Architektura eklektyzmu, historyzmu i secesji
Wyrażenie "eklektyzm" pochodzi z greckiego słowa "ekletios", czyli wybierający.
W architekturze, sztuce i plastyce jest to kierunek polegający na zestawieniu poszczególnych form przeniesionych z innych okresów oraz środowisk twórczych, odrębnych od siebie w czasie i treści.
Styl klasycystyczny, prowadzący z biegiem czasu do mistrzowskiego wprost operowania formą klasyczną, nie wniósł już twórczych rozwiązań ograniczając dalszy rozwój architektury. Rozwijający się eklektyzm form polegający na kopiowaniu "modnych" wzorów historycznych tworzył budowle o charakterze odtwórczym.
Powstały, więc pod wpływem tego kierunku budowle "romańskie", "gotyckie", czy "bizantyjskie".
Takie rozwiązania były niestety zaprzeczeniem idei postępu, rozwoju formy i treści w architekturze, nie wniosły bowiem żadnych twórczych wartości, ograniczając się po prostu do mechanicznego kopiowania.
Zabytki :
fasada katedry Św. Jana na Starym Mieście
zdobienie mostu Poniatowskiego w Warszawie
hotel Bristol na Krakowskim Przedmieściu
szereg kamienic czynszowych
Historyzm w sferze architektury przejawia się w tendencjach do korzystania ze stylów minionych epok (neorenesans, neobarok) lub poszczególnych elementów tych stylów (eklektyzm). Przy projektowaniu takich budynków sięgano do opracowań naukowych poświęconych poszczególnym stylom.
Zabytki:
kościół św. Karola Boromeusza w Wiedniu,
gmach Opery w Dreźnie,
Opera Paryska, gmach kasyna w Monte Carlo,
Kórnik koło Poznania, zamek w Lublinie,
Collegium Novum w Krakowie, teatr im. Słowackiego w Krakowie,
gmach główny Politechniki Warszawskiej w Warszawie.
Secesja. Kierunek ten narodził się pod koniec XIX wieku, obejmując swym zasięgiem praktycznie wszystkie dziedziny sztuki. Secesja stanowiła reakcję na sztukę XIX wieku - przeciwstawiała się naśladownictwu dawnych stylów i zbyt dużej różnorodności. Wprowadziła nowy repertuar elementów dekoracyjnych. Charakteryzowała się płynnością linii i bogactwem ornamentów. Widoczna była przewaga motywów roślinnych, bardzo często pojawiały się w tej roli owady, np. ważka. Dekoracja była najczęściej niesymetryczna.
Zabytki:
kościół w Steinhof pod Wiedniem,
Pałac Sztuki Secesji w Wiedniu,
zejścia do metra w Paryżu,
Dom Towarowy w Mediolanie,
kościół świętej Rodziny w Barcelonie, budynek Casà Milà w Barcelonie,
budynek Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie,
eatr Stary w Krakowie, kamienica przy ulicy Chmielnej 30 w Warszawie,
Willa pod Jabłoniami w Łodzi.