3.Przedstaw przyczyny pojawienia się „naukowego” zarządzania. W czym przejawiała się ta „naukowość”? Podaj przykłady. Sformułuj listę wytycznych dotyczących organizacji pracy w przedsiębiorstwie tak, by oddawała ona specyfikę myśli organizatorskiej z początków naszego wieku. Przedstaw systemy płac propagowane przez „klasyków” podając ich zalety i wady.
przyczyny pojawienia się „naukowego” zarządzania:
Zrodziło się z potrzeb praktyki
Stanowiło częściowe rozwiązanie niektórych problemów organizacji i zarządzania, jakie pojawiły się na przełomie XIX i XX w. Pod wpływem rewolucji przemysłowej
Znaczna mechanizacja pracy fizycznej i rozrost przedsiębiorstw
Postępowanie procesu koncentracji kapitału
Koncentracja produkcji
Niska wydajność indywidualna→główny hamulec rozwoju gospodarczego oraz hamowanie wzrostu produkcji
Głównym nurtem klasycznej teorii organizacji i zarządzania jest badanie postępowania kierowników i metody działań kierowników. Na funkcje kierownicze składają się czynności: techniczne, handlowe, ochronne, finansowe, rachunkowe, kierownicze.
O naukowości systemu Taylora przesądza zastosowanie przez niego metody naukowej. Składa się na nią:
przyjęcie deterministycznej wizji świata
wyszczególnienie wszystkich warunków, od których zależey konkretne zjawisko, czyli jego przyczyn i innych czynników dodatkowych
określenie stopnia ważności każdego czynnika (stopnia wpływu na poszukiwany skutek)
przeprowadzenie szczegółowych pomiarów w celu ustalenia wzorów matematycznych i dokładnych stosunków liczbowych
Podstawą tak rozumianej metody naukowej jest obserwacja, eksperyment i doświadczenie (jedna i tylko najlepsza metoda wykonania pracy). Taylor przeprowadzał również badania sposobów pracy ruchów robotników przy posługiwaniu się narzędziami i maszynami oraz racjonalnym ukształtowaniu oddzielnych czynności tak , by zmniejszyć sumę czasu i wysiłku potrzebnego do wykonania poszczególnych zadań (time and motion study). Podstawowym narzędziem był chronometraż, czyli pomiar czasu trwania kolejnych mikroruchów
Jednym z największych dokonań H. Gantta było opracowanie i wdrożenie zadaniowo-premiowego systemu płac (czasowo- premiowe lub bonusowy system)
duże wynagrodzenie za wykonanie określonego maksimum ustalonej pracy
bardzo małe zaś kiedy nastąpi nieosiągnięcie tego maksimum
Efekty:
wzrost wydajności pracy
zwiększenie inicjatywy i aktywności robotników
przyczynienie się do zmniejszenia liczby awarii maszyn i przerw w pracy
Lista wytycznych?
Podsumowanie:
Naukowa organizacja pracy - F. Taylor - potrzeba zwiększenia wydajności pracy (USA, pocz. XX w.) z powodu braku wykwalifikowanej siły roboczej. Analizował i mierzył czasy przy linii produkcyjnej (stalownie). Zróżnicowane stawki akordowe. Poprawiał warunki pracy. Efekty: spadek kosztów, wzrost wydajności, jakości, zarobków i morale pracowników. Wady: coraz większa liczba robotników nabierała przekonania, że przyjęcie metod Taylora będzie dla nich oznaczać utratę pracy.
H. Gantt - premie dla nadzorców, brak zróżnicowania w stawkach, system premiowy, jawna ocena pracowników.
Gilbrehtowie - analiza ruchów, pracownik jako uczeń i nauczyciel.
Osiągnięcia: zespół ludzi pracujących razem, z których każdy realizuje wprawnie jedno lub parę zadań, zrobi więcej niż taka sama liczba ludzi, z których każdy zajmuje się wszystkimi zadaniami. Ograniczenia: zwalnianie pracowników, zwiększanie tylko norm, pracownikom nie zależało tylko na wyższych płacach.
Klasyczna teoria org. - H. Fayol - potrzeba wyszukania wskazań dla zarządzania fabrykami. Dobra praktyka kierownicza układa się w pewne wzory, które można zidentyfikować i analizować. Przy naukowym prognozowaniu i właściwych metodach zarządzania zadowalające wyniki są nieuniknione. Zarządzania można się nauczyć. Opracował 14 zasad zarządzania. Podział działalności gosp. na czynności: techniczne, handlowe, finansowe, ochronne, rachunkowe, kierownicze. Ograniczenia: teoria ta jest odpowiedniejsza dla przeszłości, zasady są zbyt ogólnikowe.