Człowiek jest zdumiewający, ale arcydziełem nie jest. Rozważania o złożoności natury ludzkiej na przykładzie wybranych utworów literackich.
Literatura, od początku istnienia, przedstawia różne wizje bohatera. Poszczególne epoki prześcigają się w ukazaniu swego wizerunku. Bohaterowie średniowiecza nie wiele różnili się, od tych przedstawianych w literaturze współczesnej. Każdy bohater posiada własne cechy, którymi obdarzył go pisarz. Wiele postaci, zmieniało swój wizerunek, zmieniało swe postępowanie. W średniowieczu poznajemy młodzieńca o imieniu Aleksy, który ożenił się z królewną Fabianą. Lecz nocy poślubnej z nią nie spędził, uciekł od niej, przyjmując śluby czystości, skazał się na 19 letnią ascezę. Swą postawą chciał zdobyć przychylność najwyższego. Uważam, iż przedstawiony powyżej Aleksy, z utworu pt,, Lenegna o świętym Aleksym” uległ pewniej zmianie, zmieniając swój stosunek do żony, wszak moim zdaniem, żeniąc się z nią musiał ją kochać, musiał tryskać do niej uczuciami. Co jednak wpłynęło na jego decyzję? Trudno na to pytanie odpowiedzieć, choć jedno jest pewne, iż Bóg nie wymagał od niego tego, by ten mu służąc musiał rezygnować z żony, tym samym zadając jej ból. William Szekspir autor dramatu opartego na autentycznych wydarzeniach z epoki barokowej napisał słynny utwór pt ,,Makbet” w, którym tytułowy bohater jest rycerzem, charakteryzującym się męstwem, rycerstwem, odwagą, uważany był za człowieka czynu, wiernego swemu władcy, ojczyzna mogła na niego liczyć. Pewnego dnia, czarownica wywróżyła mu, że będzie władcą Dani, gdy tylko zabije swego obecnego pana. Początkowo czyn ten był dla Magbeta czymś nie realnym, czymś nie możliwym do wykonania, wszak był rycerzem bez skazy. Lecz jak w dalszej części utworu dowiadujemy się, chęć posiadania władzy okazała się na tyle silna, (w dodatku za namową żony), że przyszły tyran dokonał mordu. Pierwsza zbrodnia pociągnęła za sobą kolejną zbrodnię, w obawie przed ujawnieniem prawdy. Szekspir udowodnił nam, jak bardzo człowiek potrafi się zmienić, by tylko posiadać władzę. Nie liczą się dla niego, nawet przyjaciele których również kazał zamordować, są nimi, Magduf i Bańk, lecz gdy tym udaję się uciec, zamordowana zostaje żona Magdufa i syn Bańka. Zonę Makbeta, zaczynają wówczas nawiedzać koszmary ( kobieta umiera), a sam bohater utwory staje się cieniem człowieka oczekującego na śmierć. Autor utworu uważa, iż zło rzucone na świat przez człowieka zawsze powraca i godzi tego który je na świat rzucił. Zło zostało, pokonane a wraz z nim ginie tyran z rąk którego zginęło tylu niewinnych ludzi. W utworze jesteśmy świadkami, konfliktu między dobrem a złem, widzimy przemianę człowieka, z prawego i wiernego swemu panu, w tyrana, człowieka bez serca, którego ręce zalane są niewinną krwią. Uważam, iż nie taktem byłoby, nie wspomnieć tu o naszym polskim wieszcz Adamie Mickiewiczu, który w jednym, ze swych słynnych utworów ukazał nam wizerunek człowieka ratującego ojczyznę, przy tym jednocześnie dokonuje mordu i zmienia swój wizerunek. Mam na myśli utwór pt,, Konrad Wallenrod”, bohater został adoptowany i wychowany przez krzyżaków, którzy zamordowali jego rodzinę i rodzeństwo, dzieciak został nazwany Alf. Nie świadom swej przeszłości, stał się ulubieńcem wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Wynrycha. Lecz gdy dorósł od wędrownego pieśniarza Waldeloty ( który również przebywał na zamku) dowiedział się kim jest, skąd pochodzi, gdzie jego ojczyzna. Poznając krzyżackie rzemiosło rycerskie, snuł plan ucieczki. Podczas pierwszej bitwy, został pojmany w niewolę, dotarł do Kowna, by tam księciu litewskiemu, wyznać całą prawdę. Ten dał wiary jego historii. Alf poznał, a następnie ożenił się z Aldoną, lecz ,,szczęścia w domu nie zaznał gdyż nie było go w ojczyźnie”. Bardzo niepokoiły go losy kraju, który jest napadany przez krzyżaków. Dla ratowania ojczyzny, rezygnuje z miłości, początkowo jako giermek, a następnie po tajemniczej śmierci, już jako Konrad Wallenrod dotarł do krzyżaków, gdzie został wybrany na wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego. Jego celowo nie udolne rządy doprowadzają krzyżaków do klęsk, kolejne ich potyczki kończą się porażkami. Lecz dnia pewnego bohater, zostaje zdemaskowany. Chcąc uniknąć sądu krzyżackiego, popełnia samobójstwo, jego śmierć pociąga za sobą, śmierć jego żona. W utworze zauważamy wizerunek bohatera, który dla ratowania ojczyzny zmienia swój wizerunek, poświęca swe życie prywatne, swą miłość do żony. Konrad złamał zasady rycerskie, gdyż nie walczył z wrogiem, twarzą w twarz, lecz zadał mu cios w plecy. Utwór pokazuje nam, jak można pokonać pod stokroć silniejszego od siebie wroga.
Kolejnym wizerunkiem z epoki romantyzmu jest Jacek Soplica, bohater utworu pt ,,Pan Tadeusz”. W młodości był uważany, za młodzieńca krewkiego, pierwszego do szabelki i panienki. Był ulubieńcem okolicznej szlachty, wielokrotnie zapraszamy przez Stolnika Horeszkę ( poprzez Soplicę, Horeszko chciał manipulować głosami okolicznej szlachty na sejmikach). Stolnik, był ojcem Ewy w której Jacek się zakochał i którą chciał pojąć za żonę, lecz magnat nie wyraził zgody na ich ślub. Wówczas widzimy obraz rozdartego młodzieńca, który koi ból w alkoholu, żeni się z inną nie kobietą, która obdarowała go synem, a następnie krótko potem umarła. Nie mogąc pogodzić się z decyzją Horeszki, często spacerował pod murami jego zamku. Pewnego razu wycelował broń w stronę Stolnika, oddał strzał który okazał się trafnym. Wówczas został uznany za mordercę, musiał uchodzić. Lecz powrócił pod kapturem Ks. Robaka, który z narażeniem życia chodząc z karczmy do karczmy, z wioski do wioski namawiał chłopów do wzięcia udziału w powstaniu przeciwko Moskalom. Podczas starcia z Moskalami, zostaje ranny, lecz przed śmiercią, uzyskał przebaczenie od służącego Stolnika, który zaprzysiągł zemstę. Mickiewicz przedstawił nam bohatera, którego nieszczęśliwa miłość do ukochanej, zmieniła go na prawdziwego patriotę, który dążąc do niepodległości, nie działa sam, lecz wsparcia szukał wśród ludu. Ostatnim bohaterem którego pragnę przedstawić w swej pracy, jest Andrzej Kmicic, z utworu pt,, Potop” autorstwa Henryka Sienkiewicza. On podobnie jak Soplica, w młodości był uważany za człowieka krewkiego, warchoła, pierwszego do szabelki i panienki. Podobnie jak Soplicę, miłość do kobiety zmieniła i Kmicica. Bohater był zakochany w Oleńce Billewiczównej, która jednak będąc prawowitą obywatelką i patriotką, odrzuciła Andrzeja, nie chciała wiązać się z hulanką ( Kmicic zasługiwał na to miano). Po słynnej uczcie w Kejdanach, został uznany za zdrajcą. Wówczas postanowił naprawić błędy młodości, nie świadom zdrady Radziwiła chcąc przysłużyć się ojczyźnie, złożył jemu przysięgę. Gdy zdrada wyszła na jaw, Kmicic przeżywa konflikt tragiczny, między Ojczyzną a honorem rycerskim. Moim zdaniem dokonał trafnego wyboru. Służył ojczyźnie, mężnie stanął w obronie Jasnej Góry, swym ciałem osłonił Króla przed kulą wroga. Swoją postawą zdobył tytuł bohatera, oczyścił się, z błędów młodości, a przede wszystkim zdobył serce ukochanej. Uważam, iż taki finał nie trafia się każdemu bohaterowi.
W zakończeniu pragnę jeszcze nawiązać do współczesności, nie będę tu opierał się na lekturze, lecz na wizji dnia codziennego. Moim zdaniem żyjemy w świecie, w którym człowiek nie może czuć się bezpieczny, coraz częściej za pośrednictwem mediów; radia czy telewizji, jesteśmy świadkami, napadów, rozbojów a nawet mordów. Najgorsze w tym wszystkim jest to, że sprawcami i ofiarami coraz częściej okazują się dzieci. Uważam, iż te dzieci również uległy przemianie, przecież rodząc się nie od razu byli chuliganami czy mordercami. Lecz te złe wartości wynieśli z domu rodzinnego, domu w który miał im świecić przykładem, nauczać ich różnic między dobrem i złem, a nie wychowywać przyszłych chuliganów.
Kończąc wypracowanie pragnę podkreślić, iż starałem się przedstawić różne wizje bohaterów, dla których władza, nienawiść do ludzi, czy miłość nie koniecznie do drugiej osoby, lecz również do ojczyzny była głównym czynnikiem do ich przemian. Pomimo, że żyli w odległych od siebie czasach, uważam, że mają wiele wspólnego, ze sobą. Świadczy to o tym, że niezależnie od epoki ludzkie troski, uczucia, miłość czy radość są niezmienne.