FARMAKOLOGIA Coło 2 Leki przeciwlękowe i uspakajaace
Leki Anksjolityczne
Przeciwlękowe - Ataraktyki - małe trankwilizatory
Są to substancje o różnej budowie chemicznej, których wspólną cechą jest
oddziaływanie na objawy leku
i niepokoju,
jak również działające:
odprężająco
emocjonalnie
i zniejszające napięcie mięśniowe
Aminokwasy pobudzające
kwas glutaminowy ← Układ noradrenergiczny
Receptory NMDA →
LĘK
Układ serotoninergiczny → ← Układ dopaninergiczny
LEKI O DZIAŁ. ANKSJOLTYCZNYM STOSOW. W TERAPII LĘKU:
Pochodne benzodiazepin
β-adrenolityki - propranolol
Leki p/depresyjne o działaniu przeciwlękowym
TLPD - opipramol, doksepina
Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (mechanizm receptorowy) - paroksetyna, fluoksetyna
Inne - tianceptyna, buspiron
Neuroleptyki o działaniu przeciwlekowym
pochodne fenotiazyny - tiorydzyna
pochodne tioksantenu - chlorprotiksen
pochodne benzamidu - sulpiryd
Inne - hydroksyzyna
BENZODIAZEPINY (BZD)
Antagoniści receptora GABA-A
Różny okres półtrwania: krótki (<3h), średnio długi (8-12h), długi (>24h)
BZD o małym powinowactwie do receptora GABA oraz wolnej eliminacji (flurazepam) kojarzone są z NISKIM ryzykiem tolerancji ale WYSOKIM RYZYKIEM objawów resztkowych
BZD o dużym powinowactwie do receptora GABA oraz szybkiej eliminacji (midazolam, tetrazepam) kojarzone są WYSOKIM RYZYKIEM tolerancji
Obecnie stosowane benzadiazepiny ze wzglęu na zaburzenia snu: estazolam, flurazepam, temazepam, triazolam
MECHANIZM DZIAŁANIA BENZADIAZEPIN
przeciwlękowe (anksjolityczne)
uspokajające
uspokajające - nasenne
przeciwdrgawkowe
miorelaksacyjne
ZASTOSOWANIE KLINICZNE POCHODNYCH BENZODIAZEPIN
Lęk pierwotny i wtórny
Zaburzenia psychoosmotyczne
Zabudzenia emocjonalne
Zaburzenia snu
Premedykacja przedoperacyjna
Stan padaczkowy
Stany spastyczne
Alkoholizm
.
OSTRE ZATRUCIE BENZODIAZEPINAMI
OBJAWY:
narastająca senność
splątanie
zaburzenia orientacji
głęboka senność
śpiączka
zaburzenia oddychania
LECZENIE:
płukanie żołądka
diureza wymuszona
dializa otrzewnowa ...............
LECZENIE PRZYCZYNOWE:
opiera się na zastosoaniu antagonisty receptora benzodiazepinowego - flumazenil
ZATRUCIE PRZEWLEKŁE
Zaburzenia emocjonalne, stany lękowe, agresywność, bezsenność, upośledzenie myślenia, uczenia się
Zaparcia, zahamowanie wydzielania gruczołów trawiennych
Wysypki skórne
Przyzwyczajenie - objawy abstynencyjne
drgawki
hipertermia
tachykardia
wzrost RR
wymioty i biegunki
POCHODNE IMIDAZOPIRYDYNY
zolpidem, alpidem |
|
Leki te łączą sie wybiórczo z rec BZ1 (omega1), ułatwiając zahamowanie neuronalne przez GABA |
Nie uzależniają i nie zaburzają tak jak klasyczne benzodiazepiny procesów pamięciowych |
Zolpidem - silne działanie nasenne Alpidem - działanie anksjolityczne |
Działanie jest antagonistyczne przez flumazenil |
Zopidem - w mniejszym stopniu od klasycznych benzodiazepin zaburza fazy snu, ale większych dawkach znosi fazę REM. Skuteczność działania nasennego podobna do flurazepamu, czas do triazolamu |
Działanie niepożądane: uszkodzenie wątroby |
POCHODNE AZAPIRONÓW
buspiron, gepiron, isapiron |
|
Agonista receptora 5-HT1A |
|
Metabolit - 1-PP posiada właściwości blokujące receptory alfa2-adrenergiczne i osiąga wysokie stężenie w OUN |
Uprzednie leczenie benzdiazepinamiosłabia działanie psychotropowe agonistów 5-HT1A |
Wybiórcze działanie anksjolityczne (działanie to jest słabsze od klasycznych benzodiazepin i występuje po kilkudniowym okresie utajenia) |
Nie powodują do uzależnienia |
|
Nie powodują zaburzenia koncetracji |
Nie działają nasennie, przeciwdrgawkowo, nie zmniejszają napięcia mięśni |
Nie nasilają wpływu na OUN leków nasennych, alkoholu, leków p/depresyjnych |
LEKI USPOKAJAJĄCE (sedativa) -grupa leków nieswoiście ham. czynność OUN, zarówno proc. kojarz., jak i strefę motoryczną kory mózgu
SEN - jest stanem fizjologicznym występującym periodycznie, właściwym dla większości kręgowców
Fazy snu:
Faza szybkich ruchów gałek ocznych (REM)
Faza wolnychruchów gałek ocznych (NREM)
Zaburzenie snu:
Dyssomie
Parasomie (lunatyzm)
Zaburzenia snu związane z innymi stanami chorobowymi
POSTĘPOWANIE W BEZSENNOŚCI
Postępowanie niefarmakologiczne:
Hiegiena snu
Terapia paradoksalna
Techniki relaksacyjne
Leczenie światłem
Skuteczność od 70-% w przypadku przewlekłych zaburzeń snu
Postępowanie farmakologiczne:
Preparaty roslinne
Pochodne benzodiazepin
Selektywni agoniści rec benzdiazepinowego podjednostki α-1
Leki przeciwdepresyjne
Neuroleptyki (imipramina)
Leki przeciwhistaminowe
Melatonina
ROŚLINNE LEKI USPOKAJAJĄCE:
Kozlek lekarski (Valeriana officinalis)
Chmiel zwyczajny (Humulus lupulus)
Miłek wiosenny (Adonis vernalis)
Melisa lekarska (Melissae officialis)
BARBITURANY KRÓTKO DZIAŁAJĄCE:
Sen narkotyczny zależy od dawki lku, występuje po około 1-2min i trwa 5-10 min
Kolejnym etapem działania jest sen ponarkotyczny, zależny od powolnego rozkładu barbituranów
Powyższe właściwości farmakokinetyczne wynikają z szybko przebiegających procesów lek-krew-mózg, a nastepnie redystrybucja leku do mięśni i anki tłuszczowej
Stosowane głównie w anastezjolofii, leczeniu stanów drgawkowych oraz w konieczności zmniejszenia obrzęku mózgu (zmniejszają zżycie tlenu)
1