nawozy mineralne i pestycydy

Nawozy mineralne
Zaczynamy od nawozów. Dzielimy je na organiczne i nieorganiczne (mineralne). Nawozy mineralne są wytwarzane fabrycznie i znany jest ściśle ich skład chemiczny. Większość z nich zawiera 3 pierwiastki - azot, fosfor i potas, które są najczęściej czynnikami ograniczającymi wzrost roślin. Procentowa zawartość tych składników w nawozie jest zwykle podana na opakowaniu. Przez zmianę względnego stężenia azotu, fosforu i potasu w nawozie plantator może wywołać różne reakcje wzrostowe roślin.

• wysokoprocentowe

• zawierają proste, bezpośrednio przyswajalne dla roślin lub po niewielkich tylko przemianach w glebie związki chemiczne

• surowcami do produkcji są kopaliny, rudy, odpady przemysłu hutniczego, także odpady pochodzenia zwierzęcego

• niektóre poprawiają strukturę gleby, zmieniają jej odczyn

• usuwają toksyczne substancje

Nawozy mineralne możemy podzielić na azotowe- to nawozy, które zawierają główny składnik pokarmowy roślin - azot, niezbędny do syntezy m.in. białek, często w formie bezpośrednio przyswajalnej przez rośliny, rzadziej w formie przyswajalnej po przemianach zachodzących w glebie. Spośród wszelkich nawozów mineralnych nawozy azotowe mają największe znaczenie gospodarcze, wpływając w największym stopniu na plonowanie większości roślin. Nawozy te dzieli się na : amonowe, saletrzane, amonowe-saletrzane i amidowe. Kolejnym rodzajem są fosforowe -głównym składnikiem jest fosfor, makroelement w odżywianiu roślin, składnik białek, fityny, także organicznych kwasów nukleinowych ortofosforanów i metafosforanów. Do najważniejszych należą m.in. superfosfaty, precypitat czy supertomasyna. Kolejnym rodzajem są nawozy potasowe głównym składnikiem jest potas w formie kationu K⁺, będący makroskładnikiem pokarmowym dla roślin, niezbędny przy asymilacji dwutlenku węgla (CO₂) oraz do biosyntezy związków organicznych - jego niedobór powoduje mniejsze wytwarzanie cukrów (monosacharydów i skrobi).

Wady nawozów mineralnych. Przy nieumiejętnym stosowaniu wysokich dawek nawozów, szczególnie azotowych, pojawiają się pewne niebezpieczeństwa. W roślinach nawożonych azotem saletrzanym azotany ulegają redukcji początkowo do azotynów, a następnie do jonów amonowych. Jeśli roślina pobierze zbyt dużo azotanów to w częściach jadalnych np. liściach sałaty czy szpinaku mogą gromadzić się toksyczne dla ludzi i zwierząt azotyny. Powodują one zmiany we krwi -powstawanie methemoglobiny, niezdolnej do przenoszenia tlenu w organizmie), szczególnie niebezpieczne dla dzieci i ludzi w podeszłym wieku. Nakłada to na rolników obowiązek racjonalnego stosowania nawozów.

• Każdy makro- i mikro-element dostarczony w nadmiernej ilości powoduje u roślin zaburzenia w procesie wzrostu

• Nadmiar jednego z pierwiastków biogennych, sprzyja wypłukiwaniu z gleby innych pierwiastków np. azot zmniejsza ilość fosforu, magnezu, miedzi i wapnia.

• Nadmierna ilość nawozów kwaśnych( gł. Azotowych, Amonowych) -> obniżenie pH gleby -> uwalnianie glinu

Pestycydy
Ogólna nazwa toksycznych środków chemicznych, sproszkowanych lub płynnych, stosowanych jako środki ochrony roślin do zwalczania chwastów, grzybów, owadów, gryzoni, a także środków chroniących żywność czy człowieka przed wymienionymi szkodnikami

• Insektycydy (środki owadobójcze)

• Herbicydy (chwastobójcze)

• Fungicydy(grzybobójcze)

• Moluskocydy (ślimakobójcze)

• Nematocydy(nicieniobójcze)

• Rodencydy(gryzoniobójcze)

• Bakteriocydy(bakteriobójcze)

• Defolianty(usuwające liście roślin)

• Duża toksyczność w stosunku do szkodników i mała toksyczność w stosunku do pozostałych organizmów gł. Do człowieka

• Odpowiednia trwałość

• Zdolność degradacji w środowisku

Pestycydy występują zazwyczaj w następującej postaci:

• Substancji opylających - posiadają mała zawartość związku aktywnego, ze względu na fakt ze mogą zaszkodzić osobie opylającej,

• W postaci zawiesin - po rozcieńczeniu z woda uzyskuje się zawiesinę wodna. Stosuje się je jako opryski dla roślin.

• Proszków do tworzenia zawiesin wodnych - cechuje je obecność drobnych cząsteczek,

• Koncentratów do sporządzania emulsji, gdzie preparat handlowy z wodą tworzy emulsję;

• Aerozole - jako spryskiwacze. Produkowane są poprzez rozcieńczenie substancji aktywnej w rozpuszczalniku silnie parującym. Nie zachodzi konieczność rozpuszczenia z woda. Są one znane pod nazwa bombek aerozolowych..

Trwałość pestycydów w środowisku:
Pestycydy, po tym jak zostaną użyte na rośliny, albo na glebę, przechodzą cykl przemian, fizycznych, chemicznych i biologicznych i zanieczyszczają glebę, wody a wraz z nimi, zostają przeniesione do tkanek roślinnych i zwierzęcych a nawet ludzkich.

• Bardzo trwałe Więcej niż 1,5 roku

• Trwałe Około półtora roku

• Nietrwałe Około pół roku

Lata	Ilość substancji aktywnej kg/h
1992	0,46
1993	0,47
1994	0,50
1995	0,47
1996	0,65
1997	0,65
1998	0,58
1999	0,61
2000	0,61
2001	0.60
2002	0,79

• Szybko degradujące Około kwartału

Zużycie pestycydów w latach 1992-2002. Widzimy, że ilość zużytych substancji w roku 2002 jest sporo wyższa niż w roku 1992.

Najważniejsze efekty działania pestycydów na zdrowie to:

• upośledzenie centralnego układu nerwowego

• dermatozy, oparzenia i inne choroby skórne

• choroby żołądka i zatrucia

• osłabienie, zawroty głowy, paraliż stóp

• upośledzenie układu oddechowego

• działanie mutagenne i nowotworowe

• nowotwory (prostaty, żołądka, przełyku, płuc, ust, skóry, układu oddechowego i limfy - białaczka)


Krążenie pestycydów w zbiorniku wodnym (omówienie schematu)

---