7. Rachunek PKB i PNB

(Problem pomiaru aktywności gospodarki; kluczowe kategorie w rachunkowości narodowej: produkcja finalna, produkcja pośrednia, wartość dodana netto i wartość dodana brutto, produkcja potencjalna; definicja PKB, PNB, Salda dochodów z tytułu własności za granicą, trzy podstawowe metody w rachunku dochodu (łącznie z umiejętnością zilustrowania na przykładzie), wielkość PKB w 2007 i w 2008 r. )

Rachunkowość narodowa, pomiar aktywności gospodarczej. Miarą aktywności gospodarczej jest efekt działalności agregatu przedsiębiorstw oceniony przez rynek ( produkcja finalna jest wyrażona w cenach rynkowych). Efekt ten to produkcja finalna, w której skład wchodzą dobra konsumpcyjne, dobra inwestycyjne, dobra nabywane przez państwo i dobra nabywane przez podmioty zagraniczne. Cel: określenie tego co dostarczają przedsiębiorstwa jako agregat w gospodarce w tym rozumieniu przeds. Dostarczają gospodarce produkcję finalną. Z podstawowej tożsamości dochodowo- wydatkowej ( zasada ekwiwalentności model pierwszy) wartość produkcji finalnej jest zawsze równa wynagrodzeniu usług zasobów dostarczanych przez gospodarstwa domowe przedsiębiorstwu, stąd można powiedzieć, że istnieją dwie metody ( tożsame) pomiaru aktywności gospodarki: 1) zsumowanie wartości produkcji finalnej, 2) zsumowanie dochodów pierwotnych

Istnieje również podejście do pomiaru aktywności gospodarczej od strony pojedynczego przedsiębiorstwa. Miarą takiej aktywności jest: WDB = P- K rz. wewn. WDB- wartość dodana brutto, P- przychody, K rz. wewn. - koszty rzeczowe wewnętrzne

WDB dlatego tak się nazywa ponieważ zawiera wewnętrzny koszt rzeczowy ( amortyzacja) zatem możemy określić ( wart. Dodaną netto) WDN = WDB- Am

W rachunku PKB uwzględniamy WDB. Z przykładu zaprezentowanego niżej wynika, że zsumowanie wart. Dodanych wytworzonych w poszczególnych przedsiębiorstwach jest tożsame zsumowaniem dochodów pierwotnych.

Zatem możemy mówić o trzeciej metodzie liczenia PKB polegającej na tych właśnie operacjach. Obecne szacunki wskazują że PKB w roku 2008 wyniósł ponad 990 mld zł Wynik zależy od cen roku bazowego.

PKB PNB i saldo dochodów z tytułu własności zagranicą

PKB a wartość produkcji: Założenia. 1. w gospodarce są wytworzone tylko dwa dobra finalne: maszyny i samochody, 2. przedsiębiorstwa poniosą tylko dwa koszty rzeczowe wewnętrzne : zakup stali i zakup opon, 3. wartość dodana to wartość dodana brutto.

Analiza: 1. Trzy metody rachunku PKB są tożsame, 2. miarą aktywności gospodarczej nie może być produkcja jako taka ponieważ zsumowane wartości transakcji zakładu powtórny rachunek wielu dóbr w naszym przypadku stali i opon.

PKB to miara produkcji wytworzonej w ciągu roku przez czynniki produkcji zlokalizowany na terenie danego kraju nie zależnie od tego kto jest ich właścicielem. Ta definicja ma potrójne uzasadnienie: 1. dotyczy potencjału gospodarczego technicznie usytuowanego na danym obszarze, 2. ten potencjał stanowi źródła podatkowe a zatem dochodowe do krajowego budżetu, 3. Inwestycje zagraniczne w kraju tworzą dodatkowe miejsca w pracy a zatem dodatkowe źródła dochodów pierwotnych obywateli danego kraju.

PNB produkt narodowy brutto- są to wszystkie dochody pierwotne uzyskane przez obywateli danego kraju niezależne od miejsca gdzie zostały uzyskane.

SDZWZ = PNB - PKB

SDZWZ - saldo dochodu z tytułu własności zagranicą

SDZWZ < 0 tzn że cudzoziemcy zarabiają więcej w Polsce aniżeli my zagranicą

SDZWZ > 0 tu jest odwrotnie

---