-Skały to naturalne materiały kamienne,składające się z minerałow tj pierwiastków,zw.chemicznych o stałym składzie chemicznym. Podział

-zwarte granity,bazalt,wapień

-luźne otoczaki, żwir piasek

Skały polimineralne- składające się z kilku minerałów o bezkierunkowej, zwartej teksturze.

-Minerały substancje występujące w przyrodzie w postaci naturalnej, sa związkami chemicznymi lub pojedynczymi pierwiastakami

Sa najmniejszą jednostką budującą skorupe ziemska. Podział:

-jednoskładnikowe- diament grafit

-wieloskładnikowe związki siarki,chloru,węgla

Skały dzielmy ze wzgl na:

Dzielimi wzgl. Na:

Struktury:

-krystliczna-widoczne sa wyraźnie wszystkie składniki skaly (dzieli się wg tago na:grubo,srednio,drobno i mikrokrystaliczna)

-porfirową-wieksze krysztaly zatopione sa w szklistej lub mikrokrystalicznej strukturze masie ciala skalnego

-szklista-raptowne zastygniecie magmy uniemożliwiło wykształcenie się kryształów

-ziarnista

Tekstury:

-Bezladna- skala zbudowana jest z ziaren roznej wielkości i kształtu

-Warstwowa-skala dzieli się na cienkie warstwy

-lupkowata-daje się łatwo łupac wzdłuż warstw

-falowa-gdy pow. Jest wygiata w kształcie fali

Oczkową,wałeczkową, zbitą, pęcherzykowatą i komórkową

Pochodzenie skał osadowych.

Skały te powstają z produktów wietrzenia skał starszych lub z nagromadzonych szczątków organizmów zwierzęcych lub roślinnych. Dominuje CaCO3, czasami miesza się Mg z CaCO3 - dolomit. Występują najczęściej w postaci warstw ograniczonych przez dwie zwykłe równoległe powierzchnie skały, te tworzą się najczęściej w zbiornikach wodnych.

W zależności od sposobu powstawania wśród skał osadowych wyróżniamy:

a) skały osadowe pochodzenia mechanicznego - powstałe z odruchów skalnych przez wtórne scementowanie, tzw. osady zwięzłe,

b) skały osadowe pochodzenia organicznego - powstałe przez osadzanie się na dnie naturalnych zbiorników wodnych lub na powierzchni ziemi pozostałości po zwierzętach lub roślinach,

c) skały osadowe pochodzenia chemicznego - powstałe jako osady nieorganiczne z roztworów przesyconych.

Miękki (3 w skali Monza), wytrzymałość 20-30 MPa

Przedstawicielami skał osadowych są: piaskowce, okruchowe, zlepieńce, piaski, żwiry, iły, wapień, diatomity, dolomity, trawertyn, gips, anhydryty, alabaster.

Zastosowanie skał osadowych

Skały osadowe wykorzystuje się w budownictwie architektonicznym i inżynierskim, do produkcji ceramiki szlachetnej, wyrobów ogniotrwałych, do produkcji cementu, wyrobów galanteryjnych.

Podstawowe własności techniczne skał.

Kamień w konstrukcjach najczęściej podlega ściskaniu, a znacznie rzadziej zginaniu, rozciąganiu i ścinaniu, toteż najważniejsza jest próba na ściskanie. Rozrzut wyników może być bardzo duży nawet dla skał pochodzących z tego samego kamieniołom

Wytrzymałość na ściskanie waha się od 80 kG/cm² dla wapieni do 3000 kG/cm² dla bazaltu i kwarcytu.

Wytrzymałość na rozciąganie wynosi przeciętnie 1/26, na ścinanie 1/13, a na zginanie 1/6 wytrzymałości na ściskanie.

Twardość skał jedno-mineralnych, a więc odporność na rysowanie i ścieranie oznacza się według skali Mohsa. W skałach wielo-mineralnych, np. w granicie, poszczególne składniki mogą mieć różną twardość.Przykładowe skały w skali Mohsa (twardość rosnąca):Talk-Gips-Kalcyt-Fluoryt-Apatyt-Ortoklaz-Kwarc-Topaz-Korund-Diament.

Podział geologiczny skał.

Skały dzielimy ma:

a) magmowe

- głębinowe (granit, sjemit, dioryt, gabro)

- wylewne (porfit, bazalt, diabaz, melafir,andezyt,)

b) osadowe

- osady klasyczne (piaskowce, okruchowce, zlepieńce. Piaski żwiry, iły i gliny)

- organiczne (wapień, diatomit, dolomit)

- chemiczne (trawertyn, gips, anhydryt, alabaster)

c) metamorficzne (grejsy, serpentynity, kwarcyty, marmury, łupki)

SKAŁY MAGMOWE, POCHODZENIE, Zastosowanie

Skały te powstały przez zastygnięcie ognisto-ciekłej magmy. Dzielmy je ze względu na sposób zastygania magmy:

1. Skały głębinowe - maja strukturę wyraźnie krystaliczną, gdyż powolne obniżanie temperatury stygnięcia sprzyja wykształcaniu się kryształów;

2. Skały wylewne - stygną szybko, dlatego mają też strukturę drobno lub mikrokrystaliczną, a często, jeśli ostyganie przebiega bardzo szybko, szklistą.

3. Skały żyłowe zastygające w zagłębieniach innych skał

Głównym składnikiem skał magmowych jest dwutlenek węgla SiO­­­­₂ występujący w postaci krystalicznej jako kwarc, a w bezpostaciowej jako krzemionka. Zależnie od zawartości krzemionki skały magmowe dzieli się na :

1. kwaśne (ponad 65% SiO­­_2­­)

2. pośrednie (52-65% SiO₂)

3. zasadowe (42-52% SiO₂)

4. ultrazasadowe (poniżej 40% SiO₂)

Poza tym skały magmowe zawierają niemal wszystkie pierwiastki naturalne występujące zwykle w postaci tlenków. Do najczęściej spotykanych należą: Al₂O₃, Fe_2­O₃, FeO, CaO, MgO, Na₂O, K₂O, TiO₂.

Przedstawicielami skał magmowych są: granit, sjenit, dioryt, gabro, porfir, andezyt, bazalt, diabaz, melafir, tuf wulkaniczny.

Skały magmowe stosuje się do wyrobu kostki dla budownictwa drogowego, krawężniki, przerabiane są na licówkę filarów mostowych, na tłuczeń. Skały te stosowane są w budownictwie na okładziny cokołów, ścian, schodów, posadzek.

43. Skały metamorficzne, zastosowanie.

Skały te powstały wskutek przeobrażenia starszych skał pod wpływem dużego ciśnienia i wysokiej temperatury lub przez działanie chemiczne. Przeminny:

-met. Kontaktowa (kontakt skąły z roztopioną magmą)

-met. Dyslokacyjna (od działania cisnienia kierunkowego, sciskania, powstanie tekstury warstwowej)

Warstwowe(gnejsy, łupki, fility)

Nie uwarstwione (amfibolity, kwarcyt, marmur)

Wykorzystywane sa do produkcji nagrobków, płyt parapetów, schodów, materiałów ogniotrwałych i chodników

Granit-jasnoszary, drobno i średnio ziarnisty, tekstura bezkierunkowa zwarta, kwaśna, mała porowatość,skład: skaleń, mika

Bazalt- ciemnoszary, skrytoziarnisty, tekst. Bezkierunkowa-zwarta, skład plagioklaz piroksen oliwin, niska ścieralność , dobra łupliwość polerowalność, niska ścieralność

---