Młody Technik

Tajemnice techniki DVD

Marzec 2001   

W starożytności jeden uczony był w stanie opanować całą wiedzę ówczesnej nauki. Dzisiaj taka sytuacja jest niemożliwa. Przez wieki bowiem przybyło tyle wiedzy, że nastąpił podział nauki na dziedziny, dziedzin na działy, działów na specjalności i teraz naukowiec potrafi spędzić całe życie na rozwiązaniu jednego problemu lub jego części, stając się specjalistą w tym wąskim wycinku.

Nie jest też w stanie wiedzieć i zrozumieć czym się zajmują jego koledzy. Co ten wstęp ma wspólnego z techniką DVD? Otóż w podobnej sytuacji znalazł się użytkownik najnowszych technik audio i video. Z jednej strony jest on zalewany potokiem nowych określeń, skrótów i znaczeń, z drugiej strony brakuje ich zrozumiałych wyjaśnień. Spróbujemy pomóc Czytelnikowi odnaleźć się w tym gąszczu.

Po tym długim wstępie Czytelnik może być trochę zdezorientowany o czym właściwie będzie mowa. Wróćmy więc do tytułu. Mowa ma być o technice DVD. A dokładnie o DVD-Video. Ale najpierw zapoznajmy się ogólnie z techniką DVD.

DVD jest skrótem angielskiego określenia "Digital Versatile Disc" co po polsku znaczy "Cyfrowy wszechstronny krążek". Że jest on wszechstronny świadczy o tym fakt, że jest już kilka DVD: DVD-ROM, DVD-R, DVD-RW, DVD-Video i DVD-Audio. Żeby już te pierwsze skróty nie były zagadką, krótkie wyjaśnienia.

DVD-ROM to prawie to samo co CD-ROM. Jest to medium nagrane fabrycznie, którego zawartości użytkownik nie może zmienić. Stosuje się DVD-ROM do nagrywania gier komputerowych, encyklopedii i innych banków danych.

DVD-R można zapisać jednorazowo, tak jak CD-R. DVD-R nadaje się szczególnie dla danych, które chcemy raz zapamiętać, potem jednak ich nie zmieniać, np. utwory muzyczne lub wideo z urlopu.

DVD-RW można zapisywać i kasować wielokrotnie. A więc jej zastosowanie jest tam, gdzie np. pracujemy nad projektem z dużą liczbą danych, ulegającym wielokrotnym zmianom. Ale dla Czytelnika jest zapewne ważniejszy fakt, że DVD-RW zastąpi wcześniej czy później wysłużone kasety wideo VHS. Zysk dla widza jest tu oczywisty, gdyż na DVD osiąga się znacznie lepszą jakość obrazu i dźwięku.

DVD-Video jest jednym z najbardziej interesujących wersji DVD. Na płycie DVD-5 można nagrać do 135 minut filmu o cyfrowej jakości obrazu i dźwięku o jakości CD. Dla zoptymalizowania stosunku pamięci do osiągów stosuje się tutaj metodę kompresji (zagęszczania) informacji - MPEG-2. W niej są zapamiętywane tylko zmienione treści obrazu. Jeżeli np. na tle niebieskiego nieba leci ptak, to nie jest zapamiętywany za każdym razem cały obraz lecz tylko ten zmieniający się wycinek obrazu wokół ptaka. Dla widza cała ta technika będzie niewidoczna. Dla niego pozostanie lecący ptak na tle niebieskiego nieba.

DVD-Audio jest w kilku punktach ulepszeniem CD. Zaletą są nie tylko większe ilości danych lecz także specjalne rodzaje odtwarzania dźwięku. Wszystko wskazuje na to że DVD-Audio stanie się nowym standardem odtwarzania dźwięku i zastąpi dotychczasową zasadę stereofonii. Zapewne dla czytelnika będzie ciekawe zajrzeć za kulisy zapisu DVD. DVD może dlatego zarejestrować więcej danych, gdyż te dane są zapisane o wiele gęściej. Odstęp pomiędzy dwoma ścieżkami jest o połowę mniejszy niż na CD. Również długość zagłębień została zmniejszona o 50%. (...)

Jeśli płyta DVD-5 może zapamiętać film o długości 135 min. to płyta DVD-18 może zapamiętać film o długości 8 godzin. Trzeba dodać, że DVD jest pierwszym medium pamięci, które stosuje uniwersalny format dla danych komputerowych, audio i wideo. Stąd ten format nazywa się UDF - Universal Disk Format.

(...) Poza sklepami fachowymi, które oferują odtwarzacze DVD w dość wysokich cenach są też oferty supermarketów takich jak Makro, Media Markt, Geant czy innych. Ich ceny są dość atrakcyjne, ale szkopułem są dość powierzchowne informacje o sprzęcie często w postaci niewiele mówiących skrótów. Weźmy dla przykładu taką ofertę jednego z supermarketów oferujących odtwarzacz DVD PIONEER DV-535 za 1706,78 zł:

podwójny laser odczytu DVD i CD
konwerter 96 kHz/24 bit wyjścia: DTS, Dolby Digital, MPEG, Coax, Optyczne, SCART RGB, S-Wideo graficzny interfejs użytkownika GUJ
A więc po kolei.

Podwójny laser oznacza, że na tym odtwarzaczu można odtwarzać zarówno płyty DVD jak i płyty dźwiękowe CD.

Konwertor 96 kHz/24 bit oznacza przetwornik audio o częstotliwości próbkowania 96 kHz, a 24 bity oznaczają dokładność z jaką zapisany i odtwarzany jest sygnał dźwiękowy. Te podane dwie wartości oznaczają w praktyce niezwykle wierne i praktycznie wolne od szumów odtwarzanie dźwięku.

Dalsze pojęcia do wyjaśnienia to DTS (Digital Theater System) i Dolby Digital.

DTS to system High-End dla dźwięku wielokanałowego. Jest stosowany w kinach.

Dolby Digital to standard wytwarzania trójwymiarowego dźwięku cyfrowego. Jest związany z odtwarzaniem dźwięku przez 5 głośników wokół słuchacza, plus subwoofer do odtwarzania niskich częstotliwości. O tych i innych sposobach realizacji dźwięku wielokanałowego pisaliśmy w artykule "Kino domowe" w MT 8/2000.

MPEG oznacza dekoder; po zainstalowaniu oprogramowania DVD-Video na komputerze można oglądać filmy DVD-Video.

Coax, optyczne, SCART RGB i S-Wideo oznacza różne typy gniazdek, którymi można połączyć odtwarzacz DVD z telewizorem. Telewizor może być wyposażony we wszystkie z nich albo w niektóre z nich.

SCART RGB oznacza, że przez gniazdko SCART są przesyłane też sygnały poszczególnych urządzeń.

GUI - graficzny interfejs użytkownika znacznie upraszcza obsługę urządzenia. Powyższe wyjaśnienia mogą się okazać niewystarczające, ponieważ w prospektach czy ofertach znajdujemy często też inne skróty i oznaczenia. (...)

Edward Krajewski

---