17. Wyodrębnij składniki procesu kształcenia i określ ich wpływ na efektywność tego procesu.

Formy w procesie kształcenia:

1. przewaga roli nauczyciela (encyklopedyzm)

2. przewaga roli ucznia (Dewey)

3. zrównoważenie roli uczenia i nauczyciela

Nowoczesny system kształcenia charakteryzuje się tym, iż rola nauczyciela i podległych mu uczniów stanowią pewną zintegrowaną całość. W procesie tym nauczyciel posiada kierowniczą rolę natomiast uczniowie wykazują aktywny i samodzielny udział w lekcję. Wincenty Okoń stworzył teorię dotyczącą wspólnych elementów procesu kształcenia. Kupisiewicz podaje następujące właściwości nowoczesnego modelu kształcenia:

• integracja procesu uczenia się z procesem nauczania

• integracja dydaktycznych i wychowawczych oddziaływań

• wszechstronność procesu kształcenia polegająca na łączeniu szkoły z prawdziwym życiem

• indywidualizacja procesu kształcenia polegająca na różnym tempie wykonywanych czynności, różnym zasobie wiedzy oraz zaawansowania w danym przedmiocie, różnym stopniu uzdolnienia lub trudności

• organizacyjna i metodyczna elastyczność

Okoń jest autorem koncepcji siedmiu ogniw procesu kształcenia, których łańcuch jest rozerwalny. Elastyczność tej teorii wyraża się w tym, iż na jednej lekcji niekoniecznie należy stosować wszystkie te ogniwa, czasami nawet korzystniej jest pominąć któreś z nich.

Na efektywność tego procesu składają się:

Stworzenie odpowiedniej atmosfery na lekcji czyli:

• wprowadzenie określonych reguł i procedur

• przedstawianie zasad w pozytywnej formie

• tworzenie zasad obowiązujących przy zmianie aktywności

• podkreślanie znaczenia zasad

• egzekwowanie przestrzegania zasad

• czujności nauczyciela

• odpowiednie tempo i rytm pracy

• płynny przebieg zajęć

Do popełnianych przez nauczycieli błędów na tym etapie kształcenia zalicza się:

• brak uświadamiania uczniom celów lekcji

• zbyt łatwe lub zbyt trudne cele wytyczane uczniom

• podawanie jedynie tematu lekcji bez celów szczegółowych

• brak ukazywania przydatności przerabianego materiału w praktyce

W czasie tego etapu kształcenia uczniowie wykazują następujące trudności:

• brak świadomości celów lekcji

• stosunek rodziców do szkoły - aspiracje rodziców

• wpływ ich starszego rodzeństwa

• przejawiana postawa w sytuacji zmuszającej go do samodzielnej nauki prowadzącej do ujrzenia jej celu

• brak motywacji

---