ZOOPSYCHOLOGIA
„Obiektywna psychologia zachowania”- Watsona. Według niego behawioryzm stanowił
próbę zastosowania do badania człowieka metod tego samego rodzaju jakie stosowano do badania zachowań zwierząt.
Darwinowska teoria ewolucji stanowiła punkt wyjściowy dla zainteresowania psychologów zachowaniem zwierząt. Zgodnie z tą teorią każda cecha danego gatunku jest zróżnicowana u każdego z osobników. Dzieje się to w wyniku ciągłych niewielkich zmian o charakterze zarówno korzystnym jak i nie korzystnym. Zmienność ta ukierunkowana jest w stronę stworzenia jak najlepszych warunków ułatwiających przetrwanie organizmu. Czynnikiem determinującym to ukierunkowanie jest dobór naturalny.
Współczesna psychologia porównawcza została zapoczątkowana przez dzieło Darwina:” The Expression of the Emotions in MAn and Animals”. Systematyczne badania w tej dziedzinie zapoczątkował George John Romanes. Wyciągał wnioski na podstawie opowiadań kompetentnych osób, dotyczące procesów psychicznych leżących u podłoża danego zachowania. Wysnuł tezę dotyczącą hierarchiczności etapów ewolucji. Na jej szczycie znajdowała się świadomość jako najwyższy stan ewolucji umysłu, na środku instynkty a na samym domu elementarne procesy odruchowe.
W psychologii porównawczej Romanesa występują z elementami behawioralnymi także elementy mentalne: zaobserwowane zachowanie stanowi wskaźnik funkcji psychicznej a także wyrażenie tego wskaźnika w języku świadomości. Stanowi to przykład antropomorfizacji zwierzęcej psychiki. Jest to tzw. nieuzasadnione przeniesienie własnych stanów psychicznych na zwierzę po wcześniejszym uznaniu ich za standard. W odniesieniu do tego standardu wyjaśnia się zachowanie zwierząt stojących niżej na drabinie ewolucji niż człowiek.
Morgan - utożsamia psychikę ze świadomością a stany psychiczne ze stanami świadomego doświadczenia. Według niego, badacze psychiki zwierząt powinni starać się ją zrozumieć przez analogie do własnych stanów psychicznych. Aby tego dokonać badacz powinien być biegły w introspekcji analitycznej i powinien kierować się zasada „kanonu Morgana”. W myśl tej zasady czynności nie należy wyjaśniać jako skutku wyższej zdolności psychicznej jeżeli można ją wyjaśnić w oparciu o zdolność leżącą niżej.
Skinner - nazwał prawo „kanonu Morgana” prawem zanika organów. Przypisał Morganowi usiłowanie wyjaśnienia psychiki bez odnoszenia się do zdolności umysłowych na które nacisk kładł już Darwin .
Morgan: wnioski projekcyjne- wyprowadzone przez analogię do naszych np. przypisywanie psu radości na widok właściciela. Nie akceptowane w nauce.
wnioski obiektywne- nie oparte na analogii, nie maja charakteru emocjonalnego, mogą być poddane weryfikacji eksperymentalnej, mają zastosowanie w nauce.
Zwierzęta nie są pozbawione uczuć ale ich uczucie nie nadają się do analizy naukowej.