INSTRUKCJA BEZPIECZNEJ PRACY
CUKIERNIK
I. Postanowienia ogólne
Warunki dopuszczenia pracownika do pracy:
Ukończone 18 lat (młodociany w ramach praktycznej nauki zawodu tylko pod nadzorem instruktora).
Przejście odpowiedniego instruktażu zawodowego, zapoznanie się z instrukcją obsługi, przeszkolenie bhp i ppoż.
Stan zdrowia odpowiedni do wykonywanej pracy potwierdzony świadectwem wydanym przez uprawnionego lekarza.
Posiadanie wymaganych predyspozycji psychicznych i fizycznych.
Ubrany w odzież roboczą przewidzianą dla danego stanowiska w zakładowej tabeli norm odzieży roboczej.
Przy obsłudze maszyn z ruchomymi elementami nie można pracować w odzieży z luźnymi (zwisającymi) częściami jak np. luźno zakończone rękawy, krawaty, szaliki poły, oraz bez nakryć głowy okrywających włosy.
II. Podstawowe czynności pracownika przed rozpoczęciem pracy
Cukiernik powinien:
Do pracy jako cukiernik przystąpić punktualnie, będąc wypoczętym, trzeźwym, właściwie ubranym (ubranie robocze oraz nakrycie głowy w kolorze białym, buty robocze, lekkie lub pantofle, maseczka przeciwpyłowa, rękawice).
Zapoznać się z zadaniami na dany dzień roboczy, przedyskutować ze swoim zwierzchnikiem fachową i bezpieczną realizację otrzymanego zadania.
Wiedzieć, że wyroby cukiernicze trwałe, które są wyrabiane przez cukiernika to:
Półprodukty cukiernicze (kuwertura, tłuszcz kakaowy, kuch kakaowy, miazga z nasion oleistych, nadzienie z nasion oleistych, nadzienie marcepanów, pomada, polewa kakaowa).
Cukierki (karmelki, drażetki, pomadki, cukierki pudrowe prasowane).
Czekolada (pełna, nadziewana, do picia).
Wyroby czekoladowe (cukierki czekoladowe o rdzeniu miękkim i z karmelków nadziewanych, drażetki czekoladowe o rdzeniu miękkim i pozostałe, wyroby czekoladowe wschodnie, herbatniki czekoladowe, pierniki i wafle czekoladowe).
Kakao (bez dodatków i z dodatkami).
Pieczywo cukiernicze trwałe (herbatniki, suchary, płatki, pierniki, pieczywo parzone i piankowe, wafle, pieczywo drożdżowe).
Wyroby wschodnie (chałwa, wyroby grylażowe i oblewane masą karmelową, nugaty, orzechy prażone), wyroby czekolado podobne i w polewie kakaowej (wyroby czekolado podobne, herbatniki w polewie czekoladowej, pierniki oraz wafle i pieczywo piankowe w polewie kakaowej).
Wyroby cukiernicze trwałe (żelowe, cukrowe, z mas tłustych z tłuszczu kakaowego, marcepan, guma do żucia), które mają smak: owocowy, miodowy, ślazowy, śmietankowy, witaminowy, malinowy, słodowy, orzechowy, kakaowy, kawowy, wiśniowy, miętowy, mleczny, mocca, truskawkowy, anyżowy, maślany, rumowy.
W zależności od rodzaju technologii produkcji wyrobów cukierniczych, przygotować niezbędne urządzenia, maszyny, przyrządy i inne pomoce, sprawdzając ich stan techniczny, czystość i działanie określonych mechanizmów.
Sprawdzić recepturę dla określonych wyrobów cukierniczych, upewniając się, że są przygotowane niezbędne składniki i inne materiały do produkcji.
Spowodować, aby stanowisko aktualnie obsługiwane było prawidłowo oświetlone
Wszystkie zauważone zagrożenia lub mankamenty w działaniu maszyn przygotowywanych do produkcji wyrobów cukierniczych, zgłosić swojemu bezpośredniemu przełożonemu, celem ich szybkiego zlikwidowania, a po upewnieniu się, że zostały one usunięte, rozpocząć realizację otrzymanych zadań.
III. Zasadnicze czynności pracownika podczas realizacji i pracy Cukiernik powinien:
Wykonywać tylko prace zlecone przez swojego bezpośredniego przełożonego, nie stwarzając żadnych zagrożeń dla siebie, współpracowników i otoczenia.
Pracę wykonywać tylko w oparciu o obowiązujący proces technologiczny oraz według wskazówek swojego bezpośredniego zwierzchnika.
Na określonym stanowisku roboczym przechowywać tylko taką ilość materiałów, składników i różnych domieszek, jaka jest niezbędna do produkcji w danym dniu roboczym, dla danego rodzaju produktu cukierniczego.
Do produkcji wyrobów cukierniczych używać wyłącznie świeżych, właściwych materiałów i składników dodatkowych.
Powierzoną aparaturę, urządzenie czy maszynę, obsługiwać zgodnie ze szczegółową instrukcją, podaną przez producenta w DTR (Dokumentacji Techniczno Ruchowej).
Każdą powierzoną pracę, a szczególnie określone operacje w realizacji procesu technologicznego, wykonywać solidnie, rzetelnie, dokładnie, aby uzyskiwać prawidłowy pół-produkt lub wyrób gotowy, zgodnie z obowiązującą recepturą.
Mieć świadomość, że technika posługiwania się prawidłową recepturą na wyroby cukiernicze, spełnia w procesie produkcji wiele istotnych zadań, a między innymi:
Umożliwia dokładnie zużycie określonych materiałów czy składników dodatkowych.
Określa warunki produkcji określonych wyrobów cukierniczych (czas trwania przygotowania, temperaturę itp.), podaje sposób przygotowywania i wykańczania wyrobów cukierniczych.
Określa kontrolę prawidłowości użycia właściwych surowców, ich ilość i jakość.
Ustala zgodność treści półproduktu czy produktu gotowego z obowiązującą recepturą.
W każdym przypadku i sytuacji na stanowisku roboczym ściśle przestrzegać obowiązujące normy higieny osobistej oraz higieny pracy, gdyż rzutuje to na produkowany wyrób cukierniczy, gwarantując jego bezpieczne spożycie.
Do określonego rodzaju obowiązującej technologii, np. karmelków, cukierków pudrowych prasowanych, drażetek, pomadek, wyrobów wschodnich, żelowych, cukrowych, z marcepanu, gumy do żucia, czekolady, kakao, wyrobów czekoladowych i innych, odpowiednio przygotować maszyny, aparaturę czy urządzenia oraz materiały podstawowe i składniki dodatkowe, aby uzyskiwać w konsekwencji właściwy produkt cukierniczy.
Do obsługi określonej aparatury , maszyn czy urządzeń do produkcji wyrobów cukierniczych, otrzymać odpowiednie przeszkolenie, a może to być między innymi takie wyposażenie jak:
Kocioł warzelny do karmelu lub czekolady.
Mieszalnik uniwersalny.
Wyparka próżniowa.
Mechaniczna trójłapowa ugniatarka.
Przeciągarka.
Przecieraczka.
Krystalizator.
Agregat walcowy.
Agregat formujący.
Automat do zawijania cukierków.
Mieszalnik mas pastylkowych.
Granulator wahadłowy.
Tabletarka.
Prażak do ziarna kakaowego.
Bęben drażetkarski.
Urządzenie do pakowania.
Maszyna kostkująca.
Łuszczarka.
Suszarka tunelowa.
Odsiewacz, mieszarka, rozdrabniarka.
Młyn trójwalcowy.
Sortownik i odkamieniacz.
Konsza płaska i rotacyjna.
Temperówka.
Smarowarka wafli i wiele innych.
Przy sporządzaniu i przechowywaniu określonych produktów cukierniczych zachować warunki podane w procesie technologicznym dla każdego wyrobu.
Zapewnić, aby w pomieszczeniu cukierni były zachowane odpowiednie warunki pracy, a między innymi: prawidłowe oświetlenie, czystość i porządek, podłoga równa, sucha; nie zatarasowana, materiały i składniki do produkcji właściwie ułożone, posegregowane.
Obowiązkowo, zawsze stosować bezpieczne metody pracy przy produkcji wyrobów cukierniczych, nie stwarzając żadnych zagrożeń dla siebie, współpracowników i otoczenia.
Każdy wypadek przy pracy natychmiast zgłaszać swojemu bezpośredniemu przełożonemu.
Z chwilą zaistnienia wypadku przy pracy pozostawić miejsce jego powstania w takim stanie, w jakim wypadek się wydarzył, aż do czasu przybycia zespołu powypadkowego, poszkodowanym udzielić pierwszej pomocy.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, co do fachowego i bezpiecznego realizowania technologii dla określonego rodzaju produktów cukierniczych, zwrócić się do swojego bezpośredniego zwierzchnika o dodatkowe wytyczne, wskazówki i polecenia do realizacji otrzymanych zadań.
IV. Czynności zakazane pracownikowi
Cukiernikowi zabrania się przede wszystkim:
Stosować niebezpieczne metody pracy przy produkcji określonych wyrobów cukierniczych, stwarzając zagrożenia dla siebie i współpracowników lub otoczenia.
Lekceważenia obowiązującej receptury przy produkcji wyrobów cukierniczych.
Nie respektowania obowiązujących szczegółowych instrukcji obsługiwania określonych maszyn, urządzeń czy aparatury przy produkcji wyrobów cukierniczych.
Tolerowania obsługiwania maszyn, urządzeń czy aparatury przy produkcji wyrobów cukierniczych przez osoby postronne.
Tolerowania, aby stanowisko robocze było nieprzygotowane do produkcji wyrobów cukierniczych, a między innymi podłoga była śliska, mokra, zatarasowana, wokół maszyn był bałagan i nieporządek, a światło było niedostateczne.
Używania do produkcji wyrobów cukierniczych niewłaściwych materiałów podstawowych i składników, przestarzałych zepsutych.
Nie przestrzegania obowiązującej higieny osobistej i higieny pracy, co rzutuje na jakość produkowanych wyrobów cukierniczych i bezpieczeństwo ich konsumpcji.
Magazynowania na stanowisku roboczym zbyt dużej ilości materiałów podstawowych czy składników lub zbędnych przedmiotów.
Używania niesprawnych technicznie maszyn, urządzeń czy aparatury do produkcji wyrobów cukierniczych, stwarzających niejednokrotnie zagrożenia dla otoczenia.
Zdejmowania zabezpieczeń czy osłon zużywanych maszyn, urządzeń lub aparatury oraz znaków inforrnacyjnych albo ostrzegawczych, stwarzając przez to określone zagrożenia i niebezpieczne sytuacje.
Nie stwarzania podstawowych warunków do normalnej pracy, między innymi przez nie włączanie wentylatorów (odciągów miejscowych), tolerowania zbyt wysokiej temperatury otoczenia, ruchu powietrza (przeciągów), wilgotności powietrza itp.
Nie przestrzegania zaleceń, wskazówek i wytycznych swojego bezpośredniego zwierzchnika podczas realizowania produkcji określonych wyrobów cukierniczych.
Wykonywania swoich obowiązków wstanie nietrzeźwym lub picia alkoholu na stanowisku roboczym czy w zakładzie.
Brania udziału w niebezpiecznych „zabawach” czy „żartach”, stwarzając przez to zagrożenie dla siebie, współpracowników czy otoczenia.
V. Czynności pracownika po zakończeniu pracy
Cukiernik powinien:
Wyłączyć wszystkie używane maszyny, aparaty i urządzenia spod napięcia, odpowiednio je oczyścić, umyć wysuszyć i przygotować do ich eksploatowania w dniu następnym.
Uporządkować całe swoje stanowisko robocze.
Zabezpieczyć nie zużyte materiały i składniki do dalszego wykorzystania.
Przekazać gotowe produkty (półprodukty) cukiernicze do dalszej obróbki lub do magazynu wyrobów gotowych.
Upewnić się, że pozostawione maszyny, urządzenia i aparatura nie stworzą żadnych zagrożeń dla otoczenia.
Stanowisko robocze opuścić dopiero po zakończeniu dnia pracy.
VI. Uwagi dodatkowe
Cukiernik powinien:
Zawsze dbać o higienę osobistą i schludny wygląd oraz o higienę pracy , gdyż rzutuje to na gwarancję bezpiecznego konsumowania wyrobów cukierniczych przez odbiorców.
Mieć świadomość, że oprócz wymienionych wyżej rodzajów wyrobów cukierniczych, istnieje cały szereg różnych innych produktów cukierniczych, które „zalewają” rynek, a produkowane są na najnowocześniejszych maszynach (urządzeniach, aparatach), według nowoczesnych technologii, w związku z czym umiejętnie przygotować i przestawić się na nowe warunki pracy.
Przestrzegać wszystkie zasady i przepisy podane wyżej przy produkcji wyrobów cukierniczych, gdyż za ich nie s stosowanie można być pociągniętym do odpowiedzialności.
Wiedzieć, że w razie zaistnienia sytuacji nie wymienionych w wyżej podanej instrukcji przy produkcji wyrobów cukierniczych należy zwrócić się do swojego bezpośredniego przełożonego o dodatkowy instruktaż dla możliwości kontynuowania pracy.
W przypadku powstania pożaru należy
Ostrzec osoby znajdujące się w obrębie zagrożenia.
Wyłączyć zasilanie budynku w energię elektryczną i odciąć dopływ gazu.
Zaalarmować straż pożarną.
Powiadomić przełożonych o pożarze.
Podjąć decyzję o ewakuacji ludzi.
Przystąpić do prowadzenia akcji gaśniczej za pomocą podręcznego sprzętu gaśniczego.
Podczas akcji gaśniczej obowiązuje zasada podporządkowania się poleceniom kierującego akcją ratowniczo - gaśniczą.
W razie zaistnienia wypadku
Udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy.
W razie potrzeby wezwać pomoc lekarską.
Powiadomić przełożonych.
Miejsce pracy, gdzie doszło do wypadku, zabezpieczyć przed dostępem osób niepowołanych
W przypadku znalezienia się wobec bezpośredniego niebezpieczeństwa pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy (zachowuje wtedy prawo do wynagrodzenia, nie może jednak odmówić podjęcia innej równorzędnej pracy, gdy niezwłoczne usunięcie zagrożenia nie jest możliwe).
Specjalista ds. BHP
................................
4