PAŃSTWO

Geogr. - obszar ograniczony granicami, zamieszkały przez ludność.

Trój władza

• Ustawodawcza - parlament

• Wykonawcza - rząd, org. samorządu lokalnego

• Sądownicza - władza sądownicza

Doktryna - Lassie fair (nocny stróż) - państwo nocnego stróża.

- tradycyjna funkcja państwa - ład i bezpieczeństwo wew. Państwa i na zewn.

POLITYKA PROTEKCJI CELNEJ

• Stosowały ją kraje Europy kontynentalnej - Francja, Niemcy

• Wysokie cła

XX w

* New Deal (Nowy porządek)

- USA '30 lata przez prezydenta Roosevelt'a.

- Rząd niemiecki '33 lata Hitler - szeroki program ( budował drogi, lotniska - przygotowane dla wojsk)

- Polska międzywojenna - Eugeniusz Kwiatkowski - dwa projekty:

• Budowa portu w Gdyni

• Budowa COP'u (Centralny Okręg Przemysłowy) Wisła - San

WIELKI KRYZYS

1929r - spowodował w wysoko rozwiniętych państwach wzrost bezrobocia powyżej 30%

1925r- ZSRR - NEP - System Gospodarki Socjalistycznej ( w przemyśle ciężkim - kopalnie, huty).

FUNKCJE EKONOMICZNE PAŃSTWA

1. Funkcja tworzenia ładu prawnego

2. Funkcja lokacyjna

3. Funkcja redystrybucyjna

4. Funkcja stabilizacyjna

1. Funkcja tworzenia ładu prawnego

1. Problem własności ( państwo określa, kto jest właścicielem środków produkcji, kto może być, określa prawa i obowiązki tej grupy osób; kto może prowadzić, otwierać działalność gospodarczą - licencje, koncesje)

2. Prawa i obowiązki w relacji pracownik - pracodawca

3. Określa normy jakościowe dotyczące produkcji

2. Funkcja alokacyjna

Państwo przy pomocy wszystkich dostępnych mu instrumentów polityki próbuje wpływać na optymalną z punktu widzenia jego długookresowych celów alokacje czynników wytwórczych (kapitały, prace)

DWIE GRUPY

• Może dokonywać alokacji w sposób bezpośredni (głównie przedsiębiorstwa państwowe).

• Może dokonywać alokacji w sposób pośredni wykorzystując do tego celu głównie instrumenty polityki fiskalnej i polityki pieniężnej.

3. Funkcja redystrybucyjna

Państwo próbuje zlikwidować niesprawiedliwości w podziale dochodu narodowego bądź zmniejszyć dysproporcje dochodowe.

4. Funkcja stabilizacyjna

Państwo przy pomocy wszystkich dostępnych mu instrumentów powinno dążyć do ustalenia poziomu produkcji jak najbliższym produkcji potencjalnej oraz do zapobiegania kryzysom gospodarczym, czyli stabilizacji gospodarki.

Sytuacja gospodarcza

W latach 2008-2009 gospodarka włoska znajdowała się w fazie recesji wywołanej zaburzeniami na światowym rynku finansowym i załamaniem koniunktury gospodarczej w USA i Europie. Najbardziej dotknięte recesją zostały inwestycje, budownictwo, banki, przemysł maszynowy i petrochemiczny. Spadek PKB przekroczył 5%. Już w latach 2006-2007 tempo wzrostu  gospodarczego Włoch  należało do najniższych w UE z uwagi na wysoki deficyt finansów publicznych oraz silne  uzależnienie od drożejącego importu surowców energetycznych. Charakterystycznym elementem gospodarki włoskiej jest duża liczba pośredników w  dystrybucji towarów,  co prowadzi do zawyżenia cen wewnętrznych i spadku konkurencyjności Włoch na rynku światowym. Istotną rolę w gospodarce kraju odgrywają  tradycyjne branże przemysłowe sektora firm małych i średnich, których produkcja przenosi się do Azji oraz eksport towarów o niskiej wartości dodanej, ale wysokich cenach. Oba elementy powodują, że są one łatwiej zastępowalne przez tańsze wyroby z importu. Udział Włoch w handlu światowym obniżył się do 3,2%. Tym nie mniej Włochy zajmują nadal wysokie, 8 miejsce jako eksporter światowy a w przypadku importu znajdują się na 7 pozycji. Według większości prognoz Włochy zanotują w roku bieżącym deficyt budżetowy wysokości ponad 5% PKB, znacznie powyżej dopuszczalnego poziomu w strefie Euro. Wzrost gospodarczy nie przekroczy najprawdopodobniej 1%.

 

Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne  

	2007	2008	2009 szacunek	2010 prognoza
PKB (mld Euro w cenach st.)	1543	1530	1500	1510
PKB /mieszkańca (Euro)	26 100	26 020	25 900	26000
Wzrost (% PKB)	1,5	-0,6	-5,1	0,2
Inflacja (%)	2,0	3,5	0,8	0,9
Stopa bezrobocia (%)	6,0	6,7	9,1	10,5
Deficyt budżetowy (% PKB)	-1,9	-2.8	-5,6	-5,6
Rachunek bieżący (% PKB)	-2,2	-2.2	-2,3	-2,2
Dług publiczny (% PKB)	104,0	103,6	115,8	120,8

Źródło: prognoza Komisji Europejskiej, styczeń 2009 r., *dane szacunkowe

3. Polityka gospodarcza

Nadrzędnym celem bieżącej polityki gospodarczej jest amortyzowanie skutków kryzysu gospodarczego, wspieranie aktywności kredytowej banków, podtrzymanie konsumpcji prywatnej i poziomu  inwestycji. Przedsięwzięcia antykryzysowe koncentrowały się początkowo na wzroście inwestycji publicznych, ożywieniu popytu i pomocy dla najuboższych rodzin. Ewolucja włoskiego modelu przedsięwzięć antykryzysowych zmierza obecnie do zastąpienia  wsparcia budżetowego środkami sektora bankowego (publicznego i prywatnego) oraz do poprawy konkurencyjności małych i średnich firm na rynkach zagranicznych. Średniookresowym celem gospodarczym pozostaje osiągnięcie równowagi budżetowej do 2011 roku, redukcja zadłużenia publicznego przekraczającego obecnie 115% PKB i wzrost konkurencyjności na rynku światowym. Niezbędne będą radykalne zmiany w kosztownym systemie emerytalnym i służbie zdrowia, zwiększenie zakresu odpłatności za usługi zdrowotne oraz redukcja zatrudnienia w sektorze publicznym. Plan ministra gospodarki G.Tremontiego zakłada pobudzenie wzrostu, stabilizację finansów publicznych i reformę podatków, wprowadzenie nowego podatku od zysków największych firm sektora naftowego oraz niektórych funduszy inwestycyjnych. Celem strategicznym pozostaje zmniejszenie uzależnienia od importu surowców energetycznych przez powrót do energii nuklearnej, dywersyfikację importu, budowę gazoportów, farm wiatrowych i ograniczanie zużycia energii. Włochy popierają konkurencyjny wobec Nabucco projekt Gazpromu South Stream, którym paliwo z Rosji i Azji Środkowej, omijając Ukrainę, przez Morze Czarne i Bałkany ma popłynąć do Europy, dopuściły także Gazprom do bezpośredniej dystrybucji we Włoszech.

4. Stanowisko Włoch w sprawach europejskich

Priorytetowe znaczenie ma dla Włoch zachowanie w budżecie unijnym wysokich wydatków  na rzecz polityki spójności, tworzenie wspólnej polityki energetycznej UE oraz projekty partnerstwa śródziemnomorskiego. Werbalnemu angażowaniu się na rzecz wspólnej polityki energetycznej towarzyszy jednak stała rozbudowa dwustronnej współpracy z państwami eksportującymi ropę i gaz, w tym Rosją, Algierią, Libią i Egiptem. Włochy są trzecim co do wielkości konsumentem gazu ziemnego w Europie (90 mld m3) i znaczącym importerem energii elektrycznej, stąd ich zainteresowanie uregulowaniem współpracy transgranicznej Unii w tym zakresie z krajami tranzytowymi (Szwajcaria, Turcja). Włochy popierają utrzymanie bezpośredniego wsparcia finansowego dla rolników, jako rekompensaty za wypełnianie przez nich wielofunkcyjnej roli, ale w rosnącym stopniu z budżetów narodowych. Zajmują bardzo krytyczne stanowisko wobec rabatu brytyjskiego, jak również wobec wszelkich innych mechanizmów korekcyjno-kompensacyjnych, których beneficjentem są pojedyncze państwa unijne. Zdecydowanie uważają, że środki w ramach polityki spójności powinny być kierowane także do „starych” krajów UE. W trakcie negocjacji pakietu klimatyczno-energetycznego zajmowały stanowisko zbliżone do pozycji polskich.

5. Ramy prawno-traktatowe

Podstawowe znaczenie posiadają uregulowania Traktatu Akcesyjnego Polski do UE. Szereg kwestii związanych ze współpracą gospodarczą regulują bilateralne umowy międzyrządowe:

• Umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania z 1985 r.

• Umowa w sprawie popierania i ochrony inwestycji z 1989 r.

• Memorandum o współpracy na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw z 1999r.

Strona włoska zwróciła się z wnioskiem o wypowiedzenie umowy o wzajemnej ochronie i wspieraniu inwestycji zagranicznych w powołaniu na sugestie Komisji Europejskiej. W kwietniu 2009r. odbył się w Warszawie I Polsko-Włoski Szczyt Międzyrządowy z udziałem Premierów, w trakcie którego Wicepremier W.Pawlak i Minister C.Scajola podpisali deklaracje o współpracy ministerstw gospodarki w energetyce oraz kooperacji przemysłowej.

6. Wymiana handlowa z Polską

w mln EUR

	2006	2007	2008	2009	2009  2008
Obroty	12.599,1	14.866,0	15.815,9	13.639,1	84,2
Eksport	5.751,1	6.949,0	6.884,7	6.598,8	95,0
Import	6.848,0	7.940,0	8.931,2	7.040,3	76,0
Saldo	-1.096,9	-991,0	-2.046,4	-441,5	*

Źródło: GUS, dane wstępne za 2009 rok szacunek

W 2009 roku Włochy zajmowały 2 miejsce na liście głównych partnerów handlowych Polski (ponad 6% udziału w obrotach ogółem) o wysokim potencjale dalszego wzrostu wymiany i kooperacji przemysłowej. Polska zajmuje 13 miejsce na liście partnerów handlowych Włoch (2% udziału we włoskim hz). Cechą charakterystyczną wymiany jest deficyt handlowy związany ze strukturalnie wysokim importem polskiej branży samochodowej oraz art. konsumpcyjnych pochodzenia przemysłowego i leków. W rezultacie silnego zmniejszenia polskiego  importu w 2009 roku nastąpił  radykalny spadek deficytu handlowego. Polsko-włoską wymianę handlową cechuje koncentracja na kilku grupach towarowych. Najwyższy udział  wykazują pojazdy samochodowe, silniki spalinowe, części i akcesoria samochodowe, urządzenia transmisyjne dla TV oraz produkty pochodzenia zwierzęcego. Głównymi pozycjami w imporcie z Włoch są również części i akcesoria do pojazdów samochodowych, silniki spalinowe, leki, towary branży maszynowej, sprzęt gospodarstwa domowego. W latach 2006 -2007 nastąpił silny wzrost obrotów  związany  z  efektami członkostwa Polski w UE i likwidacją barier w dostępie do rynku, ale od 2008 roku wzrost obrotów  nie był już tak wysoki, co związane było z wcześniejszym wejściem Włoch w fazę dekoniunktury. Funkcjonowanie obu krajów w ramach jednolitego rynku UE, a także zawieszenie w  2006 r. okresu przejściowego na wolny przepływ pracowników z nowych państw członkowskich UE sprawia, że nie występują istotne bariery w rozwoju bilateralnych stosunków handlowych.

7. Współpraca inwestycyjno-kapitałowa

Włochy zajmują 8 miejsce na liście największych inwestorów zagranicznych w Polsce. Wielkość zainwestowanego kapitału włoskiego na koniec 2008 roku wyniosła 4,3 miliardów Euro (4% wszystkich inwestycji zagranicznych), a liczba  funkcjonujących w Polsce włoskich inwestorów przekracza szacunkowo 1000. Ponad połowa wartości tych inwestycji przypada na koncern Fiata (zatrudnia ok. 9.000 osób) i bank UniCredit. Należy do niego Bank Pekao S.A. W ostatnich latach największą włoską inwestycją była odlewnia firmy Brembo, producenta tarcz hamulcowych oraz uruchomiona  fabryka lodówek firmy Merloni. W styczniu 2009 r. polski Impel i włoski Autogrill założyły współne przedsiębiorstwo dla budowy i eksploatacji stacji obsługi podróżnych na autostradzie A2. Polskie inwestycje kapitałowe we Włoszech nie są wysokie (ok. 49 mln Euro) i występują głównie w branży transportowej, handlu hurtowym i detalicznym, jakkolwiek liczba podmiotów dość szybko rośnie. Według szacunkowych danych zarejestrowanych jest ok. 100 polskich spółek kapitałowych i ponad 2000 podmiotów w formie samozatrudnienia w rzemiośle i usługach.

8. Polskie placówki ekonomiczno-handlowe

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
00198 Roma, via Olona 2/4
Tel: [phone]
Faks: 0039 06 855 33 91
E-mail: [e-mail]
Strona internetowa: http://www.infopolonia.it/

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej
Wydział Ekonomiczny
Tel.:[phone]
Faks: 00 39 06 855 33 91
E-mail: [e-mail]
Strona internetowa: http://www.ambasciatapolonia.it/

kwiecień 2010 r.
Departament Spraw Europejskich

---