieć tenisisty), zmiany zwyr biodra i kolana (periartopatie), st zap ścięgna Achillesa, zesp cieśni nadg.
Fibromialgia - ból- zmiany tkanek miękkich: ból, uczucie sztywności, uczucie znużenia i zmęczenia, zespoły bólowe kręgosłupa.
Leczenie zes bólowego kręgosłupa: kinezyterapia- wszelkie formy ruchu, borowina, kąpiele siarkowodorowe
TOCZEŃ UKŁADOWY - zmiany w układzie kostno - stawowym, dot. ukł ruchu i atakuje inne narządy. Jest przeciwwskazaniem do leczenia uzdrowiskowego
NEUROLOGIA UZDROWISKOWA - gł lecz po udarach. W momencie udaru dochodzi do porażeń, zaburzeń w układzie ruchu i porażenie te dotyczą nie tylko porażenia motorycznego ciała, bardzo często dochodzi do zaburzeń mowy- afazja. Na Podkarpaciu uzdrowisko o profilu neuro - Iwonicz.
-profilaktyka - to najczęstsze ch w neur, to stan zagrożenia życia, niedokrwienny i krwotoczny (wylew śródmózgowy- wynaczynienie krwi z mikronaczyń do tkanki mózgowej), to zorganizowana opieka nad pacjentami. Może być profilaktyka pierwotna- aby nie doszło w ogóle do udaru, oraz profilaktyka wtórna reh aby nie doszło do ponownego udaru.
-diagnostyka - obszar, rozległość, głębokość, czyli wszelkiego rodzaju jednostki ochrony zdrowia, a zwłaszcza oddziały neurologiczne, z pododdziałem leczenia udarów muszą mieć do diagnostyki rezonans magnetyczny.
-natychmiastowe wdrożenie leczenia.
Przyczyny udaru - nadciśnienie tt, ch serca, miażdżyca naczyń wieńcowych- co wiąże się z miażdżyca naczyń mózgowych.
Zagrożenie udarem - zaburz ukł krzepnięcia- podwyższony poziom fibrynogenu może prowadzić do zakrzepów i zatorów, wiek- predyspozycja u pacjentów powyżej 60-tego roku życia; zaburzenia gospodarki lipidowej- podwyższony poziom cholesterolu LDL który powoduje miażdżycę.
War reh poudarowej:
-rehabilitacją kieruje lekarz specjalista, wraz z zespołem reh
-pacjent musi być sprawny intelektualnie, świadomy i kojarzyć co się do niego mówi, aby mógł wykonywać polecenia.
-pacjent może uczestniczyć w zajęciach ruchowych co najmniej 3h na dobę. Może to być rozbite na kilka zajęć w ciągu dnia, potrzebuje rehabilitacji logopedycznej
Cele wczesnej rehabilitacji po udarze - zapobieganie następstwom długiego unieruchomienia, zapobieganie zaburzeniom ortostatycznym, przyuczenie do posługiwania się niezbędnym sprzętem rehabilitacyjnym i przyuczenia pacjenta do obsługiwania się- samoobsługi, profilaktyka kolejnego udaru.
Przeciwwskazania do reh - pacjenci niestabilni krążeniowo, oddechowo, z niewyrównaną niewydolnością krążenia, ch zapalne i stany gorączkowe, depresja z nasilonym zespołem psychoorganicznym, rozległe odleżyny
Zabiegi przy U. - kineza, elektrostymulacja, pole magnetyczne, termoterapia, dalszy etap: kineza w wodzie, masaże, ale już w leczeniu sanatoryjnym, kiedy pacjent jest zdolny do samoobsługi.
Wskazania do reh neuro - stany po urazach kręgosłupa z następstwami neurologicznymi, po leczeniu szpitalnym, wczesne stany po udarach mózgowych, z niedowładami, ale pacjent musi już być po leczeniu szpitalnym, stany po urazach czaszkowo- mózgowych z objawami neurologicznymi, po leczeniu szpitalnym, stany po zabiegach operacyjnych guzów mózgu i rdzenia z objawami neurologicznymi, ale stany te nie mogą mieć podłoża rakowego
W. do sanatorium i reh ambulatoryjnej - po rehabilitacji szpitalnej, ze zdolnością do samoobsługi, stany po udarach, osoby po urazach czaszk- mózg, , po zawale mózgu i opon, nie wcześniej niż 3 m-ce od incydentu, po operacjach łagodnych guzów mózgu i RK, po złamaniu kręgosłupa z niedowładami, po op wypadniętego dysku, zesp bólowe spl ram, zesp bólowy rwy kulszowej, MPDz, SM, w okresie remisji, ch Parkinsona.
PEDIATRIA UZDROWSKOWA
Odczyn uzdrowiskowy to zespół objawów ogólnych i miejscowych wynikający z przekroczenia możliwości adaptacyjnych organizmu. Podkreślenie bodźcowego charakteru leczenia uzdrowiskowego. Leczenie bodźcowe pobudza mechanizmy adaptacyjne organizmu i uruchamia rezerwy adaptacyjne organizmu.
Charakter bodźcowy ma charakter odczynu uzdrowiskowego ; wczesnego, późnego i odległego.
14-miesięczny odczyn uzdrowiskowy- dlatego nie korzysta się z sanatorium przed upływem roku.
Mechanizm leczenia u. - bodźcowy, adaptacyjny, zaburzenia homeostazy i przywrócenie równowagi- poprawa stanu zdrowia.
Korzyści z leczenia u. - oszczędność łóżek w szpitalach, szybszy powrót do zdrowia iż podczas leczenia ambulatoryjnego, leczenie uzdrowiskowe jest systematyczne, daje utrwalenie stanu zdrowotnego organizmu.
Przeciwwskazania - stan ostry i okresy zaostrzeń, upośledzenie sprawności ustroju- problemy z poruszaniem się, ch psychiczne, ch nowotworowe: stany po leczeniu zach lub op bezpośrednio, stany po leczeniu zach i op przed upływem roku, nowotwory których nie wolno leczyć uzdrowiskowo przed upływem 5 lat :czerniak, nowotwory nerek, wszystkie postacie białaczek, ch układu limfatycznego, ziarnica złośliwa i chłoniaki, guzy mózgu (niektóre) - złośliwe, ch wymagające indywidualnej opieki u dzieci- głuchota, ślepota, niemowa, wady zniekształcające ograniczające czynność poszczególnych narządów, ch typu „moczenie nocne”.
Formy dziecięcego leczenia u.
-stacjonarna- szpitale uzdrowiskowe: szpitalne turnusy- 27 dni, dzieci od 3 do 18 roku życia. Sanatoria- 21 dnia- dzieci od 7 do 18 lat. Dla dzieci między 3 a 6 rokiem życia- sanatorium dla matki z dzieckiem.
-ambulatoryjna: turnusy 14 dni, 3-18 lat, dzieci mogą być z mamą, nawet 2 razy w roku.
Zabiegi przeciwwskazane u dzieci - UD (możliwość uszkodzenia tkanek wzrostowych), zabiegi silnie przegrzewające, kąpiele, inhalacje, krenoterapia z wodami radoczynnymi; dawki max zabiegów,
Zab dopuszczalne z zachowaniem szczególnej ostrożności - łagodnie ogrzewające- sollux, parafina; w stanach urazów stawów: okłady borowinowe, ale symetrycznie na stawy, ponieważ inaczej leczona kończyna rosłaby szybciej.
Uzdrowiska dziecięce - Rymanów Zdrój, Busko, Rabka, Kołobrzeg, Dębki.
Wskazania:
-g drogi odd - nawracające zap gardła (kąpiele solankowe, inhalacje solankowe z dodatkiem azulenu- wyciąg z rumianku i olejkami eterycznymi, ciepło- sollux, bioV), nawracające lub przewlekłe zap zatok przynosowych (kąpiele solankowe, inhalacje z mukosolwanem, propolisem, naświetlanie zatok), nawracające przewlekłe zap krtani ( kąpiele solankowe, inhalacje solankowe z azulenem, z użyciem hydrokortyzonu, naświetlanie)
-d drogi odd - zap oskrzeli , przewlekłe, nawracające płuc, astma oskrzelowa, przewlekłe zap oskrzeli z mukowiscydozą, stany dychawicy oskrzelowej z napadami duszności na skutek alergenu (inhalacje, kąpiele, nauka oddychania i kaszlu, oklepywanie klp)
-ch reumatologiczne - gorączka reumatyczna, przewlekłe młodzieńcze zapalenie stawów w okresie remisji, zapalenie stawów powstałe z przewlekłych angin, wady nabyte serca , zwyrodnienie mięśnia sercowego
Wrodzone wady serca powinny być skorygowane do 8 roku życia,
-ch ortopedyczne - skoliozy, wady postawy, zaburzrozwoju klp: lejkowata, kurza, wrodzone zwichnięcie stawów biodrowych, młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej, zmiany zwyr st skokowego i stopy, stopy końsko- szpotawe, płasko koślawe, kręcz szyi
-ch neurologiczne - MPDz, porażenie splotu barkowego
-cukrzyca, otyłość prosta - należy wyrobić nawyki, wdrożyć prawidłową dietę, uaktywnić fizycznie dziecko.
GINEKOLOGIA UZDROWISKOWA
Wskazania - po przewlekłych st zap narządu rodnego, stany po op ginekologicznych, zaburzenia wieku przekwitania- okres klimakteryczny, opóźnione dojrzewanie płciowe (brak miesiączki do 16-tego roku życia), niepłodność z zaburzeniami hormonalnymi, z zaburz cyklu miesiączkowego, zaburzenia typu wtórnego braku miesiączki- przy niewydolności, lub braku ciałka żółtego, po oszczędnych operacjach narządu rodnego, np. wycięcie zachowawcze, częściowe, wyłuszczenie mięśniaków, po op plastycznych pochwy; zaburzenia płodności, zaburzenia hormonalne, po poronieniach nawykowych (więcej niż 2 razy), PCOS - jajnik ma formę kalafiorowatą, pęcherzyki dojrzewają, ale nie pękają- tworzą się cysty na jajniku, zaburz neurogenne pęcherza mocz i wysiłkowe nietrzymanie moczu.
Opóźnione dojrzewanie - opóźnione pokwitanie ogólnoustrojowe, lub są zachowane cechy płciowe I i II rzędu, ale jest niedorozwój jajników- nie spełniają wtedy funkcji hormonalnej i rozrodczej. Funkcją jajnika jest produkcja komórki jajowej. Jej brak powoduje niepłodność.
Progesteron odpowiada za miesiączkę, oraz za ciąże, jej utrzymanie, wtedy jego stężenie w organizmie rośnie.
Wtórna niedoczynność jajników - zaburzenia, lub brak miesiączki- mimo, że miesiączka już była. Zaburzenie może być pochodzenia jajnikowego- brak progesteronu, lub spowodowane brakiem reakcji macicy.
Przeciwwskazania - ostre stany zapalne w obrębie narządu rodnego, stan ostry i etiologii gruźliczej, bkteryjnej, rzeżączkowej, rzęsistkowej, grzybiczej, aktywne stany nowotworowe w obrębie narządu rodnego przed upływem 1 roku od leczenia, duże guzy w miednicy małej pochodzenia jajnikowego, duże mięśniaki macicy, niewyjaśnione krwawienia z dróg rodnych, przetoki pooperacyjne pęcherzowo- pochwowe, odbytniczo- pochwowe- przeciwwskazanie bezwzględne, karmienie piersią, wczesna ciąża (ryzyko obumarcia ciąży, krwotok, uszkodzenie płodu).
Uzdrowiska o profilu G.:
-główne - Krynica, Duszniki, Ciechocinek, Połczyn Zd
-dodatkowe - Świeradów, Lądek, Horyniec, Iwonicz, Gołdap.
Zabiegi balneo w G
-zabiegi borowinowe - kąpiele borowinowe (pełne, półpełne i nasiadowe- temp. 38 st.), okłady i zawijania (temp 42- 45 st., czas 15- 30 min), tampony (temp 42- 45 st., czas 15- 20 min). Po zabiegach borowinowych obowiązkowe jest leżakowanie przez 30-60 minut, pod kocem, a później odpoczynek i umiarkowany wysiłek fizyczny przez około 4-5h.
-wody min - kąpiele lecznicze (częściowe, całkowite, indywidualne, zbiorowe, kinezyterapeutyczne), płukania, irygacje, inhalacje, Krenoterapia.
-klimatoterapia
-fizjoterapia - sollux, ciepłolecznictwo, światłolecznictwo, elektrostymulacja, Tp, diapuls, magnetoterapia, laser
-psychoterapia - bardzo ważny aspekt leczenia uzdrowiskowego, troskliwość i życzliwość personelu białego, atmosfera- odpowiedni dobór pacjentów w pokojach, muzykoterapia, terenoterapia- zwiedzanie w czasie marszów.
Niepłodność partnerska - czynnik żeński wynosi 40% przyczyn niepłodności, męski również 40%, a pozostałe 20% to przyczyny idiopatyczne. Najlepiej jest zaczynać diagnostykę i leczenie od mężczyzny, ponieważ jest to prostsze, szybsze i mniej bolesne.
Niepłodność męska może być - przedjądrowa- zaburzenia hormonalne i seksualne, jądrowa- dotyczące jądra- ich niedorozwój lub brak, pozajądrowa- ale dotyczące jądra- najądrza i nasieniowodów.
REH PO MASTEKTOMII - celem jest przywrócenie stanu czynnościowego i psychicznego do stanu sprzed leczenia i choroby, czynnikiem istotnym przy rozpoznaniu raka piersi jest czynnik psychiczny. W trakcie leczenia następuje zmiana wyglądu, a w końcu kalectwo.
Zmiany po leczeniu - zmiany postawy, ograniczenie ruchów w stawie barkowym (po uszkodzeniu nerwów, zmniejszeniu siły mięśniowej, dolegliwości bólowe, obrzęki), lęk przed kalectwem, potem lęk przed śmiercią i lęk przed czynnikami wpływającymi na rodzinę- dzieci, partnera, ewentualnie rozbicie rodziny.
Rehabilitacja - w szpitalu- przyuczenie zachowań, rehabilitacja ambulatoryjna- amazonki, rehabilitacja uzdrowiskowa- w Ustroniu i Ciechocinku.
Przyczyny obrzęków - bezpośrednie: usunięcie dróg chłonnych, obrzęki limfatyczne, blizna i zakażenia rany, pośrednie: zastoinowe, zaburzenia wchłaniania białek, stany po radioterapii, miejscowe przerzuty.
Zabiegi- hydroterapia- masaż wirowy kkg, kineza w odciążeniu, elektrostymulacja mm piersiowych i mm ramienia, masaż mechaniczny- aqua wibron, masaż aparatem boa.