Psychologia ogólna do Psychologii zdrowia, Medycyna, II rok, Psychologia


PSYCHOLOGIA OGÓLNA

mgr Iwona Bruśk

Zakład Zdrowia Publicznego

Akademii Medycznej w Warszawie

Przedmiot Psychologia zdrowia

realizowany na kierunku studiów: Zdrowie Publiczne
1 rok studiów magisterskich studia dzienne,

semestr II - 20 godz. wykładów 10 godz. seminariów

Cele kształcenia:
Celem cyklu wykładów jest analiza i krytyczna dyskusja głównych koncepcji należących do dziedziny psychologii.

Sposoby oceny postępów studenta :

Zaliczenie w formie testu

Tematy wykładów 20 godz. dydaktycznych:

Opis form kształcenia:

Podczas każdego z wykładów jeden główny temat będzie stanowił podstawę. Wykładowa forma zajęć będzie modyfikowana przez interakcyjny charakter zajęć (dyskusja, elementy warsztatowe).

Cykl kończy się zaliczeniem pisemnym obejmującym materiał z wykładów seminariów oraz z zadanej lektury.

Opis uzyskiwanych na danym etapie zajęć sprawności, umiejętności, doświadczeń i postaw:

Poprzez nabywanie wiedzy o tym, w jaki sposób funkcjonuje psychologiczny mechanizm zachowania człowieka studenci zwiększają swoją świadomość własnych procesów motywacyjnych, możliwości kształtowania swoich motywacji, pamięci, kontroli emocji. Wiedza ta ma także bezpośrednie zastosowanie do analizy własnych możliwości i umiejętności (uczenie się, motywacja, pamięć) oraz sytuacji społecznych w organizacji placówek systemu ochrony zdrowia itd.

Wykaz literatury przedmiotu

Psychologia

Psychologia jest nauką realną, należącą do działu nauk humanistycznych. Wywodzi się od zainteresowania dla człowieka i jego spraw. Już w starożytności zarysowały się dwa podstawowe problemy, które wyznaczyły drogę współczesnej psychologii.

1. Jaki jest człowiek?
2. Jakie są jego przeżycia i działania

Psycholog =>

bada zachowanie, które jest zorganizowane i ukierunkowane na konkretny cel.

Ojcami psychologii są:
1. Platon -

jako pierwszy zarysował człowieka, jako członka grupy społecznej oraz dokonał podziału na rozum, uczucia i wole.
2. Arystoteles -

stworzył naukę o „Pięciu klepkach”, czyli pięciu zmysłach. Ponadto ukazał, że zachowanie człowieka jest dwu kierunkowe. Podzielił uczucia i emocje (przyjemne i przykre)--> dzieło „O duszy”
3. Hipokrates - jest twórcą pojęć takich jak:
a. istota biologiczna
b. istota społeczna
c. soki hormonalne (wydzielina gruczołów dokrewnych)

4. Wilhelm Wundt -

w 1879 roku założył pierwsze laboratorium psychologii eksperymentalnej w Lipsku. Od tego momentu mówimy o początku empirycznej (doświadczalnej) psychologii naukowej. Od tego właśnie roku nacisk przesunął się z badania świadomości na badanie zachowania się człowieka. Dzięki niemu psychologia stała się nauką o zachowaniu się człowieka.
5. Prof. Tadeusz Tomaszewski - najsłynniejszy współczesny polski psycholog. Twórca nauki o czynnościach człowieka i człowieka jako ich podmiocie.

CELE PSYCHOLOGII
1. Opisywanie zachowania.
2. Wyjaśnianie zachowania.
3. Przewidywanie zachowań.
4. Kierowanie zachowaniem.
5. Rozwiązywanie ludzkich problemów.

ZWIĄZKI PSYCHOLOGII Z INNYMI DYSCYPLINAMI
Psychologia jako nauka społeczna
- ekonomia
- politologia
- socjologia
- antropologia kulturowa

FUNKCJE TEORII PSYCHOLOGICZNEJ
- zawiera kategorie do opisu zachowania człowieka.
- stanowi model teoretyczny zawierający pogląd i założenia, które wpływają na to, co będzie badane oraz w jaki sposób.

Koncepcje psychologiczne odwołują się do pewnego zbioru założeń dotyczących natury ludzkiego funkcjonowania.

1. LUDZIE SĄ SOBIE PODOBNI - mają wspólne właściwości dla naszego gatunku.

2. LUDZIE CHARAKTERYZUJĄ SIĘ PEWNĄ ILOŚCIĄ STAŁYCH WŁAŚCIWOŚCI.
(wygląd zewnętrzny - lecz nie jest to najważniejsze)
(np. właściwości temperamentalne, upodobania)

3. ISTNIEJĄ ZEWNĘTRZNE DOMINANTY LUDZKICH ZACHOWAŃ.
(biologiczne, kulturowe, społeczne), które mają charakter stały i powszechny.

4. CZŁOWIEK FUNKCJONUJE ODRĘBNIE I NIEZALEŻNIE OD SWOJEGO OTOCZENIA.

5. CZŁOWIEK JEST ELEMENTEM SYSTEMU SPOŁECZNEGO, KULTUROWEGO, EKOLOGICZNEGO.

PSYCHOLOGIA JAKO NAUKA BEHAWIORALNA
Z uwagi na sposób analizy zachowania się oraz jego przyczyn i skutków.

PSYCHOLOGIA JAKO NAUKA BIOLOGICZNA
Z uwagi na zainteresowanie procesami mózgowymi i biochemicznymi podstawami zachowania.

PSYCHOLOGIA JAKO NAUKA O POZNANIU
Sposób funkcjonowania ludzkiego umysłu pozostaje w związku z badaniami i teorią w zakresie nauk komputerowych, nauki o sztucznej inteligencji oraz matematyką stosowaną.

PSYCHOLOGIA JAKO NAUKA O ZDROWIU
pozostaje w związku z:
- medycyną
- edukacją
- prawem i naukami o środowisku.

PSYCHOLOGIA JAKO NAUKA HUMANISTYCZNA
pozostaje w związku:
- filozofią
- literaturą
- teatrem i religią

Cele i zadania psychologii

1. DIAGNOZA - poznanie i wyjaśnienie zachowania człowieka, jego reakcje i cechy.


2. TERAPIA - pomoc w prawidłowym rozwoju, jak i w leczeniu zaburzeń.

Działy mające związek z psychologią teoretyczną
I. PROCESY POZNAWCZE
1. Psychologia ogólna (wprowadzenie do psychologii) => podstawowe pojęcia i prawa; wrażenia i spostrzeżenia
2. Psychologia społeczna => badanie wpływu człowieka na społeczeństwo
II. PSYCHOLOGIA STOSOWANA
1. Psychologia wychowawcza => bada psychologiczne podstawy wychowania jednostki w różnych przedziałach wiekowych
2. Psychologia rozwojowo-wychowawcza
3. Psychologia kliniczna => diagnozowanie, badanie, terapia i leczenie
4. Psychologia pracy => jest to psychologiczna analiza stanowisk pracy; badanie zdrowia psychicznego pracowników

Metody badawcze stosowane w psychologii

Metody badawcze => zespół konkretnych czynności za pomocą których stosujemy:

I. OBSERWACJĘ PSYCHOLOGICZNĄ =>

Polega ona na świadomym, planowym i celowym spostrzeganiu zjawisk i zdarzeń. Ponadto rejestrowanie zjawisk i czynności psychicznych. Może ona być stosowana jako samodzielna dziedzina, lub oparta o inne metody, np. obserwacja testowa. Obserwacja powinna być rejestracją obiektywnych faktów.

Badacz (psycholog) może rejestrować dane zachowania, a wyniki badania może porównywać z innymi badanymi osobami.

1. Cechy prawidłowej obserwacji:
a) celowość => musimy wiedzieć dlaczego obserwujemy dana jednostkę.
b) systematyczność i planowość (historia o dziewczynie przed egzaminem)
c) selektywność => np. oddzielanie tego co wypada od tego co nie wypada.
d) obiektywność testu psychologicznego => polega ona na tym, że wyniki uzyskiwane w badaniu są niezależne od osoby badającej- eksperymentatora.
2. Kategorie obserwacji:
a) fotograficzna (dokładna)
b) dziennik obserwacji
c) próbki czasowe i próbki zdarzeń (np. co pół godziny)

II. EKSPERYMENT => metoda badania polegająca na wywołaniu badanego zjawiska (np. uczenie się, agresja, emocje) lub tworzeniu i regulowaniu warunków, w których badane zjawisko może wystąpić.


1. Najbardziej znana cechą eksperymentu =>dzięki pełnej kontroli zmiennych metoda ta jest najbardziej obiektywna.
2. Zmienne są to bardzo precyzyjnie dobierane warunki badania. Wyróżniamy zmienność zależą i niezależną.
3. Eksperyment laboratoryjny => jest to badanie czasu reakcji, kojarzenia oraz obrony percepcyjnej, czyli niespostrzegania bodźców sublimacyjnych o charakterze tabu (nieodbieranie bodźców, gdyż stanowią one pewne tabu).

III. TESTY PSYCHOLOGICZNE =>

Najbardziej znana i najbardziej specyficzna metoda badań psychologicznych. Są to wystandaryzowane zadania lub zbiór zadań służących do pomiaru cech indywidualnych człowieka. Przedmiotem badań testowych mogą być wiadomości, zdolności, cechy temperamentalne, a zwłaszcza cechy osobowościowe badanego.(*)

Testami nazywamy tylko te próby, które są wystandaryzowane i obiektywne, a ich wynik można ująć liczbowo.

KONCEPCJE PSYCHOLOGICZNE CZŁOWIEKA

BEHAWIORYZM - zachowanie człowieka jest rezultatem działania bodźców zewnętrznych.


PSYCHOANALIZA - zachowanie człowieka jest rezultatem działania sił wewnętrznych (popędów).

PSYCHOLOGIA POZNAWCZA - zachowanie człowieka jest rezultatem działania potrzeby eksploracji i procesów poznawania.

PSYCHOLOGIA HUMANISTYCZNA - zachowanie człowieka jest rezultatem doświadczanej akceptacji.

BEHAWIORYZM =>

(z ang. behavior - zachowanie się)

Jest to kierunek w psychologii zajmujący się naukowym badaniem obiektywnie dostrzegalnych zachowań człowieka i zwierzęcia bez możliwości obserwacji zjawisk psychicznych (np. świadomości). Behawioryści skupiają się tylko na obiektywnie dostrzegalnych zachowaniach a dyskontują się od umysłowej działalności człowieka.

BEHAWIORYZM =>

Twórcą tego kierunku był John B. Watson, który w 1913 roku opublikował swoje głośne dzieło, pt. „ Psychologia z punktu widzenia behawiorysty”. Watson co prawda odrzucał początkowo świadomość, gdyż wg niego jest ona przedmiotem psychologii fikcyjnej, a więc nie może być częścią nauki, to jednak z czasem przyjął, że być może świadomość istnieje, ale nie można jej badać. Twierdził również, że psychologia potrafi opisać zachowanie człowieka w sposób mierzalny oraz można wyjaśnić i kierować tym zachowaniem (lecz tylko po przez manipulowanie środowiskiem zewnętrznym).

BEHAWIORYZM (1913 John Watson „Behaviorism”)

PRAWDZIWE JEST TO CO PROWADZI DO SKUTECZNEGO DZIAŁANIA
Człowiek wg behawiorystów działa w myśl koncepcji:

S => R

(stimulation - reaction = bodziec - reakcja)

środowisko jest układem aktywnym,

człowiek zaś układem reaktywnym,

którym nie kierują wewnętrzne motywy i dążenia.

W koncepcji behawiorystów

a) Uczenie się ma charakter uniwersalny, pozwalający na wyjaśnienie złożonych procesów. Uczenie się jest zatem niczym więcej niż przyswajanie nowego zachowania.


b) Łatwiej będzie im wykryć ogólne prawa S=R, posługując się wyłącznie metodą eksperymentalną. Behawioryści prowadzili badania na prostych organizmach, np. szczurach. Badania prowadzone na zwierzętach stało się dla behawiorystów podstawą badań psychologicznych .


c) Na te same bodźce ludzie różnie reagują.


d) Ta sama reakcja pojawia się pod wpływem różnych bodźców, co ułatwia manipulowanie człowiekiem.

e) Neobehawioryści sugerują, że pomiędzy S i R coś się znajduje --> S-O-R


f) Skinner uważał, że: „Człowiek może być kierowany przez środowisko, ale należy pamiętać, że środowisko jest prawie całkowicie ukształtowane przez niego”.

3. Neobehawioryzm =>

Jest to „nowa” wersja behawioryzmu. Twórcą tego kierunku był Edward Tolman, który do modelu S-R dołączył „O” co oznacza zmienną pośredniczącą, na którą składają się:
a) Zachowanie celowe
b) Nawyki
c) Konstrukty poznawcze
d) Potrzeby jako wewnętrzne bodźce motywujące

Tolman mówił o behawioryzmie teologicznym, czyli celowościowym. Zauważył, że to co modyfikuje zachowane człowieka to CEL. W wyjaśnianiu zachowania się bardzo istotne jest dążenie do celu. Sama celowość zachowania się organizmu polega na tym, że dąży on zawsze do zaspokojenia określonych potrzeb

4. Prawa S-R =>

Mają charakter funkcjonalny, tzn. opisują one współwystępowanie sytuacji i określonych zachowań. Są to również prawa o charakterze przyczynowym.

Wg behawiorystów manipulując bodźcami, można kształtować człowieka.

Większość związków S-R nie jest wrodzona lecz kształtuje się ona w wyniku procesu uczenia się, tzw. nawyki

5. Burrhus Frederic Skinner =>

Jeden z najwybitniejszych psychologów na świecie (ortodoksyjny behawiorysta), twórca teorii uczenia się, który opracował zasady uczenia programowego. W swojej działalności nawiązywał on do behawioryzmu klasycznego Watson'a- popierał dwa poglądy klasycznego behawioryzmu, lecz odrzucał pewne koncepcje fizjologiczne w znaczeniu Pawłowa. Uważał, że w behawioryzmie najważniejsze są nagrody i kary.

Uważał, że:
a) Obserwacje na zwierzętach mają bezpośrednie zastosowanie w interpretacji zachowania ludzkiego.
b) Schemat zachowania rozumiemy jako reakcję na bodziec (jest zadowalające)
c) Badacz powinien się interesować danymi obserwowanymi
d) Wykluczał znaczenie terminów (desygnatów), którymi nauka nie powinna się zajmować.

6. Prawa reakcji i odruchu wg Skinner'a:
a) Prawo progu => mówi o tym, że do wywołania określonej reakcji niezbędna jest pewna minimalna siła bodźca.
b) Prawo latencji => mówi o tym, że istnieje ukryty czas wystąpienia reakcji po zadziałaniu bodźca.
c) Prawo siły reakcji => siła reakcji jest funkcją intensywności bodźca (im silniejszy bodziec, tym silniejsza reakcja).
d) Prawo powinności => reakcja może się pojawić przez pewien czas po ustaniu bodźca
e) Prawo czasowego sumowania => przedłużenie działania bodźca może dać podobny efekt jak nasilenie intensywności bodźca.

Dwie odmiany zachowania organizmu wg Skinner'a:

a) Zachowanie reaktywne => ma miejsce gdy zarówno S (bodziec), jak i R (reakcja) są obserwowane wzrokowo oraz gdy reakcja pojawia się jako następstwo S (bodźca).
b) Zachowanie sprawcze => mówimy o nim gdy możemy obserwować R, gdy S nie jest dostępne naszej obserwacji. Zachowanie jest sprawcze, gdy jakaś właściwość organizmu sprawia, iż jest on aktywny i demonstruje reakcje dotychczas mu nieznane.
Rozróżnienie zachowań reaktywnych i sprawczych pozwoliło Skinner'owi precyzyjnie odróżnić warunkowanie klasyczne od instrumentalnego
a) Zachowanie reaktywne => jest następstwem warunkowania klasycznego, tzn. działa bodziec obojętny, następuje wzmocnienie i reakcja odruchu motorycznego.
b) Zachowanie instrumentalne => jest przypadkiem uczenia się. Jest to reakcja, która nie jest poprzedzana określonym bodźcem.

8. Najważniejsze twierdzenia behawioryzmu:
a) Świadomość nie istnieje, a jeśli istnieje to nie może być przedmiotem psychologii, tzn. nie może rejestrować i sprawdzać przeżyć psychologicznych

b) Człowiek w swoim życiu psychicznym i w reakcjach nie jest autonomiczny, ale zdeterminowany przez środowisko fizycznie i społecznie, a więc poprzez rodzinę, instytucje społeczne, szkołę, media, a także instytucje państwowe.


c) Przedmiotem psychologii są tylko dające się zarejestrować zewnętrzne reakcje na bodźce, a więc ramy zewnętrzne, reakcje fizjologiczne czyli zewnętrzne zachowania.


d) Psychologia może tylko działać na związki między bodźcami (S), a reakcjami (R) bez brania pod uwagę wewnętrznych procesów psychicznych.

PSYCHOANALIZA - (podejście psychologiczne)

Psychoanalityczne myślenie o rozwoju osobowości człowieka i zaburzeniach.

W ujęciu psychologicznym działania w celu zredukowania wewnętrznego napięcia powstałego na skutek konfliktu pomiędzy wymaganiami społecznymi a potrzebami osoby

(które są wynikiem realizowanych popędów)

Zygmunt Freud (1856-1939) lekarz wiedeński.
wg teorii Freuda - na kształtowanie się osobowości człowieka wpływają:
wyposażenie dziedziczne i doświadczenia z własnego dzieciństwa

DETERMINIZM PSYCHICZNY

- to założenie, że wszystkie reakcje umysłowe i zachowanie są wcześniej zdeterminowane wcześniejszymi doświadczeniami.

Objawy zaburzeń psychologicznych nie są przypadkowe - pozostają w związku z ważnymi wydarzeniami w życiu osoby.

Wczesne doświadczenie - istnieje ciągłość rozwoju człowieka od urodzenia do śmierci.

Freud jako pierwszy zwrócił uwagę na wpływ doświadczeń z okresu wczesnego dzieciństwa na rozwój i dorosłe życie osoby.

POPĘDY I INSTYNKTY

jako źródła energii psychologicznej człowieka.
Freud uważał, że ludzkim zachowaniem kierują dwa popędy:


libido (Eros)- energia psychiczna popychająca człowieka do poszukiwania przyjemności zmysłowych.

popęd śmierci - energia psychiczna skłaniająca człowieka do działań agresywnych destruktywnych. Inaczej Thanatos.

PROCESY NIEŚWIADOMOŚCI
Zachowanie człowieka może być motywowane przez popędy z których istnienia i działania człowiek nie zdaje sobie sprawy.

W zachowaniu człowieka są treści jawne, o których istnieniu ludzie wiedzą - bo są one świadome doświadczane oraz treści ukryte - efekt istnienia niedostępnych procesów nieświadomych.

Np. czynności omyłkowe, będące wyrazem nieświadomego pragnienia (osobie, której nie lubimy a mówimy dzień dobry lecz tak naprawdę powiedzielibyśmy jej dowiedzenia lub coś nie miłego. Na myśli mamy co innego a w rzeczywistości mówimy co innego).

FAZY ROZWOJU OSOBOWOŚCI

FAZA ORALNA - doświadczenie przyjemności i zaspokojenia potrzeb pozostaje w związku pobierania pokarmu.

FAZA ANALNA - doświadczenie przyjemności i zaspokojenie potrzeb pozostaje w związku z doświadczeniem kontroli potrzeb fizjologicznych.

FAZA FALICZNA - doświadczenie przyjemności i zaspokojenie potrzeb pozostaje w związku z drażnieniem własnych narządów płciowych.

FAZA UTAJENIA (LATENCJI) - doświadczenie przyjemności i zaspokojenie potrzeb pozostaje w związku z opanowaniem sprawności społecznych i poznawczych.

FAZA GENITALNA - doświadczenie przyjemności i zaspokojenie potrzeb pozostaje w związku ze zdolnością do miłości i do pracy.

STRUKTURA OSOBOWOŚCI

Istnieją dwie antagonistyczne części osobowości

id i superego oraz trzeci ego, która łagodzi konflikty pomiędzy pozostałymi.

Id superego ego,

stanowią dynamiczne procesy posiadające własne źródła i role do spełniania.

ID

reprezentuje procesy pochodzenia biologicznego
jest utożsamiane z działaniem popędów
jest kreowane ZASADĄ PRZYJEMNOŚCI -

tj. wymaga natychmiastowego zaspokojenia potrzeb bez możliwości odroczenia gratyfikacji, nie dbając o konsekwencje

działania irracjonalne, na zasadzie impulsu.
jest w obszarze nieświadomości ludzkiej psychiki.

SUPEREGO
jest utożsamiane z ludzkim sumieniem
stanowi psychiczny zapis ideałów i norm człowieka
odpowiada za kontrolę impulsów i zachowań
dokonuje cenzury ludzkiego postępowania
pozostaje na drodze przyjęcia zewnętrznych

(tj. społecznych) norm i zakazów zawiera idealną wizję osoby, jaka powinna być jest kierowane ZASADĄ MORALNOŚCI

czyli czynienia tego co właściwe, jest w obszarze nieświadomym ludzkiej psychiki

EGO
spełnia potrzeby id zgodnie z wymaganiami otoczenia jest kierowane

ZASADĄ REALIZMU (RZECZYWISTOŚCI)

tj. odracza zaspokojenia potrzeb, umożliwia doświadczenie gratyfikacji zgodnie z istniejącymi normami i wymaganiami otoczenia pośredniczy w rozwiązywaniu konfliktów między id a superego - poszukuje kompromisu częściowo satysfakcjonującego obie strony reprezentuje osobiste poglądy człowieka na rzeczywistość społeczną i fizyczną - jego świadome sądy o rzeczywistości

Czasami nie jest możliwe pogodzenia potrzeb id, superego i ego uruchomienia mechanizmu obronnego, który chroni ego przed doświadczeniem nieustannego konfliktu

MECHANIZMY OBRONNE -

to nieświadome strategie umysłowe pozwalające człowiekowi zachować korzystny wizerunek własnej osoby w oczach innych.

Mechanizmy obronne stanowią potrzebę redukcji napięcia czyli doświadczonego przez człowieka lęku.

PRZYKŁADY MECHANIZMÓW OBRONNYCH:

WYPARCIE - usunięcie ze świadomości niepotrzebnych myśli i pragnień.
PROJEKCJA - przypisywanie innym własnych nieakceptowanych cech i pragnień
PRZEMIESZCZANIE - wyładowanie nieakceptowanych emocji na inny obiekt niż ten, który je wywołał.
ZAPRZECZENIE - niedostrzeganie zewnętrznych nieakceptowanych faktów.
RACJONALIZACJA - przypisywanie zachowaniom społecznie pożądanych motywów

WADY PSYCHOANALIZY
1. Brak możliwości empirycznych weryfikacji teorii.
2. Sformułowania na podstawie obserwacji pacjentów a traktuje o prawidłowym rozwoju.
3. Jednowymiarowa (przez pryzmat popędów) interpretacja przyczyn ludzkich zachowań i zaburzeń psychicznych.
4. Terapia długotrwała i droga

ZALETY PSYCHOANALIZY
1. Zwrócenie uwagi na ludzką seksualność jako determinantę zachowań i objawów.
2. Zwrócenie uwagi na rolę wczesnego dzieciństwa w rozwoju człowieka.
3. Wprowadzenie pojęcia nieświadomości do psychologii.
4. W terapii możliwość eliminowania.

PSYCHOLOGIA HUMANISTYCZNA
Początek nurtu w latach 50-tych XX wieku stanowi podejście alternatywne. Zawiera treści krytyczne w odniesieniu do pesymizmu i determinizmu charakteryzujących behawioryzm psychoanalitykę.
Krytyka psychoanalizy za koncentracje na tym co zaburzone w ludzkim zachowaniu i behawioryzm za mechaniczna wizję człowieka.

PSYCHOLOGIA HUMANISTYCZNA
Reprezentanci tego ujęcia uważają, że ludzie są istotami aktywnymi, dobrymi z natury.
Przyjmuje się, że głównym zadaniem istot ludzkich jest dążenie do powiększenia i rozwoju własnego potencjału. Podejście humanistyczne powinno zaowocować stworzeniem nauki zajmującej wyższymi motywami ludzkimi, samorealizacją rozwojem, wiedzą i estetyką.

PSYCHOLOGIA HUMANISTYCZNA

Zachowanie człowieka jest motywowane niepowtarzalnymi dla każdego, biologicznymi i wyuczonymi skłonnościami do rozwoju i zmiany w pozytywnym kierunku, ku
samourzeczywistnieniu,

samorealizacji,

samoaktualizacji

- stałej działalności człowieka do realizowania jego wewnętrznego potencjału - do pełnego rozwoju własnych zdolności i talentów.


W PSYCHOLOGII HUMANISTYCZNEJ

Doświadczenia pozytywne -

prowadzą do wspierania i rozwoju ja; umożliwiają doświadczenie akceptacji.

Człowiek unika doświadczeń negatywnych, destrukcyjnych ponieważ mogą one utrudniać i czasami hamować rozwój osoby.

Teorie humanistyczne są:

holistyczne ponieważ zawsze wyjaśniają ludzkie zachowanie w kategoriach całości osobowości
dyspozycjonistyczne ponieważ koncentrują się na wewnętrznych psychicznych właściwościach osoby.
fenomenologiczne ponieważ odnoszą się do subiektywnej rzeczywistości osoby a nie jej obiektywnych właściwości.
egzystencjonalne bo dotyczą wyższych czynności psychicznych.

Carl Rogers (1902 - 1989)

Twórca Teorii skoncentrowanej na osobie powstałej w odniesieniu do doświadczeń z psychicznej praktyki klinicznej (terapia) Podejście służy zajmowaniu się ludźmi, którzy mają trudności; klient (nie pacjent) jest traktowany jako osoba, która znalazła się w sytuacji niekorzystnej z perspektyw rozwoju i doświadczenia akceptacji należy słuchać tego co ludzie mówią o sobie i w tym jest klucz do ich rozumienia.

Istota rozwoju polega na doświadczeniu bezwarunkowej akceptacji - niezależnie od czynionych błędów i złych zachowań.
Popęd do samorealizacji czasami pozostaje z konflikcie z potrzebą aprobaty i samoakceptacją - szczególnie wtedy gdy osoba czuje, że do uzyskania aprobaty koniecznie jest spełnienie pewnych warunków. W tym ujęciu człowiek jest zachęcany do tworzenia własnych recept i metod rozwiązywania trudności.
Celem terapii jest stworzenie warunków do przeżycia „doświadczeń korektywnych” pozwalających na doświadczenie akceptacji w sytuacjach w których w przyszłości człowiek jej nie doznał.

Maslow Abraham Harold (1908-1970)

amerykański psycholog i psychopatolog,

Twórca Terapii motywacji wzrostu,

twórca i czołowy przedstawiciel psychologii humanistycznej.

W latach 1951-1969 profesor Brandeis University w Waltham...

TERAPIA MOTYWACJI WZROSTU

- przeciwstawienie motywacji braku w ramach której organizm stara się odzyskać równowagę psychiczną, motywacji wzrostu - dzięki której człowiek poszukuje możliwości realizacji swojego potencjału a nie tylko redukowanie deficytu.

-potrzeby człowieka tworzą pewną hierarchię od podstawowych (np. głód) do zaawansowanych (potrzeby duchowe)

Kiedy zostają zaspokojone, człowiek zwraca się ku potrzebom wyższym.

HIERARCHIA POTRZEB MASLOWA
1. potrzeby fizjologiczne - pożywienia, wody, tlenu, odpoczynku, seksu
2. bezpieczeństwa - spokoju, wolności od strachu
3. przynależność - miłości i bycia kochanym
4. szacunku - zaufania do siebie poczucia własnej wartości i kompetencji
5. potrzeby poznawcze - wiedzy, rozumienia, nowości
6. potrzeby estetyczne - harmonii, piękna
7. samorealizacja - spełnienia swojego potencjału i posiadanie sensownych celów
8. transcendencji - potrzeby duchowe

Piramida potrzeb wg.Maslowa (znana!!!!!!!!!)

PODSTAWOWE POSTULATY PSYCHOLOGII HUMANISTYCZNEJ


1. upodmiotowanie sytuacji badawczej poznanie badanego w toku efektywnej komunikacji
2. dialog a nie manipulacja w sytuacji badania
3. komunikacja, wzajemne porozumienie jest niezbędne w każdej sytuacji (diagnozy, terapii)
4. należy łączyć naukę z praktyką psychologiczną (np. psychoterapia)
5. należy uwzględnić subiektywną perspektywę badanego
6. należy korzystać z empatii - najbardziej efektywnego sposobu komunikacji

KRYTYCZNA OCENA TERAPII HUMANISTYCZNEJ

1. nie precyzyjne sformułowane kluczowe pojęcia teorii
2. brak możliwości empirycznych weryfikacji teorii
3. brak odniesienia do naśladowania
4. ignorowanie indywidualnej historii osoby i wpływu na rozwój człowieka
5. nadmierne uproszczenie rozumienia osobowości ludzkiej przez zredukowanie jej do trendu, do samorealizacji

Inteligencja emocjonalna

Na według definicji P. Saloveya i J.D. Mayera to;

• zdolność do trafnej percepcji, oceny i ekspresji emocji;

• zdolność uzyskiwania dostępu do procesów emocjonalnych i/czy generowanie uczuć wówczas, gdy ułatwiają one proces myślenia;

• zdolność do rozumienia emocji i wiedzy o emocjach;

• zdolność do takiej regulacji emocji i kontroli emocjonalnej, która zapewnia rozwój emocjonalny i intelektualny ;

Inteligencja emocjonalna
wspomaga w rozwoju;

• samoświadomość,

• umiejętność kierowania emocjami,

• umiejętność rozpoznawania emocji u innych ludzi, oraz rozwijaniu takich umiejętności społecznych jak:

• umiejętność nawiązywania i podtrzymywania związków z innymi,

• umiejętność podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów oraz konfliktów pojawiających się w relacjach z innymi ludźmi,

• umiejętność funkcjonowania w grupach społecznych i pomagania innym w trudnych sytuacjach.

2


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Materialy do cw lab II semestr, studia, Zdrowie Publiczne, II rok, Biochemia
Pytania z wejciwek koo II, Medycyna, II ROK, Mikrobiologia, Giełdy
Histologia - testy - odpowiedzi, medycyna, medycyna II rok, histologia
Bioetyka, medycyna, II rok, etyka lekarska, notatki, opracowania
gielda strona 3, Medycyna, II ROK, Mikrobiologia, Giełdy
Mudry - energetyczne układy dłoni, ZDROWIE-Medycyna naturalna, 01-Do uporządkowania, Zdrowie i Medyc
HistologiaPreparaty, Medycyna, II rok, Histologia
wprowadzenie do Biblii hebrajskiej, religioznawstwo, II rok, judaizm
Promocja zdrowia wieku starczego - treść, studia, Zdrowie Publiczne, II rok, Promocja zdrowia
2012 I termin, medycyna, II rok, biochemia, giełdy
OPRACOWANIE NA KOLOKWIUM Z ETYKI, medycyna, II rok, etyka lekarska, notatki, opracowania
mikro koło 2, Medycyna, II ROK, Mikrobiologia, Giełdy
Prątki, Medycyna, II ROK, Mikrobiologia, Giełdy
WYKAZ STOWARZYSZEŃ POMOCY OSOBOM Z CHOROBĄ ALZHEIMERA, studia, Zdrowie Publiczne, II rok, Promocja z
mikro gieBda, Medycyna, II ROK, Mikrobiologia, Giełdy
Zagadnienia do egzaminu na kulturoznawstwo, II rok II semestr, BWC, Kultura, kulturoznawstwo, Fw Fw

więcej podobnych podstron