Konstrukcja zdań w mowie zależnej zależy od tego, czy relacjonowana wypowiedź była wyrażona w formie zdania oznajmującego, pytającego, rozkazującego, czy wykrzyknikowego.
Zdania oznajmujące:
Składają się ze zdania głównego i podrzędnego. W zdaniu głównym orzeczeniem są czasowniki wprowadzające: to say, to tell itp.
She asked me what I want.
Zdanie główne - Zdanie podrzędne
She asked me - what I want.
He said - that he was tired.
She told me - to open the window.
Powyższe zdania można łączyć ze sobą za pomocą spójnika that lub bezspójnikowo.
Zdania pytające:
W mowie zależnej pytania tworzymy najczęściej za pomocą czasowników: ask (pytać), to enquire (zapytywać/zasięgać informacji), to wonder (być ciekawym), want to know (chcieć wiedzieć).
Jeśli w mowie niezależnej mamy pytanie szczegółowe, to relacjonujemy je używając słowa pytającego i zmieniając szyk na oznajmujący.
Kate asked: "What is the time?"
Kate asked what was the time.
Jeśli w mowie niezależnej mamy pytanie ogólne, to relacjonujemy je używając if/whether.
Marry asked: have you seen my new hat ?
Marry asked me if I had seen her new hat.
Zdania z whether używamy szczególnie wtedy, gdy mamy dokonać wyboru:
He: "Do you want go by bus or a train ?"
He asked whether I wanted to go by bus or a train.
A więc przy przekształcaniu pytań na mowę zależną należy pamiętać o następujących zasadach:
Czasy, zaimki, przymiotniki dzierżawcze i przysłówki dotyczące czasy i miejsca zmieniają się tak jak w zdaniach twierdzących.
Pytająca forma czasownika zmienia się na formę twierdzącą i dlatego znika znak zapytania.
np. He said "were does she live?".
He asked were she lived.
Przy pytaniach, które zawierają twierdzącą formę czasownika ta zmiana jest nie potrzebna.
np. "Who lives next door"? he said.
He asked who lived next door.
np. "Wat happened"? she said.
She asked what had happened.
Czasownik "say" musi być zmieniony na czasownik wyrażający pytanie. Do tych czasowników zaliczamy: ask, inquire, wonder, want to know etc.
np. He said "were is the station?"
He asked where was the station.
"Where is the ticket office" asked Ann.
Ann wanted to know where was the ticket office.
Po asked może wystąpić osoba, którą pytamy (do której się zwracamy).
np. He asked "What have you got in your bag?"
He asked (me) what I had got in my bag.
Ale inquire, wonder, want to know nie mogą wystąpić przed osobą do której się zwracamy. Jeżeli chcemy przekazać pytanie, gdzie jest ta wymieniona osoba, musimy użyć "asked".
np. He said "Mary, when is next train?"
He asked Mary when was the next train.
Jeżeli pytanie zaczyna się na when, where, who, how, why etc. (wyrazy pytające), wtedy wyraz pytający jest powtórzony w pytaniu mowy zależnej.
np. Kate said: "Where do you live?"
Kate asked me where I lived.
Zdania rozkazujące:
W mowie zależnej polecenia, nakazy i rozkazy tworzymy najczęściej za pomocą czasowników: tell (powiedzieć), ask (pytać/prosić), order (kazać), command (rozkazać), beg (błagać).
Betty said: "Give me your books."
Betty told me to gave her my books.
Betty: "Daj mi twoje książki."
Betty powiedziała mi, abym dał jej moje książki.
Tom: "Stop here!"
Tom ordered me to stop here.
Tom: "Zatrzymaj się tu!"
Tom kazał zatrzymać się tu.
The chief: "Wash my car."
The chief ordered me to wash his car.
He: "Please don't kill me."
He bagged me not to kill him.
On: "Nie zabijaj mnie."
On błagał mnie, abym go nie zabijał.