503 Batalion Czołgów Ciężkich

Powstał 16 kwietnia (5 maja?) 1942 w Neuruppin z pododdziałów zapasowych 5 i 6 pułku czołgów. Podobnie jak poprzednicy, miał zostać wyposażony w Tygrysy (P) i dlatego w tym celu latem 1942 został wysłany do Austrii, w okolice zakładów Nibelungenwerke w celu dużego usprawnienia dostaw. Pierwszym dowódcą batalionu został ppłk. Post. Następnie batalion został przezbrojony w czołgi Tiger Ausf.H1 i zmiana ta spowodowała duże opóźnienie osiągnięcia przez batalion gotowości bojowej. W założeniu, 503 sPzAbt miał zostać wysłany do Afryki aby wesprzeć swoich braci, ale z uwagi na tragiczną sytuację Stalingradu, 20 grudnia 1943 został wysłany na południowy odcinek Frontu Wschodniego. Do tej pory z całego batalionu sformowana była zaledwie kompania sztabowa i jedna kompania liniowa- łącznie oba oddziały miały w swych szeregach 20 Tygrysów i 25 Panzer III Ausf.N. Pierwszym testem bojowym na nowym odcinku frontu miało być wsparcie kontrataku na Stawropol. 5 stycznia Tygrysy 503 sPzAbt dotarły do miejscowości Proletarskaja i odrazu weszły do swojej pierwszej walki w której udział wzięła 16 Tygrysów i 23 Panzery III. Pozostałe 4 Tygrysy zostały unieruchomione przez defekty. Pierwsza walka nie była zbyt owocna: zniszczono 18 czołgów radzieckich w tym 14 T-34 za cenę 1 straconego Tygrysa i dwóch straconych Panzer III oraz 10 Tygrysów uszkodzonych i także 9 Panzer III uszkodzonych. Nie można zapomnieć także o tym, że wraz z 503 sPzAbt na Frotn Wschodni została także wysłana 2/502 sPzAbt, która miała w swoim składzie 9 Tygrysów i 10 Panzer III. Po dotarciu do miejscowości Proletarskiej kompanię przydzielono do 39 pułku czołgów 17 DPanc. Kompania po raz pierwszy walczyła 8 stycznia 1943 a na skutek braku bazy remontowej dla jej Tygrysów, wydano rozkaz aby połączyć oba pododdziały. Ale wróćmy do 503 sPzAbt. 20 stycznia 503 batalion miała zaledwie 2 sprawne Tygrysy. 10 stycznia bezpowrotnie stracono 2 Tygrysy, 17 stycznia jednego. Taka sytuacja wymusiła więc odpoczynek dla 503 sPzAbt. Batalion więc został wysłany na odpoczynek do Rostowa nad Donem, gdzie dowództwo nad nim objął ppłk. Hoheiser. Jednak coraz bardziej pogarszająca się sytuacja na Froncie Wschodnim wymusiła bardzo szybki powrót jednostki do walki. Włączona w skład 23 DPanc otrzymała rozkaz obrony Rostowa. Następnie czołgi 1 kompanii zostały rozdzielone pomiędzy 2/503 i 3/503. 8 lutego batalion przeszedł reorganizację, na kompanię sztabową i kompanię ciężką. Następnie działania obu kompanii w Kampfgruppe "Sander" w dniach od 8-12 lutego 1943 doprowadziły do zniszczenia aż 21 czołgów radzieckich oraz 25 armat przeciwpancernych. Co więcej, żaden z Tygrysów nie uległ zniszczeniu, ale pod koniec działań tylko 2 Tygrysy pozostały sprawne. Następnie batalion został wycofany z pierwszej linii i odesłany na odpoczynek. Po powrocie na Front, batalion był już regularną jednostką, która można było nazwać w końcu batalionem czołgów ciężkich. Batalion posiadał więc w 3 kompaniach 45 Tygrysów. Co ciekawego, to na wniosek Generalnego Inspektora Broni Pancernej, specjalnie dla batalionu utworzono eksperymentalną kompanię rozpoznawcza, która jeździła na Sd.Kfz. 250. To posunięcie miało służyć testom i gdyby wszystko wypadło pomyślnie, to podobne formacje znalazły by się wkrótce także w innych jednostkach. 11 kwietnia 1943 (można spotkać się z inną datą) "nowy" batalion powrócił do Charkowa, gdzie znów zmieniono dowódcę- został nim kapitan Clemens Graf von Kageneck. Zbliżająca się operacja „Cytadela”, zakładała, że batalion zostanie podzielony na poszczególne kompanie i przydzielony do dywizji pancernych jako ich czołowe wsparcie: miały to być: 6,7,9 DPanc. Taki sposób użycie jednostek Tygrysów spotkał się jednak z dużą krytyką. Efektem tego było, że w dniach 5-8 lipca 1943 z 39 Tygrysów które brały udział w walce (6 zostało wyeliminowanych przez defekty) na polach minowych zostało uszkodzonych aż 34 Tygrysy z czego 2 spłonęły. I mało tego: jedna z kompanii w trakcie 2 godzin walki straciła aż 14 z 15 sprawnych Tygrysów oczywiście na polu minowym. Jednak w czasie odwrotu batalionowi powrotem dane było połączyć się i wspólnie walczyć. Straty poniesione w trakcie operacji "Cytadela" to:

• 7 lipiec- 3 stracone Tygrysy

• 10 lipiec- 2 stracone Tygrysy

• 12 lipiec- 1 stracony Tygrys

• 14 lipiec- 1 stracony Tygrys

31 lipca 1943 batalion ma na swoim stanie 9 z 38 sprawnych Tygrysów. Następnie na początku sierpnia batalion rozsiany plutonami i czym się tylko da do różnych Kampfgruppe osłaniały odwrót XI K spod Biełgorodu. 8 sierpnia batalion został podporządkowany III KPanc. W dniach od 12 do 18 sierpnia batalion liczący zaledwie 8 sprawnych Tygrysów wspierał 3 różne dywizje SS: "Das Reich", "Totenkopf", "Wiking" niszcząc aż 47 czołgów radzieckich (wszystkie T-34) oraz dwa działa samobieżne SU-152 i 3 armaty przeciwpancerne. Pod koniec sierpnia w końcu przybyły długo oczekiwane dostawy nowego sprzętu (dokładnie to przybyły w dniach 22-23 sierpnia 1943 w sile 12 Tygrysów). Teraz batalion liczący ok. 30 Tygrysów został podporządkowany 10 Brygadzie Pancernej co spowodowało ogromny zamęt w dowodzeniu. Sprzeczne rozkazy płynące z różnych stron doprowadziły w końcu do tragedii 31 sierpnia 1943. Dowództwo korpusu zorganizowało zasadzkę na radzieckie czołgi, które pojawiły się w rejonie Guilebowa. Brygada posłała w tym celu 3/503 ale nie powiadamiając o tym korpusu. Tygrysy wjechały prosto pod lufy własnych dział szturmowych, które otworzyły ogień: 1 Tygrys został zniszczony, 3 uszkodzone, zginęło 2 a ciężko rannych zostało 4 członków załóg. Następnie w pierwszym tygodniu września znaleziono nowe zastosowanie dla Tygrysów- często rozmieszczano ich w charakterze stałych punktów ogniowych i to w dodatku bez osłony piechoty, co spowodowało m.in. wysadzenie 2 Tygrysów przez saperów przeciwnika oraz ciężkiego uszkodzenia 4 innych trafionych przez pociski ciężkiej radzieckiej artylerii. Bardzo szybki odwrót we wrześniu bardzo często uniemożliwiał naprawę, a także ewakuację uszkodzonych Tygrysów z pola walki. Do końca tego miesiąca trzeba było z tego powodu wysadzić kilka czołgów, która nadawały się oczywiście do remontu. Pomiędzy 19 a 25 września 1943 porozdzierany na małe grupki po 2 czy 3 wozy batalion przekroczył Dniepr pod Kremieńczugiem, a następnie został odesłany do Znamienki, gdzie dowództwo wyznaczyło mu nowy rejon koncentracji. W ciągu następnych dni, kosztem ogromnego wysiłku służb remontowych zdołano zebrać w Znamience aż 39 spośród 45 Tygrysów batalionu (od fabrycznie nowych wozów poprzez wozy ewakuowane z pól bitewnych).Bezpowrotne straty poniesione przez batalion we wrześniu:

- 1 sierpnia - 1 Tygrys

-13 sierpnia - 1 Tygrys

- 30 sierpnia - 4 Tygrysy

W okresie pomiędzy 5-31 sierpnia 1943 batalionowi zaliczono zniszczenie 501 czołgów radzieckich i dział pancernych za cenę 18 Tygrysów utraconych bezpowrotnie, 44 zabitych i 220 rannych członków załóg. Z 18 straconych Tygrysów aż 7 strawiły pożary, 1 padł ofiara własnych dział szturmowych, 3 artylerii przeciwnika, a 7 trzeba było wysadzić na skutek braku możności ewakuacji. Kompania warsztatowa dokonała w tym czasie 240 napraw czołgów utrzymując siłę bojową batalionu na ok. 10 sprawnych Tygrysów dziennie. W okresie zimy 1943/1944 batalion wraz z batalionem Panter i batalionem pionierów pancernych tworzył improwizowany oddział pancerny- pułk ciężkich czołgów „Bake”. Jednostka walczyła w rejonie Winnicy na Ukrainie. W walkach tych jednostka zniszczyła aż 267 czołgów radzieckich tracąc jednego Tygrysa i 4 Pantery. W ogóle to straty batalionu w okresie październik 1943-styczeń 1944 wyglądają tak:

30 październik - 4 zniszczone Tygrysy

11 listopad - 4 zniszczone Tygrys

20 grudzień - 3 zniszczone Tygrysy

27 stycznia 1944 - 1 Tygrys

29 stycznia - 2 Tygrysy zniszczone przez załogi

2 lutego 1944 batalion prowadziła natarcie 2 dywizji pancernych pod Czerkasami, a w marcu osłaniał odwrót III Korpusu Pancernego pod Płoskirowem, gdzie doszło do spotkania z czołgami T-34/85. 5 czołgów T-34/85 padło ofiarą plutonowego Hoeppnera. Straty batalionu w okresie luty 1944- marzec 1944 prezentują się następująco:

- 12 luty - 4 Tygrysy

- 15 luty - 1 Tygrys

- 18 luty - 4 Tygrysy

- 25 luty - 8 Tygrysów

- 8 marzec - 2 Tygrysy

- 14 marzec - 1 Tygrys

- 15 marzec - 1 Tygrys

- 21 marzec - 1 Tygrys

- 22 marzec - 4 Tygrysy

- 29 marzec - 1 Tygrys

- 30 marzec 1 Tygrys, 23 zdobyte przez Rosjan

Następnie miesiąc później batalion czekała jeszcze gorsza niespodzianka, ponieważ Tygrysy spotkały się z ISami-2 pod Tarnopolem. Następnie w okresie marzec-kwiecień 1944 batalion został zmasakrowany po tym, jak został uzupełniony do pełnego etatu sprzętowego. Po tym, batalion wysłano do Niemiec, gdzie 1 i 2 kompani dostały uzupełnienie w postaci czołgów Tygrys I Ausf.E, podczas gdy 3 kompania dostała nowe Tygrysy II. Następnie batalion w maju został przerzucony na zachód .

W jej składzie walczył as Panzerwaffe Kurt Knispel.

---