Kohvikus - W kawiarni

Dialoogid - dialogi

	dialog estoński	dialog polski
a	Tere päevast! Mida teile?	Dzień dobry! Co dla państwa?
b	Palun üks kohv ja tort.	Poproszę kawę i tort.
a	Kohv suhkruga või ilma?	Kawa z cukrem czy bez?
b	Suhkruta palun.	Poproszę bez cukru.
c	Mulle apelsinimahl ja kohupiimakook.	Dla mnie sok pomarańczowy i ciastko z twarogiem.
a	Kas sooviksite midagi veel?	Czy życzą sobie państwo coś jeszcze?
c	Ei, see on kõik.	Nie, to wszystko.

	dialog estoński	dialog polski
a	Tere! Mida te soovite?	Dzień dobry! Co sobie Pani życzy?
b	Võtan päevaprae ja salati.	Wezmę danie dnia i sałatkę.
a	Midagi juua?	Coś do picia?
b	Palun õlu.	Proszę piwo.
a	Hele või tume?	Jasne czy ciemne?
b	Tahan heledat.	Chcę jasne.
a	Kas see on kõik?	Czy to wszystko?
b	Jaa, kui palju maksan?	Tak, ile płacę?
a	Kokku 96 krooni.	Razem 96 koron.

	dialog estoński	dialog polski
a	Olen näljane, mine minuga kohvikusse!	Jestem głodny, chodź ze mnę do bufetu!
b	Kindlasti, mida sa tahad?	Oczywiście, co chcesz (wziąć/zamówić)?
a	Lihapirukad ja heeringavõileiba.	Pierożki mięsne i kanapkę ze śledziem.
b	Ma võtan täna ainult mahla, ma sõin juba hommikusöögi.	Ja wezmę dziś tylko sok, jadłem już śniadanie.

Sõnavara: kohvik - kawiarnia

	Kohvik (kawiarnia)
	head isu!	smacznego!
	baar	bar
	kohvik	kawiarnia
	restoran	restauracja
	kõrts	karczma
	ettekandja	kelner, kelnerka
	külastaja	gość
	klient	klient
	soov, tellimus	zamówienie
	arve	rachunek
	eteenindus	samoobsługa
	menüü	menu
	veinikaart	lista win
	roog (l.m. - road)	danie
	päevapraad	danie dnia
	firmaroog	specjalność zakładu
	eelroad	przystawki
	kala	ryba
	salat	sałatka
	austrid	ostrygi
	supid	zupy
	kanasupp	rosół
	põkiroad	dania główne
	praad	pieczeń
	steek	stek
	mereandid	owoce morza
	kartulid -keedetud -kartulipüree	ziemniaki -gotowane -piure ziemniaczane
	friikartulid	frytki
	magusroad	desery
	tarretis	galaretka
	jäätis	lody
	küpsis	ciastko, herbatnik
	kook	ciastko
	vahukoor	bita śmietana
	karastusjoogid	napoje orzeźwiające
	mineraalvesi	woda mineralna
	mahl	sok
	piim	mleko
	kuumad joogid	napoje gorące
	kohv	kawa
	tee	herbata
	alkohoolsed joogid	alkohole
	viski	whisky
	vein -kuiv -magus -punane -valge	wino -wytrawne -słodkie -czerwone -białe
	viin	wódka
	õlu	piwo
	süder	cidr, napój lekkoalkoholizowany
	kokteilid	koktajle
	ettetellimine/reserveerimine	rezerwacja
	varutud	zarezerwowany
	reserveerima, reserveerida	rezerwować
	tellima, tellida	zamawiać
	soovima, soovida	życzyć sobie
	maksama, maksta	płacić
	tagasi pole vaja	reszty nie trzeba

Grammatika. Tegusõna: käskiv kõneviis - czasownik: tryb rozkazujący

Formy trybu rozkazującego tworzymy na podstawie czasu teraźniejszego (2 osoba l.p) usuwając końcówkę -d (saabud >> saabu! - przybywaj), a w pozostałych osobach dodając odpowiednie końcówki do tematu bezokolicznika DA (saabuda >> saabu ge! - przybywajcie). Formy przeczące (zakazujące) powstają przez dodatkowe użycie operatorów: ära, ärgu, ärgem, ärge.

	jaatav		eitus
sa	paku!	vaata!	ära paku!	ära vaata!
ta	pakkugu!	vaadaku!	ärgu pakkugu!	ärgu vaadaku!
me	pakkugem!	vaadakem!	ärgem pakkugem!	ärgem vaadakem!
te	pakkuge!	vaadake!	ärge pakkuke!	ärge vaadake!
nad	pakkugu!	vaadaku!	ärgu pakkugu!	ärgru vaadaku!

Näited:
Ärge pakkuge külalistele tasuta kohvi! - Nie oferujcie gościom darmowej kawy!
Keeraku vasakule! - Niech skręcą w lewo!
Peatugem otsekohe! - Zatrzymajmy się natychmiast!
Ärgu hüpaku diivanile! - Niech (on, ona, ono) nie skacze na sofę!

Czasowniki nieregularne

nägema, näha (widzieć):
näe!, nähku!, nähkem!, nähke!, nähku!
ära näe!, ärgu nähku!, ärgem nähkem1, ärge nähke! , ärgu nähku

tegema, teha (robić):
tee, tehku, tehkem, tehke, tehku
ära tee, ärgu tehku, ärgem tehkem, ärge tehke, ärgu tehku

tooma, tuua (przynieść):
too, toogu, toogem, tooge, toogu
ära too, ärgu toogu, ärgem toogem, ärge tooge, ärgu toogu

jooma, juua (pić):
joo, joogu, joogem, jooge, joogu
ära joo, ärgu joogu, ärgem joogem, ärge jooge, ärgu joogu

sööma, süüa (jeść):
söö, söögu, söögem, sööge, söögu
ära söö, ärgu söögu, ärgem söögem, ärge sööge, ärgu söögu

minema, minna (iść):
mine, mingu, mingem, minge, mingu
ära mine, ärgu mingu, ärgem mingem, ärge minge, ärgu mingu

Nimesõna: ilmaütlev, kaasaütlev

Ilmaütlev wyraża brak czegoś, natomiast kaasaütlev używamy przy opisie relacji wyrażanych przez polski narzędnik lub wyrażenia z przyimkiem "z". Oba przypadki powstają przez dodanie do dopełniacza końcówek -ta (ilmaütlev) i -ga (kaasaütlev).
Formy ilmaütlev często poprzedzane są wyrazem ilma (=bez). Kaasaütlev może występować w funkcji przymiotnika (por *).

rzeczownik	ilmaütlev/ kaasaütlev	przykład
ema (matka)	emata	Tiiu läks kooli ilma emata. (Tiiu poszedł do szkoły bez mamy.)
laev (statek)	laevadeta	Täna sadam on ilma leavadeta. (Dziś port jest bez statków.)
koor (śmietana)	koorega	Nad alati joovad kohv koorega. (Oni zawsze piją kawę ze śmietanką.)
jalgratas (rower)	jalgrattatega	Meie Lapsed käivad kooli jalgrattatega. (Nasze dzieci jeżdżą do szkoły na rowerach.)

Näited - *:
* Habemega mehed on praegu väga kahtlustatud. - Obecnie brodaci (=z brodą) mężczyźni są bardzo podejrzani.
* Ma tulen tagasi tunniga. - Wrócę w przeciągu godziny (=za godzinę).

Harjutused - ćwiczenia

1. Utwórz rozkazy i zakazy (*)
sa > aru saama/saada, helistama/helistada*; rozumieć, telefonować
ta > hoidma/hoida, välja tõmbama/tõmmata*; trzymać, wyrywać
me > keetma/keeta, kuivatama/kuivatada*; gotować, suszyć/wycierać
te > värvima/värvida, korjama/korjata*; malować, zbierać
nad > ärkama/ärgata, levitama/levitada*; budzić się, roznosić

Vastused - odpowiedzi

1. saa aru!, ära helista!;
hoidgu!, ärgu tőmmaku välja!;
keekem!, ärgem kuivatagem!;
värvige!, ärge korjake!;
ärgake!, ärge levitage!

---