Likwidacja zrobów:
Bezpośredni wpływ na wybór sposobu likwidacji zrobów ma rodzaj skał stropowych. Dla ułatwienia wyboru systemu eksploatacji opracowano różne klasyfikacje skał stropowych. W Polsce przez wiele lat posługiwano się klasyfikacją opisową skał stropowychwg Budryka.Według tej klasyfikacji wydzielono następujące klasy stropów:
klasa I — strop bezpośredni utworzony ze skał kruchych, łatwo się rabujących, przy czym
miąższość ich jest większa, niż 5-krotna grubość pokładu,
klasa II — strop bezpośredni utworzony ze skał kruchych, łatwo się rabujących, przy czym
miąższość ich jest mniejsza niż 5-krotna grubość pokładu,
klasa III — stropu bezpośredniego brak, strop zasadniczy nad pokładem utworzony z grubej
warstwy skał mocnych i nie uginających się,
klasa IV — strop utworzony ze skał zdolnych do uginania się, a więc plastycznych lub
drobnouwarstwionych.
Przy I klasie stropu zalecano stosowanie systemów z zawałem stropu, przy II klasie stropu systemów z zawałem częściowym z podtrzymywaniem stropu zasadniczego pasami podsadzki suchej, przy III klasie systemów z podsadzką hydrauliczną i przy IV klasie systemów z ugięciem stropu .
Późniejsze badania wykazały, że systemy z zawałem stropu można z powodzeniem stosować przy mniejszej grubości stropu bezpośredniego. Z wyjątkiem tej uwagi podana klasyfikacja dobrze ujmuje podstawowe zasady doboru sposobu likwidacji zrobów. Podana klasyfikacja ma charakter jakościowy — opisowy.
Sposób likwidacji zależy od wielu czynników, wśród nich najważniejsze to:
Warunki złożowe,
System eksploatacji,
Własności skał stropowych,
Ochrona obiektów podziemnych,
Ochrona obiektów powierzchniowych.
Zawał stropu - świadomy zabieg technologiczny zmierzający do odspojenia i opadnięcia stropu w ślad za postępem przodka.
Podsadzanie polega na wypełnieniu pustki poeksploatacyjnej materiałem spełniającym określone kryteria. W zależności od sposobu (technologii) wypełniania pustki podsadzkę dzieli się na :
Suchą,
Hydrauliczną,
Specjalną.
Ugięcie stropu - pustka poeksploatacyjna ulega samoczynnemu zaciśnięciu poprzez osiadanie stropu na filarach resztkowych i ewentualnie lokowanej w zrobach skale płonnej.
Przy występowaniu w stropie bezpośrednim skał o obniżonej wytrzymałości następuje w zrobach samoistne dopełnieniu pustek rumoszem pochodzących z samoczynnych obwałów stropu.
Najczęściej stosowaną metodą ze względu na łatwość stosowania oraz najniższe koszty jest likwidacja pustki poeksploatacyjnej poprzez zawał skał stropowych. Ze względu na negatywny wpływ tego sposobu na powierzchnię terenu górniczego w pod np. obiektami zabytkowymi, osiedlami, autostradami stosuję się podsadzkę hydrauliczną ze względu na dosyć prostą technologię likwidacji pustki poeksploatacyjnej oraz ograniczenie np. zapylenia, co ma miejsce przy podsadzce suchej wtłaczanej za pomocą sprężonego powietrza.