Rozmieszczenie rzutów na arkuszu rysunkowym

Bardzo istotnym zagadnieniem w rysunku technicznym maszynowym jest prawidłowe rozmieszczenie rzutów prostokątnych (widoków, przekrojów, kładów) na arkuszu rysunkowym, jak również jasne i precyzyjne oznaczenie kierunków rzutowania i otrzymanych rzutów rysowanych na oddzielnych arkuszach rysunkowych. Rzutowanie prostokątne metodą europejską - E. Rzutowanie prostokątne polega na wyznaczaniu rzutów prostokątnych przedmiotu na wzajemnie prostopadłych rzutniach. Jeżeli umieścimy przedmiot wewnątrz wyobrażalnego prostopadłościanu ABCDEFGH (rysunek powyżej), którego ściany są rzutniami, możemy na nich wykonać rzuty prostokątne dowolnej. Jak z tego wynika możemy uzyskać maksymalnie sześć rzutów prostokątnych, które zapewniają odwzorowanie kształtu i wymiarów zewnętrznych każdej bryły przestrzennej. Ponieważ arkusz rysunkowy jest płaszczyzną więc musimy ściany prostopadłościanu z rzutami umieścić na płaszczyźnie arkusza. W tym celu musimy rozwinąć ściany prostopadłościanu tak aby znalazły się w jednej płaszczyźnie. Ilustruje to rysunek poniżej. Poszczególne rzuty mają następujące nazwy: rzut na płaszczyznę BCGF - rzut z przodu (rzut główny), rzut na płaszczyznę FGH`E` - rzut z góry, rzut na płaszczyzną CDHG - rzut od lewej strony, rzut na płaszczyzną ABFE - rzut od prawej strony, rzut na płaszczyzną A`D`CB- rzut z dołu, rzut na płaszczyzną DA``E``H- rzut z tyłu. Rzut z tyłu można w razie konieczności umieścić z lewej strony rzutu na płaszczyznę ABFE. Oznaczeniem graficznym rzutowania metodą E są dwa rzuty stożka ściętego (rysunek poniżej). Oznaczenie to należy umieścić w tabliczce rysunkowej. Rzutowanie metodą europejską E obowiązuje w Polsce i w wielu innych krajach. Rzutowanie prostokątne metodą amerykańską - A. Rzutowanie metodą amerykańską różni się od metody europejskiej tym, że rzutnia znajduje się między obserwatorem a przedmiotem rysowanym, co powoduje, że w układzie rzutów wg metody A (rysunek poniżej) niektóre rzuty są poprzestawiane w porównaniu z układem wg metody E. Oznaczeniem graficznym rzutowania wg metody A są dwa rzuty stożka ściętego przedstawione na rysunku poniżej. Rzutowanie metodą A jest stosowane głównie w krajach anglosaskich. Rzutowanie prostokątne z dowolnym rozmieszczeniem rzutów. W razie trudności z rozmieszczeniem rzutów - zgodnie z informacjami przedstawionymi powyżej - dopuszcza się dowolne rozmieszczenie rzutów na jednym arkuszu lub na oddzielnych arkuszach, pod warunkiem, że na jednym z rzutów zostaną zaznaczone strzałkami i oznaczeniami literowo-cyfrowymi kierunki rzutowania. Te same oznaczenia umieszcza się następnie nad odpowiednimi rzutami. Na rysunkach z dowolnym rozmieszczeniem rzutów nie umieszcza się - oczywiście - oznaczenia zastosowanej metody rzutowania prostokątnego. Gdy w celu uniknięcia zbyt dużych formatów papieru poszczególne rzuty przedmiotu rysuje się na oddzielnych arkuszach, to na jednym z nich (zwykle z rzutem głównym) oznacza się kierunki rzutowania innych widoków, podając numery arkuszy, na których odpowiednie rzuty się znajdują, a na arkuszach z tymi rzutami podaje się informację, na którym arkuszu jest pokazany kierunek tego widoku.

---