Finanse lokalne wykład 4 1.04.2012r.

Temat:

Finanse lokalne i regionalne Unii Europejskiej.

1. Zadania zarządu terytorialnego.

Podstawy prawne:

1. Art. 167 ust. 1, Art. 163 i 166 - Konstytucja RP (zadania własne i zlecone)

2. Art. 6.1, 7.1 - ustawy o samorządzie gminnym

3. Art. 4 - ustawy o samorządzie powiatowym

4. Art. 14 - ustawy o samorządzie województwa.

Ustawy branżowe:

1. ustawa o gospodarce nieruchomościami z 1997 roku

2. ustawa o systemie oświaty z 1991 roku

3. ustawa o drogach publicznych z 1985 roku

4. ustawa o pomocy społecznej z 2004 roku

5. prawo ochrony środowiska z 2001 roku itp.

Klauzula domniemanych kompetencji - Art. 167.1 Konstytucji RP.

Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadaniom.

Nowe zadania i ich szacowane skutki finansowe (przykładowe):

• od 2000 roku samorządom przybyło 60 nowych zadań bez odpowiednich rekompensat finansowych

• wniosek jednostek samorządu terytorialnego do trybunału konstytucyjnego lista nowych zadań z ostatnich lat + zbiorcze symulacje dotyczące ich skumulowania negatywnych konsekwencji dla budżetów jednostek samorządów terytorialnych

• według analiz przygotowanych przez Związek Miast Polski zmiany w systemach finansowych w latach 2007 - 2011 spowodowały uszczuplenie kasy samorządów wszystkich szczebli o kwotę 8 miliardów złotych rocznie.

2. Zadania Jednostek Samorządu Terytorialnego.

Zadania własne:

1. obligatoryjne

2. fakultatywne

np.

• finansowanie z własnych środków i na własną odpowiedzialność

• Źródła finansowania: dochody własne, subwencja ogólne w niektórych przypadkach dotacje na dofinansowanie zadań własnych

Zadania zlecone:

1. ustawowo

2. w drodze porozumienia

np.

• finansowanie - środki obce,

• Źródła finansowania: dotacja celowa a w przypadku zadań powierzonych źródła finansowania określone w drodze porozumienia

Finansowanie ze środków gminy (przykłady):

• ochrona porządku publicznego

• zagospodarowanie przestrzenne gminy

• ochrona środowiska naturalnego

Podział zadań własnych wg. Z. Niewiadomskiego:

1. infrastruktura społeczna (lokalna - gmina, ponad lokalna - powiat, regionalna - województwo)

2. infrastruktura techniczna

3. porządek i bezpieczeństwo publiczne

4. ład przestrzenny i ekologiczny

3. Problematyka działalności gospodarczej samorządu terytorialnego - dylematy:

1. JST jako przedsiębiorca nastawiony na zysk?

2. Wielka Brytania - zakaz prowadzenia działalności gospodarczej samorządu wykraczającej poza sferę nieużyteczności publicznej

3. Austria - pełna swoboda samorządu w podejmowaniu tej działalności

4. Działalność gospodarcza gminy w Polsce:

1. sfera użyteczności publicznej (zadania użyteczności publicznej) - są to zadania własne gminy, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb zbiorowych ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych

2. poza sferą użyteczności - działalność zarobkowa gmin (tak), ale są ograniczenia wynikające z ustawy z dnia 20.12 1996 roku o gospodarce komunalnej

5. Formy prowadzenia działalności przez JST:

1. sfera użyteczności publicznej - zakład budżetowy (nie posiada osobowości prawnej, jest tzw. ułomną osobą prawną - prowadzi działalność gospodarczą jedynie w granicach pełnomocnictwa udzielonego przez gminę

2. poza sferą użyteczności publicznej - spółki kapitałowe (posiadają określoną osobowość prawną, sp. z o. o.)

6. Kiedy gmina może tworzyć spółki prawa handlowego i przystąpić do nich poza sferę użyteczności?

1. istnieją niezaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej na rynku lokalnym

2. występuje w gminie bezrobocie w znacznym stopniu co wpływa ujemnie na poziom życia wspólnoty samorządowej

3. jeżeli dotyczy to tworzenia i przystępowania gminy do spółek, zajmujących się czynnościami bankowymi, ubezpieczeniowymi oraz działalnością doradczą, promocyjną, edukacyjną, wydawniczą na rzecz JST, a także innych spółek ważnych dla rozwoju gminy

Powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza sferę użyteczności publicznej. Województwo może tylko prowadzić czynności promocyjne, edukacyjne i wydawnicze służące rozwojowi województwa.

7. Definicja i istota Partnerstwa Publiczno - Prawnego

Jest to współpraca podmiotów sektora prywatnego z sektorem publicznym w zakresie realizacji zadań tradycyjnie wykonywanych przez sektor publiczny, podnosząca korzyści obu sektorom, zarówno komercyjne jak i społeczne oraz rozdzielające zadania i ryzyko.

8. PPP - podstawy prawne

• ustawa z dnia 19.12.2008 o partnerstwie publiczno prawnym

• ustawa z dnia 9.01.2009 o koncesji na roboty budowlane.

---