RZECZOWY I PIENIĘŻNY SYSTEM PRZEPŁYWÓW W GOSPODARCE RYNKOWEJ (KRĄŻENIE).
Występuje pełne krążenie sił nabywczej od spożywców do przedsiębiorców.
Płace, renty, procent,
usługi produkcyjne
PRZEDSIĘBIORCY KONSUMENCI WŁAŚCICIELE ZASOBÓW
dobra i usługi strumień pieniądza
Przedsiębiorca musi kupować usługi produkcyjne (siła robocza, ziemia), za które musi płacić (płace, renty, procent).
Przedsiębiorcy oferują dobra i usługi konsumentom, którzy płacą za nie cenę (strumień pieniądza) równy wydatkom konsumentów. Występuje pełne krążenie środków pieniężnych i rzeczowych.
Strumienie z okresu na okres są równe co do wielkości i co do wkładów. Jeżeli przyjmujemy, że nie ma państwa, nie ma transferów, to można przyjąć, że dochody są równe dochodowi narodowemu.
3.RACHUNEK EKONOMICZNY
Rachunek ekonomiczny- prowadzony jest na podstawie informacji o cenach- konfrontowanie osiąganych (wyników) efektów z podnoszonymi na nie nakładami wyrażonymi w jednostkach pieniężnych, co umożliwia ich porównywalność. Stosowanie i rozwój rachunku ekonomicznego jest wyrazem zasady racjonalnego gospodarowania umożliwiającej osiągnięcie maksymalnych efektów przy danych nakładach lub minimalizowanie nakładów na realizację określonych wyników.
Rachunek ekonomiczny odpowiada na pytania: co? jak? ile? kiedy? produkować- stanowi zatem postawę ustalania programów produkcji, kierunków i warunków jej sprzedaży w dostosowaniu do warunków dyktowanych przez rynek. jest podstawowym narzędziem zarządzania działalnością gospodarczą oraz służy realizacji zarobkowego celu prowadzenia takiej działalności. Porównywanie uzyskanych z danej działalności gospodarczej efektów z podnoszonymi w związku z tą działalnością nakładami w celu najlepszych ekonomicznie wariantów decyzji. Warunki: mierzalne nakłady wyrażone w tych samych jednostkach miary, jednoznaczne kryterium wyboru
4.GOSPODARSTWO DOMOWE.
Gospodarstwo domowe to jednostka organizacyjna, usługowo-przetwórcza (wytwórcza) w ramach, której wykonywane są czynności, których celem jest bezpośrednie zaspokojenie potrzeb.
Wśród gospodarstw domowych można wyróżnić:
gospodarstwa domowe rodzinne,
gospodarstwa domowe rodzinne uzupełnione innymi osobami,
gospodarstwa domowe zespołów lub grup opierających swoją wspólnotę na innych kryteriach niż rodzina biologiczna, np. komuna hipisowska, gospodarstwa domowe osób samotnych
Istotą gospodarstw domowych jest prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie środków będących własnością osobistą jednostek lub zespołów żyjących w gospodarstwie domowym.
Środki można sklasyfikować w trzech zasadniczych grupach:
przychody i zasoby pieniężne
wyposażenie gospodarstwa domowego
siła robocza członków gospodarstwa domowego
Gospodarstwa domowe spełniają funkcje o charakterze społeczno-ekonomicznym.
Gospodarstwo domowe jest mikrojedostką gospodarczą, w której zbiegają się wszystkie decyzje zarówno społeczne jak i indywidualne dotyczące: hierarchii potrzeb, struktury wydatków, sposobu ich zaspokojenia.
W gospodarstwach domowych zapadają decyzje jak mają być rozdysponowane dochody. Na przestrzeni lat obserwuje się zmiany w gospodarstwie domowym- dotyczą one bazy materialnej, pozycji społecznej, liczebności, struktury osobowej.
Czynnikiem wielopłaszczyznowym, który wpływa na znaczenie gospodarstwa domowego jest wzrost aktywności zawodowej kobiet.
Między gospodarstwem domowym i gospodarka narodową istnieje sprzężenie:
gospodarstwa domowe dostarczają siły roboczej i pieniądza,
gospodarka narodowa dostarcza pieniądza w postaci płac, towary i usługi.
Rozmiary produkcji zależą od rozmiarów konsumpcji.
W warunkach rynkowych zachowaniami nabywców i wytwórców rządzi identyczny motyw- maksymalizacja korzyści materialnych:
w przypadku producentów- zysk
w przypadku konsumentów- użyteczność
dóbr oferowanych na rynku.
Celem działalności gospodarstwa domowego jest maksymalizacja użyteczności czerpanej ze spożycia koszyka dóbr oraz z czasu wolnego.
WSKAŹNIKI EKONOMICZNE
Stopa spożycia- skłonność do konsumpcji- kategoria ekonomiczna wprowadzona przez J.M. Keynesa da określania udziału w dochodach gospodarstw domowych tej ich części, która jest przeznaczona na zaspokojenie bieżących potrzeb konsumpcyjnych. Narzędziem analizy podziału produktu społecznego i wzrostu gospodarczego jest przeciętna skłonność do konsumpcji (stopa konsumpcji spożycia), która jest stosunkiem części dochodów przeznaczonych, zwykle w skali roku, na konsumpcję do całego dochodu osiągniętego w tym samym czasie.
Stopa wzrostu- stopa to arytmetycznie zobrazowana ewolucja czynnika ilościowego lub istniejąca relacja między dwoma czynnikami ilościowymi. Jest wyrażana zwykle stosunkiem procentowym wobec jednego z czynników lub wobec okresu bazowego.
Indeks= wskaźnik- liczba wyrażająca procentowo stosunek wielkości rozpatrywanych do przyjętej podstawy.
21. KONKURENCJA JEST MOTOREM POSTĘPU:
Konkurencja wyzwala silne bodźce do optymalizacji skali produkcji i racjonalnego wykorzystania czynników produkcji. Dążąc do jak największego zysku przedsiębiorcy starają się produkować więcej i lepiej niż ich konkurenci oraz produkować możliwie najtaniej, tzn. minimalizować jednostkowe koszty produkcji.
W kapitalizmie jest mechanizm który zmusza kapitalistów do akumulacji. Kapitalista akumuluje bo to daje mu możliwość zwiększenia produkcji i zwiększenia zysku w następnym okresie, chce się bogacić i musi się bogacić. Musi wprowadzać postęp techniczny, obniżać koszty produkcji. Mechanizm który zmusza kapitalistę do akumulowania to konkurencja. Zmusza ona przedsiębiorcę do obniżania kosztów wytwarzania. (Pan feudalny nie musiał akumulować bo miał tytuł do dochodów i nie był poddawany presji)
Przedsiębiorca akumuluje z powodów subiektywnych, chce się bogacić, musi akumulować- zmusza go do tego mechanizm konkurencji.
22. ISTOTA ANALIZY EKONOMICZNEJ
Analiza ekonomiczna- metoda badania procesów gospodarczych polegająca na rozpatrywaniu związków najczęściej ilościowych, zachodzących pomiędzy poszczególnymi elementami tych procesów. Może być stosowana zarówno do badania zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w skali całej gospodarki (analiza makroekonomiczna), jak również zjawisk i procesów występujących w ramach poszczególnych jednostek gospodarczych i instytucji (analiza mikroekonomiczna). Umożliwia stawianie diagnoz, ułatwia podejmowanie decyzji, a także sprzyja racjonalizacji procesów gospodarczych.
29. ANALIZA WSKAŹNIKOWA
Wskaźnik produkcji- zespół wielkości charakteryzujących zasadnicze cechy produkcji pojmowanej jako działalność przedsiębiorstwa, jako rezultat tej działalności.
Wskaźniki finansowe- wskaźniki ilustrujące ekonomiczną sytuację przedsiębiorstwa. Do podstawowych wskaźników finansowych zalicza się: płynność, aktywność (sprawność działania), rentowność, zadłużenia. Stosowane w analizie ekonoimiczno-inansowej.
Wskaźniki giełdowe- wskaźniki, które na bieżąco określają atrakcyjność lokowania pieniędzy w konkretne akcje na giełdzie papierów wartościowych. Najpopularniejszymi wskaźnikami giełdowymi są: wskaźnik cena do zysku oraz wskaźnik cena do wartości księgowej.
WADY METODOLOGII SNA.
MRS=
MRS pokazuje nam preferencje konsumentów w stosunku do dóbr substytucyjnych. Pomijając ograniczenia w wyborach(zasobność budżetów, relacje cen) wówczas zasada wyboru przedstawia się: MUX =MUY- zrównanie użyteczności krańcowych (jest to fikcja).
Konsument działa jednak w świetle ograniczonym- napotyka na ceny i zasobność portfela. Konsument dąży do równowagi zwanej równowagą konsumenta.
Równowaga konsumenta to względna stabilność zwyczajów nabywczych przy których konsument maksymalizuje swą satysfakcję.
Gdyby dochody konsumentów były nieograniczone nie mieli problemów z dokonywaniem wyboru, znaleźliby się na najwyższej linii użyteczności, osiągnęliby stan nasycenia
WIELKOŚCI NOMINALNE I REALNE
Wartość nominalna- wartość danego do9bra, usługi lub innej rzeczy wyrażona najczęściej w pieniądzu i wyznaczona przez ceny bieżące bez uwzględnienia wpływu innych czynników, np. inflacji.
realny PNB=
24. MODEL EKONOMICZNY
to uproszczony obraz rzeczywistości gospodarczej (ale go nie deformułuje- konstruujemy model poprzez wyrażanie opinii upraszczających rzeczywistość). Model ekonomiczny pokazuje zależność między różnymi zjawiskami ekonomicznymi. Nikt nie neguje potrzeby posługiwania się modelami. W ekonomii budowanie modelu powoduje zakładanie uproszczeń i ułatwia analizę rzeczywistości gospodarczej.
Modele ekonomiczne mogą być prezentowane w różnych postaciach: w postaci zwięzłej, niesformalizowanej ekspozycji słownej, kluczowych cech, w postaci wykresów czy też układów równań matematycznych
Stopa rezerw obowiązkowych - miernik kwoty rezerw obowiązkowych, jaką banki komercyjne są zobowiązane wpłacić do banku centralnego (w Polsce jest nim NBP) w celu zabezpieczenia ich wypłacalności (banków komercyjnych). W zależności od tego jaki jest wskaźnik rezerwy obowiązkowej bank centralny decyduje o tym jaka jest podaż pieniądza. Stopa rezerw obowiązkowych może być naliczana od wkładów złotowych płatnych na żądanie, od wkładów złotowych - terminowych, wkładów w walutach obcych płatnych na żądanie i od wkładów terminowych w walutach obcych.